Բյուր, չեմ ասում ազգի դարդ ու ցավով զբաղվեն… ուղղակի կոնկրետ էս պրոյեկտի սահմաններում քարերի հարցն էդքան ակտուալ չի… դրանով էլ թող զբաղվեն, բայց ավելի կարևոր խնդիրներ կան հենց էդ պրոյեկտի սահմաններում որոնք ես նշեցի զուտ ծանոթանալով պրոյեկտին էնքան ինչքան ներկայացվել ա ինտերնետում…StrangeLittleGirl-ի խոսքերից
երեկ նորություններով լսեցի որ Հայաստանը միացել ա մի ինչ որ միջազգային/եվրոպական կոնվենցիայի որի կանոնադրության համաձայն պատմամշակութային հուշարձանները տեղափոխել չի կարելի… սա իհարկե խնդիր ա առաջացնում քաղաքի ու քաղաքաշինության համար, հատկապես Երևանի համար…
կարելի ա՞ ինչ որ ձև իմանալ թե Աֆրիկյանների տունն ի՞նչ պատմամշակութային արժեք ա ներկայացնում… զուտ ինֆորմացիոն հարց ա…
Մոտեցումդ իհարկե հետաքրքիր ա, բայց էս անգամ համաձայն չեմ:
Ընդհանրապես ուզում էի ավելի փաստարկված գրառում կարդայի (գեշ ես սովորացրել), բայց էս անգամ արձագանքդ մի տեսակ ավելի զգացմունքային ա: Կփորձեմ քիչ անց ավելի մանրամասն գրել թե հատկապես ինչին համաձայն չեմ ու ինչի եմ գրառումդ զգացմունքային համարում:
Վերջին խմբագրող՝ Chuk: 25.06.2014, 10:28:
Քայլ առ քայլ՝ դարից դար
Խենթ եմ
Օք, հիմա սկսեմ: Նախ խոսեմ վեհափառի, իրա ու ռեժիմի կոռումպացվածության մասին: Էս հենց էն կետն էր, որն ուզում էի գրառմանդ մեջ բացակայեր, դիտավորյալ հարցերս ձևակերպել էի առանց էդ ֆակտորները հաշվի առնելու: Որտև ես ուզում էի, որ խնդրին նայվի էդ պրիզմայից դուրս:
Խնդիրն էն ա, որ մեր եկեղեցական բարքերը, իշխանության ձևը, կաթողիկոսի վարքն էնպիսին ա, որ հենց սկզբից մեզ ուղորդում ա խնդրին նայել հենց կոռումպացվածության պրիզմայով, իրենց չտեսության, անհագության պրիզմայով:
Իսկ էս դեպքում կար նաև ուրիշ խնդիր: Էս էն դեպքերից ա, որ մարդկանց կարծիքները տարբերվում են: Կան մարդիկ, ովքեր վաղուց ի վեր համարում էին, որ լեզվի շենքը խանգարում ա Կաթողիկեին: Կան մարդիկ, ովքեր համարում են, որ լեզվի ինստիտուտի շենքը իրենից արժեք չէր ներկայացնում ու իրա ապամոնտաժումը ճիշտ էր: Բոլոր նման մտածողներին լռելյայն համարել «բան չհասկացող», կոռումպացված, կամ չգիտեմ ինչ՝ կոպտագույն սխալ ա: Կարելի ա իրանց հետ չհամաձայնվել, վիճել, բանավիճել, բայց անցկացնել վերևում նշված պրիզմայով չի կարելի:
Ի վերջո նույն էս նախագիծը, որքան գիտեմ, ոչ թե մի պայծառ կամ մռայլ օր անցել ա կաթողիկոսի հանճարեղ կամ տգետ մտքով, այլ ինչ-որ մեկը, ով մտահոգ ա եղել Կաթողիկեի ճակատագրով, առաջարկել ա էս նախագիծը: Ու նորից կարելի ա համարել, համոզված լինել որ էդ նախագիծը սխալ նախագիծ ա, բայց լռելյայն համարել, որ ով էդ նախագիծն առաջարկել ա, ինքը կոռումպացված ա, տգետ ա, երկիրը չի սիրում՝ սխալ ա: Ի վերջո շատ հավանական ա, որ էդ նախագիծը հղացողը բացարձակ ոչ մի անձնական շահ չի ունեցել նախագծից, այլ իր պատկերացմամբ լավ գործ ա արել:
Սրա համար եմ ասում, որ հարցին էդ պրիզմայով նայելը սխալ եմ համարում: Պետք էր հարցին նայել առավել չոր փաստարկված տեսակետով:
Քիչ անց կգրեմ արդեն բուն շինությունների մասին իմ պատկերացումները:
Քայլ առ քայլ՝ դարից դար
Խենթ եմ
Դեռ էս գրառումդ չէի տեսել, մքումս փորձում էի պատասխանել Չուկի գրած կետերին։ Հետո սա կարդացի, պարզվեց գրեթե նույն բանն էի մտքումս ձեւակերպել։
Մեֆ, լրիվ տառ առ տառ համաձայն եմ գրածիդ։
Մի բան էլ ես հավելեմ:
Էս նորի ամենաահավորը ոչ թե էն ա, որ ինքը տգեղ ա կամ չի սազում կամ եսիմինչ, այլ էն, որ հինը ուղղակի կորում ա էդ նորի կողքը, վերանում ա, արժեզրկվում ա… Իսկ հինը` սբ. Աստվածածինը Երեւանի ամենաարժեքավոր շենքերից մեկը կարելի ա համարել։ 1697 թվի ավերիչ երկրաշարժից հետո ինչ եղել չի եղել քանդվել ա, էս փոքրիկ եկեղեցին մնացել ա։
Փոխանակ նենց անեն, որ իրա հին լինելը, իրա արժեքը ավելի ընդգծվի, բռնում են կողքը մի քիչ ավելի բաց գույնի քարով ինչ-որ յեքա սուրբ աննասունություն են սարքում (սուրբ Աննայի դեմ ոչ մի բան չունեմ, չնայած չեմ էլ իմանում ով ա էդ սուրբը, մեմակ գիտեմ որ Աննան սրա հովանավորի կնիկն ա) ու դրանով ոնց որ ցույց տան, որ հինը փոքր ա, անշուք ա, կեղտոտ ա, եւ այլն, այնինչ պետք էր ճիշտ հակառակը ընդգծել։
Էն ժամանակ լեզվի ինստիտուտի շենքը ֆիզիկապես ոչնչացրին հիմա էլ սբ. Աստվածածինը ոչ ֆիզիկապես ոչնչացրին։
Կարճ ասած նորը հակաճարտարապետություն ա։
Վերջին խմբագրող՝ Rammstein: 25.06.2014, 11:03:
Mephistopheles (25.06.2014), մարդագայլուկ (25.06.2014)
«էդտեղ կար պատմության մի հսկա շերտի խտացված արտահայտություն»
Էս մի տեսակ օդի մեջ խոսք ա, Մեֆ ջան, որը չի հիմնավորվում հետո, դրանից հետո գալիս են կաթողիկոսի որակումները՝ քո գրառման մեջ:
Իսկ ո՞րն ա սահմանը: Ո՞նց ա որոշվում, տվյալ շինությունը՝ Կաթողիկեն, ազատել ու ավելի հրապարակային դարձնե՞լն ա կարևոր, թե՞ ասածդ «պատմական շերտը» պահպանելը: Ժամանակին, որքան գիտեմ, խնդիր ա լուծվել իրան պաշտպանելու, կոպիտ ասած եկեղեցու շուրջը չափառ են սարքել, որ ոչ մեկը ձեռ չտա, որտև կարող ա ձեռ տվող լիներ: Էդ չափառը՝ շենքը, հրաշալի կատարել ա իրա դերը, բայց էսօր արդեն էդ խնդիրը չկար: Չքանդեի՞ն չափառը, որ Կաթողիկեն մեզ հասանելի լիներ:
Տես, դեռ բացարձակ չեմ խոսում նոր շինության մասին, խոսում եմ միայն չափառի՝ շենքի մասին: Հիմա ասենք նույն խնդիրը ունենար Նորավանքը, բռնեին չորս կողմը պարիսպ սարքել, իրան թաքցնել, որ ոչ մեկի աչքին չերևար: Բետոնե պարիսպ, որևէ արժեք չներկայացնող: Ընդամենը իրան պաշտպանող: Հիմա չքանդեի՞ն ու էդ հրաշք հուշարձանը մեզ ցույց տային: Քո կարծիքով ավելի կարևոր կլիներ, որ եթե էդպիսի բան արված լիներ, տենց բետոնապատված մնա՞ր, որ ցույց տրվեր պատմական ընթա՞ցքը:
Իսկ եթե տասնապատիկ ավելի տգեղ ու հիմար շե՞նք լիներ Լեզվի ինստիտուտի շենքը: Նորից չքանդեի՞ն: Ո՞րն ա սահմանը:
Տատիդ օրինակն ես բերում: Լավ ես անում: Գաղթի ժամանակ եղել են թուրք ընտանիքներ, որ հայ մարդկանց իրենց մոտ պատսպարել են՝ նախօրոք հայկական տարազները վրաներից հանելով, իրենց մշակույթին հարիր շորեր հագցնելով, որպես թուրք ներկայացնելով: Պաշտպանական ֆունկցիա է եղել: Երբ որ արդեն պաշտպանվելու խնդիր չկար, էդ մարդիկ էլի թու՞րք ներկայանային, թե՞ արդեն ասեին որ իրենք հայ են, ու մի հատ մեծ դաֆթարի մեջ գրեին իրենց պատմությունը, սերնդե սերունդ պատմեին, որ այ սենց լավ թուրք ընտանիք ա եղել, որ իրանց պատսպարել ա:
Չէ՞ որ էդ պաշտպանելը հենց իրանց ինքնությունը պահելու, պահպանելու համար ա եղել: Ու երբ արդեն վտանգը անցել ա, դիմակը կարելի ա բացել: Չէ որ ոչ մեկը չի առաջարկում մոռանալ պատմությունը, ջնջել հիշողությունը: Չէ՞ որ նույն ճարտարապետական պատմության մեջ մնալու ա լեզվի ինստիտուտի պատմությունը՝ անկախ նրանից, որ ապամոնտաժվել ա:
Ի վերջո լեզվի ինստիտուտի շենքը ժամանակավոր կառույց ա եղել՝ կառուցվելու պահից: Էդ տիպի շենքերը հարյուրամյակներ չեն գոյատևում: Ի տարբերություն Կաթողիկեի:
Կաթողիկեն հրաշք եկեղեցի ա ասենք իմ համար: Կուկլա ա ուղղակի: Բայց ինքը թաքնված կուկլա էր: Քաղաքի կենտրոնում լինելով ոչ մեկն իրան չէր տեսնում: Լավ նկար ես դրել, մի տեսակ ընդգծված ա էդ նկարում, իրա հետևի գորշ շենքի ֆոնի վրա: Բայց արի չմոռանանք, որ թերևս միակ դիրքն էր, որտեղից ինքը էդպես երևում էր: Բակի կոնկրետ մի անկյունից: Ինքը կորել էր: Պահպանվել էր, բայց կորել էր: Չէր երևում, իր արժեքը չէր զգացվում: Դրա համար էլ անձամբ ես Լեզվի ինստիտուտի շենքի ապամոնտաժումը ճիշտ եմ համարում:
Քիչ անց կխոսեմ նոր շինության մասին:
Քայլ առ քայլ՝ դարից դար
Խենթ եմ
Հիմա գանք նոր շինությանը:
Շատերն են բացասական արտահայտվում էս շինության մասին, բայց վստահ եմ, որ էդ շատերից շատերի բացասական արտահայտվելու իրական պատճառը «պատմությունն» ա, կաթողիկոսի ու եկեղեցականների նկատմամբ վերաբերմունքը:
Ի՞նչ ես տեսնում ես: Տեսնում եմ, որ էդ խաչմերուկը վերջապես տեսք ա ստացել, ազատվել ա, ընդարձակվել ա: Նոր շինությունը գլուխգործոց չի մեղմ ասած, բայց իմ կարծիքով վերջին տարիներին Երևանում կառուցված ուրիշ շինություններից (էդ թվում եկեղեցիներից) շահեկանորեն տարբերվում ա՝ խաչմերուկը դարձնելով բավական գողտրիկ անկյուն:
Բացարձակ համաձայն չեմ, որ ինքը խանգարում ա Կաթողիկեին: Հակառակը, ընդգծում ա: Ընդ որում բավական հետաքրքիր ա իրա լուծումներից մեկը, որի շնորհիվ նոր եկեղեցու մեջից էլ Կաթողիկեն ամբողջովին երևում ու ընդգծվում: Նախ էս շինությունը թաքցնում ա էն ֆոնը, հետևի շինությունները, որոնք ըստ էության խանգարում էին եկեղեցուն: Իրա գույնը ու ձևերը, որոնք որոշակի ոճային նմանություն են պահպանում, միաժամանակ չեն նույնանում Կաթողիկեի հետ, ինչը կոնտրաստով առանձնացնում ու շուք ա տալիս Կաթողիկեին: Էդտեղ լինելուց առաջինը ուշադրությունը գրավողը, հայացքն իրա վրա վերցնողը Կաթողիկեն ա, ոչ թե նոր շինությունը, ըստ այդմ նոր շինությունն, իմ կարծիքով, լավ լուծում ա իր խնդիրը:
Իհարկե միշտ էլ կարելի է ավելի լավ լուծումներ գտնել, բայց ըստ իս էս լուծումը բավական հաջող լուծում ա:
Քայլ առ քայլ՝ դարից դար
Խենթ եմ
Չուկ ջան, բետոնե պարիսպը մի քիչ այլ ա: Էդ դեպքում հենց սկզբից ակնհայտ ա, որ ինքը սարքած ա թաքցնելու համար: Իսկ լեզվի ինստիտուտի շենքը կապիտալ շենք էր, որը չի կարելի համարել պարզապես ժամանակավոր շինություն:
Քանդելու հանդեպ կարծիքդ իհարկե անհիմն չեմ համարում, կարելի ա էդ թեմայով բանավիճել, բայց «պետք էր քանդել» տիպի ոչ մի կարծիք չեմ ընդունում, քանի դեռ պարզ չէր, թե էդ քանդելուց հետո տեղում ինչ ա արվելու, վերջնական տեսքը որն ա լինելու: Առաջ ես էլ էի տենց մտածում, որ լավ ա, որ քանդեցին, սովետը չկա, էլ իմաստ չունի էդ շենքը պահելը: Բայց եթե իմանայի, թե ինչ ա նախատեսվում, հաստատ դեմ կլինեի:
Իսկ որ ասում ես խաչմերուկը տեսք ա ստացել: Համաձայն եմ, ուղղակի Երեւանում բարեկարգ տարածքները էնքան քիչ են, որ մի հատ տենց տարածքը միանգամից աչք ա ծակում:
Chuk (25.06.2014)
Դե Ռամշ ջան, չեմ ուզում էդ տերմինն ու էդ արտահայտությունն օգտագործել, բայց երևի «ճաշակին ընկեր չկա» տարբերակն ա: Որտև արդեն գրել եմ, ես նոր շինությունը համարում եմ հաջող ու հին եկեղեցին ընդգծող: Արդեն տեսա, որ դու տենց չես համարում:
Ի դեպ ստեղ մի քիչ թեմայից շեղվեմ: Լևոնի (ազգանունը մոռացա) «Հին Երևան» նախագծի կայացմանը կասկածելուս պատճառներից մեկն էլ էս պատմությունն ա: Իմ մոտ տպավորություն ա, որ իրան օգտագործում են: Որտև որքան ես գիտեմ, ինքը լրիվ ուրիշ նախագիծ ա ներկայացրած եղել, սկսել են անել, փաստորեն իրան որպես գործիք օգտագործել են Լեզվի ինստիտուտն ապամոնտաժելու համար, իսկ հետո պրոյեկտից հեռացրել են ու էս շինությունը ուրիշն ա նախագծել: Նույնը կարող ա ասենք հենց Աֆրիկյանների պանդոկի դեպքում լինի, ինքը դառնա թիրախ, քանդելուց սաղ իրան քրֆեն, հետո իրան էլի պրոյեկտից հեռացնեն, ուրիշ բան անեն կամ չանեն: Բայց դե սա զուտ ենթադրության տիրույթում էլի:
Ռամշ, մի հատ էլ հարց, որը գրել էի, ու որին Մեֆը չպատասխանեց: Ամեն դեպքում, եթե «պատմական կոնտրաստ»-ից հեռանանք, Լեզվի ինստիտուտի շենքը գնահատիր: Կապ չունի կապիտալ շինություն էր, թե չէ: Քո կարծիքով ինչքանո՞վ էր արժեքավոր շինություն:
Քայլ առ քայլ՝ դարից դար
Խենթ եմ
Հասկանում եմ, որ քո սուբյեկտիվ կարծիքը դա ա: Փորձեմ իմ ասածը մի քիչ ավելի մանրամասն հիմնավորեմ: Նոր եկեղեցին արված ա հին եկեղեցիների հորինվածքով, երեսպատված ա հին եկեղեցիներում օգտվագործվող քարով: Մի խոսքով արված ա նենց շենք, որը եթե մի 10-20 տարի հետո կեղտոտվի, խամրի, քարերը անկյուններից մի քիչ թռնեն, իրա թարմ տեսքը կորի, կարող ա նույնիսկ առաջին հայացքից դժվար լինի հասկանալ, թե դրանցից որ մեկն ա պատմամշակութային արժեք, որը` ոչ: Մեֆը էն Հին Երեւանի ծածկի մասին էր գրել կոնտրաստի մասին, նույնը էստեղ կարող եմ ասել: Նոր եկեղեցին կոնտրաստ չի ապահովում ո՛չ նյութով, ո՛չ առավել եւս ֆորմաներով, ինչը ես շատ վատ եմ համարում:
Մի հատ էլ սենց կոնտրաստի օրինակ (կոնկրետ դեպքի հետ էնքան էլ կապ չունի). http://en.wikipedia.org/wiki/Louvre_Pyramid:
Դասական շենք էր, արժեք ուներ, բայց գերարժեքավոր էլ չէր: Ճակատնրերը սիրուն կոպտատաշ քար, վերեւը քիվ, անկյունային մասում կաամարներ բան, բայց ընդհանուր մեղմ շենք էր, ինձ դուր էր գալիս, չգիտեմ: Բակի ճակատները մշակված չէին, բայց եկեղեցու պարագայում դա նույնիսկ լավ էր, որտեւ ուշադրությունը եկեղեցու վրա էր մնում: Ամեն դեպքում էնքան արժեք ուներ, որ եթե եկեղեցու գործոնը մի պահ անտեսենք, քանդելը անթույլատրելի լիներ:
Chuk (25.06.2014), Mephistopheles (26.06.2014), մարդագայլուկ (27.06.2014)
Չեմ կարծում
Որ ազատ լինեմ, մի քանի լավ ֆոտո կանեմ (ինտերնետում չգտա լավ նկար), ֆոտոշոփով կհնացնեմ, կնայենք
Քայլ առ քայլ՝ դարից դար
Խենթ եմ
Ես ի սկզբանե սխալ եմ համարել քանդելը ու հիմա էլ եմ դեմ ասեմ, թե ինչու՝
1. Շենքերի մեջ թաքնված ու սովետից փրկված փոքր եկեղեցին իմ համար կարևոր խորհուրդ ուներ ու իմ քաղաքին որոշակի գույ էր տալիս
2. Լեզվի ինստիտուտի շենքը վատը չէր
3. Եթե քննարկում ենք անհաջող մասերը քանդելու միջոցով շտկելու տարբերակը, մի 150 ուրիշ շատ ավելի անդուր բան կար քանդելու երևանում մինչև սրան հասնելը
Եթե քանդելը դիտարկենք որպես կայացած փաստ ու քննարկենք հետագա կառուցապատումը, ապա էդ հետևի զռլամա կառույցը ինձ հեչ դուր չի գալիս, հետևի շենքն իհարկե չէր նայվում «մերկացվելուց հետո», բայց կարծում եմ, որ ուրիշ շուծումներ կարելի էր տալ, առանց զռլամաները տնգելու հին եկեղեցին ջրի երես հանելով ու համապատասխան միջավայր ապահովելով:
Mephistopheles (26.06.2014), Աթեիստ (25.06.2014), մարդագայլուկ (27.06.2014), Տրիբուն (25.06.2014)
Բագ, Երևանում հիմա էլ լիքը բաներ կան քանդելու: Բայց էդ լիքը բաներից ոչ մեկը իրա հետևում չի թաքցնում հոյակապ շինություն:
Քայլ առ քայլ՝ դարից դար
Խենթ եմ
Հոյակապն էլ ա վիճելի՝ իմ համար հոյակապությունը միջինից ցածր ա, եթե ընդհանուր հայկական եկեղեցիների մեջ նայենք: Սիրուն ա, գողտրիկ ա, չգիտեմ, աչքս շոյում ա, բայց էնքան չէ, որ սաղ ցխենք իրան մեջտեղ բերելու համար:
Mephistopheles (26.06.2014), մարդագայլուկ (27.06.2014)
Այս պահին թեմայում են 1 հոգի. (0 անդամ և 1 հյուր)
Ձեր իրավունքները բաժնում
Մեջբերել
Էջանիշներ