Քաղաքական քննարկումներ՝ թեմայից դուրս

[Բիձա]

Շաբաթ օրը «Ազատություն» ռադիոկայանով մշակութային եւ մերձմշակութային թեմայով բանավեճ էր. բանավիճում էին գրող, հրապարակախոս Վահրամ Մարտիրոսյանը եւ ՀԳՄ քարտուղար, բանաստեղծ Հովհաննես Գրիգորյանը: Այդ բանավեճի մի դրվագ ինձ ցնցեց ուղղակի: Երբ Վահրամ Մարտիրոսյանը բացատրում էր, որ Եղիշե Չարենցն իր ըմբոստ ոգով եւ ազատ մտքով քննադատում էր անգամ ստալինյան բռնապետության ախտերը, եւ ընդգծում էր, որ հենց այսպիսին պետք է լինի իսկական մտավորականը, ՀԳՄ քարտուղարն ընդվզեց եւ ասաց, որ համաձայն չէ այդ ընկալման հետ: Բառացի չեմ կարող վերարտադրել, բայց նրա ասածն այն էր, որ իր համար ավելի նախընտրելի կլիներ, եթե Չարենցը զգույշ լիներ, մտածեր իր անվտանգության մասին եւ այդ զգուշության շնորհիվ վերապրեր ստալինյան գիլյոտինի տարիները: Ահա այսպիսի զգուշավոր եւ հարմարվող Չարենց է ուզում Գրողների միության քարտուղարը: Հասկանալի տրամաբանություն է. ու եթե ընդունենք այս տրամաբանությունը, պետք է շնորհավորենք մեր ժողովրդին, որովհետեւ այսօրվա Հայաստանի գրողների միության որ կաբինետն էլ բացես, մի յոթ-ութ հատ «Չարենց» կգտնես աթոռներին փռած` ՀԳՄ քարտուղարի պատկերացումներին համապատասխանող «Չարենց»: Եթե իսկական Եղիշե Չարենցից վերցնենք մտքի ազատությունը, ըմբոստությունը, արդարամտության զգացողությունը, հանուն գաղափարի զոհվելու պատրաստակամությունը, ամենադառը ճշմարտությունն ասելու ուժն ու խիզախությունը, դրան ավելացնենք մի քիչ վախկոտություն, հարմարվողականություն, ամպուտացիա անենք այդ Չարենցի ողնաշարը, կստանանք մի այնպիսի Լեւոն Անանյան, որին նույնիսկ օրիգինալը կնախանձի: Սրանում է մեր իրականության ողբերգական առանձնահատկությունը. բանաստեղծները ուզում են Չարենց լինել, բայց շողոքորթել իշխանություններին, հոգեւորականները ուզում են Հիսուս լինել բայց չխաչվել, գիտնականներն ուզում են Ջորդանո Բրունո լինել, բայց չայրվել խարույկի վրա, նկարիչներն ուզում են Վան Գոգ լինել, բայց գլուխ չունեն ածխահատների գործադուլային շարժման հետ: Այս շարքը կարելի է դեռ երկար շարունակել, բայց սրանից իրականությունը չի փոխվում. արդյունքում` Գրողների միության պատկերացրած չարենցները շատ ոտքի հետ են գնում, Նկարիչների միության պատկերացրած վանգոգների իդեալը գլխավոր դատախազի պաշտոնը զբաղեցնող մարդն է, իսկ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի սյուները նույնքան են համոզված մածունի` սեւ լինելու մեջ, որքանով Ջորդանո Բրունոն էր համոզված, որ երկիրը կլոր է եւ պտտվում է: Քավ լիցի, չեմ ուզում ասել, թե Չարենցին գնդակահարությունն է Չարենց դարձրել, Ջորդանո Բրունոյին` խարույկի վրա այրվելը, կամ Վան Գոգին` սեփական ականջը կտրելը: Ոչ ամենեւին. բայց նրանք իրենց անունը վաստակել են իրենց ինքնությանը, իրենց կոչմանը, խղճին ու գիտակցությանը չդավաճանելու ուժ ունենալու շնորհիվ: Նրանք կարողացել են ճշմարտությունը կեղծիքից զանազանելու ուժ ունենալ եւ հրաժարվել են իրենց իմացած ճշմարտությունը զոհաբերել` հանուն շատերին հաճելի կեղծիքի: Ու եթե որեւէ մեկն ուզում է, որ չարենցները, ջորդանոբրունոները, վանգոգները զոհ չդառնան դաժան իրականությանը, ոչ թե նրանց խելամիտ լինելու կոչ պիտի անի, այլ որպես հանրության անդամ` նրանց պաշտպանելու, պահպանելու կամք ու համարձակություն պիտի ունենա: Եւ հատկանշական է, որ Եղիշե Չարենցին կառափնարան ուղարկելու գործում առանցքային դերը ստալինյան ժամանակների Հայաստանի գրողների միությանն է վերապահված եղել: 37 թվականի ՀԳՄ-ականները ոչ մի արտառոց բան չեն արել. պարզապես «խելամիտ» են եղել եւ «զգուշավոր»:

ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆՅԱՆ

Դեկտեմբերի 22, 2009
http://www.nikolpashinyan.com/?p=1478#comments

Փայլուն մտքեր են:
Նիկոլն ասում է այն, ինչը իսպառ հանված է ներկայիս մեր հասարակական աշխարհայացքից ու տեսադաշտից:
Դրա համար, երբ խոսում ենք դիմակներ հանելու մասին, իսկույն գալիս ենք զանգ կախողի հարցին: Երբ ամեն մեկս պատասխանատու պետք է լինեինք ընդամենը մեր շրջապատում եղած իքի -բիր, դեռ որ մանկլավիկ ժամանակներում դիմակ հագնելու փորձեր անող սերժիկների, ռոբիկների, մկնիկների, դոդիկների, կորյունիկների համար: Մեզ հիմարի տեղ դրած սահմանադրական միտինգով էինք զբաղված, որ էսօրվա մկները մտան մեր տունը կրծեցին, կերան ամեն ինչ:
Այսօր էլ մեծ- մեծ կփրթենք, տեսականորեն, սահմանադրորեն սխալ կհանենք, բայց խելքներիս զոռ չենք տա, թե ինչու բեռլուսկոնիի բերանը ճղեցին, թե ինչու պրեսկոտի մորդին եկան, թե ինչու առհասարակ կյանքում մուռ հանելու գաղափար է եղել հնում ու դեռ մնացել է այսօր նորմալ երկրներում : Թե ինչու միայն հայկական ուղեղում է այն մամռակալել որպես սահմանադրություն՞

[dvgray]

էս երկու օրը արդեն սովորել էր, որ չինացի, հնդիկ ու արաբ,աֆղան շնորհավորում էին Սուրբ Ծնունդը : Բայց մի տեսակ միամիտի եկա, որ մուսուլման Օբաման ելույթ ունեցավ ու շնորհավորեց Սուրբ Ծնունդը:
մտածում էի պատճառի մասին, թե ինչու միամիտի եկա, ու իմ ականջին դա աննորմալության պես մի բան էր: Եզրակացությունս ՝ "ականջիս" սահմանափակ լինելն ա ու զավատսկոյ-ազգային դեֆեկտը՝ որը պայմանականորեն կարելի է կոչել սահմանափակ , կամ փակ տարածքի սինդրոմ:

[dvgray]

Փայլուն մտքեր են:
Նիկոլն ասում է այն, ինչը իսպառ հանված է ներկայիս մեր հասարակական աշխարհայացքից ու տեսադաշտից:
Դրա համար, երբ խոսում ենք դիմակներ հանելու մասին, իսկույն գալիս ենք զանգ կախողի հարցին: Երբ ամեն մեկս պատասխանատու պետք է լինեինք ընդամենը մեր շրջապատում եղած իքի -բիր, դեռ որ մանկլավիկ ժամանակներում դիմակ հագնելու փորձեր անող սերժիկների, ռոբիկների, մկնիկների, դոդիկների, կորյունիկների համար: Մեզ հիմարի տեղ դրած սահմանադրական միտինգով էինք զբաղված, որ էսօրվա մկները մտան մեր տունը կրծեցին, կերան ամեն ինչ:
Այսօր էլ մեծ- մեծ կփրթենք, տեսականորեն, սահմանադրորեն սխալ կհանենք, բայց խելքներիս զոռ չենք տա, թե ինչու բեռլուսկոնիի բերանը ճղեցին, թե ինչու պրեսկոտի մորդին եկան, թե ինչու առհասարակ կյանքում մուռ հանելու գաղափար է եղել հնում ու դեռ մնացել է այսօր նորմալ երկրներում : Թե ինչու միայն հայկական ուղեղում է այն մամռակալել որպես սահմանադրություն՞

որովհետև բազմաթիվ այլ "համայնական" ազգերի պես, մենք էլ "հոտային" ազգ ենք
Հոտային Ազգ
Երբ կա ընդամենը մի վիճակ, իսկ ով այդ վիճակից չէ, նա այդ հոտից չէ ու "մերոնքական" չէ: Մաքսիմում, Այծերի կողմից հրահրված ՝ հոտի մեջ իրար ժամանակավոր գզվռտվոց է… որից հետո հետևում է խոտի բուրմունքից արբեցումը ու անգամ գլխի-քյյալի գնով այդ խոտից որոճալու հնարավորության մուրումը…

[Kuk]

Փայլուն մտքեր են:
Նիկոլն ասում է այն, ինչը իսպառ հանված է ներկայիս մեր հասարակական աշխարհայացքից ու տեսադաշտից:
Դրա համար, երբ խոսում ենք դիմակներ հանելու մասին, իսկույն գալիս ենք զանգ կախողի հարցին: Երբ ամեն մեկս պատասխանատու պետք է լինեինք ընդամենը մեր շրջապատում եղած իքի -բիր, դեռ որ մանկլավիկ ժամանակներում դիմակ հագնելու փորձեր անող սերժիկների, ռոբիկների, մկնիկների, դոդիկների, կորյունիկների համար: Մեզ հիմարի տեղ դրած սահմանադրական միտինգով էինք զբաղված, որ էսօրվա մկները մտան մեր տունը կրծեցին, կերան ամեն ինչ:
Այսօր էլ մեծ- մեծ կփրթենք, տեսականորեն, սահմանադրորեն սխալ կհանենք, բայց խելքներիս զոռ չենք տա, թե ինչու բեռլուսկոնիի բերանը ճղեցին, թե ինչու պրեսկոտի մորդին եկան, թե ինչու առհասարակ կյանքում մուռ հանելու գաղափար է եղել հնում ու դեռ մնացել է այսօր նորմալ երկրներում : Թե ինչու միայն հայկական ուղեղում է այն մամռակալել որպես սահմանադրություն՞

Բիձ, հեշտ ա չէ՞ ասելը՝ գնացեք ավտոմատի վրա, ու նստել նայել, թե ինչ ա կատարվում, բայց հեռվից նայել, ամեն դեպքում: Դու գնացել ես ջարդելու, նույնիսկ ավտոմատի կրակոցի ձենը չես լսել, բայց փախել ես, նենց ես փախել, որ մինչև էսօր դուրս չես գալիս ու էդ դուրս չգալդ ամեն ձևով արդարացնում ես, բացի դրա իրական պատճառը նշելով մեկնաբանելուց: Հիմա ինձ ու քեզ թալանում են, էդ թալանողներն էլ զինված հանցագործներ են, ես ոնց կարամ պայքարում եմ էդ թալանի դեմ, իսկ դու ոչինչ չես անում, դրա փոխարեն ինձ ասում ես՝ տենց մի պայքարի, էդ ինչ դանդաղ, զգույշ ձևով ես պայքարում, վերկաց կարգին կռիվ արա, ես նայեմ: Չի կարելի չէ՞: Դուրդ չի գալիս իմ գործողությունները, դու ընտրի քո ձևը, քո ձևով արա, ոչ թե հեգնանքով խոսա իմ արածի մասին: Տունը տաք ու ապահով նստած բոլորն էլ կարող են «լավ-լավ» մեթոդներ, տարբերակներ առաջարկել, էդ ոչ դժվար գործ ա, ոչ էլ խիզախություն ա պահանջում:

[Բիձա]

Բիձ, հեշտ ա չէ՞ ասելը՝ գնացեք ավտոմատի վրա, ու նստել նայել, թե ինչ ա կատարվում, բայց հեռվից նայել, ամեն դեպքում: Դու գնացել ես ջարդելու, նույնիսկ ավտոմատի կրակոցի ձենը չես լսել, բայց փախել ես, նենց ես փախել, որ մինչև էսօր դուրս չես գալիս ու էդ դուրս չգալդ ամեն ձևով արդարացնում ես, բացի դրա իրական պատճառը նշելով մեկնաբանելուց: Հիմա ինձ ու քեզ թալանում են, էդ թալանողներն էլ զինված հանցագործներ են, ես ոնց կարամ պայքարում եմ էդ թալանի դեմ, իսկ դու ոչինչ չես անում, դրա փոխարեն ինձ ասում ես՝ տենց մի պայքարի, էդ ինչ դանդաղ, զգույշ ձևով ես պայքարում, վերկաց կարգին կռիվ արա, ես նայեմ: Չի կարելի չէ՞: Դուրդ չի գալիս իմ գործողությունները, դու ընտրի քո ձևը, քո ձևով արա, ոչ թե հեգնանքով խոսա իմ արածի մասին: Տունը տաք ու ապահով նստած բոլորն էլ կարող են «լավ-լավ» մեթոդներ, տարբերակներ առաջարկել, էդ ոչ դժվար գործ ա, ոչ էլ խիզախություն ա պահանջում:

Կուկ, ժամանակին ես իմ պայքարը արել եմ: Ու ոչ թե քո պես կոմպի դեմը տանը նստած մեծ-մեծ խոսելով, այլ շատ կոնկրետ դոշ տալով: Բազմաթիվ անգամներ գլուխս է ջարդվել, մի ամիս կողերս էին կոտրած, շնչել չէի կարողանում: Ու էդտեղից էլ ոչ թե փախել եմ, այլ որպես մասնագետ հրավերքով աշխատանքի եմ գնացել եմ:
Եթե ես փախել եմ արդեն բիձա դառած, դու վաղը դա անելու ես որպես երիտասարդ- խոստումնալից: Թքելու ես հայրենիքիդ էլ, պապական գերեզմանների վրա էլ ու էլ հետ չես նայելու:
Քեզ ու քեզ պես մտածողներին այլ դոկումենտացիա չեմ ներկայացնելու, որովհետև հասկացել եմ, որ ուղն ու ծուծի խորության է ներարկված քո մոտ սահմանադրական կոչված հաշիշը:

[Բիձա]

Բիձ, հեշտ ա չէ՞ ասելը՝ գնացեք ավտոմատի վրա, ու նստել նայել, թե ինչ ա կատարվում, բայց հեռվից նայել, ամեն դեպքում: Դու գնացել ես ջարդելու, նույնիսկ ավտոմատի կրակոցի ձենը չես լսել, բայց փախել ես, նենց ես փախել, որ մինչև էսօր դուրս չես գալիս ու էդ դուրս չգալդ ամեն ձևով արդարացնում ես, բացի դրա իրական պատճառը նշելով մեկնաբանելուց: Հիմա ինձ ու քեզ թալանում են, էդ թալանողներն էլ զինված հանցագործներ են, ես ոնց կարամ պայքարում եմ էդ թալանի դեմ, իսկ դու ոչինչ չես անում, դրա փոխարեն ինձ ասում ես՝ տենց մի պայքարի, էդ ինչ դանդաղ, զգույշ ձևով ես պայքարում, վերկաց կարգին կռիվ արա, ես նայեմ: Չի կարելի չէ՞: Դուրդ չի գալիս իմ գործողությունները, դու ընտրի քո ձևը, քո ձևով արա, ոչ թե հեգնանքով խոսա իմ արածի մասին: Տունը տաք ու ապահով նստած բոլորն էլ կարող են «լավ-լավ» մեթոդներ, տարբերակներ առաջարկել, էդ ոչ դժվար գործ ա, ոչ էլ խիզախություն ա պահանջում:

Մի պարզաբանում էլ: Ցույց տուր գոնե մի բառ իմ գրածներում, որով ես քեզ ուղղակի կամ անուղղակի մղել եմ ավտոմատների վրա:
Թաղի գողական ֆռացող լակոտների հետ որպես հասակակից թասիբով խոսելու, հարաբերվելու իմ առաջարկները քո մոտ տրանսֆորմացվել են ավտոմատի դեմ դատարկ ձեռներով դուրս գալուն՞:
Ֆանտազիադ մի քիչ առողջ չի:
Ավտոմատների ձեն դու լսել ես կյանքումդ մի անգամ-մարտի մեկի երեկոյան ու մինչև հիմա դողդ չի անցնում:
Ազգովի քո դողով զբաղվենք՞:

[Chuk]

Մոդերատորական. Բիձա մականվամբ մասնակցի հետ իմ տհաճ երկխոսությունը, որը սկսվել էր իմ մեղքով և որի ժամանակ տաքացած ինձ թույլատրել էի կանոնադրության խախտումներ, հաշվի առնելով մոդերատորի օնլայն չլինելը ջնջել եմ, որպեսզի քննարկումից հնարավորինս արագ վերացնեմ այդ տհաճ մթնոլորտը: Առավել ևս որ խոսակցությունը խիստ անձնականացված էր ու վերաբերվում էր զուտ այդ երկու անհատիս, քաղաքական քննարկում չէր:

[dvgray]

Բիձ, հեշտ ա չէ՞ ասելը՝ գնացեք ավտոմատի վրա, ու նստել նայել, թե ինչ ա կատարվում, բայց հեռվից նայել, ամեն դեպքում: Դու գնացել ես ջարդելու, նույնիսկ ավտոմատի կրակոցի ձենը չես լսել, բայց փախել ես, նենց ես փախել, որ մինչև էսօր դուրս չես գալիս

իսկ դու՞ ուր ես գնացել: սահմանադրականի ՞… որը բերեց մարդկային կորուստների՞… Որի գործողության արդյունքում ,/ մեղավորը լինել կամ չլինելը մի կողմ թողմենք հլա/ մահացան անմեղ 10 մարդ՞:
իսկ ով՞ էր քեզ ասում, որ սահմանադրությունը խախտելու հետրանքով եթե պայքար մղվի "գլուխ ջարդելու" մեթոդոլոգիայով, ապա ավելի շատ զոհեր կլինեն:
Ես վստահ եմ /դա իմ կարծիքն է անձնական/, որ կլինեին շատ ավել:ի քիչ, կարող է և սկի չլինեին /ժողովրդի կողմից/,քանի որ համաշխարհային պատմությունը դա է ցույց տալիս: Որ հունաստանում մի հատ երիտասարդ խփին, մինչև հիմա ծեծ են ուտում ռեժիմով: իսկ մեր պես անկապ-վախկոտ հասարակություներում /պարսկաստան, սադամյան իրաք, ազերի և այլն/, ժողովրդին ռեժիմով ծեծում ու տարին մեկ էլ գնդակահարում են, շատ անգամ դաժե անկապ տեղը, շոուի համար … ոնց որ մի փոքրիկ օրինակում - դոդը իրա էշի վրա շոու արեց, ու սաղին մեսեջ ուղարկեց, որ ինքը սրբություն չունի ու սաղին սադիզմի կենթարկի: ու վստահ եմ էտ մեսեջը շատերի մեջ ահ ու սարսափ առաջացրեց: քանի որ աչքների առաջ չկա մի դեպք, երբ որ էտ ձև մեսեջ ուղարկողին էին սադիզմի ենթարկում:
…
ու ընդանրապես, սա կարծիքների փոխանակման տեղ է: եթե քեզ թվում է, որ քո ասելով ինչ որ մեկը ելնելու է սահմանադրական միտինգ գնա, ապա շատ մեծ կարծիքի ես անձամբ քո մասին: նույնը վերաբերվում է նաև Բիձուն, կամ ինձ, կամ ցանկացածին:
Մեք քաղաքական գործիչներ չենք, որ ագիտացիայով զբաղվենք: ամեն մեկս ունի իրա մասնագիտությունը, ինչով որ "զբաղվում ա": իսկ ստեղ , և սրա պես նաև ուրիշ տեղեր, զրուցում ենք ու կարծիքներ փոխանակում:

[Kuk]

Կուկ, ժամանակին ես իմ պայքարը արել եմ: Ու ոչ թե քո պես կոմպի դեմը տանը նստած մեծ-մեծ խոսելով, այլ շատ կոնկրետ դոշ տալով: Բազմաթիվ անգամներ գլուխս է ջարդվել, մի ամիս կողերս էին կոտրած, շնչել չէի կարողանում: Ու էդտեղից էլ ոչ թե փախել եմ, այլ որպես մասնագետ հրավերքով աշխատանքի եմ գնացել եմ:
Եթե ես փախել եմ արդեն բիձա դառած, դու վաղը դա անելու ես որպես երիտասարդ- խոստումնալից: Թքելու ես հայրենիքիդ էլ, պապական գերեզմանների վրա էլ ու էլ հետ չես նայելու:
Քեզ ու քեզ պես մտածողներին այլ դոկումենտացիա չեմ ներկայացնելու, որովհետև հասկացել եմ, որ ուղն ու ծուծի խորության է ներարկված քո մոտ սահմանադրական կոչված հաշիշը:

Ուր ա՞ պայքարիդ արդյունքը, կարողա՞ արնախում քոչն ա, որտև ուրիշ արդյունք չեմ տեսնում: Դու կողերդ ջարդելով արդյունքի չես հասել, ես առանց կողերս ջարդելու արդյունքի չեմ հասել առայժմ, տարբերությունը ո՞րն ա՝ քո ջարդած կողերը, առավելություն չի, որտև արդյունքը նույնն ա: Իմ փախնելու մասին գուշակություններդ էլ անիմաստ են, ստեղ մարդկանց ճակատագրի մասին գուշակություններով չենք զբաղվում, կոֆեի բաժակ չենք նայում:

[Kuk]

Մի պարզաբանում էլ: Ցույց տուր գոնե մի բառ իմ գրածներում, որով ես քեզ ուղղակի կամ անուղղակի մղել եմ ավտոմատների վրա:
Թաղի գողական ֆռացող լակոտների հետ որպես հասակակից թասիբով խոսելու, հարաբերվելու իմ առաջարկները քո մոտ տրանսֆորմացվել են ավտոմատի դեմ դատարկ ձեռներով դուրս գալուն՞:
Ֆանտազիադ մի քիչ առողջ չի:
Ավտոմատների ձեն դու լսել ես կյանքումդ մի անգամ-մարտի մեկի երեկոյան ու մինչև հիմա դողդ չի անցնում:
Ազգովի քո դողով զբաղվենք՞:

Եթե սահմանադրականը սխալ ես համարում ու ասում ես, որ պետքա գնալ գլուխները ջարդել, ոնց որ դու գնացել չափառներ ես ջարդել ու մի երկու դեպուտատի գլուխ ես ջարդել ու ոչինչ չես փոխել, բախտդ բերել ա, որ գլխիցդ չեն կրակել, հիմա ասում ես՝ դու էլ գնա վրա, գնա չափառ ջարդի, հիմա ես որ գնամ, կրակելու են, որտև դեռ չգնացած արդեն կրակում են, ու էդ կրակելուց հետո էլ դեռ հարց ա՝ ցանկալի արդյունքի կհասնեմ, թե քո նման ճարահատյալ վիճակում կհայտնվեմ: Անպայման չի կոնկրետ ասես՝ գնա չափառ ջարդի, եթե իմ պայքարի ձևը սխալ ես համարում, ուրեմն կամ պետքա կոպիտ մեթոդը ճիշտ համարես, կամ էլ ոչինչ չանելը: Ոչինչ չանելուն չեմ անդրադառնում, կոպիտ մեթոդն էլ դուրս ա գալիս, որ դու հեռվից ասում ես՝ գնա կրակի բերան: ավտոմատի ձեն լսելուս մասին գուշակություններիդ էլ չանդրադառնամ, էդ էլ ա անիմաստ: Ես իմ դողի մասին չեմ խոսել, չեմ ասել՝ իմ դողով զբաղվեք, որտև իրականում էդ դողը չկա, իսկ դու քո ջարդված կողերն ես առաջ քաշում, ի՞նչ ես առաջարկում, ազգովի հանգանակություն կազմակերպենք, կողերդ կարգի բերե՞ս, թե՞ արդեն հարմարվել ես:

[Kuk]

իսկ դու՞ ուր ես գնացել: սահմանադրականի ՞… որը բերեց մարդկային կորուստների՞… Որի գործողության արդյունքում ,/ մեղավորը լինել կամ չլինելը մի կողմ թողմենք հլա/ մահացան անմեղ 10 մարդ՞:
իսկ ով՞ էր քեզ ասում, որ սահմանադրությունը խախտելու հետրանքով եթե պայքար մղվի "գլուխ ջարդելու" մեթոդոլոգիայով, ապա ավելի շատ զոհեր կլինեն:
Ես վստահ եմ /դա իմ կարծիքն է անձնական/, որ կլինեին շատ ավել:ի քիչ, կարող է և սկի չլինեին /ժողովրդի կողմից/,քանի որ համաշխարհային պատմությունը դա է ցույց տալիս: Որ հունաստանում մի հատ երիտասարդ խփին, մինչև հիմա ծեծ են ուտում ռեժիմով: իսկ մեր պես անկապ-վախկոտ հասարակություներում /պարսկաստան, սադամյան իրաք, ազերի և այլն/, ժողովրդին ռեժիմով ծեծում ու տարին մեկ էլ գնդակահարում են, շատ անգամ դաժե անկապ տեղը, շոուի համար … ոնց որ մի փոքրիկ օրինակում - դոդը իրա էշի վրա շոու արեց, ու սաղին մեսեջ ուղարկեց, որ ինքը սրբություն չունի ու սաղին սադիզմի կենթարկի: ու վստահ եմ էտ մեսեջը շատերի մեջ ահ ու սարսափ առաջացրեց: քանի որ աչքների առաջ չկա մի դեպք, երբ որ էտ ձև մեսեջ ուղարկողին էին սադիզմի ենթարկում:
…
ու ընդանրապես, սա կարծիքների փոխանակման տեղ է: եթե քեզ թվում է, որ քո ասելով ինչ որ մեկը ելնելու է սահմանադրական միտինգ գնա, ապա շատ մեծ կարծիքի ես անձամբ քո մասին: նույնը վերաբերվում է նաև Բիձուն, կամ ինձ, կամ ցանկացածին:
Մեք քաղաքական գործիչներ չենք, որ ագիտացիայով զբաղվենք: ամեն մեկս ունի իրա մասնագիտությունը, ինչով որ "զբաղվում ա": իսկ ստեղ , և սրա պես նաև ուրիշ տեղեր, զրուցում ենք ու կարծիքներ փոխանակում:

Դիվ, ես լավ գիտեմ, թե ստեղ ինչ են անում, ու տեսնում եմ, թե ինչ են անում. հատկապես աչքի են ընկնում հեռվից մեծ-մեծ խոսացողներն ու մարտի մեկի նոր, ավելի հետաքրքիր կադրեր տեսնելու ցանկություն ունեցողները: Դու ստեղ էի՞ր մարտի մեկին, դու ծանոթ ունե՞ս էն զորքերի մեջ, ովքեր կանգնած են եղել մարտի մեկին նախագահականի մոտ, կամ կառավարության շենքի մոտ, կամ ԱԺ-ի մոտ, գիտե՞ս, որ էդտեղ կանգնածներն առավել զինված են եղել, ու իրանց ավելի շատ դուխ ա տրվել կրակելու, քան այնտեղ կանգնածներին, որտեղ որ զոհեր են եղել: Եթե ժողովուրդը չի գրոհել, բայց կրակել են, եթե գրոհեր, պարզ չի՞, որ կրակելու էին: Սա 96 թիվը չի, նախագահն էլ Լևոնը չի, որ տանկը բերեր Բիձուն ցույց տար, Բիձեն էլ գնար տուն, սա արնախումների բանդան ա, որ տանկը բերում ժողովրդի վրա ա քշում, որ հանգիստ կանգնած, ուշադրություն դարձրու, ասում եմ՝ հանգիստ կանգնած, ոչ թե չափառ քաշքշող ժողովրդի վրա ավտոմատներ ա հանում ու կրակելու հրաման ա տալիս, ու էդքանից հետո ժողովուրդը չի գնում տուն, ոնց որ Բիձեն ա գնացել, այլ մնում ա էնքան, մինչև էն մարդը, ում վստահելով եկել կանգնել ա, ինքն ա ասում՝ գնացեք: Ո՞վ հաստատ գիտեր, որ հանգիստ կանգնած ժողովրդին գնդակահարելու էին, ու ո՞վ հաստատ կասի, որ գրոհելու դեպքում չէին գնդակահարելու, սա լրիվ աբսուրդ ա: Պատմությանը նայելը միշտ չի, որ ճիշտ ա. ո՞վ ա ասում, որ պատմությունը միշտ կրկնվում ա, ո՞վ ա ասում, որ պատմությունից դասեր քաղողն անսխալական ա:

[Kuk]

Կուկ, ժամանակին ես իմ պայքարը արել եմ: Ու ոչ թե քո պես կոմպի դեմը տանը նստած մեծ-մեծ խոսելով, այլ շատ կոնկրետ դոշ տալով: Բազմաթիվ անգամներ գլուխս է ջարդվել, մի ամիս կողերս էին կոտրած, շնչել չէի կարողանում: Ու էդտեղից էլ ոչ թե փախել եմ, այլ որպես մասնագետ հրավերքով աշխատանքի եմ գնացել եմ:
Եթե ես փախել եմ արդեն բիձա դառած, դու վաղը դա անելու ես որպես երիտասարդ- խոստումնալից: Թքելու ես հայրենիքիդ էլ, պապական գերեզմանների վրա էլ ու էլ հետ չես նայելու:
Քեզ ու քեզ պես մտածողներին այլ դոկումենտացիա չեմ ներկայացնելու, որովհետև հասկացել եմ, որ ուղն ու ծուծի խորության է ներարկված քո մոտ սահմանադրական կոչված հաշիշը:

Դու տենց ե՞ս արել, Բիձ: Թքել ես պապական գերեզմանների վրա ու գնացել ե՞ս, թե՞ դու հրավիրվել ես. ինպիսի՜ եվրոպական տարբերակ, հրավիրվե՜լ եմ: Բան չկա, Բիձա ջան, ես էլ որ քո պես թքեմ հայրենիքիս վրա ու հեռանամ, ես էլ անունը կդնեմ իբր հրավիրվել եմ, կանցնի կգնա, մեկումեջ էլ կպատմեմ իբր մարտի մեկին մի երկու մենթ պոչկեքիս խփել են, մի երկու հատ էլ էլէկտրաշոկի անուն կտամ, պատկերը փոքր-ինչ գունավորելու համար, ու կասեմ, որ հրավիրվել եմ: Տենց էլի, էլէկտրաշոկով խփին, ընկա գետնին, սկսեցին պոչկեքիս խփել, մի կերպ եկա տուն, հրավիրեցին, հիմա էլ էդ հրավերով աշխատում եմ՝ թքած ունենալով հայրենիքիս ու պապական գերեզմանների վրա: Կարգին հերոսական կենսագրություն կստացվի, ստեղ-ընդեղ կպատմեմ, ինձ լավ կզգամ, մենակ թե Կուկի նման մեկը չհանդիպի, որ էդ ամեն ինչին լուրջ չվերաբերվի:

[dvgray]

Պատմությանը նայելը միշտ չի, որ ճիշտ ա. ո՞վ ա ասում, որ պատմությունը միշտ կրկնվում ա, ո՞վ ա ասում, որ պատմությունից դասեր քաղողն անսխալական ա:

Կուկ, պատմույթունը նայելուց ու այդ փաստերի հիման վրա տեսական-պրոգնոզային եզրահանգումների գալուց բացի ուրիշ ձև չկա: Ոչ մեկս էլ բախտագուշակ չի, որ սկսի գուշակել…
Էլի եմ ասում, որ սա կարծիքների փոխանակման տեղ է, ու ով որ փորձում է ագիտացիայով զբաղվել, նա կամ պատճվում է ըստ կանոնակարգի, կամ էլ նրա գրվածքները անուշադրության են մատնվում /եթե մասնավորապես դա անում է Ակումբում "իշխանական" լծակներին տիրապետողը /

Իմ կարծքս կարող եմ հիմնավորել նաև ուրիշ ճանապարհով: Ասենք երեխաների մանկապարտեզային կամ դպրոցական կյանքից: Որ ով որ կանգնում ա ոտքի վրա ու "խուլիգան" կոլեգային հակահարված ա տալիս հենց իր մեթոդներով, նրանից էտ "խուլիգան" կոլեգան մինիմում վազ ա անցնում :
…
հարցը մարտի մեկը չէր, այլ դրանցի շատ ավելի առաջ ու նունիսկ ընտրություններ օրը, երբ որ կամ նախօրդ օրը, երբ որ պետք էր թաղի կեղծարարներին ահաբեկել ու քաշել հերները անիծել: Հարցը նա է, որ գլոբալ պայքարի հելնողը /խոսքը կոնգրեսի/ մասին է, պետք է հենց էս ճանապարհով գնար:

[Հայկօ]

Կուկ, պատմույթունը նայելուց ու այդ փաստերի հիման վրա տեսական-պրոգնոզային եզրահանգումների գալուց բացի ուրիշ ձև չկա:

Կա, էդ նույն պատմությանը ներկա ու ականատես լինելը:

[Kuk]

Կուկ, պատմույթունը նայելուց ու այդ փաստերի հիման վրա տեսական-պրոգնոզային եզրահանգումների գալուց բացի ուրիշ ձև չկա: Ոչ մեկս էլ բախտագուշակ չի, որ սկսի գուշակել…
Էլի եմ ասում, որ սա կարծիքների փոխանակման տեղ է, ու ով որ փորձում է ագիտացիայով զբաղվել, նա կամ պատճվում է ըստ կանոնակարգի, կամ էլ նրա գրվածքները անուշադրության են մատնվում /եթե մասնավորապես դա անում է Ակումբում "իշխանական" լծակներին տիրապետողը /

Իմ կարծքս կարող եմ հիմնավորել նաև ուրիշ ճանապարհով: Ասենք երեխաների մանկապարտեզային կամ դպրոցական կյանքից: Որ ով որ կանգնում ա ոտքի վրա ու "խուլիգան" կոլեգային հակահարված ա տալիս հենց իր մեթոդներով, նրանից էտ "խուլիգան" կոլեգան մինիմում վազ ա անցնում :
…
հարցը մարտի մեկը չէր, այլ դրանցի շատ ավելի առաջ ու նունիսկ ընտրություններ օրը, երբ որ կամ նախօրդ օրը, երբ որ պետք էր թաղի կեղծարարներին ահաբեկել ու քաշել հերները անիծել: Հարցը նա է, որ գլոբալ պայքարի հելնողը /խոսքը կոնգրեսի/ մասին է, պետք է հենց էս ճանապարհով գնար:

Դիվ, արի մանկապարտեզի չվերածենք թեման: Էդ քո ասած ձևով կարողա էդ խուլիգան կոլեգան մեկի տեղը երկու հատ խփի, երկրորդը կանգնելու համար: Իսկ էդ քո ասած ճանապարհով գնալու ռեսուրս կա՞ր, դու տեսնում ե՞ս էդ ռեսուրսը, որ ասում ես՝ պետք է էդ ճանապարհով գնար: Ասածիցդ եզրակացնում եմ, որ դու տեղյակ չես, թե ինչքան մեծ թիվ ա կազմում անտարբերների, վախեցածների, ստրկացվածների, չափառ ջարդած փախածների, չափառ ջարդած, բայց չփախածների, բայց միևնույնն ա՝ Լևոնի նկատմամբ ատելությամբ լցվածների այս մեծ բանակը: Տեղյակ չես, թե ստրկացված, ստորացված, քզնող հաստավզերն ինչքան շատ են ու ինչ կարգավիճակում են գտնվում: ՀԱԿ-ը չունի էդ ռեսուրսը, մինչև նախագահական ընտրություններն ու դրանից հետո էլ չուներ էդ ռեսուրսը, որ դրանց վզից բռներ ասեր՝ չոքի, այ անասուն: Չկա էդ հնարավորությունը, ո՞նց անեին: Անոռուգլուխ վրա գնալը սխալ ա, հասկանում ե՞ս, Դիվ, սխալ ա: Պետքա հաշվարկ անես: Մինչև մարտի մեկը մարդիկ ասում էին՝ ե՞րբ ա Լևոնը ասելու՝ գնում ենք Բաղրամյան, ու եթե նրանց պատասխանում էին, որ Բաղրամյան գնալու դեպքում կարողա կրակեն, չէին հավատում, ասում էին՝ ոչ մի դեպքում էլ ռիսկ չեն անի կրակեն, ու ժամանակը ցույց տվեց, որ նույնիսկ հանգհիստ կանգնելու դեպքում կրակեցին, էդ մարդիկ հասկացան, որ սրանցից ամեն ինչ սպասելի ա, սրանք արնախում են, սրանք դիվանագետ չեն, սրանք շախմատ չեն խաղում, շախմատի ֆեդերացիայի նախագահ լինելն էլ թիթիզ աքսեսուար ա, ոչ ավելին: