Ապեր էտ հումորը քաղաքաշով մեկ փողոցների վրա կախված ա գլխներիս ռեկլամնի շիթերի տեսքով:Kuk-ի խոսքերից
Ապեր էտ հումորը քաղաքաշով մեկ փողոցների վրա կախված ա գլխներիս ռեկլամնի շիթերի տեսքով:
Էտի էն Արմենիայի քյաչալն ա՞, բոց դեմք ա, իրա հաղորդումը իմ ամենասիրած հաղորդումն ա Կարգինից հետո՝ Հայկո, Մկո, Ռաֆո
Chuk (30.12.2009), Norton (30.12.2009), Rammer (30.12.2009), Ungrateful (30.12.2009)
Ռամ ջան, շատ հավեսով կարդացի և ունեմ մի քանի դիտարկումներ…
Բռնապետության հայկական տարբերակը արմատապես տարբերվում է դասական բռնապետություններից… որքան էլ որ տարօրինակ թվա բռնապետություններում անգամ պատական շահը առաջնային է. իհարկե չեմ պնդում որ անձնական շահը տեղ չունի. անձնական շահը տեղ ունի ցանկացած հասարակարգում, բայց անգամ բռնապետություններում պետական շահը մնում է առաջնային… մինչդեռ մեր պարագայում մեր իշխանությունների մենյույում պետական շահ գոյություն չունի… այնպես որ "ավազակապետությունն ու մոնղոլ-թաթարական" տեխնիկական տերմիններ են այլ ոչ թե վիրավորական արտահայտություններ… ելնելով սրանից մոտեցումը պետք է լինի համապատասխան… բոլորովին տեղին չեմ համարում համեմատությունը արևելյան Եվրոպայի (սոցիալիստական բլոկի) երկրների հետ, քանի որ անգամ այդ պայմաններում նրանց ազգային շահն առաջնային էր և նրանց ընդվզումները ճնշվում էր որոշ "հավատարիմ" ուժերի և սովետական տանկերի միջոցով… խնդրեմ այս փաստն աչքաթող մի արա… մեզ մոտ դա անում է ազգային բանակը ոստիկանության ու անօրեն ավազակախմբերի հետ միասին առանձնակի դաժանությամբ…
… գալով ռուսների հարցին ասեմ… խելացի բան չի հիմա ռուսների հարցը շոշափելը. Ինչքան էլ որ նրանք աջակցում և խառնվում են մեր ներքին գործերին, պետք չի ավելնորդ անգամ նրանց ներքաշել մեր ներքաղաքական հարցերի մեջ… ընդհակառակը ես կարծում եմ որ հիմա հնարավորինս նրանց պետք է հեռու պահել մեր ճգնաժամից և որևէ հակառուսական դրամադրություն չդրսևորել… պետք չէ մոռանալ նաև որ մեր ժողովուրդը իր բնավորությամբ "ռուսահպատակ" է որքան էլ որ դա նվաստացուցիչ լինի… եթե ուզում ենք ամեն ինչ անել ժողովրդի միջոցով, ապա այդ ներվին դիպչել խորհուրդ չէի տա…
… մեր առաջնային հարցը մնում է Սերժի ու նրա ռեժիմի հեռացումը ես կասեի արդեն "ցանկացած միջոցներով"… եթե մենք այսօր մի հատ սերժ չենք կարողանում հեռացնել, ապա ի՞նչ ռուսի մասին կարող է խոսք լինել… ես այս հարցում Լևոնի դիրքորոշումը համարում եմ խոհեմ… պետք է հասկանանք որ Լևոնը մեզնից լավ գիտի ռուսն ինչ է…
… ի վերջո ես կարծում եմ որ մեր այսօրվա վիճակի համար ավելի շատ մենք ենք պատասխանատու քան ռուսը… ուստի ամեն բան ցանակալի է որ իր ժամանակին լինի և այդ ձևով արյունահեղությունը կարելի է գոնե մինիմումի հասցնել… բոլորս էլ գիտենք ռուսնեն ինչի են ընդունակ և որքան են մեր ռեսուրսները նրանց դիմակայելու համար…
Վերջին խմբագրող՝ Mephistopheles: 30.12.2009, 13:27:
Rammer (30.12.2009)
Մեֆ ջան քանի որ շատ եմ հարգում քեզ, չեմ ալարի հեսա դիտարկումներդ կտպեմ և անձամբ կփոխանցեմ հեղինակին...
Հետաքրքիր շարք ա:
Թղթի վրա ցանկացած մարդկանց անուն կարելի է իրար կողք-կողքի շարել: Օրինակ Մովսես, Վալենսա, Լենին, Աշոտ Նավասարդյան, ՀՀՇ-ի Գեվորիկ, Հովոյի- Ռաֆո, Սերոժ ու Ռոբ:
Ինչ վատ ա որ՞
Վերջին խմբագրող՝ Բիձա: 30.12.2009, 17:45:
http://www.lragir.am/armsrc/interview31327.htmlՀարցազրույց կինոռեժիսոր Տիգրան Խզմալյանի հետ
Ինչպե՞ս եք գնահատում 2009 թվականը, մանավանդ որ այն իրադարձություններով հագեցած տարի էր:
Մենք ապրեցինք 80-ական, 90-ական թվականները, և վերջին տասնամյակը բառիս բուն իմաստով զրոյական թվականներն էին: Մի քանի օրից փաստորեն ավարտվելու են զրոյական թվականները: Զավեշտական կերպով համընկավ, ստացվեց այնպես, որ և քաղաքական, և հասարակական, և հոգեբանական, և ստեղծագործական առումներով 1999 թվականի հոկտեմբերի 27-ից սկսվեց այս տասնամյակը, որն ավարտվում է մեր օրերում. սա կորցրած տասնամյակ էր: Այս տասը տարիների ընթացքում մեզնից գողացան, կողոպտեցին պետության, պետականության, հասարակության, տնտեսության, մշակույթի առումով, որովհետև լավագույն դեպքում մենք դոփում էինք տեղում, ու շատ առումներով հետնահանջ ապրեցինք: Մենք ընդհատեցինք մեր բնականոն զարգացումը, մինչդեռ աշխարհը մեզ չսպասեց:
Բավական է ուսումնասիրել մեր հասարակական-քաղաքական դաշտը, մեր գաղափարների, գաղափարախոսության ոլորտը, տնտեսությունը և մշակույթը, ակնհայտ է դառնում այդ ոլորտների հետնահանջը և դատարկությունը: Իսկ քաղաքական դաշտի դատարկությունն ակնհայտ դարձավ 2008 թվականի մարտի մեկից, որը “պսակեց” դատարկության այդ տասնամյակը: Թեև դրանով չավարտեց, հարկավոր էր ևս որոշ ժամանակ. 2009 թվականը անցավ այդ մարտիմեկյան վերքը սպիացնելով: Մարտի մեկը փլուզեց հասարակությունը և քանդեց քաղաքական զարգացումները, մարտի մեկից հետո մեզ մոտ կուսակցություններ այլևս չմնացին, անգամ եթե դրանք վերստեղծվում, վերակազմավորվում էին, իրականում դա իմիտացիա էր, որովհետև ոչ մի քաղաքական գործիչ ու քաղաքական կուսակցություն չէին համապատասխանում հասարակության առջև ծառացած խնդիրներին, հասարակական պահանջին և ժամանակի մարտահարավերներին:
Դրանից հետո բոլորը (թեև չեմ սիրում սպորտային տերմինալոգիան օգտագործել) խաղից դուրս մնացին: Թե ընդդիմությունը, թե իշխանությունը (ես ի նկատի ունեմ պաշտոնական ընդդիմությունը, քանի որ մեզ մոտ ձևավորվեց պաշտոնական ընդդիմություն` այն էլ երկու թևերով) մնացին այդ խաղից դուրս, իսկ ավելի ճիշտ հասարակական կյանքից, հասարակության պահանջներից, հույսերից, հույզերից դուրս, որովհետև իրենք գերադասեցին քաղաքական խաղեր, այլ ոչ թե ժողովրդի հետ ապրել ու տանել այն կյանքը, այն մարտահրավերները, ինչին ժողովուրդն է դիմակայում: Փաստորեն մենք հիմա գործում և ապրում ենք դատարկ քաղաքական դաշտում, ինչը չի նշանակում, որ դաշտն է դատարկ, դատարկված են նախկին քաղաքական բոլոր կառույցները: Որոշ դեպքերում դրանք քանդվում են, որոշ դեպքերում այդ կատաստրոֆիկ քաղաքական գործընթացները տեղի են ունենում կուսակցությունների ներսում: Ասածս վերաբերում է նաև ընդդիմադիր դաշտին:
Ուզում եք ասել, որ այս պահին մենք ոչ իշխանություն ունենք, ոչ ընդդիմություն, քաղաքական դաշտն այլևս դատա՞րկ է:
Այո, ես դա եմ պնդում: Կարծում եմ` վերջին օրերին, ամիսներին առավել զգայուն և արագ կողմնորոշվող և մտածող մարդիկ բազմիցս նկատել և մատնանշել են դա:
Պարոն Խզմալյան, ի՞նչ կարող է փոխվել Հայաստանի քաղաքական կյանքում, քանի որ Ձեր նշած զրոներից ենք “ազատվում”, մտնում ենք նոր փուլ: Այդ առումով ի՞նչ կարող է տալ 2010-ը, նաեւ քաղաքական դաշտի դատարկությունը լցվելու առումով:
Կյանքում լինում է ոչ թե այն, ինչ լինում է, այլ այն, ինչ մենք ենք անում, այսինքն` 2010-ական թվականներին կլինի այն, ինչ մենք կանենք, և կարժանանք նրան, ինչին արժանի ենք: Ակնհայտ է` հասարակության մեջ ձևավորվում են նոր մտքեր, գաղափարներ, դրանց շուրջը հավաքվում են նոր մարդիկ. դա անխուսափելի է, որովետև բնության մեջ դատարկություն գոյություն չունի, հասարակական կյանքում ճիշտ այնպես, ինչպես ֆիզիկական աշխարհում, և այդ փոփոփոխությունները, նորամուծությունները կամ վերադարձն ավանդույթներին դրդված են լինելու այն դատարկությամբ և այն անհրաժեշտությամբ, քանի որ վերացական սպառնալիքները արդեն վերածվել են շատ կոնկրետ սպառնալիքների, քանզի վերջին 15-20 տարիների զարգացումները բերեցին նրան, որ երրորդ հանրապետությունը ձևավորեց այսպիսի մի համակարգ, որի մեջ, որի միջոցով վաճառվեցին և վերավաճառվեցին տնտեսությունը, գաղափարները, ավանդույթները, արժեքները:
Հիմա այդ վերացական թվացող վաճառքն արդեն մարմնավորվում է ֆիզիկական վտանգի մեջ, որովհետև այդ համակարգն արդեն հասել է նաև տարածքները, հողերը վաճառելու շեմին: Եվ մենք ստիպված ենք լինելու պաշտպանվել, եթե դեռ ողջ ենք, և մեր ոգին, ուժն ու գաղափարը դրդելու են այդ պաշտպանությանը: Մենք հիմա պասիվ դիմադրության շրջանում ենք, պասիվ անհնազանդության վիճակ է, որն անխուսափելիոորեն բերելու է ակտիվ անհնազանդության, ակտիվ պայքարի:
Ովքե՞ր են անհնազանդ կամ պասիվ անհնազանդ այս պահին:
Ամբողջ հասարակությունը: Այո, որովհետև հասարակությունն արհամարհում է պետությունն ու քաղաքականությունը ճիշտ այնպես, ինչպես պետությունն է արհամարհում հասարակությանը:
Դրա համար արհամարհեց նաև հայ-թուրքակա՞ն արձանագրությունները:
Այդ առումով շատ հզոր մանիֆեստացիա էր: Սփյուռքը տվյալ դեպքում ավելի ակնհայտորեն, իսկ մեր հասարակությունը ոչ այնքան, բայց կարելի է չկասկածել, որ որոշակի կազմակերպչական ճիգերի արդյունքում ամբողջ հասարակությունը միանշանակ թելադրելու է կամ արտահայտելու է իր բացասական վերաբերմունքը նաև դրան: Սա ընդամենը լակմուսային թղթիկ էր, որն ապացուցեց, որ հասարակությունն, այնուամենայնիվ, ողջամիտ է, արժանապատվությունը պահպանված է և հասարակությունը պատրաստ է լինելու պաշտպանել իր ազգային արժեքները:
Շատերը կարծես չողջունեցին սփյուռքի այդ քայլը` պատճառաբանելով, որ եթե արտահայտվում էին, թող արտահայտվեին մարտի մեկից հետո:
Այստեղ մենք գործ ունենք մի պատրանքի հետ, որը վերջին ամիսների ընթացքում նույնպես պայթեց: Սփյուռքում պարզ պատճառներով, քանի որ կա տարածության և ժամանակի բարդույթ և նաև պատրանքի բարդույթ, գոյություն ուներ այն ցնորքը, իբր մենք այստեղ ունենք հանրապետություն: Վերջին ամիսները ևս մեկ անգամ ապացուցեցին, և հենց արձանագրությունների խնդիրն ապացուցեց, որ իրականում մենք հանրապետություն չունենք: Պետությունը և հանրությունը միանգամայն իրարամերժ, իրարից մեկուսացված են, ինչն աննորմալ վիճակ է:
Իսկ մարտի մեկից հետո նրանց դիրքորոշման մասին ասեմ. մենք Սփյուռք ասելով երբեմն տարբեր բաներ ենք հասկանում` Սփյուռքը որպես ընդհանրություն և Սփյուռքը որպես Սփյուռքի կազմակերպություն, կուսակցություններ. բազմաթիվ մարդիկ մեզ հետ ցավ ապրեցին: Սփյուռքի կուսակցությունները դա չարտահայտեցին, որովհետև Սփյուռքի կուսակացությունները կապված են նաև այստեղի կուսակացությունների հետ:
Դա է պատճառը, որ մենք, ամիսներ առաջ վերլուծություններ անելով, որոշեցինք կազմակերպել վերկուսակցական ազգային շարժում` ելնելով նրանից, որ կուսակցական մարկարդակի վրա Հայաստանում որոշ ժամանակ, միգուցե բավական երկար ժամանակ ոչ մի բան հնարավոր չի լինի անել, որովհետև կուսակցությունները այս պատմական հատվածում սպառել են իրենց: Այսօր որևէ կուսակցություն Հայաստանում իրականում գոյություն չունի: Նրանք ընդամենը ցուցափեղկեր են և պիտակներ:
Մարտի մեկից հետո ոչ մի կուսակցություն գոյություն չունի: Իսկ կուսակցությունը հասարակության որևէ խավի կամ համենայն դեպս խոշոր հատվածի շահերի պաշտպանն է և կամ արտահայտիչը:
Բայց, այնուամենայնիվ, կային կուսակցություններ, որոնք մարտի մեկից հետո մարդու իրավունքների պաշտպանի պարտականություններն իրենց վրա վերցրին, մասնավորապես Ժառանգությունը, ՀԱԿ-ը և այլն:
Այս առումով նրանք համարյա չտարաբերվեցին ոչ կառավարական կազմակերպություններից կամ մարդու իրավունքների համար մարտնչող կամ ուղղակի դա պաշտպանող խմբից, խմբակացությունից, ակտիվից, իսկ կուսակցության և մարդասիրական ակումբների միջև պետք է լինի տարբերություն, որովհետև կուսակցությունները այլ կերպ են ձևակերպում իրենց նպատակները: Մենք տեսանք, թե ինչպես կուսակցությունները փքվեցին քաղաքական զարգացումների որևէ պայմաններում, և մի քանի օրվա մեջ պայթում էին և հենց փոխվում էր քամին, ամբողջ կազմով տեղափոխվում էին մեկ այլ կուսակցություն: Այսինքն` լուրջ խոսել այդ մասին՝ ծիծաղելի կլիներ, եթե դա ողբերգություն չլիներ: Իրենք իրականում զբաղված են խաղադրույքներով, և այդ քաղաքական կազինոն, այդ ֆինանսական բուրգը պայթում է ինչպես բոլոր նման հաստատությունները:
2010-ը, իմ համոզմամբ, այն շրջանը կլինի, երբ դա բոլորին ակնհայտ կդառա, նրանց, ովքեր դեռ կասկածում են:
2010-ին հայ-թուրքական արձանագրությունների, սահմանի բացման առումով ի՞նչ տեղաշարժեր, ըստ Ձեզ, կլինեն:
Կլինի այն, ինչ կանենք մենք: Թեև կարող է հարց առաջանալ, որ շատ որոշումներ կընդունվեն առանց հասարակության կարծիքի: Եթե որևէ ճակատագրական և ազգի համար կարևորագույն որոշում ընդունվում է ազգի կամքից անկախ կամ դրան հակառակ, ապա որևէ նման որոշում` կլինի արձանագրություն, թե ավելի պաթետիկ հնչող փաստաթուղթ, պայմանագիր` իրականում հարատև, կայուն չի լինի:
Սարդարապատ նախաձեռնությունը ակտիվ գործունեություն է ծավալել, ի՞նչ արդյունք արձանագրեց այս ընթացքում:
Բանն այն է, որ պայքարը չի սահմանափակվում այս կամ այն ակցիայով, Սարդարպատը նոր է սկսում պայքարել, որովհետև, կրկնում եմ, Սարդարապատը կուսակցություն չէ, դա հոգեկան վիճակ է, և այն ոչ թե մի քանի մարդու կամ մի քանի հարյուր մարդու հոգեվիճակ է, դա այն մթնոլորտն է, որը մենք պարտավորվել ենք ձևավորվել հասարակության մեջ: Սարդարապատի ճակատամարտում տասնյակ տարիներ առաջ մարդիկ մասնակցում ու մարտնչում էին` անկախ կուսակցական, կրոնական և երբեմն անգամ ազգային պատկանելությունից: Սարդարապատը հիմա գտնվում է գաղափարների, ծրագրերի մշակման ընթացքում: Դա էր պատճառը, որ մենք չէինք շտապում հայտարարել շարժում, մենք հայտարարեցինք քաղաքական վերլուծություններ, լսումներ, կլոր-սեղաններ, որովհետև մենք ցանկանում ենք հավաքել, հավաքագրել ազգի իսկական վերնախավը, ընտրախավը, ոչ թե այն մարդկանց, ովքեր ինքնակոչ զբաղեցնում են այդ նիշան, այլ հենց այն մարդկանց, որոնք իրականում իսկական քաղաքացիներ են, հայտնում են լուրջ մտքեր և այլն: Մենք համաձայն ենք, որ այս ազգն իսկապես ընտրյալ ազգ է, որը բոլորովին չի սպառել իր ներուժը:
Եթե ամփոփենք, ի՞նչ եք մաղթում հայ ժողովրդին 2010-ին:
Ես մաղթում եմ` իսկապես դուրս գանք այդ զրոյական թվականներից, որ մենք հրաժեշտ տանք այդ չարաբաստիկ տասնամյակին: Կմաղթեի, որ մենք այլևս թույլ չտանք ուրիշներին մեզնից խլել մի ամբողջ տասնամյակ, որ մենք ինքներս մեզ թույլ չտանք այնքան թույլ, անօգնական ու միամիտ գտնվելու, քանի որ կյանքը կարճ է, և մենք իրավունք չունենք շռայլելու մեր կյանքի, մեր ազգի կյանքի ժամանակը:
Վերջին ամիսներին իմ բոլոր խոսակցությունները, ելույթները, հոդվածները ես ավարտում եմ միևնույն կարգախոսով, որը պատկանում է Հին Հռոմի սենատորներից մեկին` Կատոն Ավագին, ով իր բոլոր ճառերն ավարտում էր “Կարթագենը պետք է կործանվի”, այսինքն` բռնապետությունը պետք է քանդվի, և մենք պարտավոր ենք բռնապետությունը փոխարինել հանրա-պետությունով:
ԶՐՈՒՑԵՑ ՍԻՐԱՆՈՒՅՇ ՊԱՊՅԱՆԸ
Իսկապես շատ լավ հարցազրույց է, թարմ մտքերով ու տեսադաշտով:
Սիրով պատասխանում եմ.
Լսել եմ, որ ամերիկահայերի մեջ ավելի շատ ռուսներ կան, քան ամերիկացի, բայց չեմ պատկերացնում։
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի մասին մի ֆիլմում կինոյի տղան ուտում է (առանց իմանալու) իր հարազատ քրոջը, որին մորթել եւ խաշել էին սոված պոլիցայները եւ... մեծանում հերթով սպանում է քրոջը կերած բոլոր պոլիցայներին, որոնցից վերջինը հիշեցնում է, որ տղան նույնպես կերել է այդ ապուրից՝ ներշնչելով նրան պատասխանատվության զգացում։
Սերժի ռեժիմը ուտում է ժողովրդին։ Սոված պոլիցայի նման։ Ժողովրդի հարազատներն էլ արգանակն են խմում։ Որպեսզի այդ ամենին վերջ տրվի, պետք է ազատագրվի Հայաստանն օտար զորքերի ներկայությունից եւ ավարտվի պատերազմը։ Չե՞ք պատկերացնում, թե ինչ ազատ երկիր կդառնա Հայաստանը, երբ օտար զորքերը Հայաստանից դուրս գան։
"ռուսահպատակի" ներվի վրա է կովկասյան տարածաշրջանային ամբողջ քաղաքականությունը։ Բոլորը խաղում են հենց այդ ներվի վրա։ Երբ այդ ներվը հեռացվի, մեր թաղում քյանդրբազությունը կդադարի։
Բռնապետությունում (այդ թվում եւ մեզ մոտ) ազգային-պետական շահ չկա՝ կա օտարի շահ, որը միախառնվում է տեղական գործակալների մանր շահերի ու երազանքների հետ։ Հայ իշխանները բութ են ու ֆանտազիա չունեն, մյուս կողմից նրանց խիստ արգելված է խոսելը։ Դրա համար հիմնավոր է դառնում կարծիքը, թե սերժենց մոտ ազգային-պետական շահն անտեսված է։
Թաթուլ
Մեֆ ջան կներես, որ առաջ եմ ընկնում:
Ramer- Թաթուլ ջան,
Սեռժի ռեժիմի ժողովրդին ուտելը կամ հայ իշխանների բութ լինելը դա մեր աիբներն են: Պռիչոմ ըստեղ ռուսներ՞:
Կարող եք դոդ -լֆիկի ռուսներից հեռավորությունը միկրոններով կամ կիլոմետրերով ասեք, շահերը համադրեք ու իսկապես հիմնավորեք, այլ ոչ թե քույր ուտելու սարսափներով նկարագրեք՞:
Էդ ոնց եղավ, որ սովետի փլվելուց հետո նույն ռուսը մի տարվա մեջ սուս ու փուս իր վեշ մեշոկը հավաքեց ադրբեջանից դուրս եկավ, հիմա էլ գաբալայի կայանի համար վարձ է տալիս: Կամ վրաստանից ռադը քաշեց ու իրա ուտիլը բերեց լցրեց մեր քամբախը: Ու էդ ֆոնին ոնց հավատալ, որ մատնաչափիկ Հայաստանով աշխարհ է դզզացնում:
Ես հասկանում եմ, որ հայ իշխան ասած դեգեներատը ռուսի քամակը մտած կարա իրան աշխարհի կենտրոն պատկերացնի բայց հո ռուսը գլոբուսից խաբար է: Հո քյոռ չի, տեսնում է չէ, որ մեզ հետ սահման չունի: Դոդ -լֆիկ չի, հասկանում է, որ ցանկացած պահի օդային միջանցքը հազար ու մի պատրվակով կարող է փակվել:
Ես հասկանում եմ, որ դոդ -լֆիկին ձեռնտու է իրենց բեսպրեդելը ռուսներով բացատրելը, բայց չեմ հասկանում, թե ձեզ ինչի է դա ձեռնտու՞
Ձեր ատած ռսների ասած - хоть убей, не понимаю.
Վերջին խմբագրող՝ Բիձա: 31.12.2009, 19:09:
վերջին տարիների ամերիկյան կյանքի նկարներ են
Պետք է սեղմել աջից եղած համարները հաջորդ նկարը դիտելու համար:
http://wtop.com/?nid=218&sid=1829340&pid=36
Վերջին խմբագրող՝ Բիձա: 31.12.2009, 21:08:
Բիձ ջան հեսա ստանդարտ և պարզ սխեմայով ամեն ինչ իրա տեղը կգցենք:
Ես քեզ մի հարց կտամ ու դու շղթայով կգտնես բոլոր հարցերի պատասխանըՊարզ ու գծային մի հարց:
Ինչ ասում ես լրիվ ճիշտ է:
Հաշվի առնելով քո նկարագրածը, կարող է կամ էր արդյոք Ռուսատանը թույլ որ Հայաստանում նախագահ դառնա ոչ ռուսամետ մեկը?
Հենց էս հարցին պատասխանես, քեզ լրիվ պարզ կդառնա թե ինչի համար է բացվում հայ-թուրքական սահմանը, ինչի համար եղավ մարտի մեկը, ինչ կապ ունի էս ամեն հետ ԻՐԱՆԸ, Չինաստանը, Աֆղանստանը...Քարտեզը դիր ու նայի...Հա ու մեկ էլ վերհիշի թե ինչ էր ասում Դանելիյանը`մենք պետք ա էնքան ինտելեկտ ունենանք որ մեր հետ տեղի ունեցող գործընթացերում տեսնենք համաշխարհային ուժային կենտրոնների մասնակցությունը, քաղ. խաղը, պրոցեսսները...
Ի դեպ մի հարց էիր գրել ընդիմության հետ, չեմ մոռացել կգրեմ...
Ռամեր ջան գրել էի չէ, "хоть убей, не понимаю", իսկ դու նորից ուզում ես որ զիբիլի վեդրոյից հանած հին, փչացած պլաստինկեքով երգը հասկանամ՞:Բիձ ջան հեսա ստանդարտ և պարզ սխեմայով ամեն ինչ իրա տեղը կգցենք:
Ես քեզ մի հարց կտամ ու դու շղթայով կգտնես բոլոր հարցերի պատասխանը
Ինչ ասում ես լրիվ ճիշտ է:
Հաշվի առնելով քո նկարագրածը, կարող է կամ էր արդյոք Ռուսատանը թույլ որ Հայաստանում նախագահ դառնա ոչ ռուսամետ մեկը?
Հենց էս հարցին պատասխանես, քեզ լրիվ պարզ կդառնա թե ինչի համար է բացվում հայ-թուրքական սահմանը, ինչի համար եղավ մարտի մեկը, ինչ կապ ունի էս ամեն հետ ԻՐԱՆԸ, Չինաստանը, Աֆղանստանը...Քարտեզը դիր ու նայի...Հա ու մեկ էլ վերհիշի թե ինչ էր ասում Դանելիյանը`մենք պետք ա էնքան ինտելեկտ ունենանք որ մեր հետ տեղի ունեցող գործընթացերում տեսնենք համաշխարհային ուժային կենտրոնների մասնակցությունը, քաղ. խաղը, պրոցեսսները...
Ի դեպ մի հարց էիր գրել ընդիմության հետ, չեմ մոռացել կգրեմ...
Պռիչոմ տուտ մարտի մեկ, ԻՐԱՆ, Չինաստան, Աֆղանստան՞
Իհարկե աշխարհում կան ուժային կենտրոններ, որոնք խաղում են ըստ խաղադաշտերի պոտենցիալների:
Բայց Թաթուլը հայկական "կոշկակարանոցի" վրա Լուվրի մասշտաբների ստավկեք է դնում ու սարսափելի եզրահանգումների գալիս: Եթե մեղմ ասեմ- իրատեսական չի:
Հայաստանը որպես տարածք շատ թանկ է միայն թուրքերի համար: Բազարի տերն էլ մենք ենք: Ռուս Իրան ու մյուսները էստեղ կան միայն այնքանով, որքանով որ մեր դոդ-լֆիկը թույլ կտան, այլ ոչ թե հակառակը: Նրանց թուլամորթությունը կապ չունի աշխարհի ուժային կենտրոնների հետ: Ու դոդ-լֆիկին էլ ոչ թե ռուսները բերին կարգեցին որպես այդպիսին, այլ հենց մենք էդ գործը հորով մորով արինք::
Դու Ստեփանի ասածներից միայն քո ուզածն ես տեսնում :
Հայաստանը շատ-շատ մեծ գին ունի միայն թուրքիա- ադրբեջանի համար: Ու մնացածն էլ այդ շահագռգռությանը դեմ են, այլ ոչ թե կողմ:
Ու եթե ռուսը մեջտեղ է եկել ու ուզում է մեր փոխարեն մեր տունը որպես բրոկեր կոպեկով նաղդել, ապա դա ոչ թե ռուսի գեոքաղաքական, կայսերական, տիրունական շահ- շնորհքն է, այլ մեր դեգեներատությունը:
Արի պարամերտրերին ճիշտ արժեքներ տանք, որ կարողանանք դուրս գալ աբսուրդների դաշտից:
Օդաչուի տեսողություն ունեմ...Ռամեր ջան գրել էի չէ, "хоть убей, не понимаю", իսկ դու նորից ուզում ես որ զիբիլի վեդրոյից հանած հին, փչացած պլաստինկեքով երգը հասկանամ՞:
Պռիչոմ տուտ մարտի մեկ, ԻՐԱՆ, Չինաստան, Աֆղանստան՞
Իհարկե աշխարհում կան ուժային կենտրոններ, որոնք խաղում են ըստ խաղադաշտերի պոտենցիալների:
Բայց Թաթուլը հայկական "կոշկակարանոցի" վրա Լուվրի մասշտաբների ստավկեք է դնում ու սարսափելի եզրահանգումների գալիս: Եթե մեղմ ասեմ- իրատեսական չի:
Հայաստանը որպես տարածք շատ թանկ է միայն թուրքերի համար: Բազարի տերն էլ մենք ենք: Ռուս Իրան ու մյուսները էստեղ կան միայն այնքանով, որքանով որ մեր դոդ-լֆիկը թույլ կտան, այլ ոչ թե հակառակը: Նրանց թուլամորթությունը կապ չունի աշխարհի ուժային կենտրոնների հետ: Ու դոդ-լֆիկին էլ ոչ թե ռուսները բերին կարգեցին որպես այդպիսին, այլ հենց մենք էդ գործը հորով մորով արինք:
Դու Ստեփանի ասածներից միայն քո ուզածն ես տեսնում :
Հայաստանը շատ-շատ մեծ գին ունի միայն թուրքիա- ադրբեջանի համար: Ու մնացածն էլ այդ շահագռգռությանը դեմ են, այլ ոչ թե կողմ:
Ու եթե ռուսը մեջտեղ է եկել ու ուզում է մեր փոխարեն մեր տունը որպես բրոկեր կոպեկով նաղդել, ապա դա ոչ թե ռուսի գեոքաղաքական, կայսերական, տիրունական շահ- շնորհքն է, այլ մեր դեգեներատությունը:
Արի պարամերտրերին ճիշտ արժեքներ տանք, որ կարողանանք դուրս գալ աբսուրդների դաշտից:
Հարցը էլի կկրկնեմ պռոբլեմ չկա...Ինչի համար է ռուսական բազաները Հայաստանում?
Իմ հարցերին չես պատասխանում, ինձ ես հարցեր տալիս՞:
1-Ուտիլը լցնելու այլ տեղ չունեին
2- դոդ-լֆիկը կոնյակ բաստուրմով գնացել կզել- խնդրել են ռուսներից, թե գոնե ուտիլդ բեր լից մեր բակը, որ Թաթուլի պես մարդիկ էլ մեր ժողովրդին համոզեն, թե ոչ թե մենք ենք դեգեներատ, այլ ռուսներն են բոբո, -դիմացեք էլի:
3-հայերի էդ տականքային պասով երրորդ կարգի երկրի պարամետրերի իջած ռուսաստանը իրեն տեղական խաղերում "Ա" կլասի խաղացող է պատկերացնում ու կայֆոտում: Օրինակ եթե մեկն ասի, արի տունս տամ քեզ առանց վարձի, մտի ինչ ք-ք ուզում ես կեր, -մեզանից քանիսը կհրաժարվի նման "նվերից"՞:
4- Ռուսն ինքն էլ է էշ, փոխանակ զբաղվի իր նոր սահմաններով երկիրը կարգի բերելով, ընկել է դոդ-լֆիկի խելքին:
Երեխեք, Նոր տարի ա, վըյհ...
Շնորհավոր Ամանոր
Հայերիս էլ խորհուրդ կտամ Ուկրաինայի հարցին նայել Հայաստանի պետականության տեսանկյունից, ոչ թե պրո- կամ հակառուսական տեսանկյունից… (c) Mephistopheles
էս նոր տարվա օրով համ քո գրածներն եմ կարդում համ մանդարին եմ ուտում, համ հեռո եմ նայումԻմ հարցերին չես պատասխանում, ինձ ես հարցեր տալիս՞:
1-Ուտիլը լցնելու այլ տեղ չունեին
2- դոդ-լֆիկը կոնյակ բաստուրմով գնացել կզել- խնդրել են ռուսներից, թե գոնե ուտիլդ բեր լից մեր բակը, որ Թաթուլի պես մարդիկ էլ մեր ժողովրդին համոզեն, թե ոչ թե մենք ենք դեգեներատ, այլ ռուսներն են բոբո, -դիմացեք էլի:
3-հայերի էդ տականքային պասով երրորդ կարգի երկրի պարամետրերի իջած ռուսաստանը իրեն տեղական խաղերում "Ա" կլասի խաղացող է պատկերացնում ու կայֆոտում: Օրինակ եթե մեկն ասի, արի տունս տամ քեզ առանց վարձի, մտի ինչ ք-ք ուզում ես կեր, -մեզանից քանիսը կհրաժարվի նման "նվերից"՞
4- Ռուսն ինքն էլ է էշ, փոխանակ զբաղվի իր նոր սահմաններով երկիրը կարգի բերելով, ընկել է դոդ-լֆիկի խելքին::Բայց էտ հարցերին պատասխանելուց առաջ որպես նախաբան էս նայի..
ՄԻՋՆՈՐԴՈՒԹՅԱՆ ԳԻՆԸ ԵՐԵԿ ԵՎ ԱՅՍՕՐ
Հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորմանն ուղղված Արձանագրությունների թռուցիկ ծանոթացումն իսկ ցույց է տալիս, որ դրանցում խախտված է իրավահավասարության եւ արդարացիության սկզբունքը: Երբ Հայաստանի իշխանությունները հայտարարում են, թե այդ Արձանագրություններում նախապայմաններ չկան, ճիշտ են մասամբ: Այսինքն` հայկական կողմը նախապայմաններ իսկապես առաջ չի քաշել, իսկ Թուրքիան առաջ է քաշել միակ եւ ամենակարեւոր նախապայմանը` վերահաստատել միջազգային նորմերին հակասող, ապօրինի, Հայաստանի նկատմամբ կապիտուլյացիոն ու անեքսիոնիստական Մոսկվայի եւ Կարսի պայմանագրերը: Հայաստանի իշխանությունների կողմից այս երկու պայմանագրերի ճանաչումը ոչ միայն ոտնահարում է Հայաստանի պետական շահերը, այլեւ հակասում է ՀՀ Սահմանադրությանը, ինչը տվյալ դեպքում համազոր է Հայրենիքի դավաճանության: ՀՀ Սահմանադրության 1-ին հոդվածում նշված է, որ Հայաստանն ինքնիշխան պետություն է: Վերահաստատելով Մոսկվայի եւ Կարսի պայմանագրերը` Հայաստանի իշխանությունները վերականգնում են Ռուսաստանի ու Թուրքիայի համատեղ կառավարման մանդատը Հայաստանի նկատմամբ` մեր երկիրը կրկին դարձնելով ռուս-թուրքական պրոտեկտորատ:
Երբեւէ չի կարող իրավահավասար, բարիդրացիական հարաբերություններ ձեւավորվել Հայաստանի եւ Թուրքիայի միջեւ, քանի դեռ այդ հարաբերություններում որոշակի միջնորդական դերակատարություն ունի Ռուսաստանը: Հայ ժողովրդի ճակատագրում Ռուսաստանի ունեցած բացասական դերը ներկայացնելու համար նախ պետք է վերլուծել, թե ինչ շարժառիթներով եւ ինչ իրավական հիմքերով է Ռուսաստանը ստանձնել միջնորդական առաքելություն` հայ-թուրքական հաշտեցման գործընթացում: 1917-ին Ռուսաստանում տեղի ունեցած բոլշեւիկյան հեղաշրջումից հետո, օգտվելով ստեղծված բարենպաստ իրավիճակից, Հարավային Կովկասի երեք հիմնական ժողովուրդները` հայերը, վրացիները եւ ադրբեջանցիները հռչակեցին իրենց ազգային անկախությունը` հրաժարվելով ռուսական տիրապետությունից: Բոլշեւիկները, Լենինի գլխավորությամբ զավթելով իշխանությունը Ռուսասատանում, սկզբնական շրջանում ներքաշված էին քաղաքացիական պատերազմի մեջ: Սա հնարավորություն էր տվել հարավկովկասյան ժողովուրդներին կառուցել սեփական պետությունները: Հաղթանակով ավարտելով քաղաքացիական պատերազմը եւ ամրապնդելով իրենց իշխանությունը Ռուսաստանի ներսում` բոլշեւիկները սկսեցին կայսրությունը վերականգնելու քաղաքականություն վարել: 1920-ին բոլշեւիկյան Ռուսաստանը ուղիներ էր փնտրում` վերանվաճելու Հարավային Կովկասը: Նույն 1920-ի հունվարին Թուրքիայում իշխանության եկավ Քեմալ Աթաթուրքի գլխավորած ազգայնական շարժումը, որը պայքար հռչակեց Անտանտի երկրների դեմ: Քանի որ Անտանտը թշնամի էր դիտվում ինչպես Թուրքիայի, այնպես էլ բոլշեւիկյան Ռուսաստանի համար, ուստի այս երկուսը դարձան բնական դաշնակիցներ: 1920-ի ապրիլի 26-ին Թուրքիայի նախագահ Քեմալը արեւմտյան եւ արեւելյան ռազմաճակատներում Անտանտի դեմ պատերազմելու պատրվակով դիմեց Սովետական Ռուսաստանի կառավարությանը` քաղաքական, ֆինանսական եւ ռազմա-տնտեսական աջակցություն ստանալու խնդրանքով, որի դիմաց խոստացավ հրաժարվել Կովկասի եւ մասնավորապես արյունակից Ադրբեջանի նկատմամբ հավակնություններից: Որպես այս խոստման ապացույց` օրեր անց Ադրբեջանում հայտարարվեց սովետական իշխանություն, իսկ ռուսական Կարմիր բանակը առանց լուրջ դիմադրության օկուպացրեց Ադրբեջանի տարածքը: Նույն թվի մայիս-հունիս ամիսներին Կարմիր բանակն օկուպացրեց նաեւ Ղարաբաղի մարզը, իսկ հուլիսի սկզբին հարձակում սկսեց Զանգեզուրը նվաճելու համար: Ի տարբերություն Ադրբեջանի եւ Ղարաբաղի` Կարմիր բանակը լուրջ դիմադրության հանդիպեց Զանգեզուրի բնակչության կողմից, որը գլխավորում էր Նժդեհը: Ռուսական իշխանությունները, փորձելով կոտրել զանգեզուրցիների դիմադրությունը, դիմեցին ամենատարբեր մեքենայությունների, որոնցից էր բոլշեւիկյան Ռուսաստանի արտգործժողկոմ Չիչերինի` հուլիսի 19-ի հեռագիրը` ուղղված Հայաստանի իշխանություններին: Այդ հեռագրով Չիչերինը, շանտաժի ենթարկելով Հայաստանի իշխանություններին, սպառնում էր, որ եթե Զանգեզուրը չհանձնվի Կարմիր բանակի ենթակայությանը, ապա քեմալական Թուրքիան պատերազմ կսկսի Հայաստանի դեմ: Բարեբախտաբար, Նժդեհն անտեսեց Չիչերինի սպառնալիքները եւ կարողացավ հաղթական դիմադրություն ցույց տալ Կարմիր բանակին: Ռուսաստանի իշխանությունը, անհաջողության մատնվելով Զանգեզուրում, 1920-ի օգոստոսին համաձայնության եկավ Թուրքիայի հետ` համատեղ ուժերով պատերազմ սկսել Հայաստանի դեմ: Այդ համաձայնությունը կայացավ օգոստոսի 24-ին եւ կոչվեց «ՆԱԽԱՍՏՈՐԱԳՐՎԱԾ ՍՈՎԵՏԱ-ԹՈՒՐՔԱԿԱՆ ՊԱՅՄԱՆԱԳԻՐ», որն էլ վերջնականապես վավերացվեց 1921-ի մարտի 16-ին Մոսկվայում: Այդ ՆԱԽԱՍՏՈՐԱԳՐՎԱԾ պայմանագրով Ռուսաստանը պահանջում էր Թուրքիայից ոչ միայն հարգել Բրեստ-Լիտովսկի պայմանագիրը, այլեւ ի կատար ածել այն, այսինքն` անեքսիայի ենթարկել Կարսի եւ Արդահանի մարզերը, այսինքն` պատերազմ սկսել Հայաստանի դեմ: Քեմալական Թուրքիան, բոլշեւիկների այս պահանջով, 1920-ի սեպտեմբերի վերջերին պատերազմ սկսեց Հայաստանի դեմ, որն ավարտվեց հայերի պարտությամբ եւ դեկտեմբերի 2-ին կնքված Ալեքսանդրապոլի խայտառակ պայմանագրով:
Երբ ուշադիր վերլուծում ես այդ օրերի դեպքերը, համոզվում ես, որ 1921-ի մարտի 16-ի պայմանագրի Հայաստանին վերաբերող հոդվածներն ու հոկտեմբերի 13-ի Կարսի պայմանագիրը ոչ թե հետեւանք էին Ալեքսանդրապոլի խայտառակ պայմանագրի (ինչպես համոզում ու քարոզում էին), այլ Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն էր հետեւանք` 1920-ի օգոստոսի 24-ի սովետա-թուրքական ՆԱԽԱՍՏՈՐԱԳՐՎԱԾ պայմանագրի: Պարզապես Ալեքսանդրապոլում թուրքերը պարտադրեցին Հայաստանին այն սահմանները, որը նախապես որոշվել էր այդ սովետա-թուրքական ՆԱԽԱՍՏՈՐԱԳՐՎԱԾ պայմանագրով:
Այժմ տեսնենք, թե ինչ իրավական եւ քաղաքական հիմքերով էր հանդես գալիս Սովետական Ռուսաստանը Կարսի կոնֆերանսում որպես հայ-թուրքական բանակցությունների միջնորդ: 1920-ի հոկտեմբերի 28-ին Երեւանում Ռուսասատնի ներկայացուցիչ Լեգրանը հաշտության համաձայնագիր է կնքում ՀՀ պատվիրակության հետ, որով Ռուսասատնի կողմից ճանաչվում է Հայաստանի անկախությունը: Ռուսաստանի եւ Հայաստանի միջեւ կնքված հաշտության այս արձանագրությամբ Հայաստանը ճանաչում է Ռուսաստանի միջնորդական դերը հայ-թուրքական բանակցություններում` պայմանով, որ 1. Սովետական Ռուսաստանի եւ Սովետական Ադրբեջանի կառավարությունները ճանաչում են վիճարկելի մարզերի` Նախիջեւանի եւ Զանգեզուրի գավառների նկատմամբ Հայաստանի անսասան իրավունքը եւ այդ գավառների սահմաններից դուրս կբերեն այն բոլոր զորամասերը, որոնք գտնվում են Ռուսաստանի եւ Ադրբեջանի հրամանատարության ենթակայության տակ, 2. Հայաստանն իր հերթին անվերապահորեն կհրաժարվի, այսպես կոչված, Ղարաբաղի մարզի նկատմամբ որեւէ պահանջից` բացառությամբ որոշ հատվածների:
Հայաստանի Հանրապետությունը, ելնելով Թուրքական Հայաստանի մարզերում վիճարկելի տերիտորիալ հարցերը Թուրքիայի հետ բարեկամաբար լուծելու դիտավորությունից, պատրաստ է այդ հարցերի լուծման գործում ընդունել Ռուսաստանի կառավարության օժանդակությունն այն բանից հետո, երբ` 1. Թուրքիան իր զորքերը ետ կքաշի մինչեւ 1914 թվի ռուս-թուրքական նախկին սահմանագիծը, 2. Թուրքիան կհրաժարվի Բրեստ-Լիտովսկի պայմանագրից եւ Բաթումի կոնվենցիայից, 3. Թուրքիան անվերապահորեն ճանաչում է Հայաստանի անկախությունն այն սահմաններում, որոնք որոշված են Ռուսաստանի եւ Հայաստանի միջեւ կնքված հաշտության պայմանագրով:
Հայ-ռուսական այս համաձայնագրի ստորագրումից հետո` 1920-ի նոյեմբերի 11-ին, Չիչերինը տեղեկացնում է Քեմալին, որ Հայաստանը դիմել է ռուսական կողմին` հանդես գալու որպես միջնորդ հայ-թուրքական հարցերը կարգավորելու համար, եւ Ռուսաստանը ստանձնում է այդ միջնորդությունը: Ահա այն իրավա-քաղաքական հիմքերը, որոնք հնարավորություն տվեցին Ռուսաստանին` 1921-ի Կարսի կոնֆերանսում հանդես գալու որպես միջնորդ հայ-թուրքական բանակցություններում: Սակայն, ինչպես տեսնում ենք վերոշարադրյալից, հայ-ռուսական համաձայնագորվ իրագործվել է ընդամենը մեկ հոդված, այն էլ` ի վնաս Հայաստանի: Այսինքն` Ղարաբաղի մարզը, հայկական կողմի համաձայնությամբ, հանձնվել է Ադրբեջանին, իսկ ռուսական կողմի մնացյալ բոլոր պարտավորությունները չեն կատարվել: Հայ-ռուսական համաձայնագրի այս խախտումները ոչ իրավական եւ ապօրինի են դարձնում Ռուսաստանի միջնորդական առաքելությունը Կարսի կոնֆերանսում եւ, ըստ այդմ էլ, հիմք են հանդիսանում ապօրինի եւ չեղյալ համարելու Կարսի պայմանագիրը:
Այսօր Հայաստանում շատերը կարծում են, որ եթե չեղյալ հայտարարվի Կարսի պայմանագիրը, ապա Հայաստանը ստիպված կլինի Թուրքիայի հետ իր հարաբերությունները կարգավորել մեկ այլ` ավելի խայտառակ Ալեքսանդրապոլի պայմանագրով: Սա սխալ տեսակետ է: Նախ` Կարսի պայմանագիրը Հայաստանի համար ավելի վատն է, քան Ալեքսանդրապոլինը: Նշենք ընդամենը մեկ-երկու օրինակ: Ալեքսանդրապոլի պայմանագրով Թուրքիան Հայաստանին պարտավորեցնում էր չմիջամտել Նախիջեւանի գավառում անցկացվելիք հանրաքվեին եւ այնտեղի ադմինիստրացիայի ձեւավորմանը, իսկ Կարսի պայմանագիրը պարտավորեցնում է Հայաստանին Նախիջեւանի գավառը անվերապահորեն` նույնիսկ առանց հանրաքվեի, զիջել Ադրբեջանին: Սա բավարար չհամարելով` թուրքական պատվիրակությունը Կարսի կոնֆերանսի սեպտեմբերի 30-ի նիստում հայտարարում է, թե պայմանագիրը կստորագրի, երբ հավաստիանա, որ Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջեւ որեւէ հակասություն չկա: (Ցանկացած ողջամիտ մարդ կարող է այս հայտարարությունը նույնությամբ տեսնել նաեւ այսօր, երբ Թուրքիան հայտարարում է, որ պատրաստ է կատարել ստորագրված եւ խորհրդարանին հանձնված Արձանագրությունը, երբ առաջընթաց տեսնի հայ-ադրբեջանական խնդրում
Այս պահին թեմայում են 1 հոգի. (0 անդամ և 1 հյուր)
Ձեր իրավունքները բաժնում
Մեջբերել
Էջանիշներ