Աթեիզմ

[Արամ]

Ըստ Արտակի՝ այսօր աթեիստներն ունեն պաշտպանվելու խնդիր, քանի որ եկեղեցին շատ է միջամտում աշխարհիկ կյանքին. «…եկեղեցին մարդկանց տուն է մտնում և՛ հեռուստատեսության, և՛ դպրոցի միջոցով»: Նա որոշել է, որ երեխային այնպիսի դպրոց է ուղարկելու, որտեղ իր պահանջով երեխան կազատվի դպրոցական այն առարկայից, որը կոչվում է «Հայ եկեղեցու պատմություն», բայց, ըստ Արտակի՝ ավելի շուտ քրիստոնեության քարոզում է, քան եկեղեցու պատմություն: «Եթե այդ առարկան իսկապես եկեղեցու պատմություն է, ապա ինչո՞ւ են աշակերտներին աղոթք ու շարականներ սովորեցնում»,- նշում է Արտակը, ով կարծում է, որ երեխային երեք տարեկանից քրիստոնեություն քարոզելը կրոնի ազատություն չի ենթադրում. դա սահմանադրական իրավունքի բացահայտ ոտնահարում է:

Արտ ջան ինչքան հիշում եմ, էս թեմայի շուրջ էլի ենք խոսացել, բայց մեկ է ես չեմ հասկանում քո նման վերաբերմունքը էդ առարկայի հանդեպ: Հա էլի թող սխալ լինի, որ աղոթքներ են սովորեցնում և այլն և այլն: Բայց արի հասկանանք էլի, էդ առարկան ես էլ եմ անցել ու շատ-շատ մարդիկ են անցել, որոնք դա հալած յուղի պես չեն ընդունում: Ինչու՞ ես մտածում, որ քո երեխան դա պետք է հալած յուղի պես ընդունի:
Եթե դասավանդվող առարկան «հավայի» մենակ դաս են անում, հետո էդ հարցի շուրջ երեխեքով չեն խոսում, այլ ընդամենը պարտականության նման սովորում` պատասխանում են, էդ ոչ մի ազդեցություն էլ երեխայի վրա չի թողի (իհարկե իմ կարծիքով էլի): Ու գրեթե վստահ եմ, որ հիմիվկա երեխանները հաստատ կրոնի մասին իրար հետ չեն խոսի:
Հետո արի դրա դրական կողմերն էլ նայենք: Չէ՞ որ էդ առարկան շատ բաներ ա սովորեցնում, մեկը հենց պատմությունից: Ու հաստատ էն երեխեն, որ սովորել ա, վատ վիճակի մեջ չի լինի, երբ հարցնեն, երբ ենք մենք քրիստոնեությունը ընդունել կամ նման ըստ իս դեբիլ հարց, բայց ցավոք սրտի, ոնց որ դու ես ասում, հայ հասարակությունը ընտրել ա նորմեր, որոնց մեջ էլ հենց էդ քրիստոնեության ստեղծման օրը իմանալը մտնում է:

[Աթեիստ]

Արտ ջան ինչքան հիշում եմ, էս թեմայի շուրջ էլի ենք խոսացել, բայց մեկ է ես չեմ հասկանում քո նման վերաբերմունքը էդ առարկայի հանդեպ: Հա էլի թող սխալ լինի, որ աղոթքներ են սովորեցնում և այլն և այլն: Բայց արի հասկանանք էլի, էդ առարկան ես էլ եմ անցել ու շատ-շատ մարդիկ են անցել, որոնք դա հալած յուղի պես չեն ընդունում: Ինչու՞ ես մտածում, որ քո երեխան դա պետք է հալած յուղի պես ընդունի:
Եթե դասավանդվող առարկան «հավայի» մենակ դաս են անում, հետո էդ հարցի շուրջ երեխեքով չեն խոսում, այլ ընդամենը պարտականության նման սովորում` պատասխանում են, էդ ոչ մի ազդեցություն էլ երեխայի վրա չի թողի (իհարկե իմ կարծիքով էլի): Ու գրեթե վստահ եմ, որ հիմիվկա երեխանները հաստատ կրոնի մասին իրար հետ չեն խոսի:
Հետո արի դրա դրական կողմերն էլ նայենք: Չէ՞ որ էդ առարկան շատ բաներ ա սովորեցնում, մեկը հենց պատմությունից: Ու հաստատ էն երեխեն, որ սովորելա վատ վիճակի մեջ չի լինի, երբ հարցնեն, երբ ենք մենք քրիստոնեությունը ընդունել կամ նման ըստ իս դեբիլ հարցեր, բայց ցավոք սրտի, ոնց որ դու ես ասում, հայ հասարակությունը ընտրել ա նորմեր, որոնց մեջ էլ հենց էդ քրիստոնեության ստեղծման օրը իմանալը մտնում է:

Արամ ջան, քանի դեռ ունենք սահմանադրությամբ ամրագրված կրոնի ազատություն, ես պահանջելու եմ ենթարկվել էդ օրենքին, իսկ դա ենթադրում ա դադարեցնել կրոնի քարոզը երեխաների շրջանում։
2. Պատմության համար կա պատմություն առարկա, իսկ տենց ծեծված հարցի համար (քրիստոնեության ընդունման թիվը) սկի տառերն իմանալ պետք չի։ Սաղ օրը ուղեղդ էն լցնում։
3. Մարդիկ նույնիսկ սկսել են մանկական մուլտերը (օր. ну, погоди!) ցենզուռայի ենթարկել, որտև (понимешь ли) ենթագիտակցորեն ազդում ա երեխաների վրա: Իսկ կրոնի պատմությունը շատ դեպքերում նույնիսկ ենթագիտակցորեն չի, բացահայտ քարոզ ա։
4. Էն որ ասում ես «հավայի դաս են անում», որոշ տեղերում էնքան էլ տենց չի, որտև տեղ կա, որ աղոթքներ ու շարականներ են երգում, դա իմ կարծիքով ձեռառնելոցի ա։
Իմ երեխան էս պահին Ձմեռ պապի գոյությունն ա հակած յուղի տեղ ընդունում, էն դեպքում որ, դրա մասին տարին մեկ ենք հիշում։ Ես պատմությունից շատ վատ եմ, հայ գրականությունից էլ կարդացել եմ էն ինչ պարտադրել են, մնացածը կարդալու ցանկությունս չգիտեմ խի ցնդել ա (մինչև հիմա ափսոսում եմ «Ալպիական մանուշակի» վրա ծախսածս ժամանակը)։ Ու պատկերացրու կյանքում ոչ դրանից եմ նեղվել, ոչ դա բարձրաձայնելուց։

[Արամ]

Արամ ջան, քանի դեռ ունենք սահմանադրությամբ ամրագրված կրոնի ազատություն, ես պահանջելու եմ ենթարկվել էդ օրենքին, իսկ դա ենթադրում ա դադարեցնել կրոնի քարոզը երեխաների շրջանում։

Է, լավ է, Արտակ, վ ժոպու սահմանադրությունը: Այսինքն, եթե սահմանադրությամբ ամրագրված չլիներ դու էդ երևույթին նորմալ կնայեի՞ր:

2. Պատմության համար կա պատմություն առարկա, իսկ տենց ծեծված հարցի համար (քրիստոնեության ընդունման թիվը) սկի տառերն իմանալ պետք չի։ Սաղ օրը ուղեղդ էն լցնում։
3. Մարդիկ նույնիսկ սկսել են մանկական մուլտերը (օր. ну, погоди!) ցենզուռայի ենթարկել, որտև (понимешь ли) ենթագիտակցորեն ազդում ա երեխաների վրա: Իսկ կրոնի պատմությունը շատ դեպքերում նույնիսկ ենթագիտակցորեն չի, բացահայտ քարոզ ա։

Ես չգիտեմ մարդիկ ինչ են անում Արտ, բայց կարծում եմ, ո՛չ մուլտերը, ո՛չ կրոնի պատմությունը, ո՛չ երգերը երեխայի, երեխան, ո՞րն ա, 7-րդ 8-րդ դասարաններում չե՞ն անցնում, եքա 14 տարեկան երեխու վրա չի ազդի:

4. Էն որ ասում ես «հավայի դաս են անում», որոշ տեղերում էնքան էլ տենց չի, որտև տեղ կա, որ աղոթքներ ու շարականներ են երգում, դա իմ կարծիքով ձեռառնելոցի ա։

Հավայի դաս անելը Արտ, էդ էն ա, որ անում են դաս, ընդամենը դասի համար: Այսինքն երեխանները դրանով հետաքրքրված չեն, համենայն դեպս մեր դասարանի դեպքում այդպես էր, ավել բան չեմ կարող ասել:

Իմ երեխան էս պահին Ձմեռ պապի գոյությունն ա հակած յուղի տեղ ընդունում, էն դեպքում որ, դրա մասին տարին մեկ ենք հիշում։ Ես պատմությունից շատ վատ եմ, հայ գրականությունից էլ կարդացել եմ էն ինչ պարտադրել են, մնացածը կարդալու ցանկությունս չգիտեմ խի ցնդել ա (մինչև հիմա ափսոսում եմ «Ալպիական մանուշակի» վրա ծախսածս ժամանակը)։ Ու պատկերացրու կյանքում ոչ դրանից եմ նեղվել, ոչ դա բարձրաձայնելուց։

Արտ ջան բա պարծ է, ի՞նչ է` ուզում ես երեխադ 14 տարեկանում գիտակցի, որ աստված պապիկը չկա՞: