Ըստ «Հայկական ընտրություն» նախաձեռնության անդամ Արմեն Աղայանի, Արցախն աստիճանաբար պետք է վերականգնվի իր բնականոն՝ ՀՀ մարզի կարգավիճակում:
- Հոկտեմբերի 5-ին ՀՀ ԱԺ-ն արտահերթ կարգով կքննարկի «Ժառանգություն» խմբակցության ներկայացրած ԼՂՀ անկախությունը ճանաչելու մասին օրինագիծը: Նման օրինագծի ընդունումը ինչպե՞ս կանդրադառնա հետագա զարգացումների վրա:
- Նախ հաստատենք, որ 1991թ. Արցախը
անկախացել է ոչ թե Ադրբեջանից, այլ Հայաստանից: Այսօր այս հաստատումը ոմանց կարող է զարմացնել, ուստի հիշեցնեմ, որ 1989թ. դեկտեմբերի 1-ի որոշմամբ ԼՂԻՄ-ը արդեն միավորվել էր ՀԽՍՀ-ին եւ նրա հետ միասին էր անկախացել ԽՍՀՄ-ից: Այդ որոշումը բոլորովին էլ թղթի վրա չէր մնացել, այլ ամբողջությամբ իրագործվում էր, մասնավորապես՝ Արցախի բոլոր մարմինները ենթարկեցվում են ՀԽՍՀ նախարարություններին, ձեռնարկությունները վերածվում են Երեւանի մասնաճյուղերի:
Մայիսին տեղի են ունենում ՀԽՍՀ ԳԽ ընտրություններ, եւ դեռեւս կոմունիստական իշխանությունները Արցախում ձեւավորում են 12 ընտրատարածք, որտեղ ընտրված պատգամավորները, այսպես կոչված, ԼՂՀ անկախացման օրերին արդեն մեկուկես տարի պաշտոնավարում էին Երեւանում եւ մյուս պատգամավորների հետ միասին ընդունել էին ՀՀ անկախության հռչակագիրը: Ի դեպ, ՀՀ ԳԽ այս կազմը փաստացի լեգիտիմ էր ճանաչված Մոսկվայի կողմից:
Սուտ է այն պնդումը, թե Արցախի անկախության հռչակումը եւ դրան նվիրված հանրաքվեն անհրաժեշտ էին, որպեսզի Արցախը Ադրբեջանից անկախանա՝ ԽՍՀՄ գործող օրենսդրության տառին համաձայն: Նման օրենսդրություն չկար, իսկ ԽՍՀՄ պահպանման հարցով հանրաքվեն այստեղ հիշատակելը ուղղակի խեղաթյուրում է: Բացարձակապես անհիմն է նաեւ այն պնդումը, թե՝ եթե չլիներ Արցախի անկախացումը, ապա միջազգային հանրության աչքում մենք կվերածվեինք ագրեսորի, իսկ հիմա կարող ենք հղում կատարել ազգերի ինքնորոշման սկզբունքի վրա:
Իրականում ինքնորոշման սկզբունքը մենք ամբողջությամբ իրացրել էինք դեռ ԽՍՀՄ օրերին, եւ դա փաստացի իրողություն էր: Իսկ միջազգային հանրության համար բացարձակապես մեկ էր, թե ԽՍՀՄ փլուզման պահին նոր պետությունները ինչ սահմաններով են անկախանում: Հենց ԼՂՀ անկախության հռչակագիրն էր միակ պատճառը, որ միջազգային հանրությունը Հայաստանը ճանաչեց 30 հազար քկմ տարածքով, իսկ Արցախը՝ Ադրբեջանի կազմում: Ինչը բնական է, քանի որ միեւնույն է՝ անկախ պետություն չէին ճանաչելու:
Ես չգիտեմ, հասկանում էին արդյոք այս ամենը 1991թ. Երեւանում եւ Ստեփանակերտում. գ
ուցե սա դավադրությո՞ւն էր կամ շտապողականության արդյո՞ւնք: Սակայն այսօր էլ, երբ առկա են հետեւանքները, երբ միջազգային հանրությունը հստակ ցուցադրում է իր արհամարհանքը այդ «անկախությանը», իսկ հայաստանցի-ղարաբաղցի բաժանումը հասել է սպառնալի չափերի, երբ
մեր քաղաքական գործիչներին բացատրվել է սխալի էությունը եւ հետեւանքները, նրանք շարունակում են խորացնել սխալը եւ նոր քայլերով էլ ավելի են բարդացնում իրավիճակը: Ժամանակին Ռազմավարական եւ ազգային հետազոտությունների կենտրոնում մենք «Ժառանգություն» խմբակցության մի շարք պատգամավորների տվել ենք անհրաժեշտ բացատրությունները, հիմնավորումները եւ առաջարկություններ ենք ներկայացրել հատուկ այս հարցի հետ կապված: Մասնավորապես, նրանց ուշադրությունը հրավիրել էինք այն հանգամանքի վրա, որ Արցախում բնակվող եւ գրանցված ՀՀ քաղաքացիները զրկված են ՀՀ նախագահ եւ խորհրդարան ընտրելու իրենց սահմանադրական հիմնական իրավունքից, եւ առաջարկել էինք զբաղվել այդ իրավունքը վերականգնելու խնդրով: Ինչպես նաեւ նրանց էինք առաջարկել մի ծրագիր, որով Արցախը աստիճանաբար կվերականգնվի իր բնականոն՝ ՀՀ մարզի կարգավիճակում, կվերացվեն 1989թ. դեկտեմբերի 1-ին հակասող բոլոր ակտերը, եւ արցախահայությունը լիարժեքորեն կներառվի ՀՀ հանրային կյանքում: Սակայն թե «Ժառանգությունը»՝ կոնկրետ դեպքում, թե մյուս քաղաքական ուժերը՝ այլ առիթներով, շարունակում են խորացնել այս սարսափելի սխալը, տոնում են հայ ժողովրդի նորօրյա ինքնակամ պառակտման ակտի՝ ԼՂՀ կեղծ անկախության հերթական տարեդարձը:
Mephistopheles-ի խոսքերից
Մեջբերել
Էջանիշներ