Պառլամենտական, թե՞ նախագահական հանրապետություն

[voter]

ախպեր ինձ հեչ չի հետաքրքրում Նեապոլի զիբիլի ճակատագիրը, փաստը մնումա փաստ որ Բեռլուսկոնին ամենահարուստ մարդնա, քո ասած 89 տոկոս ԶԼՄ ները իրա ձեռնեն ու ետ արդեն հերիքա որ ասեմ Իտալիայում ժողովրդավարության մակարդակը հեռուա ցանկալիից, ու կառավարման ձևնել ոչ մի էական խոչնդոտ չի ժողովրդավարության ցածր մակարդակին

ընտրությունների համար էլ Տրիբունը գրեց, իմ գրածում էլ արդեն դրա մասին ասելեմ էլ չկրկնվեմ, քաղաքական համակարգը կառավարման համակարգի հետ ես խառնում


իմ ասածը ենա որ երկու համակարգերնել որ ՃԻՇՏ ԿԻՐԱՌՎԵՆ հավասար արդյունավետ կլինեն, իսկ դու օրինակներես բերում կարճ ասած պաշտոնի չարաշահման նախագահի կողմից, նախագահական համակարգում իշխանության կենտրոնացում մեկ անձի կողմից ՉԿԱ, ետ միապետության հետես խառնում

Արի ես վերջին մեխը խփեմ »ամենահարուստ» «ամենասիրուն» «ամենախելոք» Բեռլուսկոնիի աֆտարիտետության դագաղին ու դրանով էտ ռեկլամ արած անհամ սնիկերսի հարցը այլևս չքննարկենք – իտալիայի ամենահարուստ մարդը Միխաիլ Ֆեռեռոն է, Ֆեռեռո իտալական շոկոլադի ֆաբրիկանտը առնվազն քառակի հարուստ քան ազիզ Բեռլուսկոնին։ Միքիչ ավելի աղքատ բայց էլի մոտ երկու անգամ ավլեի հարուս քան ազիզ Սիլվիոն – Լեոնարդո Դել Վեչիոն է – ակնոցների ֆաբրիկանտը։
Բացի դրանից, որ եթե այդ երկուսը իրենց ունեցվածքը ծախեն առնող հեշտ կգտվի ու ավելի շատ գումար կունենա, քան գնահատում է Ֆորբսը իրենց ֆաբրիկանը։ Իսկ ազիզ Սիլվիոն եթե իր իտալական ռեգիոնալ հեռուստակայանները ծախելու լինի, հարցական է, այդքան գումար, ինչքան գնահատում են, տվող կլինի՞, իտալական հեռուստացույց պահել ոչ իտալացուն ու իտալերեն չհասկացող մագնատենրին կամ ֆինանսական հեդջ ֆոնդերին դժվար թե հետաքրքիր լինի ու շահավետ, քանի որ նրանք Իտալիայում անելիք քիչ ունեն։ Բեռլուսկոնին շատ լավ գիտի, որ Իտալիայից դուրս իր հետ խոսացող ու իրեն բանի տեղ դնող չկա, դրա համար էլ իր կարևորությունը փորձում է քաղաքականությամբ ապացուցել – իտալական գեղի ռադիո պահողի հետ հարցեր ոչ մեկ չի քննարկի, իսկ երկի ղեկավարի հետ հարցեր քննարկոլուց ոչ մեկ չի կարա իրեն թույլ տա հրաժարվի, չնայած նրան վերջին շրջանում բանի տեղ չեն դնում, ոչ մի տեղ էլ ոֆֆիցիալ այցով չեն հրավիրում..

Հիմա հիմնական հարցին, նախագահական–մեկ անձով ղեկավարվող համակարգը արդյունավետ է նույնքան, ինչքան պառլամենտականը, դրա համար էի բերել Նեապոլի աղբի հարցը, կրկնվեմ Իտալիայի օրինակով կարելի է տեսնել, որ մեկ անձով– այն է նախագահական համակարգով, ԱՐԴՅՈՒՆԱՎԵՏՈՒԹՅՈՒՆ անհնար է, նույնիսկ եթե բոլոր ռեալիստները հավատում են մեկ մարդուն։

Ի դեպ մի հարց Նեապոլի աղբի պրոբլեմը չի հետաքրքրում, որովհետև փաստումա աֆտարիտետի ԱՊԱՇՆՈՐՀՈՒԹՅՈՒՆԸ, որպիսիք են նաև հայաստանյան ԱՊԱՇՆՈՐՀ «ամենահարուստները» ՞՞՞

...դու օրինակներես բերում կարճ ասած պաշտոնի չարաշահման նախագահի կողմից, նախագահական համակարգում իշխանության կենտրոնացում մեկ անձի կողմից ՉԿԱ, ետ միապետության հետես խառնում

Նախագահական համակարգում, այն ինչ ԱՄՆում է իհարկե չկա կենտրոնացում ու դրա նրանից է, որ նախագահը հաբռգելու տեղ չունի, գիտի, որ նա մենակ ՈՉԻՆՉ է, փաստացի այդ պաշտոնը ֆորմալ զուտ առտառոց դեպքերում ինչ որ բան որոշող է։ Իսկ մեր, ռուսաստանյան, զիմբաբվեական կամ ֆրանսիական նախագահական համակարգերում, փաստ է, որ իշխանությունը կենտրոնացած է մեկ անձում ու օր ու գիշեր բոլոր հարցերը սպասվում է, որ նախագահը պիտի որոշի, դրանից էլ ով էլ այնտեղ նստում է ՀԱԲՌԳՈՒՄ է ու կհաբռգի, քանի դեռ բոլորը գլխիկոր օր ու գիշեր նրանից հարց լուծել են պահանջում։

Բայց կարծում եմ արդեն եկանք ընհանուր հայտարարի, – նախագահական համակարգը, որտեղ նախագահի անձը որպես որոշիչ դեր պետությունում կարևորվում է, ընդհամենը փտած միապետական մնացուկներ են, իսկ պատմությունը ցույց է տվել, որ նման համակարգերը ոչինչ իեն տալիս, բացի պատերազմներից ու միայն հպանցիկ կարճաժամկետ զարգացումներից....