Խաչելությունը Հանրային Դպրոցներում

[Vook]

Դարվինի տեսությունը կարա ուսուցանվի ոչ թե որպես տարբերակ, այլ՝ գիտական փաստ: [1], [2]:

Gardmanian, ես վաղուց արդեն դաթարել եմ քո հղումներին ուշադրություն դարձնել։Ասեմ ավելին, դու գտնվում ես իմ անտեսվածների ցուցակում։ Միայն մի 10օրը մեկ այցելություն եմ անում քեզ ՝ նայելու որևե առաջխաղացում կա քո մոտ, թ՞է էլի անկապ ու անտեղի հղումներ ես տեղադրում։Բայց ցավոք քեզ մոտ ոչ մի զարգացում չի նկատվում, չնայած նրան, որ քեզ կրեացիա չի դասավանդվում։Ասածներիս ի հավաստում՝ եթե որևե մեկը կգտնվի որ կասի որ իրոք քո այս հղումը

[1], [2]:

կապ ունի քո խոսքի հետ սրանից հետո ես ազնվությամբ կկարդամ քո բոլոր հղումները։Իսկ եթե ոչ՝ մարդկանց զուր տեղը մի ստիպիր աչք ու ժամանակ փջացնել։Հիշեցնեմ, որ քո հղումում դու պետք է ապացուցեիր դարվինիզմը որպես փաստ։Սակայն հղումդ միայն կրեացիայի քննարկում է՝ նրանից նեղացածների կողմից, բայց ոչ երբեք ապացույց, որ դարվինիզմը իրապես փաստ է։

Վատն էն ա, որ շատերը չեն հասկանում,

Վատ չի է՜։ Շա՜տ-շա՜տ վատ ա։

[Mephistopheles]

Բարեբախտաբար, հիմա էդպես ա: Բայց ուլտրակոնսերվատիվ Ամերիկայում կրեացիոնիստները ժամանակին անգամ հասել են նրան, որ էվոլյուցիոն կենսաբանության ուսուցումն արգելվել ա մի քանի նահանգներում, իսկ 1960-ական թթ. կեսերից «երիտասարդաշխարհային կրեացիոնիզմի» կողմնակիցները փորձում էին հասնել դպրոցական ծրագրում «գիտական կրեացիոնիզմի» ուսմունքի ներդրմանը: Բայց, ոնց որ ասում են, ստի ոտքը կարճ ա /չնայած տվյալ դեպքում էդ ոտքերն ահագին տարածություն վազեցին/, ու 2005 թվականին ֆեդերալ դատարանը կայացրեց որոշում, համաձայն որի՝ «բանական արարման տեսությունը» համարվում ա ոչ գիտական կրոնական կոնցեպցիա , իսկ Դարվինի տեսությունը կարա ուսուցանվի ոչ թե որպես տարբերակ, այլ՝ գիտական փաստ: [1], [2]:
Վատն էն ա, որ շատերը չեն հասկանում, որ կրեացիոնիզմն էնքան աբսուրդ տեսություն ա, որ նույնիսկ Մեծ Բրիտանիայի արքեպիսկոպոսներից մեկը՝ Ռոուեն Ուիլլիամսը դեմ ա դպրոցներում դրա ուսուցմանը: [3]

Գարդ ջան կարդացի հղումներդ և պիտի ասեմ որ սպառիչ պատասխաններ են… ուրախալին այն է որ շատ ու շատ բանիմաց և կրթված հոգևորականներ խոհեմաբար կարողանում են կրոնը զատել գիտությունից և կրթությունից և դրանով խթանում մարդկության առաջընթացը… իհարկե կլինեն նաև դեմ կարծիքներ, բայց դրանք ռուդիմենտալ բնույթ են կրում և ժողովրդի աջակցությունն այլևս չեն հայելում…

Մի բան հստակ է սակայն որ կրոնն այլևս դուրս է կրթական համակարգից չնայած միշտ էլ փորձեր են արվում կրոնական ֆունդամենտալիստների կողմից այն հետ բերել… ինչևէ այն գաղափարները որոնք չեն քայլում ժամանակի հետ դատապարտված են ոչնչացման…

[Skeptic]

Gardmanian, ես վաղուց արդեն դաթարել եմ քո հղումներին ուշադրություն դարձնել։Ասեմ ավելին, դու գտնվում ես իմ անտեսվածների ցուցակում։ Միայն մի 10օրը մեկ այցելություն եմ անում քեզ ՝ նայելու որևե առաջխաղացում կա քո մոտ, թ՞է էլի անկապ ու անտեղի հղումներ ես տեղադրում։Բայց ցավոք քեզ մոտ ոչ մի զարգացում չի նկատվում, չնայած նրան, որ քեզ կրեացիա չի դասավանդվում։

Դաթարում ես, դաթարի, ես հույս չունեի, որ մեր մեջ կարար նորմալ բանավեճ լիներ:

Ասածներիս ի հավաստում՝ եթե որևե մեկը կգտնվի որ կասի որ իրոք քո այս հղումը կապ ունի քո խոսքի հետ սրանից հետո ես ազնվությամբ կկարդամ քո բոլոր հղումները։Իսկ եթե ոչ՝ մարդկանց զուր տեղը մի ստիպիր աչք ու ժամանակ փջացնել։Հիշեցնեմ, որ քո հղումում դու պետք է ապացուցեիր դարվինիզմը որպես փաստ։Սակայն հղումդ միայն կրեացիայի քննարկում է՝ նրանից նեղացածների կողմից, բայց ոչ երբեք ապացույց, որ դարվինիզմը իրապես փաստ է։

Նախ` թեմայում քննարկվում են կրոնի, էդ թվում նաև` կրեացիայի դասավանդման հետ կապված հարցեր:
Երկրորդ` ճշմարտությունն իմանալու համար պետք ա աչք ու ժամանակ փչացնել, իսկ հղումները դրել էի նրա համար, որ ապացուցեմ` իմ գլխից բաներ չեմ հորինում: Եթե դու զլանում կամ չես ուզում մի քանի բառից էն կողմ կարդալ, դա արդեն мне до лампочки:
Երրորդ` էվոլյուցիան առանց ինձ էլ ապացուցված ա, իսկ կրեացիայից իրոք պետք ա նեղանալ, որովհետև, ինչպես նշել ա մի մտածող /չեմ հիշում` ով/, կրոնը բռնաբարություն ա մարդկային բանականության նկատմամբ:
Չորրորդ` գնալով համոզվում եմ էն բանում, որ սա, գոնե ոմանց դեպքում, ճիշտ ա:

[Չամիչ]

Չամիչ ջան քրիստոնյա ու հավատացյալ քրիստոնյա հասկացությունները տարբեր են. ես, դու ու բոլոր հայերը /չնչին բացառությամբ/ քրիստոնյա ենք, բայց ոչ բոլորն են հավատացյալ:

Պաշտոնապես ես էլ համարվում քրիստոնեա, բայց գաղափարապես ամեն ինչ այդքան էլ միանշանակ չէ, իմ հայացքները այնքան էլ հարմար չեն ինձ լիարժեք քրիստոնե համարելու համար: Բայց տվյալ դեպքում չեմ կարող ընկնել իմ անձնական շահի հետեւից, այս կամ այն վայրում խաչելության սիմվոլի տեղադրումը մեծ հարված չի լինի իմ գողափարական կողմնորոշմանը, հատկապես այն դեպքում երբ ես քաջ գիտակցում եմ, որ ապրում եմ մի պետությունում, որտեղ պաշտոնական կրոնը քրիստոնեությունն է:

Ինչ վերաբերվում ա հավատացյալ լինելու օգուտներին ու վնասներին, ապա կարող ես ծանոթանալ եվրոպական աթեիզմի դեմոգրաֆիային /էստեղ/ ու համեմատել «հավատացյալ» երկրների /Թուրքիա, Մալթա, Ռումինիա, Լեհաստան, Կիպրոս, Հունաստան, Պորտուգալիա եւ այլն/ սոցիալ-տնտեսական իրավիճակները, մասնավորապես՝ դինամիկ զարգացող ու բարձր տեխնոլոգիաների հետ անմիջականորեն կապված տնտեսության ճյուղերի մասնաբաժինը, «ոչ հավատացյալներինի» /Մեծ Բրիտանիա, Բելգիա, Չեխիա, Էստոնիա, Ֆրանսիա, Հոլանդիա, Սկանդինավյան երկրներ/ հետ: Իսկ սա էլ ուրիշ հետազոտության արդյունքներն են:
Ուշադրություն դարձրու նաեւ սրա վրա /շուտ եմ ասել՝ խփել կամ նեղանալ չկա/

Հ.Գ. Շնորհակալությունը պատահական ստացվեց, բայց՝ ոչ իզուր:

Եվ Ի՞նչ ես ուզում ասել, ուզում ես ասել, որ խաչելության սիմվոլը կարող է լուրջ խոչնդոտ հանդիսանալ տնտեսական զարգացմա՞նը: Խաչելության սիմվոլից հրաժարվելը դեռ քրիստենությունից հրաժարվել չէ, եթե քրիստոնեության մեջ այդքան մեծ վտանգ եք տեսնում, է հրաժարվեք, ո՞վ է խանգարում:

[Mephistopheles]

Պաշտոնապես ես էլ համարվում քրիստոնեա, բայց գաղափարապես ամեն ինչ այդքան էլ միանշանակ չէ, իմ հայացքները այնքան էլ հարմար չեն ինձ լիարժեք քրիստոնե համարելու համար: Բայց տվյալ դեպքում չեմ կարող ընկնել իմ անձնական շահի հետեւից, այս կամ այն վայրում խաչելության սիմվոլի տեղադրումը մեծ հարված չի լինի իմ գողափարական կողմնորոշմանը, հատկապես այն դեպքում երբ ես քաջ գիտակցում եմ, որ ապրում եմ մի պետությունում, որտեղ պաշտոնական կրոնը քրիստոնեությունն է:



Եվ Ի՞նչ ես ուզում ասել, ուզում ես ասել, որ խաչելության սիմվոլը կարող է լուրջ խոչնդոտ հանդիսանալ տնտեսական զարգացմա՞նը: Խաչելության սիմվոլից հրաժարվելը դեռ քրիստենությունից հրաժարվել չէ, եթե քրիստոնեության մեջ այդքան մեծ վտանգ եք տեսնում, է հրաժարվեք, ո՞վ է խանգարում:

Չամիչ ջան, Հայաստանը կամ որևէ հայ պաշտոնապես քրիստոնյա չի որևէ կրոնին պաշտոնապես չես կարող պատկանել… կարող ես կազմակերպության անդան լինել… Խնդիրը խաչելությունը չի այլ այն որ հնրային դպրոցները պետք է լինեն չեզոք… քանի որ կրոնն ունի անձնական բնույթ ապա այն չի կարող պարտադրվել որևէ մեկին որևէ մեկի կողմից…

ես խնդիր չունեմ քո կրոնական հայացքների հետ և ոչ էլ ուզում եմ քեզ ետ պահել քո կրոնից ուղղակի ուզում եմ որ որևէ մեկն ինձ չպարտադրի իր կրոնը, կամ սիմվոլը…

…ուղղակի չեմ ուզում որ ամեն անգամ մտնեմ դպրոց առաջինը խաչելությունը տեսնեմ… Մենդելեևի, Էյնշտեյնի, Շիրակացու, Դարվինի նկարի հետ խնդիր չունեմ…

[Skeptic]

... այս կամ այն վայրում խաչելության սիմվոլի տեղադրումը մեծ հարված չի լինի իմ գողափարական կողմնորոշմանը, հատկապես այն դեպքում երբ ես քաջ գիտակցում եմ, որ ապրում եմ մի պետությունում, որտեղ պաշտոնական կրոնը քրիստոնեությունն է:

Չամիչ ջան, «պաշտոնական» ածականը սխալ ես օգտագործում: Ուրիշ բան, եթե ասեիր` հիմնական, որովհետև որևէ բան «պաշտոնական»
կոչելու համար դա պետք ա ամրագրված լինի իրավական ուժ ունեցող համապատասխան փաստաթղթերով: Իսկ Սահմանադրության մեջ, ոնց որ արդեն նշվեց, ուղղակի գրված ա, որ «Հայաստանի Հանրապետությունը ճանաչում է Հայաստանյայց առաքելական սուրբ եկեղեցու՝ որպես ազգային եկեղեցու բացառիկ առաքելությունը հայ ժողովրդի հոգեւոր կյանքում, նրա ազգային մշակույթի զարգացման եւ ազգային ինքնության պահպանման գործում:» Հոդված 8.1

Հա, մոռացա ասեմ, սա էլ «Խղճի ազատության և կրոնական կազմակերպությունների մասին» օրենքն ա` իրա փոփոխություններով /1997թ. ու 2009թ./

[Չամիչ]

Չամիչ ջան, Հայաստանը կամ որևէ հայ պաշտոնապես քրիստոնյա չի որևէ կրոնին պաշտոնապես չես կարող պատկանել… կարող ես կազմակերպության անդան լինել…

Բա ի՞նչ ա Մեֆ ջան դե եթե պաշտանոպես քրիստոնեա չի, եկեք մահմեդական կամ բուդդայական տաճարներ կառուցենք: եթե խոսում ենք կրոնական դավանանքի ընտրության ազատ իրավունքից ապա եկեք ոչ աղանդների դեմ պայքարենք, ոչ սատանիզմի, ամեն քայլափոխի տարբեր կրոնական դավանանքի նախապատվություն տվողների կրոնական պահանջները բավարարելու համար կրոնական շինություններ կառուցենք: Հարեւան պետությունում քո մշակութային արժեքները ոչնչացնում են, կամ լավագույն դեպքում դարձնում գոմ, երբ դրա կարիքը ամենեւին չկա, երբ մենք ինքներս ենք մեր խաչից հրաժարվում:

Խնդիրը խաչելությունը չի այլ այն որ հնրային դպրոցները պետք է լինեն չեզոք… քանի որ կրոնն ունի անձնական բնույթ ապա այն չի կարող պարտադրվել որևէ մեկին որևէ մեկի կողմից…

Իսկ ո՞վ ասեց, որ դրանով ինչ որ մեկին պարտադրվում է: Դրանով ընդամենը փաստվում է տվյալ պետության տարածքում քրիստոնեություն կրոնի դավանանքի առկայությունը:

---------- Ավելացվել է՝ 00:43 ---------- Սկզբնական գրառումը՝ 00:38 ----------

Չամիչ ջան, «պաշտոնական» ածականը սխալ ես օգտագործում: Ուրիշ բան, եթե ասեիր` հիմնական, որովհետև որևէ բան «պաշտոնական»
կոչելու համար դա պետք ա ամրագրված լինի իրավական ուժ ունեցող համապատասխան փաստաթղթերով: Իսկ Սահմանադրության մեջ, ոնց որ արդեն նշվեց, ուղղակի գրված ա, որ «Հայաստանի Հանրապետությունը ճանաչում է Հայաստանյայց առաքելական սուրբ եկեղեցու՝ որպես ազգային եկեղեցու բացառիկ առաքելությունը հայ ժողովրդի հոգեւոր կյանքում, նրա ազգային մշակույթի զարգացման եւ ազգային ինքնության պահպանման գործում:» Հոդված 8.1

եվ ի՞նչ, հայերը քրիստոնեա են, հայերը իրենց զավակների քրիստոնեական տաճարներում են կնքում, հայերը հայկական եկեղեցիներում են պսակադրվում եւ այլն... Իսկ այդ խաչը իրավունք ունի հաստատելու այդ փաստը այնքան ժամանակ քանի դեռ հայերը իրենց քրիստոնեա են համարում:

[Chuk]

Հարեւան պետությունում քո մշակութային արժեքները ոչնչացնում են, կամ լավագույն դեպքում դարձնում գոմ, երբ դրա կարիքը ամենեւին չկա, երբ մենք ինքներս ենք մեր խաչից հրաժարվում:

Ոչ միայն հարևան պետությունում:
Հենց իմ պետության ներսում են մշակութային արժեքները ոչնչացվում, իսկ դու խոսում ես ինչ-որ կրոնական սիմվոլի՝ ինչ-որ երկրի հանրակրթական դպրոցում կիրառելու արգելքի մասին:

Ի՞նչ համեմատություն ունի կրոնական սիմվոլը մշակութային արժեքի հետ: Ոչ մի: Բացարձակապես ոչ մի: Գուցե միայն էմոցիոնալ, երբ մյուս փաստարկները սպառված են:

[Չամիչ]

Ոչ միայն հարևան պետությունում:
Հենց իմ պետության ներսում են մշակութային արժեքները ոչնչացվում, իսկ դու խոսում ես ինչ-որ կրոնական սիմվոլի՝ ինչ-որ երկրի հանրակրթական դպրոցում կիրառելու արգելքի մասին:

Ի՞նչ համեմատություն ունի կրոնական սիմվոլը մշակութային արժեքի հետ: Ոչ մի: Բացարձակապես ոչ մի: Գուցե միայն էմոցիոնալ, երբ մյուս փաստարկները սպառված են:

Այսինքն ի՞նչ ա նշանակում ինչ համեմատություն ունի, այն տաճարները որոնք ոչնչացվում են, եւ իրոք կապ չունի թե որտեղ, հանդիսանում են հենց քրիստոնեական տաճարներ, որոնք փաստում են հայերի քրիստոնա լինելը, որի հաստատման փաստորից մեկը նաեւ խաչի սիմվոլն է:

[Mephistopheles]

Բա ի՞նչ ա Մեֆ ջան դե եթե պաշտանոպես քրիստոնեա չի, եկեք մահմեդական կամ բուդդայական տաճարներ կառուցենք: եթե խոսում ենք կրոնական դավանանքի ընտրության ազատ իրավունքից ապա եկեք ոչ աղանդների դեմ պայքարենք, ոչ սատանիզմի, ամեն քայլափոխի տարբեր կրոնական դավանանքի նախապատվություն տվողների կրոնական պահանջները բավարարելու համար կրոնական շինություններ կառուցենք: Հարեւան պետությունում քո մշակութային արժեքները ոչնչացնում են, կամ լավագույն դեպքում դարձնում գոմ, երբ դրա կարիքը ամենեւին չկա, երբ մենք ինքներս ենք մեր խաչից հրաժարվում:



Իսկ ո՞վ ասեց, որ դրանով ինչ որ մեկին պարտադրվում է: Դրանով ընդամենը փաստվում է տվյալ պետության տարածքում քրիստոնեություն կրոնի դավանանքի առկայությունը:

Չամիչ ջան ես ասում եմ ոչ մի կրոն չեմ ասում մենակ քրիստոնեությունը… եթե ինչ որ մեկը դավանում է ինչ որ կրոնը որը որևէ մեկին վնաս չի տալիս, ապա ինչու՞ պիտի այդ մարդու դեմ պայքարենք… եթե ես էլ աթեիստ եմ ուրեմն իմ դեմ է՞լ պիտի պայքարեն… Չամիչ ջան, ոչ ոք ոչնչից չի հրաժարվում…

մեր պետության տարածքում մահմեդականներ, արևապաշտներ ու հրեաներ էլ կան, ուրեմն նրանցն էլ դնե՞նք …

[Chuk]

Այսինքն ի՞նչ ա նշանակում ինչ համեմատություն ունի, այն տաճարները որոնք ոչնչացվում են, եւ իրոք կապ չունի թե որտեղ, հանդիսանում են հենց քրիստոնեական տաճարներ, որոնք փաստում են հայերի քրիստոնա լինելը, որի հաստատման փաստորից մեկը նաեւ խաչի սիմվոլն է:

Չամիչ ջան, ես, ի տարբերություն երևի թե քեզ, էդ կոթողների արժեքը գնահատում եմ իրենց ճարտարապետությամբ, իրենց շինարարական բարդությամբ, իրենց տեսքով, և նոր միայն քրիստոնեական տաճար լինելով: Այդ կոթողների արժեքի 4-րդ կամ 5-րդ կարգն է իրենց քրիստոնեկան լինելը: Մշակույթ չի նշանակում, թե ինչ կրոնի են եղել: Եթե նախնիներս մուսուլման լինեին ու նույն մշակույթը կրեին, ապա կկառուցեին ոչ քրիստոնեկան տաճարներ, բայց նույնքան հրաշալի:

Մշակութային արժեքը չի որոշվում նրանով, թե ում երկրպագելու համար է այն կառուցվել (դա էլ դեր ունի, բայց ոչ առաջնային):

Իսկ խաչը դպրոցում տեղադրել արգելելով ոչ մի մշակութային արժեք չի ոչնչացվում, ընդամենը արգելվում է ինչ-որ Ճ կարգի վարպետի սարքած էժանագին պլաստմասե կամ գիպսե (օրինակ) խաչը հանրակրթական դպրոցում կախել՝ այդ կրոնին չպատկանող երեխաներին հոգեբանական ճնշման չենթարկելու համար:

---------- Ավելացվել է՝ 02:01 ---------- Սկզբնական գրառումը՝ 01:59 ----------

հ.գ. Երևի շատ եմ «մանրանում», բայց, Չամիչ ջան, էդ ասածդ տրամաբանությամբ Գառնու տաճարը մեր համար արժեք չպիտի ներկայացնի, որտև քրիստոնեական չի:

---------- Ավելացվել է՝ 02:03 ---------- Սկզբնական գրառումը՝ 02:01 ----------

հ.գ.2. Չգիտեմ ինչի չեմ դիմանում, ու պիտի ասեմ. նաև 4500 տարեկան տրեխը պիտի արժեք չներկայացնի. էն ժամանակ Քրիստոսը դեռ չէր ծնվել:

[Չամիչ]

Չամիչ ջան ես ասում եմ ոչ մի կրոն չեմ ասում մենակ քրիստոնեությունը… եթե ինչ որ մեկը դավանում է ինչ որ կրոնը որը որևէ մեկին վնաս չի տալիս, ապա ինչու՞ պիտի այդ մարդու դեմ պայքարենք… եթե ես էլ աթեիստ եմ ուրեմն իմ դեմ է՞լ պիտի պայքարեն… Չամիչ ջան, ոչ ոք ոչնչից չի հրաժարվում…

մեր պետության տարածքում մահմեդականներ, արևապաշտներ ու հրեաներ էլ կան, ուրեմն նրանցն էլ դնե՞նք …

Իմ ասելիքը հետեւյալն է, խաչի սիմվոլի առկայությունը, ինքնին, ոչ մեկին ոչինչ չի պարտադրում, ոչ ոք չի ստիպելու, որ կոնկրետ ժամի բոլորը գան կանգնեն եւ խոնարհվեն խաչի առաջ: Դա ընդամենը խորհրդանշելու է այն, որ հայերը որոնք սովորում են հայկական դպրոցներում՝ քրիստոնեա են:

[Chuk]

Դա ընդամենը խորհրդանշելու է այն, որ հայերը որոնք սովորում են հայկական դպրոցներում՝ քրիստոնեա են:

Մի՞թե Քրիստոսը կհանդուրժեր այդ կեղծիքը ու կհամաձայնվեր, որ այն աշակերտները, ովքեր քրիստոնյա չեն, այլ աթեիստ են, կամ մուսուլման են, կամ հրեա են, կամ չգիտեմինչ են՝ հանդես գան որպես քրիստոնեա, կրեն քրիստոնեայի կնիքը, կեղծեն ու խաբեն, ու որ մենք բոլորս իմանանք այդ կեղծիքի մասին, բայց լռենք, ձևացնենք, որ հավատում են:

[Ռուֆուս]

Իմ ասելիքը հետեւյալն է, խաչի սիմվոլի առկայությունը, ինքնին, ոչ մեկին ոչինչ չի պարտադրում, ոչ ոք չի ստիպելու, որ կոնկրետ ժամի բոլորը գան կանգնեն եւ խոնարհվեն խաչի առաջ: Դա ընդամենը խորհրդանշելու է այն, որ հայերը որոնք սովորում են հայկական դպրոցներում՝ քրիստոնեա են:

Ես քրիստոնյա չեմ, երբ որ երեխա ունենամ, երեխայիս քրիստոնյա չեմ դաստիարակի, առավել ևս ոչ մեկին չեմ թողնի երեխայիս ստիպել խոնարհվել խաչի առաջ, եթե ինքը դա չի ուզում: Դա մարդու ազատությունների ոտնահարում ա

[Գալաթեա]

Իմ ասելիքը հետեւյալն է, խաչի սիմվոլի առկայությունը, ինքնին, ոչ մեկին ոչինչ չի պարտադրում, ոչ ոք չի ստիպելու, որ կոնկրետ ժամի բոլորը գան կանգնեն եւ խոնարհվեն խաչի առաջ: Դա ընդամենը խորհրդանշելու է այն, որ հայերը որոնք սովորում են հայկական դպրոցներում՝ քրիստոնեա են:

Չամ ջան, իսկ երբ որ կյանքում սեփական քրտինքով փող չաշխատած, հասարակ մահկանացուների էշի պես աշխատելու հաշվին վիզը գլխից ավել հաստացրած մեկը էդ նույն վզից կես կիլանոց ոսկուց շղթա ու Քրիստոսի բոյին համապատասխան՝ ադամանդներով զարդարված խաչելություն ա կախում, դա ի՞նչ ա խորհրդանշում: Հետաքրքիր ա շատ: