Ամոթ՝ հարազատի վարքի պատճառով

[Շինարար]

Արի պտույտ մը էնենք: Եթե իմ ընկերն էդպիսի բան աներ, ես կամաչեի իր այդ արարքից

Իսկ ես էլ ընկերություն չէի անի իր հետ՝ առանց ամաչելու իր արարքի համար՝ ուղղակի զզվելով իրանից

Երբեմն որոշակի «բարդույթից» զերծ լինելը հենց ինքը բարդույթ ա

քո հետ բանավիճելիս, պետք ա անպայման վերջի խոսքը քոնը լինի, չէ?

[Chuk]

Իսկ ես էլ ընկերություն չէի անի իր հետ՝ առանց ամաչելու իր արարքի համար՝ ուղղակի զզվելով իրանից

քո հետ բանավիճելիս, պետք ա անպայման վերջի խոսքը քոնը լինի, չէ?

Անշուշտ: Հո չամաչեցի՞ր:

Հ.գ. զզվում եմ, երբ մարդը վերջին խոսք ասելու համար գրում է «վերջին խոսքը պիտի քոնը լիներ»: Հետո ավելի մանրամասն կբացատրեմ, որ քեզ միայն թվում է, որ դու չես ամաչում, իսկ եթե չես ամաչում, դա անամոթության արտահայտում է:

[Շինարար]

Անշուշտ: Հո չամաչեցի՞ր:

Հ.գ. զզվում եմ, երբ մարդը վերջին խոսք ասելու համար գրում է «վերջին խոսքը պիտի քոնը լիներ»: Հետո ավելի մանրամասն կբացատրեմ, որ քեզ միայն թվում է, որ դու չես ամաչում, իսկ եթե չես ամաչում, դա անամոթության արտահայտում է:

Ախր, ես չասեցի, թե ոչ մի բանից չեմ ամաչում, շատ բաներ կա, որ ամաչում եմ, բայց իմ համար, ամաչում եմ սա անել կամ նա անել, ոչ թե որ ուրիշը սա անի կամ նա անի:
Ես վերջին խոսքի համար չէի գրել, ուղղակի այդպիսի տպավորություն ունեմ: Փաստորեն զզվեցրի քեզ: Լավ չի:

[Արիացի]

Ոչ, ոչ ու կրկին անգամ ոչ:
Եթե ընկերոջս ինչ-որ արարքից ես ամաչում եմ, դա չի նշանակում որ սխալվել իր մարդկային մնացած արժեքներում: Իսկ այդ հարցում մենք ազատ ենք իրար հետ քննարկելու ու կոնսենսուսի գալու հարցում: Բացառված չի, որ քննարկման ընթացքոմ ինքն ինձ համոզի, որ ես սխալ եմ, կամ էլ ես իրեն: Ամեն դեպքում կոնկրետ արարքի պատճառով ամաչելը բերել ու կապել ընկերության սխալ լինելու հետ՝ ամոթ է:

Ինչ վերաբերվում է կոնկրետ իրավիճակին, որը նկարագրեցի, ապա կարող ենք գործ ունենալ իրավիճակի հետ, երբ ընկերդ չգիտի, որ այսինչ բանն անելն ընդունված չի, լավ չի, գեղեցիկ չի: Եթե ինքը դա արեց ու տվյալ միջավայրում դա աննորմալ է ընկալվում, ապա դու ակամա ամաչում ես ու ստեղ երկրորդ տեսակետ ուղղակի գոյություն ունի: Այլ հարց, որ դա աշխարհի վերջը չի: Իսկ տվյալ իրադրության ավարտից հետո դու քո ընկերոջ հետ այդ թեմայով կարող ես խոսել:

Ի վերջո մարդու աշխարհայացքը, վարվեցողությունը, պատկերացումները ձևավորվում են նաև ընկերների միջոցով ու նման իրադրություններն էլ այդ ամենի փոփոխման ու ձևավորման պատճառ են դառնում:

Սենց ասեմ, մարդ պետք է էնքան լավ իմանա իր ընկերներին, որ երբեք նրանց որևէ արարք այդ մարդու համար անսպասելի չլինի: Կոնկրետ ինձ վրա օրինակ բերեմ: Ես իմ ընկերներին այնքան լավ եմ ճանաչում, որ նրանց ցանկացած նորմալ իրավիճակում ցանկացած պահվածքը իմ համար կանխատեսելի է ու քո նշած իրավիճակում իմ ընկերոջ հետ չեմ հայտնվի: Իսկ եթե հայտնվեմ, դա նշանակում է, որ ընկերոջս մասին իմ պատկերացումները սխալ էին: Իհարկե, կարելի է դրանից հետո խոսալ ու պարզել նրա արարքի մոտիվները ու դրանից հետո կամ համակերպվել ընկերոջդ մեջ հայտնաբերած նոր գծերի հետ կամ էլ ոչ:

Ամբողջ խնդիրն էն ա, որ քննարկման մասնակիցներից ոմանք ծայրահեղացնում են դեպքերը, ասենք ամոթալի բանը պատկերացնելով չափազանց խիտ գույներով, կամ էլ ամեն ինչը չափազանց մեղմ պատկերացնելով:

Այո, ես ամոթալի բան պատկերացնում եմ ինչ-որ իրոք լուրջ բան, որոնք հակասում են իմ աշխարհայացքին: Հաստատ ընկերոջս` մատներով ուտելը իմ համար ամոթի պատճառ չի: Ընդհակառակը, ես էլ գտնում եմ, որ մարդ պատառաքաղ չպիտի օգտագործի, բայց դա արդեն լրիվ ուրիշ թեմա է:

[Լուսաբեր]

Ամաչում եմ, առաջին պահին գետինն եմ ընկնում, բայց կախված իրադրությունից կարողա շարունակեմ ամաչել կամ էլ կարողա ինքս կամ կողքից ասեմ/ն, որ պետք չի հո քո արածը չի՞ ու էտեղ մեղմվի ամոթի զգացումս:
Բայց ամաչելու մեջ վատ բան չկա, այ հակառակի մեջ կա: Ամաչելը սովորական մարդկային զգացումա…

[Chuk]

Սենց ասեմ, մարդ պետք է էնքան լավ իմանա իր ընկերներին, որ երբեք նրանց որևէ արարք այդ մարդու համար անսպասելի չլինի: Կոնկրետ ինձ վրա օրինակ բերեմ: Ես իմ ընկերներին այնքան լավ եմ ճանաչում, որ նրանց ցանկացած նորմալ իրավիճակում ցանկացած պահվածքը իմ համար կանխատեսելի է ու քո նշած իրավիճակում իմ ընկերոջ հետ չեմ հայտնվի: Իսկ եթե հայտնվեմ, դա նշանակում է, որ ընկերոջս մասին իմ պատկերացումները սխալ էին: Իհարկե, կարելի է դրանից հետո խոսալ ու պարզել նրա արարքի մոտիվները ու դրանից հետո կամ համակերպվել ընկերոջդ մեջ հայտնաբերած նոր գծերի հետ կամ էլ ոչ:

Մի կողմից ընկերներին սովորաբար լավ ենք ճանաչում, բայց մյուս կողմից եթե այնքան լավ ենք ճանաչում, որ կանխատեսում ենք նրա յուրաքանչյուր քայլը, ուրեմն այդ մարդը սահմանափակ է: Եթե սահմանափակ չի, բայց մենք ենթադրում ենք, որ կարող ենք կանխորոշել յուրաքանչյուր քայլը, ապա վիրավորում ենք նրան:

[Chuk]

Ախր, ես չասեցի, թե ոչ մի բանից չեմ ամաչում, շատ բաներ կա, որ ամաչում եմ, բայց իմ համար, ամաչում եմ սա անել կամ նա անել, ոչ թե որ ուրիշը սա անի կամ նա անի:

Երբ որ սրված օրինակներ են բերվում, հանկարծ պարզվում է, որ դու կամ ընկերություն չէիր անի նրա հետ, կամ կզզվեիր, կամ էլ քո ընկերը նման բան չէր կարող անել: Ու էստեղից գալիս է հակասությունների շղթան.

Տարբերակ 1. Իրականում ընկերոջ կողմից հնարավոր են արարքներ, որոնց համար դու կամաչես, բայց դու չես պատկերացնում այդ արարքների հնարավորության մասին,
Տարբերակ 2. Դու լավ ընկեր չես ու փոխանակ ամաչես նրա վատ արարքների համար ու հետո նրա հետ փորձես այդ խնդիրը լուծել, հրաժարվում ես նրանից:

Ընտրիր:

[Chuk]

Ամաչում եմ, առաջին պահին գետինն եմ ընկնում, բայց կախված իրադրությունից կարողա շարունակեմ ամաչել կամ էլ կարողա ինքս կամ կողքից ասեմ/ն, որ պետք չի հո քո արածը չի՞ ու էտեղ մեղմվի ամոթի զգացումս:
Բայց ամաչելու մեջ վատ բան չկա, այ հակառակի մեջ կա: Ամաչելը սովորական մարդկային զգացումա…

Իհարկե

Իրականում հենց ամոթի զգացումն է հաճախ ամենամեծ խթանը մեր ինքնադաստիարակվելու ու ընկերներին, հարազատներին դաստիարակելու համար: Ու թող ոչ մեկն էս դաստիարակվել բառից վատ չզգա:

[Շինարար]

Երբ որ սրված օրինակներ են բերվում, հանկարծ պարզվում է, որ դու կամ ընկերություն չէիր անի նրա հետ, կամ կզզվեիր, կամ էլ քո ընկերը նման բան չէր կարող անել: Ու էստեղից գալիս է հակասությունների շղթան.

Տարբերակ 1. Իրականում ընկերոջ կողմից հնարավոր են արարքներ, որոնց համար դու կամաչես, բայց դու չես պատկերացնում այդ արարքների հնարավորության մասին,
Տարբերակ 2. Դու լավ ընկեր չես ու փոխանակ ամաչես նրա վատ արարքների համար ու հետո նրա հետ փորձես այդ խնդիրը լուծել, հրաժարվում ես նրանից:

Ընտրիր:

Սխալ ես մեկնաբանում, քո բերված սրված օրինակում աննորմալ վարք էր ներկայացվում, նման իրավիճակում ես գիտակցում եմ իմ մոտիկի խանգարված լինել, փորձում եմ զսպել, բայց որ չի ստացվում, չեմ ամաչում, որ դա եղավ:
Իսկ եթե դա խանգարվածության հետևաք չէ, ես նորից չեմ ամաչում, փորձում եմ հետ պահել նրան նման արարքից, եթե չի ստացվում, իսկ արարքը ին համար անընդունելի է, ես հրաժարվում եմ նրանից: Առանց ամաչելու իր համար:
Բայց ճատ դեպքեր կան երբ ընկերս ինչ-որ բան է անում, իսկ նույն բանը ես անել կամաչեի, բայց դա ընդունում եմ, դա ինձ համար այնքան էլ անընդունելի չի, իր փոխարեն չեմ ամաչում, և շարունակում եմ ընկերությունս:

քո տված տարբերակներում ընտրույթուն չեմ կարող անել, բայց ասեմ, որ իմ ողջ կյանքիս ընթացքում ընդհատված ընկերություն չի եղել, ոչ մեկի հետ չեմ դադարացրել իրականում ընկերություն անել, կան մարդիկ որ ժամանակի և տարածության հետևանքով քիչ ենք շփվում, բայց մնում ենք ընկերներ: Այսինքը, այդպիսի բան, որ հրաժարվեմ իմ որևէ ընկերոջ հետ շարունակել շփվել, դեռ չի եղել, իսկ թե ինչպիսի ընկեր եմ, իրենք կիմանան
Հ. Գ. Ուրիշի համար չամաչելը և ընդհանրապես չամաչելը տարբեր բաներ են, ես ոչ մի տեղ չասացի, թե ինքս չեմ ամաչում, ամաչում եմ ու ավելին քան պետք է, բայց ոչ իմ մոտիկների փոխարեն

[Արիացի]

Մի կողմից ընկերներին սովորաբար լավ ենք ճանաչում, բայց մյուս կողմից եթե այնքան լավ ենք ճանաչում, որ կանխատեսում ենք նրա յուրաքանչյուր քայլը, ուրեմն այդ մարդը սահմանափակ է: Եթե սահմանափակ չի, բայց մենք ենթադրում ենք, որ կարող ենք կանխորոշել յուրաքանչյուր քայլը, ապա վիրավորում ենք նրան:

Այս մտքի հետ համաձայն չեմ:

Մաթեմատիկայում գոյություն ունի կետերի ուռուցիկ թաղանք հասկացություն: Դա այդ կետերով ծնված ցանկացած ուռուցիկ կոմբինացիայով ստացված կետերի բազմությունն է, որը իրականու իր մեջ պարունակում է անսահմանափակ քանակի կետեր: Բայց ուռուցիկ թաղանթի կամայական կետ բնորոշվում է սահմանափակ թվով կետերով ու նրանց գումարով, որոշակի գործակցով բազմապատկված: Փաստորեն, տվյալ անսահմանափակ բազմությունը բնութագրելու համար պետք չի ուղղակի ձևով իմանալ այդ բազմության բոլոր կետերի մասին ինֆորմացիա (դա անհնար է), այլ բավական է իմանալ ընդամենը սահմանափակ թվով եզրային կետերի մասին: Եթե դու ունես եզրային կետերը, ապա կամայական կետ ստանալով, եզրային կետերից կարելի է որոշել, այդ կետը պատկանում է նշված բազմությանը, թե ոչ:
Հիմա կասես էսքան ինչի ա գրել ու թեմայի հետ ինչ կապ ունի: Բացատրեմ:
Ըստ իս, մարդու բոլոր արարքների բազմությունը ուռուցիկ թաղանթ է ու իմանալով մարդու որոշակի եզրային (նմուշային) իրավիճակներում նրա պահվածքի մասին, դրանց վերլուծությամբ կարելի է կարծիք կազմել մարդու կամայական իրավիճակում (նորմալ) պահվածքի մասին: Բայց ստեղից չի բխում, թե մարդու արարքները սահմանափակ թվով են:

[Chuk]

Ըստ իս, մարդու բոլոր արարքների բազմությունը ուռուցիկ թաղանթ է ու իմանալով մարդու որոշակի եզրային (նմուշային) իրավիճակներում նրա պահվածքի մասին, դրանց վերլուծությամբ կարելի է կարծիք կազմել մարդու կամայական իրավիճակում (նորմալ) պահվածքի մասին: Բայց ստեղից չի բխում, թե մարդու արարքները սահմանափակ թվով են:

Ոչ, այդպես չի
Բազում են իրավիճակները, որոնցում երբեք չես եղել ընկերոջդ հետ ու մյուս եզրային իրավիճակներում իր պահվածքը չի կարող լուծում տալ իր այս իրավիճակի վարքին: Ընդհանրապես մարդու վարքը մաթեմատիկորեն հաշվարկելու բոլոր փորձերը դատապարտված են անհաջողության

[Chuk]

Սխալ ես մեկնաբանում, քո բերված սրված օրինակում աննորմալ վարք էր ներկայացվում, նման իրավիճակում ես գիտակցում եմ իմ մոտիկի խանգարված լինել, փորձում եմ զսպել, բայց որ չի ստացվում, չեմ ամաչում, որ դա եղավ:
Իսկ եթե դա խանգարվածության հետևաք չէ, ես նորից չեմ ամաչում, փորձում եմ հետ պահել նրան նման արարքից, եթե չի ստացվում, իսկ արարքը ին համար անընդունելի է, ես հրաժարվում եմ նրանից: Առանց ամաչելու իր համար:
Բայց ճատ դեպքեր կան երբ ընկերս ինչ-որ բան է անում, իսկ նույն բանը ես անել կամաչեի, բայց դա ընդունում եմ, դա ինձ համար այնքան էլ անընդունելի չի, իր փոխարեն չեմ ամաչում, և շարունակում եմ ընկերությունս:

քո տված տարբերակներում ընտրույթուն չեմ կարող անել, բայց ասեմ, որ իմ ողջ կյանքիս ընթացքում ընդհատված ընկերություն չի եղել, ոչ մեկի հետ չեմ դադարացրել իրականում ընկերություն անել, կան մարդիկ որ ժամանակի և տարածության հետևանքով քիչ ենք շփվում, բայց մնում ենք ընկերներ: Այսինքը, այդպիսի բան, որ հրաժարվեմ իմ որևէ ընկերոջ հետ շարունակել շփվել, դեռ չի եղել, իսկ թե ինչպիսի ընկեր եմ, իրենք կիմանան
Հ. Գ. Ուրիշի համար չամաչելը և ընդհանրապես չամաչելը տարբեր բաներ են, ես ոչ մի տեղ չասացի, թե ինքս չեմ ամաչում, ամաչում եմ ու ավելին քան պետք է, բայց ոչ իմ մոտիկների փոխարեն

Վանաձորցի ջան, դու միանգամից ընկերոջդ խանգարված ես համարում, իզուր, բարեկամս: Որովհետև վաղը կարող է իրավիճակ լինել ոչ իմ ասած սրված գույների նման ու դրան խանգարված անվանելը լինի անմտության գագաթնակետ: Իսկ ընկերոջ, հարազատ արարքի համար ամաչելը նույնքան նորմալ ու բնական է, ինչքան սեփական արարքի: Ավելին, դա ինչ-որ տեղ հենց հարազատության բնութագրիչներից է:

Իսկ իմ տված ընտրության հնարավորությունը տեղին էր.
Տ 1. Դու հարազատիդ բոլոր այն արարքները, որոնց համար ՆՈՐՄԱԼ մարդիկ ամաչում են, համարում ես պախարակելի ու չես ամաչում:
Տ 2. Դու կարողանում օգտվել մարդկային շատ գովելի մի զգացումից՝ ԱՄՈԹԻՑ ու հարազատիդ հետ միասին կարողանում ես հաղթահարել արգելքները:

[Սելավի]

Ամաչելն էլ, չամաչելն էլ, նորմալ երևույթներ են: Մարդիկ տարբեր են և եթե մեկի համար տվիալ արարքը կարող է ամաչելու առիթ դառնալ, երկրորդի համար կարող է նորմալ դիտվել:
Եթե մարդը չի ընդունում կյանքը այնպես, ինչպես որ կա, նա շատ տեղեր ամաչելու առիթներ կունենա:
Մարդը ուզում է իրեն շրջապատող աշխարհը իր գիտակցության տեանկյունի շրջանակներում տեսնի, սակայն այդպես չէ, կյանք գեղեցիկ է նաև այն արարքներով որոնք քո գիտակցության ընկալման սահմաններից դուրս են:
Ուստի հնարավորին չափով ընդունեք ամեն բան, ինչ տեղի է ունենում ձեր շրջապատում և ամաչելու առիթները խիստ կնվազեն:

[Chuk]

Ամաչելն էլ, չամաչելն էլ, նորմալ երևույթներ են: Մարդիկ տարբեր են և եթե մեկի համար տվիալ արարքը կարող է ամաչելու առիթ դառնալ, երկրորդի համար կարող է նորմալ դիտվել:
Եթե մարդը չի ընդունում կյանքը այնպես, ինչպես որ կա, նա շատ տեղեր ամաչելու առիթներ կունենա:
Մարդը ուզում է իրեն շրջապատող աշխարհը իր գիտակցության տեանկյունի շրջանակներում տեսնի, սակայն այդպես չէ, կյանք գեղեցիկ է նաև այն արարքներով որոնք քո գիտակցության ընկալման սահմաններից դուրս են:
Ուստի հնարավորին չափով ընդունեք ամեն բան, ինչ տեղի է ունենում ձեր շրջապատում և ամաչելու առիթները խիստ կնվազեն:

Ճիշտն ասած քննարկումը վերաբերվում էր ոչ թե նրան, թե ինչ բան է ամաչելը, այլ կոնկրետ հարազատի համար ամոթ զգալուն:

[Շինարար]

Իսկ իմ տված ընտրության հնարավորությունը տեղին էր.
Տ 1. Դու հարազատիդ բոլոր այն արարքները, որոնց համար ՆՈՐՄԱԼ մարդիկ ամաչում են, համարում ես պախարակելի ու չես ամաչում:
Տ 2. Դու կարողանում օգտվել մարդկային շատ գովելի մի զգացումից՝ ԱՄՈԹԻՑ ու հարազատիդ հետ միասին կարողանում ես հաղթահարել արգելքները:

Էս նոր տվածդ տարբերակներից առաջինն եմ ընտրում՝ միայն բոլդ արածդ բառի վերապահումով: Չգիտեմ, ես սովոր եմ, որ ուրիշի արարքի համար պետք չի ամաչել, եթե էդպես լիներ պիտի ամաչեի, որ հայ եմ, որովհտև Կիմ Քարդաշյանն էլ ա հայ, պիտի ամաչեի, որ մարդ եմ, որովհետև մարդիկ կան, որ մարդկային ցեղին պատիվ չեն բերում, պիտի ամաչեի, որ Վանաձորցի եմ, որովհետև Պողոսն էլ ա Վանաձորցի, պիտի ամաչեի, որ էսինչ մարդը իմ ընկերն ա, որովհետև էսօր ինքը կաշառակերությամբ ա զբաղված, բայց ախր տասը տարի իր հետ ընկերություն եմ արել բառիս բուն իմաստով, հիմա դա չեմ ընդունում, իրեն ասում եմ, որ լավ չի դա, բայց ինչու՞ ամաչեմ, պիտի ամաչեի, որ էսինչ գերդաստանից եմ, որովհետև, իմ ազգականը, օրինակ, հոգեկան հիվանդ ա կամ մարդասպան ա, բայց չեմ ամաչում, փողոցում չեմ շրջանցում էդ մարդկանցից, չեմ ուրանում իրանց: