Դեմոկրատիա

[REAL_ist]

Ես խոսում եմ ոչ թե պետության և իրավունքի մասին, այլ դեմոկրատիայի մասին, որի էությունն այն է, որ անցնում է մեծամասնության խոսքը: Մեծամասնությունը ուզում է "Որոգայթ" նայել:

Բայց բանը նրանումա, որ Որոգայթի պատճառով դեմոկրատիան բացասական երևույթ չի դառնում, դրան հակառակ կարող եմ դեմոկրատիայի միլյոն դրական կողմեր մատնանշել, որոնց դեմ քո ասածը նման կլինի խոտի դեզի մեջի ասեղի: Բացի դրանից էլ հակադեմոկրատականի դեպքում էլ կարողա երկրի ղեկավարի դուրը գա Որոգայթը ու էլի ցույց տան հեռուստատեսությամբ, կամ իմ նշածս ֆիլմերը կարողա շատ դուր գան ու առավոտից իրիգուն դրանք ցույց տան հեռուստատեսությամբ ու մարդիկ ոչ մի ձև չեն կարողանա դրա դեմն առնել, հիմա որնա ավելի վատ դեմոկրատականը թե հակադեմոկրատականԸ?

[One_Way_Ticket]

Եթե ղեկավարդ "Որոգայթ" է ցույց տալիս, նշանակում է վատ ղեկավար է, նշանակում է իրենից լավը չկար, նշանակում է ժողովրդի որակը ցածր է: Սա Հայաստանին չի վերաբերվում, մեզ մոտ հեռուստատեսության բնագավառում (քաղաքական թեմաներից զատ) կարելի է ասել դեմոկրատիա է, ցույց են տալիս այն, ինչ ժողովուրդն է ուզում:

[Rhayader]

Ձեր դեմոսին ճանաչելով, լրիվ դեմ եմ դեմոկրատիային: Իմ համար իդեալական տարբերակ է անարխիան, բայց տիմոկրատիան էլ վատ չի (իմ համար վատ է՝ գոնե մյուսների համար էլ վատ լինի):

[REAL_ist]

Եթե ղեկավարդ "Որոգայթ" է ցույց տալիս, նշանակում է վատ ղեկավար է, նշանակում է իրենից լավը չկար, նշանակում է ժողովրդի որակը ցածր է: Սա Հայաստանին չի վերաբերվում, մեզ մոտ հեռուստատեսության բնագավառում (քաղաքական թեմաներից զատ) կարելի է ասել դեմոկրատիա է, ցույց են տալիս այն, ինչ ժողովուրդն է ուզում:

Դե հիմա ինձ կբացատրես, թե այսքանը ինչ կապ ունի դեմոկրատիայի հետ? Ու առավել ևս ինչնա քո բերած օրինակում դեմոկրատիայի բացասական հատկանիշը:

[Բիձա]

Վերջերս անընդհատ լսում ու կարդում եմ, որ դեմոկրատիան՝ ժողովրդավարությունը, սխալ արժեք է, մեզ դեմոկրատիա պետք չէ, ոչ ոքի դեմոկրատիա պետք չէ ընդհանրապես, և, առհասարակ, ժողովուրդը ոչ մի բան որոշելու իրավունք պիտի չունենա: Նաև՝ որ դեմոկրատիան «արևմտյան» երևույթ է, մեզ՝ հայերիս, այն խորթ ու օտար է՝ ըստ սահմանման, մենք մե՛ր օրենսգիրներն ենք ունեցել դարեր առաջ, մեզ օտար հասարակարգեր ու օրենքներ հարկավոր չեն և այլն: Հաջորդ տեսակետը, որ տարածված է. դեմոկրատիան միայն անունով է ժողովրդավարություն, իսկ իրականում՝ ստեղծված է մարդուն առավելագույնս շահագործելու համար: Մի խոսքով՝ բոլորը չնշեմ, կարծիքները շատ են: Քննարկե՞նք:

Կարևորագույն թեմա ես առաջարկում, Հայկօ յան,
Բայց երբ նայեցի արդեն եղած քննարկումը, հասկացա, որ այն ոչ մի տեղ էլ չի տանի, քանի որ հարցերը քննարկվում են հիմքից և կոնտեքստից դուրս: Եթե անգլերեն կկարդաս, մոդերաթորից վերցրու իմ մայլը, կամ քոնն ուղարկիր, մի 20 էջանոց հեշտ ընթեռնվող տեկստ կուղարկեմ կոնկրետ դեմկրատիայի առաջացման և գոյության պայմանների մասին:
Այստեղ նշեմ միայն, որ դեմոկրատիան հասկանալու համար պետք է հասկանալ, թե որն էր պատճառը, որ այն առաջացավ 13 դարի Անգլիայում այլ ոչ թե ցամաքային Եվրոպայում, կամ իսլամական աշխարհում, կամ 2009 թվի Հայաստանում: Մի խոսքով, դա հետաքրքիր է և եթե քաղաքականության մեջ ես, այն իմանալ պարտադիր է
Հետաքրքրվողներին ասեմ նաև, որ հայկական քաղաքական-հասարակական մտածելակերպում քաղաքագիտական շատ հասկացություններ դոգմատիկ- մակերեսային իմացության և դիտարկման մակարդակում են: Շատերին թվում է, թե դեմոկրատիան վայրի բույսի պես մի բան է, տնկես ու մի քիչ ջրես, կկպնի, կաճի: Էդպես չէ, դեմորկրատիան ջերմոցային-պետական հոգածության պայմաններ է պահանջում, և եթե մի րոպե աչքդ հեռացրեցիր, մոլախոտերը կհոշոտեն: Բայց այն հզոր է, երբ նորմալ խնամք է ստանում, աճում, արմատներ սփռում: Այ այդ դեպքում է, որ դեմոկրատիան պտուղ կտա և կստվերի ու կոչնչացնի սափրագլխին էլ, ցանկացած հաբռգածի էլ:
Միջնադարյան Անգլիայում դեմոկրատիան ստեղծվեց գործող բոլոր քաղաքական ուժերի ջանքերով, շահերի շատ սուր պայքարում: Ամերիկյան իրավունքների հռչակագիրը նույնպես ստեղծվեց այն բանից հետո, երբ զինված մարդիկ նստեցին մի սեղանի շուրջ, հանեցին զենքորը դրեցին սեղանին և իրար հարցրին, մինչև երբ պետք է իրար կոտորենք՞: Հռչակագիրը ընդունվեց երբ բոլորն արդեն պատրաստ էին իրար զիջելու: Հայաստանում իրար դեմ կանգնած համարժեք, հակամարտող, իրար ոչնչացնելու պատրաստ ուժեր չկան և դրա համար էլ էստեղ դեմոկրատիա չի էլ ծնվի:
Իսկ թե ինչ է դեմոկրատիան, դա արդեն ամեն մեկն իր ձևով կարող է ընկալել.

[SDes77]

Իմաստ էլ չեմ տեսնում դեմոկրատիայի մասին ծավալվելու... Ինչ՞ի համար:

[One_Way_Ticket]

Դե հիմա ինձ կբացատրես, թե այսքանը ինչ կապ ունի դեմոկրատիայի հետ? Ու առավել ևս ինչնա քո բերած օրինակում դեմոկրատիայի բացասական հատկանիշը:

Եթե աբստրակտանանք այդ օրինակից, և խոսենք ընդհանուր (որը մասնավորապես կիրառելի է օրինակիս վրա), ապա դեմոկրատիայի բացասական կողմն այն է, որ մարդուն հնարավորություն է ընձեռվում որոշումներ կայացնել այնպիսի հարցերում, որոնցում նրա խելքը չի հասնում: Ես առանձնապես քաղաքականությամբ չեմ հետաքրքրվում (այստեղ եթե ինչ-որ գրառումներ եմ անում, ապա զուտ "սիրողական" մակարդակով): Հիմա ինչու՞ եք ինձնից և ինձ նման մարդկանցից պահանջում երկրի ղեկավար ընտրել: Ես չգիտեմ, ու չեմ էլ ուզում գիտենալ Սերժն է լավը, Լևոնը, թե Կարապետիչը: Ես ծրագրավորող եմ ու ուզում եմ իմ գործն անել: Իսկ իրենք թող իրար մեջ որոշեն թե իրենցից ով է ավելի արժանի երկրի ղեկավարի պաշտոնին:

[REAL_ist]

Ավելի լավա խելք չհասնող ժողովրդի մեծամասնությունը ընտրի ղեկավարին, քան դինաստիայով թագավորները երկրի տեր լինեն, որտեղ մի քանի հարյուր անգամ ավելի շատա հավանականությունը, որ անուղեղ ղեկավարա լինելու: Բացի դրանից ընտրելը քո իրավունքնա, հանգիստ կարաս չգնաս ընտրությունների:

[voter]

Լենինը դարձավ մեծամասամբ ժողովրդի օգնությամբ, եթե ժողովուրդը կարողանար իր կամքը թելադրել նաև հետագա տարիներին, մի քանի տարուց Լենինը կախաղան կհանվեր ու այդ պրոցեսի շարունակականության դեպքում, այժմյան ռուսաստանը ծաղկուն պետություն կլիներ:

Խորը մոլորություն - բոլշեվիկները ու Լենին պապին ռազմական հեղափոխության ու լատիշական հրաձիգների սվինների շնորհիվ գրավել են իշխանությունը, ժողովրդի կողմից ընտրված պառլամենտը ՍՌներից կազմված ցրել, անունը դրել բոլշեվիկյան տեռոռ ու ոչընչացման արգելման, գնդակահարման շնորհիվ են եկել իշխանության։

Սվինների հիման վրա իշխանության եկածները ժողովրդի հետ կապ ունենալ չեն կարող, առավելագույնս ինչ որ մի կոդլի, ոնց որ մեր ներկա օլիգարխները մարդա իրա սափրագլուխները ունի ու դրանով ժողովրդին իշխած ա պահում։

Սովետական ամենակարևոր ֆիլմը, որ ամեն կոմկուսի նախագահի հուղարկավորության օրերին ցուցադրում էին "Человек с ружём" էր։

Լենինը ժողովրդի աջակցություն չի ունեցել, դրանից էլ քաղաքացիական պատերազմի մեջ է սուզվել Ռուսաստանը... Կախաղան համարյա թե արդեն հանելու էին Լենինին եթե նա չսկսեր ռուսական հողերը այս ու այն կողմ նվերներ բաժանել, որ համախոհներ ստեղծի...

[voter]

Օրինակ, ի՞նչ կարծիքի եք "Որոգայթ" հեռուստասերիալի մասին: Եթե ես հնարարություն ունենայի, այն կարգելեի: Քանի որ սխալ արժեքներ է ձևավորում դեռևս չկայացած մարդկանց մեջ, ազդում է նրանց աշխարհայացքի վրա: Երեխաները նայում են, ուզում են իրենք էլ "բարի գողական" դառնալ:
Դեմոկրատիայի պայմաններում դա երբեք չես արգելի, քանի որ ժողովրդի մեծամասնությունը այդ արգելքին դեմ կլինի:

Միամտություն..... Ժողովրդավարության - այն է խոսքի ազատության պաշտպանվածության պայմաններում այնքան ՃԱՌԱԳԱՅԹՆԵՐ կստեղծվեն ազնիվ, օրինապահ ոստիկանների կամ ղեկավար քաղաքական գործիչների, ուսուցիչների մասին, որ ամեն տեսակի որոգայթներ կխամրեն։

Միթե դա ակընհայտ չէ, որ գողական տականքների Հայաստանում փողին տեր լինելու պատճառով է միայն որ ՈՐՈԳԱՅԹՆԵՐԸ առավելություն են ստացել հասանելի լինելու մասսաներին։

Սերիալների ծարավը ուղղակի արգելված է ուրիշ բանով հագեցնել, քանի որ տնտեսապես աջակիցներ չկան ու բացի դրանից պետական մոտեցումը գողական է ու գողականին այլընտրանք ունենալն արգելված է...

Ժողովրդի լավը ու խերը իմացող գողական տղեն/պապան է հերոսը, քանի որ ուրիշ հերոսներին խոսելու ու ներկայանալու իրավունք չեն տալիս.... Թե կարծում էք Ա1+ կամ Հետք հեռուստաալիք լինելու դեպքում այնտեղ ՈՐՈԳԱՅԹ էին ցույց տալու, որ մասսա հավաքեն՞՞՞

[voter]

...
Այստեղ նշեմ միայն, որ դեմոկրատիան հասկանալու համար պետք է հասկանալ, թե որն էր պատճառը, որ այն առաջացավ 13 դարի Անգլիայում այլ ոչ թե ցամաքային Եվրոպայում, կամ իսլամական աշխարհում, կամ 2009 թվի Հայաստանում: ......
Միջնադարյան Անգլիայում դեմոկրատիան ստեղծվեց գործող բոլոր քաղաքական ուժերի ջանքերով, շահերի շատ սուր պայքարում: ....

Աչքկիս 20րդ դարի ամենատգետ քաղաքական գործիչ Չերչիլի գրքերն ու մտքերն են ցիտվում։

Պետք չի նույնացնել ժամանակակից պառլամենտական կառավարման համակարգը որ ստեղծվել է Անգլիայում, ժողովրդավարության հետ որ գոյություն է ունեցել շատ ավելի վաղ ժամանակներում, անգամ փարավոնների ժամանակ, երբ երկրի պահուստներից լրացուցիչ ծախսեր անելու համար հարցում էր արվում ժողովրդի բոլոր շերտերից և քրմերը և բանվորները և նույնիսկ ստրուկներից ներկայացուցիչներ էին ընտրում ու նրանց բոլորի համաձայնության դեպքում կարելի էր պահուստներից առօրյայի կամ հեն փարավոնի ամպագոռգոռ նոր պլանների համար ծախսեր անել։

Ժողովրդավարության էությունը հասարակության. մարդկանց որոշակի խմբին պատկանող ռեսուրսների, ունեցվածքի ու նպատակների, ծախսերի համատեղ տնօրինումն է, որ անկասկած գոյություն է ունեցել Անգլիա պետության ստեղծվելուց շատ տարիներ առաջ....

[Բիձա]

Խորը մոլորություն - բոլշեվիկները ու Լենին պապին ռազմական հեղափոխության ու լատիշական հրաձիգների սվինների շնորհիվ գրավել են իշխանությունը, ժողովրդի կողմից ընտրված պառլամենտը ՍՌներից կազմված ցրել, անունը դրել բոլշեվիկյան տեռոռ ու ոչընչացման արգելման, գնդակահարման շնորհիվ են եկել իշխանության։

Սվինների հիման վրա իշխանության եկածները ժողովրդի հետ կապ ունենալ չեն կարող, առավելագույնս ինչ որ մի կոդլի, ոնց որ մեր ներկա օլիգարխները մարդա իրա սափրագլուխները ունի ու դրանով ժողովրդին իշխած ա պահում։



ստեղծի...

Ցավոք սրտի, իշխանություն վերցնելը 90 տոկոս դեպքերում կապված է արյան հետ: Շատ կամ քիչ արյունը այլ հարց է: Սերժը 10 հոգու արյան գնով պահեց իշխանությունը, և պետք չի մտածել, թե ընդիմությունն էլ արյուն թափելու պատրաստ իշխանությունից անարյուն կարող է իշխանություն վերցնել: Հարցերը շատ կոնկրետ են, ոչ մի տեսական բան չկա: Ամեն ինչ իր յուրահատուկ գինն ունի, թե Հայաստանում, թե այլուր:

[Հայկօ]

Իմաստ էլ չեմ տեսնում դեմոկրատիայի մասին ծավալվելու... Ինչ՞ի համար:

Որ սենց անկապ գրառումներ չլինեն, օրինակ:

Եթե աբստրակտանանք այդ օրինակից, և խոսենք ընդհանուր (որը մասնավորապես կիրառելի է օրինակիս վրա), ապա դեմոկրատիայի բացասական կողմն այն է, որ մարդուն հնարավորություն է ընձեռվում որոշումներ կայացնել այնպիսի հարցերում, որոնցում նրա խելքը չի հասնում: Ես առանձնապես քաղաքականությամբ չեմ հետաքրքրվում (այստեղ եթե ինչ-որ գրառումներ եմ անում, ապա զուտ "սիրողական" մակարդակով): Հիմա ինչու՞ եք ինձնից և ինձ նման մարդկանցից պահանջում երկրի ղեկավար ընտրել: Ես չգիտեմ, ու չեմ էլ ուզում գիտենալ Սերժն է լավը, Լևոնը, թե Կարապետիչը: Ես ծրագրավորող եմ ու ուզում եմ իմ գործն անել: Իսկ իրենք թող իրար մեջ որոշեն թե իրենցից ով է ավելի արժանի երկրի ղեկավարի պաշտոնին:

Իսկ քեզ ոչ ոք չի էլ պարտադրում դարակազմիկ որոշումներ ընդունել: Դու ծրագրավորող ես, գիտես, որ այսինչ օրենքի ընդունումը անբարենպաստ կլինի քեզ համար՝ ֆինանսական տեսանկյունից, այնինչ որոշումը, ընդհակառակը, նպաստավոր է. կամ, ասենք, կուզենայիր, որ աշխատավարձդ բարձրացվեր, հարկերդ կրճատվեին և այլն. այսինքն՝ այնպիսի հարցեր, որ առօրյա են, բոլորն են հասկանում դրանք: Կան երկու գործիչներ. մեկը կողմ է արտահայտվում քեզ համար նպաստավոր օրենքի ընդունմանը, մյուսը՝ դեմ: Տարբերակ 1. դու ընտրում ես առաջինին, օրենքը ընդունվում է, ամեն ինչ լավ է: Տարբերակ 2. դու ընտրում ես առաջինին, նա ընտրվելուց հետո այլևս չի զբաղվում այդ օրենքով (խոստումը չի կատարում), դու, կրկին քո ընտրությամբ, նրան հեռացնում ես, դաշտը մարքվում է մեկ անպատասխանատու գործչից, հաջորդ գործիչը նախազգուշացում է ստանում և այլն: Ամեն ինչ կատարվում է քո ընտրությամբ:

Ոչ ժողովրդավարական հասարակարգում նույն օրինակս կունենար հետևյալ ձևը. «Վոփշմ էս օրենքն ա, ուզում եք՝ էս ա, չեք ուզում՝ էս ա: Դավայ հլը, փողերը բերեք, շուտ: Որտև ե՛ս եմ տենց ուզում, ե՛ս, ե՛ս, ոչ թե դուք»:

[One_Way_Ticket]

Իսկ քեզ ոչ ոք չի էլ պարտադրում դարակազմիկ որոշումներ ընդունել: Դու ծրագրավորող ես, գիտես, որ այսինչ օրենքի ընդունումը անբարենպաստ կլինի քեզ համար՝ ֆինանսական տեսանկյունից, այնինչ որոշումը, ընդհակառակը, նպաստավոր է. կամ, ասենք, կուզենայիր, որ աշխատավարձդ բարձրացվեր, հարկերդ կրճատվեին և այլն. այսինքն՝ այնպիսի հարցեր, որ առօրյա են, բոլորն են հասկանում դրանք: Կան երկու գործիչներ. մեկը կողմ է արտահայտվում քեզ համար նպաստավոր օրենքի ընդունմանը, մյուսը՝ դեմ: Տարբերակ 1. դու ընտրում ես առաջինին, օրենքը ընդունվում է, ամեն ինչ լավ է: Տարբերակ 2. դու ընտրում ես առաջինին, նա ընտրվելուց հետո այլևս չի զբաղվում այդ օրենքով (խոստումը չի կատարում), դու, կրկին քո ընտրությամբ, նրան հեռացնում ես, դաշտը մարքվում է մեկ անպատասխանատու գործչից, հաջորդ գործիչը նախազգուշացում է ստանում և այլն: Ամեն ինչ կատարվում է քո ընտրությամբ:

Ոչ ժողովրդավարական հասարակարգում նույն օրինակս կունենար հետևյալ ձևը. «Վոփշմ էս օրենքն ա, ուզում եք՝ էս ա, չեք ուզում՝ էս ա: Դավայ հլը, փողերը բերեք, շուտ: Որտև ե՛ս եմ տենց ուզում, ե՛ս, ե՛ս, ոչ թե դուք»:

Բանն այն է, որ իմ պահաջները առանձնապես կապ չունեն երկրի ղեկավարության հետ: Հարկերը ~20% ոնց որ թե նորմալ թիվ է, աշխատավարձս իրենց հետ ոչ մի կապ չունի: Փոխարենը կան շատ ավելի կարևոր ու նուրբ հարցեր, որոնք պետք է լուծեն երկրի ղեկավարները: Ասենք, մի թեկնածուն ասում է, որ պետք է հարաբերությունները կարգավորել Թուրքիայի հետ, որ դա մեր շահերից է բխում, ապացույցներ է բերում, մյուսն էլ ասում է որ թուրքերը հանցագործ են, պետք է մինչև վերջ թշնամի մնալ, մեր հողերը հետ բերել, և այլն, նորից ապացույցներ է բերում: Իմ խելքն էլ չի հասնում, չգիտեմ, որն է ճիշտ ասում: Հիմա որի՞ն ընտրեմ:

[One_Way_Ticket]

Բացի դրանից ընտրելը քո իրավունքնա, հանգիստ կարաս չգնաս ընտրությունների:

Դա ես եմ, որ ընդունում եմ որ խելքս չի հասնում: Լիքը մարդ համոզված է, որ ինքն ամեն ինչ գիտի և կգնա և սխալ կընտրի: