Թեմայից դուրս, բայց հետաքրքիր կամ կարևոր գրառումներ

[keyboard]

Բուսակերությունն ինձ համար կապված ա պատասխանատու ապրելու հետ: Ու եթե մարդիկ միս չեն ուտում, դա բավականին ողջունելի ա, նրանք այդ առումով ապրում են, պատասխանատու կյանքով, իսկ եթե երեխային թույլ չեն տալիս միս ուտել, դա էլ ա ողջունելի, քանի որ երեխային արդեն, դաստիարակում են, ապրել, (այդ առումով) պատասխանատու կյանքով: Իսկ երբ երեխան մեծանա, ինքն արդեն կարծում եմ, կորոշի ապրել, պատասխանատու կյանքով, թե՞ ոչ: Ուտել միս, թե՞ ոչ և այլն: Ինքս ճիշտ չեմ համարում, երբ ասում են, երեխան ինչ ուզում է թող ուտի, ինչքան ուզում է թող ուտի և այլն:

իսկ էդ պատասխանատվությունը ինչով ա պայմանավորված, այսինքն ինչ ավելի բարձր արժեք կա դրա մեջ, որ ես մսակերս չեմ հասկանում, ամենայն լրջությամբ խնդրում եմ դա ինձ բացատրես.
Հարցս ուղղված բոլոր բուսակերներին կրկնում եմ, եթե դուք միս չեք ուտում կենդանուն խղճալու կամ չսպանելու համար, խնդրում եմ, ինձ ասեք, ինչով եք հիմնավորում, որ բույսերը ցավ չեն զգում, ջուրը, որ խմում եք, ցավ չի զգում ու առհասարակ, ձեր շնչած օդը ցավ չի զգում, հիմնավորեք էլի, շաաաաաատ եմ խնդրում:
Գրածիս մեջ հեգնանք չկա, անկեղծ հարցնում եմ, ես էլ եմ ուզում դառնալ բուսակեր, հիմնավորեք դառնամ:

[Ուլուանա]

Բա տեսնում ես, քո գրառումները ինչ էմոցիաներ են առաջացնում

Ան, դու հայերենից ոնց որ թե լավ ես. «պարտադրանք» բառը էդ ինչ իմաստով ես գործածում, մարդ չի հասկանում: Միս պարտադրելը էն կլիներ, որ չի ուզում, զոռով ուտացնում ես: Ոնց որ թե ոչ մի էդպիսի դեմք չի քննարկվել:
Իսկ բուսակերությունը պարտադրանք է դառնում էն պահից, երբ երեխան ուզում է փորձել միս, բայց դեմը առնում են, այ դա բուսակերության պարտադրանք է: Կամ անգամ մինչև էդ պահը, երբ իրենից ամեն գնով հեռու են պահում «վտանգավոր» մթերքը, էն աստիճան, որ չորս տարեկան երեխան նույնիսկ տեսականորեն գաղափար չունի, թե միսը ինչ է:
Դե հիմա լավ է դա, թե վատ, ուրիշ հարց է: Ինչպես ասեցիր, բոլորս էլ մեր պատկերացումներով ենք ի վերջո առաջնորդվում՝ երեխային պահելու հարցում:

Տվյալ դեպքում «պարտադրանք» բառը համ մի քիչ վերապահումով եմ գործածել, համ էլ ավելի լայն իմաստով. քանի որ, մեղմ ասած, անհերքելի փաստ չի, որ միսն օգտակար է, ու ոչ ոք չգիտի՝ արդյոք իր երեխան մեծանալով՝ կուզենար միս կերած լինել, եթե ի սկզբանե հնարավորություն ունենար ընտրելու, ստացվում է, որ նրան ծնողը «պարտադրում» է իր մոտեցումը, թեկուզև ակամա։ Օրինակ, ես, հաշվի առնելով հիմա մսի մասին ունեցածս ամբողջ ինֆորմացիան, փոքր ժամանակ ինձ միս կերցնելը ինչ–որ առումով կարող եմ «պարտադրանք» համարել, քանի որ իսկապես կուզենայի էդ երևույթից երբևէ «ներս ընդունած» չլինել։ Նաև դրա համար եմ «պարտադրանքը» չակերտների մեջ դրել։

[Ուլուանա]

Ժող, մի բան ասեմ, էլի: Բուսակերության ու մսակերության միջև համեմատություններ ու զուգահեռներ անցկացնելուց հաշվի առեք, որ առաջինը արգելում ա կենդանական ծագման ամեն տեսակի սնունդ, իսկ երկրորդը բուսական սնունդը չի բացառում: Այսինքն «եթե կարելի ա մսակերություն պարտադրել, ուրեմն բուսակերությունն էլ ա կարելի» փաստարկն անիմաստ ա դառնում, ըստ իս:

Որ խորանանք, մսակերությունն էլ ա հաճախ ուղղակիորեն հենց պարտադրվում՝ հաշվի առնելով, որ շատ երեխաներ միս ուտել չեն ցանկանում, բայց ծնողերը նրանց ստիպում են ուտել, քանի որ համոզված են, որ օգտակար ա ու անհրաժեշտ։ Նման դեպքերը բազմաթիվ են։
Համենայնդեպս, ի սկզբանե երեխային ինչ–որ սննդամթերք ուղղակի չտալը, չսովորեցնելը պարտադրանք չես անվանի։

[Chuk]

Ան, ես համարում եմ, որ նենց, ոնց քեզ են մեծացրել, էդ ճիշտն ա: Ու կարծեմ քո բուսակեր հայրն էլ է համաձայնվել, որ փոքր ժամանակ ձեզ միս տան, իսկ մեծանալուց հետո ինքներդ ընտրեք:

Խոսակցության մեջ իրականում չեմ ուզում խառնվել, որտև քեզ մեղադրելու կամ փնովելու բան չունեմ: Հարցը գլոբալ կարող եմ քննարկել, իսկ քեզ մեղադրել չեմ կարող. վերջին հաշվով քո իրավունքն ա ընտրել դաստիարակության ձևը, քանի դեռ դա չի հակասում համամարդկային արժեքներին, կամ էլ դրանց լոկալացված տարբերակներին՝ ասենք տվյալ երկրի օրենքներին:

Բայց էս ասածս վերջին մասը հստակեցնեմ: Միշտ չի, որ մարդը իրավունք ունի երեխուն դաստիարակի էնպես, ինչպես իրեն թելադրում է իր խիղճը: Օրինակ ես իրավունք չունեմ իմ երեխուն մեծացնեմ գարեջուր խմացնելով: Հասարակ պատճառով, դա վնաս ա: Ու էդ վնասը շատ ուժեղ ձևով ամրագրվում ա օրենքներով, որտև օրենքները իրականում կենսափորձի հիման վրա են գրվում, մարդկանց վատ բաներից զերծ պահելու, վտանգներից հնարավորինս հեռացնելու համար:

[Chuk]

կուզենար միս կերած լինել, եթե ի սկզբանե հնարավորություն ունենար ընտրելու, ստացվում է, որ նրան ծնողը «պարտադրում» է իր մոտեցումը, թեկուզև ակամա

Ան, վստա՞հ ես, որ եթե հիմա Արեգը հնարավորություն ունենար ընտրելու, չէր ուտի միս:

Ես օրինակ կարծում եմ, որ եթե ինքը մի քանի օր իմ կողքին լինի, ու տեսնի թե ես ոնց եմ ախորժակով միս ուտում, անպայման կուզեր փորձեր: Իսկ դու կթողնեի՞ր:

Ավետիսին էնպես ա ստացվել, որ տենց առանձնահատուկ միս չենք տվել մինչև էն պահը, որ ինքը մեր անուշադիր պահը որսալով թռցրեց հավիս բուդն ու սկսեց ահավոր ախորժակով ուտել:

[Ուլուանա]

Ան, ես համարում եմ, որ նենց, ոնց քեզ են մեծացրել, էդ ճիշտն ա: Ու կարծեմ քո բուսակեր հայրն էլ է համաձայնվել, որ փոքր ժամանակ ձեզ միս տան, իսկ մեծանալուց հետո ինքներդ ընտրեք:

Չէ, իրականում սկզբունքորեն չի համաձայնել, ուղղակի հասարակության ճնշման հարցն էն տարիներին շատ ավելի լուրջ էր, դժվար էր լինելու դիմանալը։ Ինքն ուղղակի չի պնդել, բայց միշտ էլ սխալ ա համարել։

Խոսակցության մեջ իրականում չեմ ուզում խառնվել, որտև քեզ մեղադրելու կամ փնովելու բան չունեմ: Հարցը գլոբալ կարող եմ քննարկել, իսկ քեզ մեղադրել չեմ կարող. վերջին հաշվով քո իրավունքն ա ընտրել դաստիարակության ձևը, քանի դեռ դա չի հակասում համամարդկային արժեքներին, կամ էլ դրանց լոկալացված տարբերակներին՝ ասենք տվյալ երկրի օրենքներին:

Բայց էս ասածս վերջին մասը հստակեցնեմ: Միշտ չի, որ մարդը իրավունք ունի երեխուն դաստիարակի էնպես, ինչպես իրեն թելադրում է իր խիղճը: Օրինակ ես իրավունք չունեմ իմ երեխուն մեծացնեմ գարեջուր խմացնելով: Հասարակ պատճառով, դա վնաս ա: Ու էդ վնասը շատ ուժեղ ձևով ամրագրվում ա օրենքներով, որտև օրենքները իրականում կենսափորձի հիման վրա են գրվում, մարդկանց վատ բաներից զերծ պահելու, վտանգներից հնարավորինս հեռացնելու համար:

Արտ, ես չեմ կարծում, թե քո խիղճը քեզ թելադրում ա գարեջրով մեծացնել երեխայիդ։ Ու չեմ պատկերացնում, որ որևէ նորմալ մարդ կարող ա որոշել իր երեխային գարեջրով մեծացնել։ Ակնհայտորեն ու անժխտելիորեն վնասակար օրինակների մասին չենք խոսում կարծես։ Ասածներիդ համաձայն եմ, բայց լավ չեմ հասկանում, թե ինչի ես դա տվյալ դեպքում ինձ ասում։

[Chuk]

Արտ, ես չեմ կարծում, թե քո խիղճը քեզ թելադրում ա գարեջրով մեծացնել երեխայիդ։ Ու չեմ պատկերացնում, որ որևէ նորմալ, մարդ կարող ա որոշել իր երեխային գարեջրով մեծացնել։ Ակնհայտորեն ու անժխտելիորեն վնասակար օրինակների մասին չենք խոսում կարծես։ Ասածներիդ համաձայն եմ, բայց լավ չեմ հասկանում, թե ինչի ես դա տվյալ դեպքում ինձ ասում։

Որովհետև կան մարդիկ, այդ թվում ես, ովքեր անժխտելիորեն վնասակար են համարում առանց մսային սնունդի մեծացնելը: Ոչ կատաստրոֆիկ, բայց վնասակար: Ու ջհանդամ, որ նույն ես չեմ կարող իմ տեսակետը գիտականորեն հիմնավորել: Զուտ էդքանով է կապված, որ հասկանաս, թե ինչի են շատերը էդ գրածիդ ոչ էնքան նորմալ նայում:

[Chuk]

Բայց մի նեղվի էս խոսակցությունից, Ան:
Իրականում ես էլ եմ հասկանում, որ սա ինդիվիդուալ ընտրության հարց ա, դուք լիարժեք ունես էդ ընտրելու իրավունքը:
Ու բոլորս էլ հասկանում ենք, որ դու լավագույն մղումներից ելնելով ես էդ ընտրությունը կատարել: Անկախ նրանից կհամաձայնվե՞նք ընտրության ճիշտ լինելու, թե՞ ոչ:

[Ուլուանա]

Որովհետև կան մարդիկ, այդ թվում ես, ովքեր անժխտելիորեն վնասակար են համարում առանց մսային սնունդի մեծացնելը: Ոչ կատաստրոֆիկ, բայց վնասակար: Ու ջհանդամ, որ նույն ես չեմ կարող իմ տեսակետը գիտականորեն հիմնավորել: Զուտ էդքանով է կապված, որ հասկանաս, թե ինչի են շատերը էդ գրածիդ ոչ էնքան նորմալ նայում:

Տարբերությունն էն ա, որ մսի վնասակարության և ամբողջովին բուսական սննդի օգտակարության մասին բազմաթիվ լուրջ ուսումնասիրություններ կան, դրա օրինակներ կան և այլն (այլ հարց ա, թե ով որքանով ա դրանց լուրջ մոտենում կամ էնքան խորանում, որ իսկապես պարզի՝ արժե լուրջ մոտենալ, թե չէ), իսկ գարեջրով երեխային մեծացնելու մասին՝ ոչ, համենայնդեպս, նման բան հայտնի չի։ Թե չէ՝ տեսակետներ բոլորն էլ կարող են ունենալ։

[Զաքար]

Հարցս ուղղված բոլոր բուսակերներին կրկնում եմ, եթե դուք միս չեք ուտում կենդանուն խղճալու կամ չսպանելու համար, խնդրում եմ, ինձ ասեք, ինչով եք հիմնավորում, որ բույսերը ցավ չեն զգում, ջուրը, որ խմում եք, ցավ չի զգում ու առհասարակ, ձեր շնչած օդը ցավ չի զգում, հիմնավորեք էլի, շաաաաաատ եմ խնդրում:
Գրածիս մեջ հեգնանք չկա, անկեղծ հարցնում եմ, ես էլ եմ ուզում դառնալ բուսակեր, հիմնավորեք դառնամ:

Խորհուրդ կտամ հոգեկանի ծագման մասին կարդաս:

[Chuk]

իսկ գարեջրով երեխային մեծացնելու մասին՝ ոչ, համենայնդեպս, նման բան հայտնի չի

Ան, գարեջրիս օրինակը ծայրահեղացված օրինակ էր, իրավիճակի իմ մեկնաբանությունն ավելի ցցուն դարձնելու համար

[Ուլուանա]

Բայց մի նեղվի էս խոսակցությունից, Ան:
Իրականում ես էլ եմ հասկանում, որ սա ինդիվիդուալ ընտրության հարց ա, դուք լիարժեք ունես էդ ընտրելու իրավունքը:
Ու բոլորս էլ հասկանում ենք, որ դու լավագույն մղումներից ելնելով ես էդ ընտրությունը կատարել: Անկախ նրանից կհամաձայնվե՞նք ընտրության ճիշտ լինելու, թե՞ ոչ:

Չէ, Արտ, խնդիրն էլ հենց էն ա, որ թեև լավագույն մղումներիս կասկածողներ երևի չկան, բայց, ցավոք, ոչ բոլորն են հասկանում, որ ես իմ երեխային բուսակեր մեծացնելու իրավունքն ունեմ նույնքան, որքան իրենք՝ մսակեր մեծացնելու։ Սա ա ամբողջ հարցը։

[Chuk]

Էս քննարկումը շատ ավելի հետաքրքիր, նաև օգտակար ու արդյունավետ կլիներ, եթե չլիներ քո օրինակի վրա, ակամա անձնականացված: Բայց դե ինչ անես, քննարկման շարժառիթը քո գրառումը դառավ: Լավ կլիներ, որ քո վրա չվերցնեիր: Աշխարհում միլիոնավոր են նման ընտրություն կատարած ծնողները: Քննարկման առարկան ոչ թե առանձին քո դեպքն ա, այլ ընտրության այդ տիպը:

[keyboard]

Խորհուրդ կտամ հոգեկանի ծագման մասին կարդաս:

կարդալու հետ սեր չունեմ, մանավանդ անիրական բաների մասին, ավելի ռեալ բան կա՞

[Ուլուանա]

Ան, վստա՞հ ես, որ եթե հիմա Արեգը հնարավորություն ունենար ընտրելու, չէր ուտի միս:

Ես օրինակ կարծում եմ, որ եթե ինքը մի քանի օր իմ կողքին լինի, ու տեսնի թե ես ոնց եմ ախորժակով միս ուտում, անպայման կուզեր փորձեր: Իսկ դու կթողնեի՞ր:

Ավետիսին էնպես ա ստացվել, որ տենց առանձնահատուկ միս չենք տվել մինչև էն պահը, որ ինքը մեր անուշադիր պահը որսալով թռցրեց հավիս բուդն ու սկսեց ահավոր ախորժակով ուտել:

Էս գրածդ նոր տեսա։
Արտ, էդ նույն ձևով երեխային կարելի ա ենթարկել ցանկացած բացասական ազդեցության։ Ասենք, նույն քո նկարագրած պահվածքն օգտագործելով դրդել ալկոհոլ օգտագործելու, նույնիսկ ծխելու։ Հետո՞։ Ամեն մարդ աշխատում ա իր երեխային իր իմացած վնասներից ու վտանգներից հնարավորինս զերծ պահել։ Ամբողջ հարցն էլ էն ա, որ երբ երեխան դեռ բավականաչափ գիտելիքներ ու գիտակցություն չունի ընտրություն անելու համար, մենք պիտի իր փոխարեն անենք էդ ընտրությունը։ Ծայրահեղ դեպքերում՝ հա, նաև արգելքով։ Բայց բանն արգելքի չհասցնելն էլ ա, իհարկե, որոշակի նրբանկատություն ու խելամտություն պահանջում, որոշ դեպքերում, ինչ խոսք, կարող ա և անհնար լինել։ Իսկ ո՞վ երբևէ արգելքներ չի դնում իր երեխայի առջև։