Ով ենք մենք իրականում

[Տրիբուն]

TuroJan, հարգելիս, կարելի՞ է մի հիմար հարց տալ։ Ես ճիշտ է պատմությունից ու հնագիտությունից տգետ եմ, բայց սրտանց հավատում եմ, որ Աստված ինքը հայ է. և նա հայերեն է ստեղծել այս աշխարհը ու դեռ ավելին՝ հայավարի է ստեղծել։ Բայց հարցը հետևյալն է՝ արդյո՞ք, եթե համոզվենք, որ մեր նախնիները եղել են, ու եղում են ամենաամենա… մի խոսքով մակարդակ քաղաքակրթություն են իրենցից ներկայացրել, մենք հիմա կդադարենք զիբիլը լուսամուտից դուրս շպրտել, կամ փողոցը անցնել միայն սահմանված տեղով, ու կթարկենք ղալմաղալով դատարկ քեֆերը ու կտարվենք փիլիսոփայությամբ ու արվեստով, կգեղեցկացնենք ու կկանաչապատենք մեր բնակավայրերը, կմտածենք նոր ճարտարապետության մասին, գյուտերով ու նորարարություններով կզարգացնենք աշխարհը… կամ էլ գոնե ամենաքիչը՝ եվրոպացին կդադարի մեզ աբորիգենների տեղ դնել։

Հերունիասեր հասարակության անդամներից մեկը պատրաստվում է Վիշապի այս հարցերին պատասխանել թե՞ ոչ:

Ավելացվել է 4 րոպե անց

Հատված <<Հայ ժողովրդի ռամական Տարեգիրք, Գիրք 1>>-ից

Lion ջան…
Կարծես պայմանավորվել էինք, որ սեփական գրքից մեջբերումները որպես աղբյուր ու անառարկելի փաստ չենք ներկայացնելու: Սա հենց այնպես… բոլորովին չի նշանակում որ ես չեմ հավատում Հայկ ու Բելին ու կասկածում եմ, որ Բելը Էլամի և Միջագետքի արքա Մեսիլիմն էր: Անկեղծ:

[Lion]

Lion ջան…
Կարծես պայմանավորվել էինք, որ սեփական գրքից մեջբերումները որպես աղբյուր ու անառարկելի փաստ չենք ներկայացնելու: Սա հենց այնպես… բոլորովին չի նշանակում որ ես չեմ հավատում Հայկ ու Բելին ու կասկածում եմ, որ Բելը Էլամի և Միջագետքի արքա Մեսիլիմն էր: Անկեղծ:
Այսօր 12:15

Չէ, Տրիբուն ջան մենք երևի իրար ճիշտ չենք հասկացել: Նախ ես իմ գրքից մեջբերումները երբեք էլ ՈՐՊԵՍ աղբյուրագիտական փաստ չեմ ներկայացնում: Հետո, ես ԵՐԲԵՔ դրանք անառարկելի ճշմարտություն չեմ համարում:

Իսկ ինչու եմ այնուհանդերձ մեջբերումներ անում գրքիցս? Իրականում պատճառը շատ պարզ է. հաճախ լինում են թեմաներ /օրինակ Հայկ և Բելը/, որոնց վերաբերյալ ես իմ տեսակետը արտահայտել եմ գրքում: Ու հիմա անիմաստ է նստել ու նորից պոստ գրել - դրա փոխարեն ես մեջբերում եմ անում գրքիցս, որի հետևանքով Դուք իմանում եք իմ կարծիքը` այն էլ սրբագրված և խմբագրված շարադրված:

Այսքան մի բան... Ի դեպ, նույնիսկ այդ դեպքում ամեն ինչ ունի աղբյուրագիտական ու տրամաբանական ր լուրջ հիմնավորումը - եթե հետաքրքիր է, կարող ես ստուգել...

Հ.Գ. Արդեն մեկ տարուց ավել է ես իմ գրքում արտացոլված որոշ թթեզեր դարձրել եմ ֆորումային հասարակության քննարկման առարկան... և կարծես դեռևս որևէ հերքում չեմ ստացել: Հերթական <<քննություն>>-ը հանձնեցին հենց քեզ, երբ հիմնավորեցի Ձիրավի ճ-մ-ում հռոմեական բանակի ՀԱՎԱՆԱԿԱՆ թվաքանակը...

[Տրիբուն]

Չէ, Տրիբուն ջան մենք երևի իրար ճիշտ չենք հասկացել: Նախ ես իմ գրքից մեջբերումները երբեք էլ ՈՐՊԵՍ աղբյուրագիտական փաստ չեմ ներկայացնում: Հետո, ես ԵՐԲԵՔ դրանք անառարկելի ճշմարտություն չեմ համարում:


Հ.Գ. Արդեն մեկ տարուց ավել է ես իմ գրքում արտացոլված որոշ թթեզեր դարձրել եմ ֆորումային հասարակության քննարկման առարկան... և կարծես դեռևս որևէ հերքում չեմ ստացել: Հերթական <<քննություն>>-ը հանձնեցին հենց քեզ, երբ հիմնավորեցի Ձիրավի ճ-մ-ում հռոմեական բանակի ՀԱՎԱՆԱԿԱՆ թվաքանակը...

Lion ջան,

Դուք շատ հաճախ Ձեր գրքից արված մեջբերումներով փորձում եք հաստատել կամ ժխտել Ձեր կամ մեկ ուրիշի կոմմից ներկայացված ենթադրությունները: Տվյալ դեպքը դրա վառ օրինակն էր: Քանի որ բացի Ձեզանից, ուրիշ ոչ մեկս պատմագիտական աշխատություն չունենք, Ձեր կողմից մեր նկատմամբ վերաբերմունքն ավելի արդարացի կլիներ, եթե այլ, նույնքան հավաստի աղբյուրներ նշեք, որևէ բան հաստատելու կամ ժխտելու համար:

Հռոմեկան բանակին դեռ չեմ հասել, հեսա կնայեմ: Բայց բանակ պահելու համար անհրաժեշտ անասնագլխաքանակին խնդրում եմ անպայման անդրադառնանք: Դա Ձեր թվերի լավագույն ապացույցը կլինի:

Չե՞ք կարծում, որ մեկ տարին շատ քիչ ժամանակ է ֆունդատեմտալ աշխատանքի փորձաշրջանի համար: Լեոյի «Հայոց Պատմությունը» արդեն հարյուր տարի է փորձաշրջան է անցնում:

Ավելացվել է 10 րոպե անց

Արի պատասխան Արիացի եղբորս, կամ նամակ Ռուսաց թագավորին:

Հազար բարի:

Ես մի քիչ շփոթված եմ: Պարզվեց որ քո նախորդ գրածների մեծ մասը ես ճիշտ չեմ հասկացել: Քիչ է մնում մի հատ նոր թեմա բացեմ ու հարցում անցկացնեմ “Ճիշտ եմ ես հասկացել Արաիցուն թե ոչ”:

Եղբայր, չես պատկերացնում, թե որքան ճիշտ եմ հասկանում քո ամեն գրածը: Անկեղծ: Հավատա, քո գրածներն այստեղ առաջին անգամ չեմ լսում ու կարդում: Վերլուծական ունակություններս էլ միջինից ցածր չեն:

Ես, քո թույլտվությամբ, քո ողջ գրածից ընտրեմ առանցքային պահերն ու պատասխանեմ միայն դրանց:

Ինչ վերաբերում է Հերունուն, ապա նորից մի կողմ թողնելով այս զրույցը կուզենայի նշել, որ նա շատ մեծ գիտնական է իր մասնագիտության բնագավառում և ներկայումս նրա նման խելոք մարդիկ քիչ են: Եվ այն, որ նա փորձել է պարզել Հայ ազգի ծագումնաբանությունը և հասել է իր նպատակին, նրան ավելի մեծ մարդ է դարձնում:

Ես մի հարյուր հոգու գիտեմ, շատ ավելի խելացի: Կներես որ հիասթափեցնում եմ:

Իսկ հասել է իր նպատակին, թե ոչ, ընկեր, շատ մեծ հարցական է: Ես ասում եմ չի հասել: Մի հազար հոգու էլ կարող եմ վկա բերել:

Աստված մի արասցե, որ ես հանկարծ կասկածեմ, թե ես մեկից ավելի հպարտ եմ իմ ազգությամբ:

Արիացի ջան, ստորև քո տողերն են.

Դու փաստեր ես ուզում, բայց միթե փաստ չի հենց այն, որ մենք աշխարհի ամենահպարտ ազգն ենք?

Եթե դու քեզ համարում ես ամենահպարտ ազգը ուրեմն ասում ես որ դու մյուս ազգերից ավելի հպարտ ես: Ընկեր, հո ինձանից չեմ հորինել քո գրածները: Ի միջի այլոց նշել ես նաև որ ամենահանճարեղն ենք: Ու էլի մի շարք ամենա-ամենաներ: Այնպես, որ Աստված արդեն արասցե, եղբայր: Սոփեստություն անելու կարիք չկա:

Իմ կարծիքով դու նորից սխալ ես հասկացել: Ես երբեք չեմ կասկածում, որ ինչ որ հայ հայ չէ: Բայց ես կասկածում եմ, որ կան մարդիկ, որոնք հայ են ձևանում, բայց իրականում հայ չեն: Ես կասկածում եմ, որ մեր հասարակությունում ոչ հայերը շատ են: Օրինակ ես կասկածում եմ, որ մեր հասարակությունում կան թուրքական ծագում ունեցող անձնավորություններ, որոնք թաքնված են: Նշեմ, որ սա միայն կասկածանք է և ուրիշ ոչ մի բան:

Այս տողերդ ապացույցն են այն բանի, որ ես շատ էլ ճիշտ եմ հասկացել: Գիտե՞ս որ սա կոչվում է ռասիզմ:

Ընկեր, ո՞նց ես սենց կուրյոզ եզրակացության հանգել: Ասենք ինչպե՞ս են թաքնվել: Ինչի՞ են թաքնվել: Մոտավորապես գոնե գիտես քանի՞ հոգի են տենց թաքնված:

Իսկ համոզվա՞ծ ես որ դու (խնդրում եմ հանկարծ չանձնավորես, օրինակը կարող եմ ցանկացած այլ մարդու, նաև իմ վրա էլ բերել) 100%-ոց մաքրամաքուր հայ ես, ու քո մեջ միայն Հայկ նահապետի գեներն են, առանց մի գրամ ուրիշ բանի: Ասենք կհամաձայնվե՞ս մի հատ մինչև 20-րդ պորտդ քեզ գենետիկ հետազոտության ենթարկեն: Բա որ հանկարծ պարզվի որ 13-րդ դարում քո պապերից մեկը մոնղոլ կին է ունեցել, ո քո մեջ մի քիչ Չինգիզխանի արյուն կա: Ի՞նչ ես անելու: Ինքնասպանությու՞ն ես գործելու: Իսկ ի՞նչ պակաս հայ է այսենք Հայաստանում ծնված ու մեծացած ու հայկական դաստիրակություն ստացած, մեր եկեղեցում կնքված, հայերեն խոսացող, հայկական բանակում ծառայած, Արցախում մարտնչած կապուտաչյա, շեկ մազերով երիտասարդը, որի մայրը ասենք ուկրաինուհի է: Ինձանից ու քեզանից պակա՞ս հայ է:

Իսկ այն որ անգլիական գահի վրա Արարատն է պատկերված, շատ բան է ասում:

Ընկեր, Արարատը բացի մեր սուրբ սարը լինելուց նաև Բիբլիական սար է: Շատ քրիստոնեա ազգեր են Արարատը սիրում:

Ռուսաստանի գերբի վրա էլ տրադիցիոն Բյուզանդական երկգլխանի արծիվն է նկարած: Բայց դա ռուսներին հույն չի դարձնում, որ էլ հակառակը: Մեր գերբի վրա էլ առյուծ է նկարած, դա էլ մեզ նիգերիացի չի դարձնում:

Ինչ վերաբերում է վիետնամցուն ու Շիրակացու ուզբեկ լինելուն, ապա Շիրակացին չի կարող ուզբեկ լինել, որովհետև նա Շիրակացի է, Շիրակը Հայաստանի հյուսիսում է, երբեք Ուզբեկստանի կազմի մեջ չի եղել և Ուզբեկստանում էլ Շիրակ անունով մարզ չկա(ճշտել եմ, որ հետո չասեք առանց հիմնավորման գրում ես):

Արիացի եղբայր, լուրջ հետազոտություն ես կատարել: Ընկեր, ես ուզբեկը պայմանականորեն էի գրել: Կարող էի նույն հաջողությամբ յակուտ գրած լինել: Ես չեմ կասկածում Շիրակացու հայ լինել չլինելու մեջ, քանի որ հայերեն էր գրում: Բայց քանի որ այդքան խորացել ես, մի հատ բաց ասենք Իրանի քարտեզը նայի: Իրանում Շիրազ նահանգ կա: Կարող է Շիրակացին պարսիկ էր: Հերունի բառակազմական տրամաբանությամբ որ դիտարկենք Շիրակ-Շիրազ….. տես ինչ նման են:

Քո ասած մոնումենտների մասին տեղեկություն չունեմ ցավոք:

Սա գիտես ինչ է կոչվում: Անտեղյալ լինելով դատողություններ անել ու փորձել մարդկանց ինչ-որ բանում համոզել: Ընկեր, իմ բերած օրինակների նման հազարավոր օրինակներ կան: Ես հատուկ նշել էի երկու շատ հայտնիները – Զատկի կղզին ու Նասկայի գետնանկարները: Մեկ ու մեջ կարելի է նաև բացի Հերունուց ուրիշ բաներ էլ կարդալ: Չնայած մենք ամենահանճարեղ ազգն ենք, ու մեր գրածից դենը բան չկա, բայց մարդ ես, մեկ էլ տեսար մի ուրիշ տեղ մի քիչ խելոք բան հանդիպեց:

Իսկ քո մեր հետ արածը հիմա գիտե՞ս ինչի է նման: Ասենք ես մենակ ՐաՖֆի կարդացած լինեմ, ու բոլորին փորձեմ ապացուցել, որ նա աշխարհի առաջին ու վերջին վիպասանն էր:

[Գաղթական]

Հարգարժան Հայրենակիցներ ջան,
Ձեր թույլտվությամբ փորձեմ իմ գռեհիկ նոտան էլ կցել ձեր ծավալած թեմային..

Մեծ հետաքրքրությամբ կարդացի այս թեմայի բոլոր գրառումները ու դրանցից շատերը իրոք որ դուրս եկան:
Ասեմ ավելին՝ ըստ իս՝ բավականին հետաքրքիր բանավեճ եք ծավալել: Իսկ, ինչպես հայտնի է՝ ճշմարտությունը ծնվում է բանավեճի ընթացքում:
Ավելացնեմ նաև, որ ամբողջ սրտով հավատում եմ մեր երբևէ ունեցած շատ հին քաղաքակրթությանը ու գիտության տարբեր բնագավառներում մեր ունեցած բավականին լուրջ նվաճումներին:

Բայց.. ըստ իս.. կներեք իհարկե, բայց ձեր այս ամբողջ բանավեճը բավական դուրս է թեմայից..
Թեման կոչվում է "ով ենք մենք իրականում".. իսկ դուք բանավիճում եք "ով ենք եղել մենք իրականում" թեմայի շուրջ..

Համաձայն եմ՝ ունեցել ենք շատ հին քաղաքակրթություն և դրանում առաջ ենք անցել Հին Աշխարհի շատ ու շատ այլ ազգերից կամ պետական միավորներից..
Բայց ի՞նչ ունենք այսօր..
Ո՞վ ենք մենք այսօր..
դատարկախոս, սնափառ, անգործ, ծակ փիլիսոփա, վերելակում կեղտոտող, սեփական շքամուտքի պատերին անպարկեշտ նկարներ ու արձանագրություններ թողնող, քուչի բորդյուրին պպզած թզբեխ ֆռցնելով նանարների հետևից շվցնող ու մեծահասակի ոտքի տակ լիաթոք թքող (..արժե՞ շարունակել, թե՞ այսքանով էլ բավարարվենք..) սերունդ ենք մեծացնում..
էթիկայի տարրական կանոններից բոլորովին անտեղյակ է ազգիս այսօրվա բավական մի լայն հատված, իսկ դուք խոսում եք 7500տարի առաջ քաղաքակրթության մեջ ունեցած մեր նախապապերի հասած բարձունքների մասին..

Համաձայն եմ՝ այսօր էլ ունենք հանճարեղ ու կարկառուն դեմքեր..
բայց ի՞նչ ենք ունենալու ասենք մի 20-30 տարի հետո..
չէ՞ որ այդ մարդիկ անմահ չեն..
եկեք մի հատ դատենք էլի՝ մեր մեջ նման լուսավոր մտքեր ունեցողների թիվը, ներկայիս պայմաններում, գնալով աճո՞ւմ է, թե՞ նվազում..
ըստ իս՝ գնալով լուրջ նվազում է՝ հասնելով ահավոր թվերի՝ վտանգվելով երբևէ բոլորովին չերևալ ընդհանուր համատարած տգիտության մեջ..

իսկ ի՞նչ ենք անելու այն ժամանակ.. ո՞ւմ և ինչպես ենք համոզելու այնժամ, թե քաղաքակրթության նախահայրերից ենք սերում..
հեռու չգնանք և նայենք այսօրվա մեր ունեցածին.. արդյո՞ք կարելի է քաղաքակրթության ու գիտության նախահայրերից սերելու մասին փաստել մի ազգի մասին, որի գերակշիռ մասը ուտում և ապա կեղտոտում է ճիշտ նույն վայրում (ասածիս վառ օրինակը՝ Գառնու ձորը..)

Հպարտությունից էլ խոսացիք..
Ինձ էլ բավական մոտիկից ծանոթ է այդ ազգային պատկանելությունով հպարտանալ ասվածը..
Բայց.. ցավոք սրտի.. դրա հետ մեկտեղ շատ եմ ճաշակել նաև ազգային պատկանելությունս բարձրաձայն վկայակոչելուց ամաչելու զգացողությունը.. մի տհաճագույն երևույթ, որ Հայաստանում բնակվելուս տարիների ընթացքում անգամ ամենաբարբարոս երազումս տեսած չէի.. ավելին՝ "դավաճան" կանվանեի մի մարդու, ով նման բան ասեր..
բայց արի ու տես, որ բազմաթիվ վայ-հայրենակիցներիս ընդհանուր ֆոնի վրա ընդհանրապես ամոթալի է դառնում մատնանշումը, թե դուք երկուսդ էլ պատկանում եք մեկ ընդհանուր քաղաքակրթության և երկուսդ էլ ունեք ազգային ընդհանուր արմատներ..

հավատացեք՝ ես սուրբ չեմ.. բայց երբ օտարազգի մեկը կասկածում է իմ Հայ լինելուս՝ դա պատճառաբանելով իր տեսանկյունից, թե ես բավականին տարբերվում եմ նախկինում իր հանդիպած շատ ու շատ Հայերից՝ դրական իմաստով, ես դա ընդունում եմ որպես անձնական շատ խորը վիրավորանք..

ինչ էի ուզում ասած լինել..
Հարգարժան Հայրենակիցներ ջան, եկեք գոնե սկսենք ավելի խորը ուսումնասիրել քաղաքավարության ու էթիկայի կանոնները և սովորեցնել (ասենք՝ սեփական օրինակով) դա այն վայ-հայրենակիցներին ովքեր դրա կարիքը առավել սուր ունեն, և նոր միայն սկսենք աշխարհին պնդել, թե մենք ամենաամենաներն ենք..
գուցե այնժա՞մ հավատան..

իսկ այսօրվա մեր ունեցած իրականության մեջ, կներեք, բայց ես մեր նորահայտ սերունդն արժանի չեմ համարում այնքան, որ դրանք սերած լինեն երբևէ աշխարհահռչակ դեմքեր ծնած մի Ազգից..

[Ռուֆուս]

Լեզվաբաններն արդեն այստեղ շատ համոզիչ հակափաստարկներ են բերել: Դրանից ավել որևէ բան չեմ կարող գրել: Բայց Գալաթեայի նշած արտաքնոց ու արվամոլ բառերի հնեա-հայա-արիա-էթմիոլոգիան անկեղծ ցանկանում եմ իմանալ:

Տրիբուն ջան, հատուկ քո համար մեջբերում եմ Warheart մականունը կրող արիացու կողմից տրված այդ բառերի ստուգաբանությունը… Մանավանդ վերջին բառի ստուգաբանությունը վերջն է...... (կներեք տրանսլիտի համար, չեմ ուզում լատինական տառերը մեր բազմահազարամյա այբուբենի տառերի վերածելիս Warheart-ի գրածի համն ու հոտը կորցնել)

Arduk - erb en horinel ays bar@?
Arbecox - Ariaciner@ xmichqi handep vorosh ser unecel en ev alkoholi azdecutyan tak gtnvoxin aydpes en anvanel.
Arterkir - Sepakan erkric, tvyal depqum Hayastanic, durs.
Artaknoc - inkati unes Artakenc restoran@?
Arvamol - Galis e Arnandam baric, aysinq ayn "vorcer@" ovqer da en sirum.

Ի դեպ ինձ սկզբում թվացել էր, թե այս անձը կատակ էր անում, բայց երբ պարզեցի, որ ամեն ինչ լուրջ էր գրել, ծանր հոգեբանական շոկ տարա......

[Վիշապ]

Տրիբուն ջան, հատուկ քո համար մեջբերում եմ Warheart մականունը կրող արիացու կողմից տրված այդ բառերի ստուգաբանությունը… Մանավանդ վերջին բառի ստուգաբանությունը վերջն է...... (կներեք տրանսլիտի համար, չեմ ուզում լատինական տառերը մեր բազմահազարամյա այբուբենի տառերի վերածելիս Warheart-ի գրածի համն ու հոտը կորցնել)



Ի դեպ ինձ սկզբում թվացել էր, թե այս անձը կատակ էր անում, բայց երբ պարզեցի, որ ամեն ինչ լուրջ էր գրել, ծանր հոգեբանական շոկ տարա......

Զավեշտալին այն է, որ հայկականության արմատները հաճախ փառաբանում են այնպիսի մարդիկ, որոնք մի երկու տող հայերեն չեն կարողանում գրագետ գրել…

[Գալաթեա]

Ի դեպ ինձ սկզբում թվացել էր, թե այս անձը կատակ էր անում, բայց երբ պարզեցի, որ ամեն ինչ լուրջ էր գրել, ծանր հոգեբանական շոկ տարա......

Վայ, Հայկ, կարոտել էի Վերհարթին...ապրես, որ չալարեցիր

Արտակենց ռեստորանը բացեց, մոռացել էի

[Տրիբուն]

Տրիբուն ջան, հատուկ քո համար մեջբերում եմ Warheart մականունը կրող արիացու կողմից տրված այդ բառերի ստուգաբանությունը… Մանավանդ վերջին բառի ստուգաբանությունը վերջն է...... (կներեք տրանսլիտի համար, չեմ ուզում լատինական տառերը մեր բազմահազարամյա այբուբենի տառերի վերածելիս Warheart-ի գրածի համն ու հոտը կորցնել)



Ի դեպ ինձ սկզբում թվացել էր, թե այս անձը կատակ էր անում, բայց երբ պարզեցի, որ ամեն ինչ լուրջ էր գրել, ծանր հոգեբանական շոկ տարա......

Մի հատ կարող ես հարցնել Արիերենի մասնագետներին, թե կարելի արդյո՞ք ստրոև բերված պարբերությունը համարել զուտ հին արիերեն:

Արևամուտին արկանզասցի Արչին արտաքնոցում արբած արագորեն արդուկում էր արգենտինացի արվամոլ Արսենիոյի արտահագուստը: Արևածագին Արսենիոն արդարացիորն արգելեց Արչիին արթնանալ` արժանանալով արհամարանքի: Արսենիոն արհեստականորեն արտասվեց:

[!!Sinner!!]

որ ասում էին Գարբաչովն էլ ա հայ, չէիք հավատւմ

[Գալաթեա]

Մի հատ կարող ես հարցնել Արիերենի մասնագետներին, թե կարելի արդյո՞ք ստրոև բերված պարբերությունը համարել զուտ հին արիերեն:

Արևամուտին արկանզասցի Արչին արտաքնոցում արբած արագորեն արդուկում էր արգենտինացի արվամոլ Արսենիոյի արտահագուստը: Արևածագին Արսենիոն արդարացիորն արգելեց Արչիին արթնանալ` արժանանալով արհամարանքի: Արսենիոն արհեստականորեն արտասվեց:

Վերջն ես

Չէ լավ...ավարտը

[Lion]

Տրիբուն

Դուք շատ հաճախ Ձեր գրքից արված մեջբերումներով փորձում եք հաստատել կամ ժխտել Ձեր կամ մեկ ուրիշի կոմմից ներկայացված ենթադրությունները: Տվյալ դեպքը դրա վառ օրինակն էր: Քանի որ բացի Ձեզանից, ուրիշ ոչ մեկս պատմագիտական աշխատություն չունենք, Ձեր կողմից մեր նկատմամբ վերաբերմունքն ավելի արդարացի կլիներ, եթե այլ, նույնքան հավաստի աղբյուրներ նշեք, որևէ բան հաստատելու կամ ժխտելու համար:

Եղբայր, միթե ես չկարողացա պարզ փոխանցել, թե ընդամենը ԻՆՉՈՒ համար են մեջբերումները: Կրկնում եմ, ես դա չեմ անում իմ ասածը ԱՎԵԼԻ ՀԻՄՆԱՎՈՐ դարձնելու համար: Դա աբսուրդ է: Ուղղակի որոշ դեպքերում որևէ մի այստե ղքննարկվող հիմնահարցի վերաբերյալ ես տեսակետ եմ արտահայտել գրքումս ՄԻՆՉ այդ, և հիմա ես պոստը նորից գրելու փոխարեն ընդամենը խոսակցությանը մասնակցում եմ այդ մեջբերումներով. միթե պարզ չեմ արտահայտվում?

Հռոմեկան բանակին դեռ չեմ հասել, հեսա կնայեմ: Բայց բանակ պահելու համար անհրաժեշտ անասնագլխաքանակին խնդրում եմ անպայման անդրադառնանք: Դա Ձեր թվերի լավագույն ապացույցը կլինի:

Նայիր կողքի թեման

Չե՞ք կարծում, որ մեկ տարին շատ քիչ ժամանակ է ֆունդատեմտալ աշխատանքի փորձաշրջանի համար: Լեոյի «Հայոց Պատմությունը» արդեն հարյուր տարի է փորձաշրջան է անցնում:

Համաձայն եմ, թող ժամանակ անցնի: Բայց ես ինչ մեղք ունեմ, որ այն գնում է իր սովորական արագությամբ: Ի դեպ, Լեոն շատ հարցերում մեղմ ասած ճիշտ չէ, իսկ լացուկոշով ու ազգային բանակը թերագնահատելու ոճով համեմված նրա աշխատության որոշ մասեր ուղղակի անընդունելի են...

Գաղթական

Բայց ի՞նչ ունենք այսօր..
Ո՞վ ենք մենք այսօր..

Շատ լավ էր ասված, կեցցեք:

դատարկախոս, սնափառ, անգործ, ծակ փիլիսոփա, վերելակում կեղտոտող, սեփական շքամուտքի պատերին անպարկեշտ նկարներ ու արձանագրություններ թողնող, քուչի բորդյուրին պպզած թզբեխ ֆռցնելով նանարների հետևից շվցնող ու մեծահասակի ոտքի տակ լիաթոք թքող (..արժե՞ շարունակել, թե՞ այսքանով էլ բավարարվենք..)

Արժե... սակայն պետք չէ ընկնել ծայրահեղությունների մեջ: Նստեք մառշռուտնին ու կտեսնեք, որ մի 20 տարեկան երիտասարդ տեղը զիջում է ոտքի մնացած կնոջը, իսկ մյուը ոչ: Մեկը նանարի հետևից շվվացնում է, իսկ մյուսը գեղեցիկ բանաստեղություն գրում, մեկը թքում է, իսկ մյուսը ամաչում է դրանից... Ինչ է սա նշանակում? Իմ կարծիքով ընդամենը այն, որ մեր ազգը դեռևս չի սպառել իր ուշերը և հաստատ մի օր կդառնա օրինակելի ազգ, ուղղակի... դրան հասնել է պետք...

Մի խոսքով, երկար խոսալու թեմա է: Բայց մի անգամ էլ ասեմ, նշածս խոսքերդ դուրս շատ եկան

[Տրիբուն]

Տրիբուն

Եղբայր, միթե ես չկարողացա պարզ փոխանցել, թե ընդամենը ԻՆՉՈՒ համար են մեջբերումները: Կրկնում եմ, ես դա չեմ անում իմ ասածը ԱՎԵԼԻ ՀԻՄՆԱՎՈՐ դարձնելու համար: Դա աբսուրդ է: Ուղղակի որոշ դեպքերում որևէ մի այստե ղքննարկվող հիմնահարցի վերաբերյալ ես տեսակետ եմ արտահայտել գրքումս ՄԻՆՉ այդ, և հիմա ես պոստը նորից գրելու փոխարեն ընդամենը խոսակցությանը մասնակցում եմ այդ մեջբերումներով. միթե պարզ չեմ արտահայտվում?

Ես շատ լավ այդ ամենը հասկանում եմ: Այդ դեպքում չե՞ք կարծում, որ սեփական տեսակետը սեփական գրքից մեջբերումներով արտահայտելու կամ խոսակցությանը մասնակցելու դեպքում, պարտադիր չէ նշել գիրքը: Կարելի ընդամենը copy-paset անել հատվածները, որոնք ներկայացնում են այդ հարցում Ձեր կարծիքը, առանց գիրքը նշելու, ու դա ներկայացնել, որպես սեփական տեսակետ: Հեղինակային իրավունքի խնդիր այս դեպքում չի առաջանա: Այ եթե մեկ ուրիշը ցանկանա իր կարծիքը հիմնավորել Ձեր գրքով, ապա այդ դեպքում լավ կանի, որ անպայման նշի թե որ գրքից է արվում մեջբերումը:

Ինքներդ եք նկատել, որ շատերի կողմից Ձեր մեջբերումներն ու քննարկումներին մասնակցելը դիտարկվում են որպես մարքեթինգային ակցիա: Այնպես որ, եթե հետևեք իմ խորհրդին, կխուսափեք նաև այդ անհիմն մեղադրանքներից:

Ինքս այն կարծիքին եմ, որ Հայ ժողովրդի պատմության ոչ լիարժեք լուսաբանված ոլորտներին վերաբերող ցանկացած աշխատություն առնվազն արժանի է ուշադրության, անկախ այն բանից, թե որքանով եմ ես անձամաբ աշխատությունում ներկայացված փաստերը համարում արժանահավատ:

Տրիբուն

Նայիր կողքի թեման

Հաստատ նայելու եմ:

Տրիբուն
Համաձայն եմ, թող ժամանակ անցնի: Բայց ես ինչ մեղք ունեմ, որ այն գնում է իր սովորական արագությամբ:

Այո, ժամանակը գնում է իր սեփական արագությամբ, ու պետք չէ արհեստականորեն դեպքերից առաջ ընկնել: Կհավատամ, թե չեմ հավատա անձամբ ես Տիգրանի 300.000-ոց բանակին, կամ Հայոց 7 աշխարհակալություններին, դա իմ անձնական գործն է: Պատմագիտությունն էլ, այլ գիտությունների պես զարգանում է, կիրառվում են նոր մեթոդներ, ռետրոսպեկտիվ մոդելավորումը սկսում է մաթեմատիկորեն հաստատել կամ ժխտել շատ փաստեր: Երևի ինչ-որ մի պահի կլինեն շատ ավելի խելոք մարդիկ, որոնք կհաստատեն կամ կժխտեն այդ ամենը: Լավ կլինի, որ հաստատեն: Հաստատեն, որ մենք աշխարհակալ ազգ ենք, մենք ենք բոլորին միշտ գրավել ու մեզ երբեք չեն ստրկացրել, որ ցեղասպանություն չի եղել, ու որ մենք այժմ կառուցում ենք թվով 8-րդ աշխարհակալությունը: Ի դեպ, եթե Օսկանյանին ու Քոչարյանին հավատանք, մենք արդեն տարածաշրջանայանին գերտերություն ենք և՛ տնտեսական և՛ ռազմաքաղաքական առումով: Սա ի միջի այլոց:

Հնարավոր է, որ հաստատվելուց հետո տեղի ունենա այն, ինչին Վիշապը այդքան թերահավատորեն է վերաբերվում: Այսինք մենք ապրենք ազգային ինքնագիտակցության մի նոր վերելք, ու Շպռոտա-Սահակայանցական թերիների փոխարեն հարգենք Կալենցին ու Կապուտիկյանին, Դուրյանին ու Մանարյանին, չթքենք փողոցում, չմիզենք պատերի տակ, աղբը լուսամուտից դուրս չնետենք ու չտառապենք ամենա-ամենան լինելու թերարժեքության բարդույթով, քանի որ մեն ամենա-ամենան արդեն հաստատված փաստ կլինի:

Տրիբուն
Ի դեպ, Լեոն շատ հարցերում մեղմ ասած ճիշտ չէ, իսկ լացուկոշով ու ազգային բանակը թերագնահատելու ոճով համեմված նրա աշխատության որոշ մասեր ուղղակի անընդունելի են...

Լեոյի իրատեսությունը համարում եք լացուկոծ ու փոխարենը Ձեր գերագնահատված փաստերով ցանկալին փորձում եք ներկայացնել որպես իրականություն: Արդարացի չէ: Լեոն բոլորիս կողմից սիրված գիտնական է ու գրող: Համաձայն չեք նրա փաստերի հետ, Ձեր գործն է, բայց մի համարեք այն անըդունելի: Ես էլ Ձեր գրքի շատ փաստերի հետ համաձայն չեմ, բայց անըդունելի ոչինչ չեմ տեսնում:

Ի միջի այլոց (խնդրում եմ չանձնավորել) լավ որ բանաստեղծություններ չեք գրում, թե չէ նույն հաջողությամբ Սիամանթոյին էլ կարելի էր համարել անընդունելի լացուկոծ գովաբանող: Եկեք մեր մեծերին հանգիստ թողնենք, ու ընդունենք այնպես ինչպես որ կան: Նրանց ներդրումն անգնահատելի է:

[Lion]

Ես շատ լավ այդ ամենը հասկանում եմ: Այդ դեպքում չե՞ք կարծում, որ սեփական տեսակետը սեփական գրքից մեջբերումներով արտահայտելու կամ խոսակցությանը մասնակցելու դեպքում, պարտադիր չէ նշել գիրքը: Կարելի ընդամենը copy-paset անել հատվածները, որոնք ներկայացնում են այդ հարցում Ձեր կարծիքը, առանց գիրքը նշելու, ու դա ներկայացնել, որպես սեփական տեսակետ: Հեղինակային իրավունքի խնդիր այս դեպքում չի առաջանա: Այ եթե մեկ ուրիշը ցանկանա իր կարծիքը հիմնավորել Ձեր գրքով, ապա այդ դեպքում լավ կանի, որ անպայման նշի թե որ գրքից է արվում մեջբերումը:

Ես այդ ոճն ունեմ, եղբայր: Ուզում եմ այդ կերպ գրել, ինձ թվում է որևէ լուրջ պատճառ չկա, որ ես հակառակը վարվեմ...

Ինքներդ եք նկատել, որ շատերի կողմից Ձեր մեջբերումներն ու քննարկումներին մասնակցելը դիտարկվում են որպես մարքեթինգային ակցիա: Այնպես որ, եթե հետևեք իմ խորհրդին, կխուսափեք նաև այդ անհիմն մեղադրանքներից:

Դե դա արդեն ինձ սկզբունքորեն քիչ է հետաքրքրում... Ես ինքս լավ գիտեմ ինչն է ինձ դրդում ինչ գրել, իսկ ուրիշները առանց դրա էլ ինչ ուզեն կմտածեն...

Ինքս այն կարծիքին եմ, որ Հայ ժողովրդի պատմության ոչ լիարժեք լուսաբանված ոլորտներին վերաբերող ցանկացած աշխատություն առնվազն արժանի է ուշադրության, անկախ այն բանից, թե որքանով եմ ես անձամաբ աշխատությունում ներկայացված փաստերը համարում արժանահավատ:

Ճիշտ եսք: Գիտես ես ինչն եմ հարգում ամերիկացիների մեջ. նրանց բազմակարծությունը: Նույնիսկ ասում են նրանք մի ամսագիր ունեն, որտեղ տպվում են... պաշտոնական գիտության կողմից ժխտված թեզերն ու տեսակետները: Դա բազմակարծություն է, որը ամեն ինչի շարժիչ ուժն է: Իսկ ինչ է կատարվում մեզ մոտ - նստել է մի որևէ բորբոսնած ակադեմիկ 1950-ականների գիտական բազայով ու ժխտում է այն ամենը, ինչը չի համապատասխանում իր մակարդակնի: Ու նա հեղինակություն է, նրա խոսքը անցնում է: Նույն կերպ փրփուրը բերանին նույն այդ վերացական ակադեմիկը ժխտում էր Արարատյան թագավորության հայականությունը 1960-ականներին, իսկ հիմա դրա մասին գեղեցիկ հոդվածներ է գրում: Սակայն հնարավոր է հիմա էլ փրփուրը բերանին ժխտի Արիական կայսրության առկայության փաստը, այն դեպքում, երբ մի 30 տարի հետո ինքը կպաշտպանի այդ գաղափարը:

Մեր գիտությանը շատ բան է պակասում, բայց ամենից առաջ... պակասում է մի լավ ցախավել:

Արտակ Մովսիսյանի պես տղերքի առաջ քար են գցում, որովհետև նախանձում են, որովհետև Արտակի ասածիը իրենք չեն ասել, դա իրենց խելքի բանը չի: Չեն հասկանում, որ իրենց չնչին մղումներով վնասում են հայ ժողովրդին... էէէէ, լավ է... լուչշե չխոսամ

Այո, ժամանակը գնում է իր սեփական արագությամբ, ու պետք չէ արհեստականորեն դեպքերից առաջ ընկնել: Կհավատամ, թե չեմ հավատա անձամբ ես Տիգրանի 300.000-ոց բանակին, կամ Հայոց 7 աշխարհակալություններին, դա իմ անձնական գործն է:

Իհարկե: Բայց համաձայնիր, որ եթե դպրոցական դասագրքումդ այդ մասին կարդացած լինեիր, ավելի հեշտ կհավատաիր...

Հաստատեն, որ մենք աշխարհակալ ազգ ենք, մենք ենք բոլորին միշտ գրավել ու մեզ երբեք չեն ստրկացրել, որ ցեղասպանություն չի եղել, ու որ մենք այժմ կառուցում ենք թվով 8-րդ աշխարհակալությունը:

Ամեն ինչ մեր պատմության մեջ մերն է: Եղել ենք և աշխարհակալ ազգ, եղել ենք և նվաճված, հաղթել ենք ու պարտվել ենք, հիմա ունենք այն ինչ ունենք... ամեն ինչ մեր պատմության մեջ մերն է...

Ի դեպ, եթե Օսկանյանին ու Քոչարյանին հավատանք, մենք արդեն տարածաշրջանայանին գերտերություն ենք և՛ տնտեսական և՛ ռազմաքաղաքական առումով: Սա ի միջի այլոց:

Առանց մեկնաբանությունների: Ես ֆորումներում քաղաքականությունից չեմ խոսում

Հնարավոր է, որ հաստատվելուց հետո տեղի ունենա այն, ինչին Վիշապը այդքան թերահավատորեն է վերաբերվում:

Չէ, ազգային ինքնագիտակցության վերելքը նման բաներից չի լինում...

Լեոյի իրատեսությունը համարում եք լացուկոծ ու փոխարենը Ձեր գերագնահատված փաստերով ցանկալին փորձում եք ներկայացնել որպես իրականություն:

Ոչ, նրա մոտ հենց լացուկոծ է: Նայեք Ավարայրի ճակատամարտի նրա նկարագրությունը, նայեք, թե ինչպես է նա արտահայտվում տարածաշրջանային հզոր թափ ունեցող Անիի թագավորության նկատմամբ: Գիտեք, նրա պետք չէ մեղադրել - եղեռն տեսած մի գիտնական է նա, որի պսիխիկան ուղղակի չի պատկերացրել, որ իր տեսած գաղթականները և 100.000-ավոր զոհերը... մի ժամանակ իրենք են եղել գերիշխողներ: Ասենք սովետահայ պատմագիտության լացուկոծը առանձին ու հատուկ խոսակցության մի թեմա է:

Լեոն բոլորիս կողմից սիրված գիտնական է ու գրող:

Ես Լեոին շատ եմ հարգում իր բերած փաստերի խորության համար: Օրինակ, հայ և վրաց եկեղեցու բաժանման մասին հատվածը նրա գրքից հիմա էլ անգերազանցելի է: Բայց այ նրա լացուկոծը հաճախ շատ բան է փչացնում:

Համաձայն չեք նրա փաստերի հետ, Ձեր գործն է, բայց մի համարեք այն անըդունելի:

Իմ համար Լեոի լացուկոծը անընդունելի է: Խղճահար տոնով խոսում է Տիգրանի կայսրության մասին: Կուզենայի մի հրաշքով Տիգրանի Մաղխազական գնդի հսկաներից մեկը կենդանանար ու կանգներ Լեոյի առաջ: Ու կուզենայի տեսնել այդ ռազմիկի դեմքի արտահայտությունը, երբ Լեոն կսկսի ապացուցել, թե ինչ-որ մի լեգեոներ ուժեղ է իրենից, կամ որևէ մի լեգեոն ուժեղ է իր գնդից: Վտահ եմ, այդ մաղխազ ռազմիկը կխնայեր Լեոյին, բայց հաստատ մոտակա լեգեոների ու նրա լեգեոնի բախտը այդքան չէր բերի...

Ես էլ Ձեր գրքի շատ փաստերի հետ համաձայն չեմ, բայց անըդունելի ոչինչ չեմ տեսնում:

Դա քո իրավունքն է, եղբայր:

Ի միջի այլոց (խնդրում եմ չանձնավորել) լավ որ բանաստեղծություններ չեք գրում, թե չէ նույն հաջողությամբ Սիամանթոյին էլ կարելի էր համարել անընդունելի լացուկոծ գովաբանող: Եկեք մեր մեծերին հանգիստ թողնենք, ու ընդունենք այնպես ինչպես որ կան: Նրանց ներդրումն անգնահատելի է:

Բանաստեղծությունը և արվեստը ուրշ հարց են: Այստեղ կան ոճեր, տրագիզմ, կոմեդիա: Իսկ պատմությունը ունի և միշտ կունենա ընդամենը մի ոճ - ՕԲՅԵԿՏԻՎՈՒԹՅՈՒՆ

[Լեռնցի]

արդյո՞ք, եթե համոզվենք, որ մեր նախնիները եղել են, ու եղում են ամենաամենա… մի խոսքով մակարդակ քաղաքակրթություն են իրենցից ներկայացրել, մենք հիմա կդադարենք զիբիլը լուսամուտից դուրս շպրտել, կամ փողոցը անցնել միայն սահմանված տեղով, ու կթարկենք ղալմաղալով դատարկ քեֆերը ու կտարվենք փիլիսոփայությամբ ու արվեստով, կգեղեցկացնենք ու կկանաչապատենք մեր բնակավայրերը, կմտածենք նոր ճարտարապետության մասին, գյուտերով ու նորարարություններով կզարգացնենք աշխարհը… կամ էլ գոնե ամենաքիչը՝ եվրոպացին կդադարի մեզ աբորիգենների տեղ դնել։

Նշեմ, որ նշված խնդիրները մտահոգում է նաև ինձ… պրակտիկ փորձից կարող եմ ասել, որ շատ երիտասարդներ, տեղեկանալով այդ իրողության մասին, փոխվում են…դեպի լավ… գիտակցելով, որ ազգը որպես այդպիսին, ոչնչացման վտանգի տակ է:
Խնդիրը կայանում է նրանում, որ մենք դեռ պատրաստ չենք աշխարհին ապացուցելու այդ իրողությունը, քանզի այսօր դեռ ապացուցված չէ, որ եղել է 1915թ. ցեղասպանությունը:
Այո կան Էվրիկներ, որոնք շատ լավ հերքում են դա:

Հերունիասեր հասարակության անդամներից մեկը պատրաստվում է Վիշապի այս հարցերին պատասխանել թե՞ ոչ:

Անկեղծ ասած, ինձ շատ զարմացրեց հնարածդ նոր բառը:
Տրիբուն ջան, ուշադրություն դարձրու մշակույթային արժեքների հետ կապված իմ հարցադրմանը

ես չեմ տեսնում 301թ. ից հետո մի մշակույթային արժեք, որը կարելի լինի ներկայացնել հանրությանը, և ասել, տեսեք. մերն է հայերինս...

Այնուհետև

Պարզապես, այն արժեքները, որ դու էլ նշեցիր, այնպիսինն են, որ դրանից էլ ավելի գնահատելի արժեքներ ունեն այլ ազգեր:

Այնուհետև քո կատարած հարցադրումը

իսկ ով ասեց, որ մեր ստեղծած արժեքները պարտադիր պիտի չգերազանցված լինեն:

Մի քիչ ուշադիր, հարցն է ի սկզբանե այդպես դրված:

Ճիշտ եք, ասենք եթե Փարիզի Աստվածամոր Տաճարը դնենք Անիի Մայր Տաճարի կողքը, ու մի ինչ-որ ամերիկացու ասենք որն է է ավելի վեհաշուք ու գեղեցիկ կառույց, ամերիկացին զուտ վիզուալ գնահատական տալով, ամենայն հավանականությամբ կասի, որ Փարիզի տաճարը շատ ավելի լավն է: Բայց դա բոլորովին չի նվազեցնում Անիի Մայր Տաճարի արժեքը: Դա արտակարգ կառույց է` ճարտարապետական ուրույն, զուտ հայկական, լուծումներով:

Համաձայն եմ:

Ես պաշտում եմ Տաթևի վանքը, քանի որ դա իմն է: Ու կարիք չունեմ Կոլիզեյից ավելի նշանակալի շինություն գտնել Հայաստանում: Կամ փնտրել ու չգտնել, բայց ենթադրել որ եղել է, ու դժգույն համեմատություններ անել: Ես հաճույքով ու խորությամբ ուսումնասիրել եմ Հռոմի, Հունաստանի, Պարսկաստանի, Ասորեստանի, Ռուսաստանի, Եվրոպայի ընդհանրապես պատմությունը, բայց դրանից իմ ժողովրդի պատմությունը իմ աչքերում չի նվազել: Ընդունիր քոնը այնպես ինչպես որ այն կա: Մի փորձիր գտնել ավելին ու քեզ դնել ծիծաղելի վիճակի մեջ:

Ես քեզ շատ լավ եմ հասկանում, քանի որ մի 2 տարի առաջ էլ ես քո պես էի մտածում: Սակայն, իմանալով իրականության մասին… ես հասկացա, որ ունենք շատ ավելին և որ ընդհանուրի մոտ այդ բոլորն իրոք խղճուկ է: Կրկնում եմ, չեմ արհամարում…

ՏուրոՋան Ջան, դու հասկանում ես, որ քո հետևյալ տողերը “..շատ թույլ են, եթե դա ներկայացնենք, ասենք իտալացիներին կամ…” սուր թերարժեքության բարդույթ է:

Հույս ունեմ, որ կհասկանաս, որ սխալվում ես…

[Լեռնցի]

Ասում ես չենք կարող ներկայացնել: Իսկ ի՞նչ ես առաջարկում ներկայացնել: Հռիսփսիմեի տաճարը քանդենք ու Հայաստան էկող տուրիստների վրա Հերունու գրեքերի անգլերեն թարգմանությունը վաճառե՞նք: Ասենք, տեսեք ունեցել ենք, պռոստը հիմա չկա էլի, ներող կլնենք: Բայց դուք կարդացեք, ձեր հյուրանոցի համարներում նստած, քանի որ եթե դուրս գաք, նայելու բան մեկա չեք ունենանալու:

Իսկ միթե չէին քանդում հեթանոսական տաճարները և դրանց վրա կառուցում եկեղեցիներ: Միթե դա էլ հորինել են մեր պատմիչները?
Եվ ընդհանրապես, այսօր քանդում են նաև այդ եկեղեցիները, իսկ եթե շարունակվի այս տրամաբանությամբ, վաղը դու էլ հյուրանոցի համարոներում ստիպված կլինես բավարարվես միայն լուսանկարներով, որոնք շատերը կհամարեն, որ մշակված է ֆոտոշոպով:

Դու խոստացել էիր ինչ-որ փաստեր ներկայացնել: Եթե դու 5000 պարի առկայությունը համարում ես ապացույց այն բանի, որ մենք առաջին սափիենսն ենք, ապա կներես, փաստը չի ընդունվում:

Բայց քանի որ դու ըստ քեզ փաստ ես ներկայացրել (անհայտ է թե ինչ ապացուցելու համար), ապա երկու փաստ ի հակադրում քո բերած մեկ “փաստի”, ինչպես խոստացել էի: Չնայած գրազ չես եկել:

Գրառում կատարելուց ուշադիր կարդա… նամանավանդ, երբ քննադատական են դրանք.

Սա այն չնչին ինֆորմացիան, որ ես կարողացա տալ մեր հզոր արժեքներից մեկի` պարի մասին... ես դեռ ավելի կլրացնեմ ինֆորմացիան այս նյութում:
301թ. քրիստոնեությունից հետո, ավերվեց մեր ամբողջ մշակույթը... այնուհետև եկեղեցու կողմից սկսեցին հետապնդվել պարուսուցիչները: Ժողովրդի պահպանողական գծի շնորհիվ, դեռևս բան պահպանվել է:

Սա փաստ է ոչ թե Հոմո սափիենսի, այլ նյութ, որ վերաբերվում է մեր հզոր արժեքներից մեկի` պարի մասին… և անուղղակիորեն փաստ է հանդիսանում, որ մեր արմատներն ավելի խորն են, և որ 301թ. մտածված ավիրել են մեր մշակույթը:

Հայկական Առաքելական Եկեղեցին երևի այն առանձնահատուկ դեպքն է, որը հեթանոսական ավանդույթներից շատ բան է պահպանել, ի տարբերություն ասենք Կաթոլիկ կամ Ուղղափառ եկեղեցիների: Միայ Վարդավառի տոնն ինչ ասես արժե:

Իսկ դա ոչ թե հայկական Եկեղեցու առանձնահատկությունն է, այլ հայերիս առանձնահատկությունը:

Ինչիպիսի լիրիկական սկիզբ …

Պարզապես գիտեմ, թե իրականում այն ինչ մեծ մաշակույթային արժեք է ներկայացնում իրենից:

Ագաթանգեղոսի նման տրյուկների շաաաատ պատմիչներ են դիմել: Նրանք պատմությունը ներկայացնում են այնպես կարծես թե իրենք ականատեսն են:

Անչափ հետաքրքրեց Ագանթագեղոսի հետ կապված առեղծվածի հերքումդ… միայն ասեմ, որ այժմ դեռևս ստույգ չէ, թե որ դարի պատմիչ է Ագանթագեղոսը... իսկ կարծես թե դու գիդես խնդրեմ կարող ես հոդված էլ գրել:

Փաստորեն 301թվականին արգելել էին, հետո 406 թվականին հանկարծ որոշեցին թույլ տալ: Տարօրինակ է: Մաշտոցը գիտնական էր: Նրա կատարած աշխատանքը թեագնահատելը սրբապծղծություն է: Մաշտոցը արամեական, փյունիկյան ու հունական այբուբենների ու հայոց լեզվի առանձհատկությունների խորը ուսումնասիրության արդյունքում ստեղծել է ունիկալ այբուբեն:

Փաստորեն այո: Եվ դրա մեջ թեկուզ տրամաբանական տեսակետից ճշմարտություն ավելի շատ կա, քան այն, որ հիմա սովորեցնում են դպրոցում: Այո, Մաշտոցը մեծ գիտնականն էր և նաև հերոս, քանի որ նա կարողացավ վերականգնել կործանումից հայերիս: Իսկ ըստ իս, արդեն թերագնահատում է` կարծել թե նա հորինել է այդ այբուբենը:

Լավ այդ ոնց են ոչնչացչել որ մի հատ, մի հատիկ, մի ճռթիկ կտոր էտ գրերից չի մնացել:

Մնացել է… դու չգիդես:

Ընգեր, դու էլի մեր մշակույթը խղճուկ էս անվանում ու Զվարթնոցի տաճարին որպես փոխարինող 5000 պար ներկայացնելով, ցանկանում ես ապացուցել, որ մենք ավելի ոգեղեն ու հզոր մշակույթ ենք ունեցել եսիմ երբ: Գիտես ինչ կա, ՏուրոՋան Ջան, ես արդեն ուզում եմ լրջորեն թքած ունենալ բոլոր տեսակի պարերի ու հայտնի ու անհայտ տոմարների ու աստղադիտարանների վրա ու քեզ խիստ խնդրել որ իմ մշակույթը խղճուկ չհամարես:

Ես ոչ թե քո մշակույթը խղճուկ եմ անվանում, այլ ընդհակառակը, նշում եմ, որ այն այնքա~ն հզոր է… Որ ոչ մի Էվրիկ, չի կարող թպրտալ…. Իսկ նրանք այսօր թպրտում են, և դու կարծես թե ընդունում ես դա:

Հա, քանի չեմ մոռացել, հունական փիլիսոփայության ոսկեդարն էլ մ.թ.ա. 6-5 դարերում ծնվեց, ու ոչ մեկի մտքով չի անցնում մտածել, որ հույները մի երկու հազար տարի դրանից առաջ փիլիսոփայություն ունեին, հետո մոռացան, հետո էլի հայտնաբերեցին ու հայդե Ոսկեդար:

Հարցս հետևյալն է, ինչ էր ողբում Խորենացին…ողբում էր, որ մենք արդեն ունենք այբուբեն? արդեն ունենք մտավորականություն?… կարծես թե ամեն ինչ շատ լավ է ոսկեդարում:
Հա իսկ մենակ չասես, թե նա ուներ հոգեկան բարդույթ և ծանրաբեռնված էր ընտանեկան խնդիրներով:
Հատկապես այս հարցի շուրջ սպասում եմ քո տեսակետին:

Նախ ոչ մի բնավորության գիծ չի կարող առաջանալ ու վերանալ ինչ-որ մի տարեթվի:

Իսկ դու այլ բան հասկացար իմ գրածից???

Լավ ասենք մենք միշտ հպարտ ենք եղել, չեմ կասկածում, շաաաատ հպարտ ենք եղել, նաև հանճարեղ: Ու էլի հարց, ով է ավելի հպարտ մենք թե վետնամցիները: Վետնամցու ընտրությունը խսիտ պայմանական է, կարող ես ինքդ մի այլ ազգ ընտրել ու ապացուցել, որ մենք ավելի հպարտ ենք քան այդ ազգը: Չէ, կամ կոնկրետացի վենտնամցու վրա, քանի որ եթե մենք մեր հպարտությամբ առաջին սափիենսն ենք, ուրեմն մենք նաև վենտնամիցների նախապապն ենք: Սրտանց ցանկանում եմ վետնամցիների պորտը տեղը դնել:

Այդ հետազոտությունն ավելի լավ է դու կատարես… ես դրանում համոզված եմ:

Լեզվաբաններն արդեն այստեղ շատ համոզիչ հակափաստարկներ են բերել: Դրանից ավել որևէ բան չեմ կարող գրել: Բայց Գալաթեայի նշած արտաքնոց ու արվամոլ բառերի հնեա-հայա-արիա-էթմիոլոգիան անկեղծ ցանկանում եմ իմանալ:

Դրանք քո համար են համոզիչ… իսկ իմ համար պարզախես ծիծաղելի:

Մեր գերբի վրա էլ առյուծ է նկարած, դա էլ մեզ նիգերիացի չի դարձնում:
Իսկ քո մեր հետ արածը հիմա գիտե՞ս ինչի է նման: Ասենք ես մենակ ՐաՖֆի կարդացած լինեմ, ու բոլորին փորձեմ ապացուցել, որ նա աշխարհի առաջին ու վերջին վիպասանն էր:

Սրտանց ցանկանում եմ վետնամցիների պորտը տեղը դնել:

Մի հատ կարող ես հարցնել Արիերենի մասնագետներին, թե կարելի արդյո՞ք ստրոև բերված պարբերությունը համարել զուտ հին արիերեն:

Արևամուտին արկանզասցի Արչին արտաքնոցում արբած արագորեն արդուկում էր արգենտինացի արվամոլ Արսենիոյի արտահագուստը: Արևածագին Արսենիոն արդարացիորն արգելեց Արչիին արթնանալ` արժանանալով արհամարանքի: Արսենիոն արհեստականորեն արտասվեց:


որ Աճառյանի նման գիգանտ գիտնականի ու Հերունու միջև համեմատություն անելը նույն բանն է, որ Արամ Խաչատուրյանին համեմատենք Արամ Ասատրյանի հետ, այն հիմնավորմամբ, որ երկուսն էլ երաժշտություն են գրել:

Տրոյանին
Ինչիպիսի լիրիկական սկիզբ … Այբուբենը… հողն ու ջուրը…
Կներես, շեղվեցի:

Ստեղ են ասել, ղուրբան ըլնեմ Մաշտոցի արևին:

ՏուրոՋան ջան

Հեսա կարիքին մանրապասն անդրադառնանք ՏուրոՋան Ջան:

Գիտես ինչ կա, ՏուրոՋան Ջան, ես արդեն ուզում եմ լրջորեն թքած ունենալ բոլոր տեսակի պարերի ու հայտնի ու անհայտ տոմարների ու աստղադիտարանների վրա

Ուզում ես զավակիս հոգեկան տրավմա հասցնեմ հիմա:

Անկեղծ ասած զարմացա

Տղաս 7 տարեկան է

1. Դու սենսացիոն բաներ ես գրում, որ քո բացած թեման հետաքրքիր լինի, բայց ինքդ դրան չես հավատում
2. Դու իրոք ետքան միամիտ ես, որ տենց բաների հավատում ես
3. Արդեն ասեցի... հերթական քարոզչական տրյուկ ադրբեջանական հատուկ ծառայությունների կողմից կազմակերպած

!!Sinner!! ջան, իսկ ես կարծում եմ, որ քո մոտ թույլ է արտահայտված տրամաբանելու և հասկանալու կարողությունը և այսուհետ պահանջում եմ, մինչ գրառում կատարելը մի քիչ ավելի շատ տրամաբանի :

Լեզվաբանական հարցերին կանրադառնամ հետո: