Սահմանադրության փոփոխության հանրաքվե - 2015

[anhush]

Անհուշ ջան, ախր նույնիսկ վստահ չեմ, լուրջ ես գրում թե չէ, որ իմանամ ինչքան ծավալվեմ, կամ ընդհանրապես արձագանքեմ, թե չէ:

Ամեն դեպքում կաշխատեմ վաղը կամ մյուս օրը ժամանակ գտնել, մի քիչ մանրամասն որոշ բաներ շարադրել: Հիմա գնամ գործերս վերջացնեմ, որ հետո քնեմ:

կսպասեմ արձագանքին: շատ հետաքրքիր է:
իսկ ես լուրջ եմ գրում ու համոզված եմ իմ ասածի մեջ
բարի Գիշեր

[Աթեիստ]

Չուկ ջան: Երկրի համակարգը, ինչ երկրի էլ որ լինի, բռնատիրական թե բաձարձակ անարխիստական, որոշվում ա իր Սահմանադությամբ :
Օրինակ- եթե Հայաստանում չլինի նախագահ, ապա չի լինի նաև Նախագահ
եթե լինի պառլամերտական երկիր, ապա այդ երկրում չի կարող իշխի վարչապետի ապարատը: դա պրինցիպի չի կարող լինի:
այդպիսի փորձի դեպքւոմ իրան բանտ կնստացնեն:
Փորձիր չոր օրենսդրորեն նայե, ու ոչ մի փաստ չես կարող գտնել, որ Սերժը/Քոչարյանը/Լևոնը երբևէ չորով խախտել են օրենքը:

Եթե այդպիսի Փաստ գիտես, ապա հանգիստ կարող ես իրանց բանտ նստացնել:
Մեր օրենքներ թույլ են տալիս ինչ որ ռեալության մեջ կա, դա կատարել:
ամեն ինչ արվում է օրենքին համապատասխան:

1. Քոչարյանի առաջադրումը որպես նախագահի թեկնածու հակասում էր սահմանադրությանը։
2. Խոտ այրողին նստեցնում են մի քանի տարի, ավտոմեքենայի վրա կանգնած գազային ատրճանակով ոստիկանի ուղղությամբ կրակելու համար էլի մի քանի տարի, իսկ մարդուն ծեծելով սպանողին՝ մի քանի ամիս։ Նորմալ ղեկավարման դեպքում սենց չի լինում։ Տեսականորեն օրենքով ա, գործնականում՝ մի քանի հոգու ցանկությամբ։

[anhush]

1. Քոչարյանի առաջադրումը որպես նախագահի թեկնածու հակասում էր սահմանադրությանը։
2. Խոտ այրողին նստեցնում են մի քանի տարի, ավտոմեքենայի վրա կանգնած գազային ատրճանակով ոստիկանի ուղղությամբ կրակելու համար էլի մի քանի տարի, իսկ մարդուն ծեծելով սպանողին՝ մի քանի ամիս։ Նորմալ ղեկավարման դեպքում սենց չի լինում։ Տեսականորեն օրենքով ա, գործնականում՝ մի քանի հոգու ցանկությամբ։

1. ոնց է հակասում: եթե ապրելու ցենզը ինկատի ունեք, ապա ինքը ինչքան հիշում եմ փասթաթղթերը ներկայարել է լրիվ:
Իսկ եթե համարում եք, որ ինքը Հայաստանում չի ապրեմ, ապա որտե՞ղ է ապրել, Ադրբեջանու՞մ: Հիմա մենք Արցախը չենք ճանաչում որպես առանձին երկիր:
2. Օրենքի խախտում չի կարող լինի: ուրիշ հարց, որ քաղմասում գործ են սարքում: հենց դա է համակարգային խնդիր ա: ներկա համակարգի դեպքում երեք նախագահների օրոք էլ գործեր են սսարքել ու եթե այս համակարգը մնա, 1000-երրորդի ժամանակ էլ կսարքեն:
բայց փասթաղթային դատում են օրինական: Ամբողջ աշխարհում է իմիջայլոց սենց: քաղմասներում միշտ էլ ճնշում են գործադրում: կարող եք հազարավոր գործեր նայել աշխարհի բոլոր պետությունների դատական "սխալների" մասին: մենակ էս վերջերս մի խեղճ սևամորթ 30 քանի տարի նստելուց հետո դուրս թողին ԱՄՆ-ում, որովհետև պարզվեց ինքը անմեղ է:

[John]

ներկա համակարգի դեպքում երեք նախագահների օրոք էլ գործեր են սսարքել ու եթե այս համակարգը մնա, 1000-երրորդի ժամանակ էլ կսարքեն:
բայց փասթաղթային դատում են օրինական:

anhush ջան, սահմանադրությունը որ փոխվի՝ էլ չե՞ն սարքելու գործ։ կարո՞ղ ա հանկարծ ինչ-որ հրաշքով էդ քաղմասներում գործ սարքողներին ըստ նոր սահմանադրության վառենք հրապարակային, որ մյուսներն էլ սկսեն արդար ամեն ինչ անել։
Ասում ա փաստաթղթային օրինական։ Բո՞ց ես անում չեմ ջոգում Հենա փաստաթղթային լա՜վ էլ օրինական երկիր ենք, ամեն ինչ էլ օքեյ ա, էլ խի՞ փոխենք սահմանադրությունը։ Եթե չես հավատում՝ Հ1 նայի ու ՀՀԿ-ի կոլեգիայի նիստերը։

[anhush]

anhush ջան, սահմանադրությունը որ փոխվի՝ էլ չե՞ն սարքելու գործ։ կարո՞ղ ա հանկարծ ինչ-որ հրաշքով էդ քաղմասներում գործ սարքողներին ըստ նոր սահմանադրության վառենք հրապարակային, որ մյուսներն էլ սկսեն արդար ամեն ինչ անել։
Ասում ա փաստաթղթային օրինական։ Բո՞ց ես անում չեմ ջոգում Հենա փաստաթղթային լա՜վ էլ օրինական երկիր ենք, ամեն ինչ էլ օքեյ ա, էլ խի՞ փոխենք սահմանադրությունը։ Եթե չես հավատում՝ Հ1 նայի ու ՀՀԿ-ի կոլեգիայի նիստերը։

չգիտեմ Ջոն ջան: սա երկրի կառուցվածքը նախագծողների գործն ա:
իսկ լավի առումով որպեսի իմանաս լավ նա թե չէ օրենքի առումով, ապա փորձիր հարցնես էն մարդկանց, ովքեր շփվում են պետական ապառատի հետ գործականում:
օրինակ էս վերջերս ես մի գոչծ ունեցա, ու օրենքի անկատարության ու հակասականության տեսանկյունից էտ հարցը լուծվեց -սուբեկիվորեն- կաշառքի տեսքով որից ոչ մեկը չի տուժելճ- ոչ էլ պետությունը, որից ես շատ շնորհակալ եմ ,քանի որ եթե հետևեիքն օրենքի տառին, ապա անհնարին իրավիճակ էր- տուպիկ

[John]

չգիտեմ Ջոն ջան: սա երկրի կառուցվածքը նախագծողների գործն ա:
իսկ լավի առումով որպեսի իմանաս լավ նա թե չէ օրենքի առումով, ապա փորձիր հարցնես էն մարդկանց, ովքեր շփվում են պետական ապառատի հետ գործականում:
օրինակ էս վերջերս ես մի գոչծ ունեցա, ու օրենքի անկատարության ու հակասականության տեսանկյունից էտ հարցը լուծվեց -սուբեկիվորեն- կաշառքի տեսքով որից ոչ մեկը չի տուժելճ- ոչ էլ պետությունը, որից ես շատ շնորհակալ եմ ,քանի որ եթե հետևեիքն օրենքի տառին, ապա անհնարին իրավիճակ էր- տուպիկ

Ու հիմա այդ ու նմանատիպ դեպքեր, ըստ նոր սահմանադրության էլ չե՞ն լինելու։ Թե՞ լինելու են ու էլի կաշառքով լուծվեն-գնան։

[anhush]

Ու հիմա այդ ու նմանատիպ դեպքեր, ըստ նոր սահմանադրության էլ չե՞ն լինելու։ Թե՞ լինելու են ու էլի կաշառքով լուծվեն-գնան։

սխալ հասցեով ես հարցադրում անում: սա պետք է հարցնել մեր քաղաքական այրերին, նաև ՀԱԿ-ից: իրանք են ըստ պաշտոնի առաջարկում նախագիծը:

իմ կարծիքը էն է, որ եթե սենց անհիմն "ոչ"-ով կամ "այո"-ով սսահմանադրություն քննարկվի , ապա մենք ոչ մի քայլ էլ առաջ չենք գնա:
ինչ հետաքրքիր է, թե ինչու քաղաքական ուժերից որոշ մասը չի մասնակցում սահամանադրության մշակմանը, երբ ստացել են դա անելու առաջարկներ:
դա քաղաքական տեսակետից նոնսենս է:

[Chuk]

սխալ հասցեով ես հարցադրում անում: սա պետք է հարցնել մեր քաղաքական այրերին, նաև ՀԱԿ-ից: իրանք են ըստ պաշտոնի առաջարկում նախագիծը:

իմ կարծիքը էն է, որ եթե սենց անհիմն "ոչ"-ով կամ "այո"-ով սսահմանադրություն քննարկվի , ապա մենք ոչ մի քայլ էլ առաջ չենք գնա:
ինչ հետաքրքիր է, թե ինչու քաղաքական ուժերից որոշ մասը չի մասնակցում սահամանադրության մշակմանը, երբ ստացել են դա անելու առաջարկներ:
դա քաղաքական տեսակետից նոնսենս է:

Գիտես, մի հատ հետաքրքիր երևույթ կա: Սահմանադրություն առաջարկողներն ու «այո» ասողները իրականում ոչ մի բովանդակային քննարկում չեն անցկացնում, ըստ էության ասում են միայն «լավն է» ու վերջ, մի քանի մանր-մունր էլ կողքից կարծիք: Բայց իրանց լրատվամիջոցներով (որոնք բոլոր հեռուստաընկերություններն են, ինտերնետային ու մյուս մամուլի մեծ մասը) սղացնում են կարծիք, որ իբր «ոչ»-ն էլ բովանդակային քննարկում չի անում:

Սրա համար իրանք օգտագործում են էն հանգամանքը, որ «ոչ»-ի կողմնակիցներն մի հատ էսպիսի՝ իրավացի պնդում են անում, որ այս նախագիծը մշակվել է զուտ սերժիկի իշխանությունը երկարացնելու համար, ու միայն սա բավական է ոչ ասելու համար, բովանդակային քննարկումը ավելորդ է:

Բայց իրանք անտեսում են օրինակ սա՝

Ժողովուրդ ջան, 55 փաստաբաններից կազմված խումբը մասնագիտական կարծիք է հրապարակել Սահմանադրության նախագծի մասին: Թեև մասնագիտական, բայց մատչելի լեզվով գրված փաստաթուղթ է, շատ հետաքրքիր, խորությամբ ուսումնասիրած: Թեև ահագին ծավալուն է (41 էջ), բայց խորհուրդ եմ տալիս անպայման կարդալ: Սա նույնիսկ այն դեպքում, որ ինքս կողմնակից եմ փաստաթղթի մասին բովանդակային քննարկումների մեջ չմտնել:

Ի դեպ որը տարածվում է նաև «Չեք անցկացնի» նախաձեռնության կողմից:

Սրան ոչ մի արձագանք, ոչ մի բովանդակային քննարկում, ոչ մի հակափաստարկ: Ընդամենը փորձում են նենց անել, որ սրա մասին շատ չխոսվի, որ իրանք էնիքը չընկնեն:

Ու սա միակ օրինակը չի:

Բազմիցս է խոսվել էնպիսի անթույլատրելի նորմերի մասին, ինչպիսիք են.

- ազգային ժողովի նախագահը ստանում է լայն լիազորություններ, բայց հերիք չի, որ չի ունենում որևէ պատասխանատվություն, նույնիսկ իրան հեռացնելու մեխանիզմ չի սահմանվում՝ ի տարբերություն մարիոնետի դեր կատարող վարչապետի ու նախագահի,
- որ խաղաղ վիճակում բանակը չի ունենում գերագույն գլխավոր հրամանատար, ինչն ուղղակի անթույլատրելի է մեր նման վիճակում գտնվող երկրի համար,
- որ պատերազմի ժամանակ վարչապետն ա նշանակվում գերագույն գլխավոր հրամանատար, ինչն էլի աբսուրդ ա, որտև ինքը ստիպված ա լինում կառավարել կառույց, որին առանձնապես ծանոթ չի եղել, կադրերն իրենը չեն, համագործակցության մեթոդները ճշգրտված չեն,
- որ «կայուն մեծամասնության» գաղափարը ավտոմատ ԱԺ-ն դարձնում է միակուսակցական համակարգ, որ աշխարհում չկա նման փորձ ու ուղղակի անթույլատրելի նորմ է:

Եվ այլն: Սրանք առավել քան բավարար փաստարկներ են ու դրանցից ոչ մեկին չկա պատասխան: Էնպես որ իրականում հենց ոչ-ն է, որ չուզելով, բայց բովանդակային քննարկման տարրեր է մտցրել էս ամենին, իսկ հակառակ կողմից կա միայն ու միայն զոռբայություն ու սեփական իշխանությունը ամրապնդելու քայլեր:

[Chuk]

հ.գ. Ազգային Ժողովում քննարկումների ժամանակ էլ ընդդիմադիրների կողմից լիքը կոնկրետ փաստարկներ են հնչել: Նախագիծ ներկայացնողների ու իշխանական պատգամավորների խոսքը փաստարկների փոխարեն հիմնականում «դուք ով եք, որ մեզ ասեք» ոճն էր:

[anhush]

Գիտես, մի հատ հետաքրքիր երևույթ կա: Սահմանադրություն առաջարկողներն ու «այո» ասողները իրականում ոչ մի բովանդակային քննարկում չեն անցկացնում, ըստ էության ասում են միայն «լավն է» ու վերջ, մի քանի մանր-մունր էլ կողքից կարծիք: Բայց իրանց լրատվամիջոցներով (որոնք բոլոր հեռուստաընկերություններն են, ինտերնետային ու մյուս մամուլի մեծ մասը) սղացնում են կարծիք, որ իբր «ոչ»-ն էլ բովանդակային քննարկում չի անում:

Սրա համար իրանք օգտագործում են էն հանգամանքը, որ «ոչ»-ի կողմնակիցներն մի հատ էսպիսի՝ իրավացի պնդում են անում, որ այս նախագիծը մշակվել է զուտ սերժիկի իշխանությունը երկարացնելու համար, ու միայն սա բավական է ոչ ասելու համար, բովանդակային քննարկումը ավելորդ է:

Բայց իրանք անտեսում են օրինակ սա՝


Ի դեպ որը տարածվում է նաև «Չեք անցկացնի» նախաձեռնության կողմից:

Սրան ոչ մի արձագանք, ոչ մի բովանդակային քննարկում, ոչ մի հակափաստարկ: Ընդամենը փորձում են նենց անել, որ սրա մասին շատ չխոսվի, որ իրանք էնիքը չընկնեն:

Ու սա միակ օրինակը չի:

Բազմիցս է խոսվել էնպիսի անթույլատրելի նորմերի մասին, ինչպիսիք են.

- ազգային ժողովի նախագահը ստանում է լայն լիազորություններ, բայց հերիք չի, որ չի ունենում որևէ պատասխանատվություն, նույնիսկ իրան հեռացնելու մեխանիզմ չի սահմանվում՝ ի տարբերություն մարիոնետի դեր կատարող վարչապետի ու նախագահի,
- որ խաղաղ վիճակում բանակը չի ունենում գերագույն գլխավոր հրամանատար, ինչն ուղղակի անթույլատրելի է մեր նման վիճակում գտնվող երկրի համար,
- որ պատերազմի ժամանակ վարչապետն ա նշանակվում գերագույն գլխավոր հրամանատար, ինչն էլի աբսուրդ ա, որտև ինքը ստիպված ա լինում կառավարել կառույց, որին առանձնապես ծանոթ չի եղել, կադրերն իրենը չեն, համագործակցության մեթոդները ճշգրտված չեն,
- որ «կայուն մեծամասնության» գաղափարը ավտոմատ ԱԺ-ն դարձնում է միակուսակցական համակարգ, որ աշխարհում չկա նման փորձ ու ուղղակի անթույլատրելի նորմ է:

Եվ այլն: Սրանք առավել քան բավարար փաստարկներ են ու դրանցից ոչ մեկին չկա պատասխան: Էնպես որ իրականում հենց ոչ-ն է, որ չուզելով, բայց բովանդակային քննարկման տարրեր է մտցրել էս ամենին, իսկ հակառակ կողմից կա միայն ու միայն զոռբայություն ու սեփական իշխանությունը ամրապնդելու քայլեր:

ինձ շատ քիչ է հետաքրքիր փաստաբանների խմբի կարծիքը, որ կողմից ուզում է լինի:
պետությության կառկասը ստեղծվում է քաղաքակության պատասխուների կողմից, իսկ փաստաբանները ընդամնեը պատվեր կատարողներ են:
իրենք կարող են մադասպանին էլ արդարացնել, անմեղին էլ դատապարտել: դա իրենց մոտ մասնագիտական է...

[Chuk]

ինձ շատ քիչ է հետաքրքիր փաստաբանների խմբի կարծիքը, որ կողմից ուզում է լինի:
պետությության կառկասը ստեղծվում է քաղաքակության պատասխուների կողմից, իսկ փաստաբանները ընդամնեը պատվեր կատարողներ են:
իրենք կարող են մադասպանին էլ արդարացնել, անմեղին էլ դատապարտել: դա իրենց մոտ մասնագիտական է...

Սահմանադրության նախագիծը նույնպես գրվել է իրավաբանների կողմից: Կոնկրետ ուժից ու անձից եկող պատվերի շրջանակում:

[anhush]

ես ինքս առաջինմ հերթին կուզեի իմանաի պառլամենտակամն թե նախագահական - կոնկրետ անալիզներ կոնկրետ Հայաստան համար: դրական ու բացասական կողմերը:
սա ամենահիմնականն է:
սրա մասին դեռ ոչ մի հինմնակոր բացատրություն չեմ լսել:

Իսկ քո ասածները Չուկ, դրանք տեխնիկական հարցեր, են, որոնք պետք է համաձայնեցնել:

[Chuk]

ես ինքս առաջինմ հերթին կուզեի իմանաի պառլամենտակամն թե նախագահական - կոնկրետ անալիզներ կոնկրետ Հայաստան համար: դրական ու բացասական կողմերը:
սա ամենահիմնականն է:
սրա մասին դեռ ոչ մի հինմնակոր բացատրություն չեմ լսել:

Իսկ քո ասածները Չուկ, դրանք տեխնիկական հարցեր, են, որոնք պետք է համաձայնեցնել:

Գիտես ինչն ա խնդալու, որ ախր էս նախագիծն իրականում էնքան էլ պառլամենտական չի


Իսկ տեխնիկական կողմերը ամենակարևորներից են: Որտև թե՛ նախագահական, թե՛ կիսանախագահական, թե՛ խորհրդարանականի դեպքում կարող է լինել ժողովրդավարական ու նորմալ պետություն: Տարբեր մարդիկ էս կամ էն են նախընտրում:

Ի դեպ ի գիտություն ասեմ, որ մենք հիմա նախագահական պետություն չենք

[anhush]

Գիտես ինչն ա խնդալու, որ ախր էս նախագիծն իրականում էնքան էլ պառլամենտական չի


Իսկ տեխնիկական կողմերը ամենակարևորներից են: Որտև թե՛ նախագահական, թե՛ կիսանախագահական, թե՛ խորհրդարանականի դեպքում կարող է լինել ժողովրդավարական ու նորմալ պետություն: Տարբեր մարդիկ էս կամ էն են նախընտրում:

Ի դեպ ի գիտություն ասեմ, որ մենք հիմա նախագահական պետություն չենք

ես էլ իսկզբանե դա եմ ասում, թե ինչի ՀԱԿ-ը չի գնացել նստել սեղանի շուրջը համաձայնացնելու համար դետալները:
շատ--շատ ուժեր գնացին չէ՞:

ու իմ համար էլ կարևոր է, որ այդ նախընտրությւոնը լինի բազմակողմանիորեն հիմնավորված: մենք շատ յուրօրինակ վիճակում ենք որպես ազգ ու պետություն: կարծում եմ սրան չես հակառակվի:

[Chuk]

ես էլ իսկզբանե դա եմ ասում, թե ինչի ՀԱԿ-ը չի գնացել նստել սեղանի շուրջը համաձայնացնելու համար դետալները:
շատ--շատ ուժեր գնացին չէ՞:

ու իմ համար էլ կարևոր է, որ այդ նախընտրությւոնը լինի բազմակողմանիորեն հիմնավորված: մենք շատ յուրօրինակ վիճակում ենք որպես ազգ ու պետություն: կարծում եմ սրան չես հակառակվի:

Որովհետև, Անհուշ ջան, իրանց չեն կանչել իրական կարծիք լսելու համար: Էդ կարծիքները հնչեցվել են նաև ԱԺ-ում ու ձայն բարբառո հանապատի:

Երբ նախագահի աթոռ զբաղեցնողը փիառի շրջանակում կանչում ա իբր կարծիք լսելու, իրականում արդեն որոշված ա ամեն ինչ, գնաս որ ի՞նչ անես: Հրեն, Բագրատյանը գնաց, տասնյակներով կարևոր առաջարկներ արեց, սաղ մերժվեցին:

Դու Հայաստանի իրականությունից լրի՞վ ես կտրված, թե՞ ոնց: