Եհովայի վկաներ

[Չամիչ]

Չամիչ ջան, տես։ իմ խնդիրը ճիշտ ու սխալ հանելը չի։ Ոչ էլ նպատակ ունեմ պաշտպանել կամ վարկաբեկել ինչ որ մեկին։ Իմ էստեղ գրելու նպատակն այն է, որ պարզ լինի՝ ամեն մարդ ունի իր կարծքքը ու պատկերացումները։ Ու եթե մարդկանց կարծիքները իրարից տարբերվում են, դա ոչ մի հիմք չի տալիս դիմացինին վարկաբեկել ու մեղադրանքներ ներկայացնել։

Պետք չէ մարդկանց զրկել ազատ կարծիք արտահայտելու իրավունքից, ես ըդնամենը օգտվում եմ իմ՝ այդ իրավունքից, եւ ներկայացնում սեփական դիտարկումների վրա հիմնված ռացիանալ տրամաբանական վերլուծութնունները, այլ ոչ թե նպատակ եմ դնում ինչ որ մարդկանց անհիմն մեղադրել: Ի վերջո, ռացոինալը ինչ որ կերպ զատվու՞մ է ոչ ռացոինալից թե՞ ոչ: Եթե էտպես չլինի աշխարհում կտիրի շիլաշփոթ, ով ուզենա երբ ուզենա սեփական բարբաջանքը կմատուցի եւ կպարտադրի որպես ճշմարտություն:

Չամիչ ջան, անկեղծ ասած, ես չեմ էլ կասկածում, որ դու ինքդ ես որոշել անել այն, ինչ անում ես։ Բայց եթե մարդ շատ ուզի կարող է հարցին նայել ուրիշ տեսանկյունից և կարծիք հայտնել, որ դու այդպես անում ես, քանի որ ուրիշներն են անում, ընդունված է և դու օգտագործվում ես այլոց ուղեղների կողմից, քանի որ դարեր առաջ արդեն որոշված էր, թե դու ինչ ես անելու։ Բայց դա արդեն քո խնդիրը չէ, քանի որ դու գիտես ինչ ես անում և ինչու ես անում։

Արդեն նշեցի, ինձ ոչ ոք չի պարտադրել եկեղեցի մտնելիս մոմ վառել, սովորույթը տեսել, ընդօրինակել եմ, իսկ եթե ինչ որ մեկը եկեղեցում մոտենա, ասի, որ մտել ես եկեղեցի ուրեմն պիտի պարտադիր մոմ վառես, հակառակ դեպքում կզրկվես Աստծո արքայությունից, ես կսկսեմ վերլուծել...... կամ՝ Աստված բռնակալ է, մարդուն ստեղծել է որպես ստրուկ, կամ՝ այդ մարդը հավակնոտ դիրքերից է հանդես գալիս իրեն իրավունք վերապահելով խոսել Աստծո անունից, կամ՝ եթե նա ինձ մոտեցել ինչ որ բան է ասում, ուրեմն, երեւվի՝ ես, առհասարակ, իրավունք չունեմ ինչ որ բան կարծելու, որոշելու եւ պետք է հլու հնազանդ հետեւեմ այն ցուցմունքներին որոնք տրվում են:

Jarre ջան, Աստվածաշնչում գրված չէ, որ չի կարելի մոմ վառել, եկել եմ քեզ ասեմ, Աստծո անունից, որ եթե գրված չէ, որ պետք չէ մոմ վառել ուրեմն դու պիտի հասկանաիր, գնաիր ու մոմ վառեիր, բայց, քանի որ ինքնուրույն դա չես արել, ես՝ խելոքս քեզ պիտի ասեմ ու դու վարվես այնպես ինչպես ես կասեմ:

Եհովայի վկաներն էլ օգտագործելով Աստծուց տված տրամաբանելու շնորհը եւ ռացիոնալ անալիզի ունակությունը ինքնուրույն որոշում են կրոնի հետ կապված հարցերում անել միայն այն ինչ գրված է Աստվածաշնչում։ Ի՞նչն է այդտեղ վատ։

Կխնդրեի ցույց տալ, ըստ քո ռացիոնալ տրամաբանության, թե որտե՞ղ է մոմ վառելու արգելքի տրամաբանական հիմքը:

Չամիչ ջան, մենք ազատ մարդիկ ենք և իրավունք ունենք անել այն ինչ ճիշտ ենք գտնում և ինչ ուզում ենք։ Իսկ ինձ մեր զրույցից հետո մնում է շատ ուրախ լինել որ ունես հավատ Աստծու նկատմամբ ու նախանձախնդիր ես և նաև ինչպես ինքդ ասացիր՝ ամեն բան անում ես քո կամենալով և քո տրամաբանությամբ։ Իսկապես ուրախ եմ, որ գտել ես քեզ և քո հոգու խաղաղությունը։ Սա քաղաքականություն վարելով չեմ գրում, այլ անկեղծ

Շնորհակալ եմ Jarre ջան, հոգու խաղաղություն գտնելու ճանապարհին եմ, դեռ տեղ չեմ հասել

Չամիչ ջան, ես այդ հարցում փաստի կարիք չունեմ։ Պարզապես գրել էիր, որ Եհովայի վկաները ունեն մարդկանց մանիպուլյացիա անելու և ուղեղները ղեկավարելու հստակ մեթոդներ, ես էլ խնդրել էի, որ բերես կոնկրետ օրինակ։

Արդեն նշել եմ, երբ մարդ սեփական դատողությանը նախապատվություն տալու փոխարեն թույլ է տալիս ընկնել այլոց տրամաբանական դատողությունների ազդեցության տակ, դառնում է հեշտ կառավարելի, այդ կարգի մարդուն մանիպուլյացիայի ենթերկելը շատ հեշտ է: Աստվածաշունչը մեկն է, բայց մեկնաբանությունները բազմատեսակ, բազմապիսի, բազմաբովանդակ, եթե սեփական ուղեղին զոռ տալու փոխարեն, որոշում ես, որ ինչ որ մեկը պիտի քեզ ուղղություն ցույց տա, եւ բացատրի թե ինչը որից հետո է, շատ մեծ է հավանականությունը, որ շուտով կդառնաս մանիպուլյացիայի զոհ: Պատահական չէ, որ նման մանուպուլյացիաների զոհ, հիմնականում դառնում են մինչեւ 20 տարեկան երիտասարդները, կամ հուսահատ, հուսալքվաված վիճակում գտնվող մոլորված մարդիկ:

Ի դեպ, արեւելայն կրոնական մշակույթի մեջ էսպես կոչված գուրուները, ուսուցիչները, այդ կոչումը վաստակելու համար հսկայական ճանապարհ են անցնում, հոգեւոր փնտրտուքների, տարատեսակ, բարդագույն, աշխատատար պրակտիկաների միջով են անցնում նոր իրավունք ստանում կարգվել որպես ուսուցիչ: Իսկ էստեղ, անհայտ ծագում ունեցող ցանկացած մեկը, կարող է մի քանի ժամվա մեջ որոշել, ինքն իրեն ուսուցիչ կարգել ընկնել դռնեդուռ ու ուսմունք քարոզել: Սա էլ մանուպուլյացիայի զոհ դառնալու եւս մեկ, անչափ գայթակղիչ տարբերակ, երեկ դու ոչ ոք էիր, իսկ այս օր, դառնալով Եհովայի վկա, դու միանգամից թռիչք գործեցիր, դարձար Աստծո վկա, Աստծո խոսքը տարածող, մարդկանց լուսավորող, ահա թե ոնց կարելի է մարդու էգոյին տուրք տալով նրան հեշտությամբ թակարդը գցել:

[Jarre]

Չամիչ դու բարձրացրել էիր հարց՝ Եհովայի վկաները զրպարտում են Աստծուն մոմ չվառելով։

Ես ասացի, որ մոմ չեն վառում, որովհետև կրոնական հարցերում հետևում են միմիայն Աստվածաշնչի օրինակին։

Դու ասացի, որ նրանց վախեցնում են Աստծու դատաստանով, իսկ ես քեզ պատասխանեցի, որ այդպիսի բան չկա՝ նրանք իրենք են որոշում կրոնական հարցերում նախապատվությունը տալ Աստվածաշնչին։

Եվ դու այդպես էլ չբացատրեցիր, թե ինչումն էր զրպարտանքը, իսկ վախեցնելու հարցով էլ թեև մի քանի անգամ գրեցի, որ այդպիսի բան չկար, դու էլի շարունակում ես դա պնդել։

Իհարկե Հայաստանը ազատ երկիր է և ով ինչ ուզում է կարող է ասել բայց, եթե դու դեմ չես, ես այլևս չեմ ցանկանում լսել նույն բանը ու կրկնել նույն բանը։ Դու ասելու ես ստիպում են, ես ասելու եմ չեն ստիպում, դու ասելու ես վախեցնում ես, ես ասելու եմ չեմ վախեցնում։

Jarre ջան, Աստվածաշնչում գրված չէ, որ չի կարելի մոմ վառել, եկել եմ քեզ ասեմ, Աստծո անունից, որ եթե գրված չէ, որ պետք չէ մոմ վառել ուրեմն դու պիտի հասկանաիր, գնաիր ու մոմ վառեիր, բայց, քանի որ ինքնուրույն դա չես արել, ես՝ խելոքս քեզ պիտի ասեմ ու դու վարվես այնպես ինչպես ես կասեմ:

Չամիչ, իսկ դու ինքնուրույն ե՞ս արել։ Դու պարզապես կրկնում և անում ես այն, ինչ անում է Եկեղեցին։
Դու դա անում ե՞ս քո որոշմամբ։
Իսկ ինչո՞ւ ես կարծում, որ Եհովայի վկան իր որոշմամբ այդպես չի անում։
Ընդունիր, որ արդա չի այդպես պնդել։

Աստվածաշնչում շատ բաներ կան որ գրած չեն, ինչքան ուզում ես արա, բայց ինչի՞ ես չանողին մեղադրում։

Արդեն նշել եմ, երբ մարդ սեփական դատողությանը նախապատվություն տալու փոխարեն թույլ է տալիս ընկնել այլոց տրամաբանական դատողությունների ազդեցության տակ, դառնում է հեշտ կառավարելի, այդ կարգի մարդուն մանիպուլյացիայի ենթերկելը շատ հեշտ է: Աստվածաշունչը մեկն է, բայց մեկնաբանությունները բազմատեսակ, բազմապիսի, բազմաբովանդակ, եթե սեփական ուղեղին զոռ տալու փոխարեն, որոշում ես, որ ինչ որ մեկը պիտի քեզ ուղղություն ցույց տա, եւ բացատրի թե ինչը որից հետո է, շատ մեծ է հավանականությունը, որ շուտով կդառնաս մանիպուլյացիայի զոհ: Պատահական չէ, որ նման մանուպուլյացիաների զոհ, հիմնականում դառնում են մինչեւ 20 տարեկան երիտասարդները, կամ հուսահատ, հուսալքվաված վիճակում գտնվող մոլորված մարդիկ:

Չամիչ ջան, ցանկացած կրոնական կառույց և Եկեղեցի իր հոտին ուղղություն է ցույց տալիս։ Նույն մեր Եկեղեցին ինքն էլ ունի իր ընդունած կարգը շատ արարողություններում ու հարցերում։

Ի դեպ, արեւելայն կրոնական մշակույթի մեջ էսպես կոչված գուրուները, ուսուցիչները, այդ կոչումը վաստակելու համար հսկայական ճանապարհ են անցնում, հոգեւոր փնտրտուքների, տարատեսակ, բարդագույն, աշխատատար պրակտիկաների միջով են անցնում նոր իրավունք ստանում կարգվել որպես ուսուցիչ: Իսկ էստեղ, անհայտ ծագում ունեցող ցանկացած մեկը, կարող է մի քանի ժամվա մեջ որոշել, ինքն իրեն ուսուցիչ կարգել ընկնել դռնեդուռ ու ուսմունք քարոզել: Սա էլ մանուպուլյացիայի զոհ դառնալու եւս մեկ, անչափ գայթակղիչ տարբերակ, երեկ դու ոչ ոք էիր, իսկ այս օր, դառնալով Եհովայի վկա, դու միանգամից թռիչք գործեցիր, դարձար Աստծո վկա, Աստծո խոսքը տարածող, մարդկանց լուսավորող, ահա թե ոնց կարելի է մարդու էգոյին տուրք տալով նրան հեշտությամբ թակարդը գցել:

Չամիչ ջան, ինչպես առաջին դարում առաքյալների մեջ կային անգրագետ մարդիկ, որոնք այսօր սրբերի կարգին են դասվում ու քրիստոնեության հիմնադիրներն են համարվում, նույնպես բոլոր կրոններում՝ այդ թվում Եհովայի վկաների մեջ կան մարդիկ ովքեր ինչպես ինքդ ես գնահատել եղել են ոչինչ, կան և մարդիկ ովքեր եղել են ամեն ինչ։

Եթե այդ մարդը ուզում է խոսել իր հավատի մասին ո՞վ կարող է նրան արգելել։

Բայց իմ հարցը վերաբերում էր այն բանին, թե ինչպես են մարդկանց մանիպուլյացիայի ենթարկում։

Շնորհակալ եմ Jarre ջան, հոգու խաղաղություն գտնելու ճանապարհին եմ, դեռ տեղ չեմ հասել

Չամիչ ջան, չեմ ուզում թեմայից շեղվել, բայց իմ փորձից կարող եմ ասել, որ կարևորը այն է, որ մարդ իրեն ներդաշնակ զգա։ Այսինքն փորձի հարթել իր բանականության և իրական կյանքի միջև գոյություն ունեցող հակասությունները։ Եթե ես ինվալիդ եմ, ապա անընդհատ փոշմանելով ու կենտրոնանալով իմ ինվալիդ լինելու վրա, ես միայն շատացնում են իմ ներքին աններդաշնակությունը, իսկ երբ փորձում եմ իրականությունը ընդունել և փորձել իմ լավագույնը անել կյանքից ինչքան կարող եմ հաճույք ստանալու համար, դա նշանակում է, որ ներդաշնակ եմ։

Դե մի քիչ գեղավարի բացատրեցի, բայց ասածիս իմաստը հավանաբար պարզ է։

Իմ համար այս առումով հիանալի օրինակ է աշխարհահռչակ ֆիզիկոս Սթիվեն Հոքինգը։ Նա այնպիսի հիվանդությամբ է տառապում որ անգամ չի կարողանում խոսել՝ կատարյալ անշարժ վիճակում է։ Սակայն իր բոլո բեսթսելեր գրքերը և հայտնի հոդվածները նա ստեղծել է հենց այդ վիճակով։ Եվ լինելով այդպիսի ծայրիաստիճան վատ վիճակում նա կարողանում է պահպանել ծայրահեղ լավատեսական տրամադրություն։

Այ սա իսկական ներդաշնակություն է, եթե կյանքի բոլոր բնգավառներում մարդ գտնում է ինքն իրեն և խաղաղության մեջ է ինքն իր սեփական անձի հետ։

Վստահ եմ, որ մեզ էլ կհաջողվի հասնել դրան, Չամիչ ջան

[հովարս]

Քո գրառումներից հասկացա որ մոմ ես վառում, եկեղեցի գնում։ Հիմա ես էլ կարամ լիքը հարցեր տալ մոմ վառելուդ մասին, կամ խնդրեմ բացատրես թե էտ ո՞նց եղավ, որ երեք Աստված կա, բայց իրականում մեկ ա։ Կարամ սարկազմով հարցնեմ՝ «Յաաա, Չամիչ ջան, էտ փաստորեն 1+1+1=1, հա՞» ու մի կուշտ ծիծաղամ վրադ և պահանջեմ բացատրություն, թե Եկեղեցին էտ ո՞նց քո պես հասուն մարդու գլուխը լվաց ու մանիպուլյացիա արեց, որ դու սկսեցիր հավատալ նման աբսուրդի

Այս հատվածը չէի նկատել
Ժառ ջան իսկ դու կարող ես ասել թե լույսը քանի մասից է բաղկացած, քանի որ նրան մի լույս ես տեսնում

[Jarre]

Իմ տրամադրության տակ եղած նոր արևելահայերեն թարգամանության մեջ իրոք այդ հատվածը չկա: «Արարատ» հրատարակության մեջ վերցված է փակագծերի մեջ՝ համապատասխան նշումով: Կարծում եմ ավելացվել է Սբ. Երրորդության գոյության մասին վեճերի շրջանում:

Ես էլ եմ այդպես կարծում։

Ինչը լրիվ անտեղի է, քանի որ Ավետարանի շար հատվածներ (հենց ասենք Բ Կորնթացիս 13:13-ը) հարցին լրիվ պատասխան են տալիս:

Սա էլ հետաքրքիր համար է։ Ես ժամանակին մի աշխատություն էի ուսումնասիրում (Cyclopedia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature) որտեղ պաշտպանվում է երրորդության ուսմունքը և այնտեղ քո մեջբերված համարի մասին մի հետաքրքիր բան էր ասվում, որը և ամբողջությամբ արտահայտում է իմ հարցը, որ ծագում է քո մեջբերած համարից. «.... այս համարն ապացուցում է, որ կան գոյություն ունեն երեք սուբեկտ.... սակայն այս համարը ինքն իրենով չի ապացուցում, որ այս երեք սուբեկտները պատկանում են աստվածային բնույթին և ունեն հավասար աստվածային պատիվ....։ Արդար չի լինի ասել, որ այս համարից կարելի է ենթադրել, որ այդ երեքը ունեն հավասար իշխանություն կամ պատկանում են միևնույն բնույթին»։

Բայց գուցե սա գրելուց առաջ պետք է հարցնեի, թե ըստ քո պատկերացման ինչ է Երրորդությունը, քանի որ Երրորդության հավատացող տարբեր մարդիկ տալիս են տարբեր բացատրություններ և ունեն տարբեր կարծիքներ։

Ու նաև իմ մոտ հարց է առաջանում. ինչո՞ւ Աստվածաշնչում գոնե մեկ անգամ չկա գրված Երրորդություն բառը։

Արի համաձայնի, որ նշվածները ամենահայտնիները չեն: Կարող ես համեմատել......

Moonwalker ջան, այ որ ներկայացնես թե ինչ համակարգով ես որոշում ավելի հեղինակավոր և քիչ հեղինակավոր թարգմանությունները, այդ դեպքում կկարողանամ հասկանալ որ բերածս թարգմանությունները իսկապես այդքան էլ հայտնի և հեղինակավոր չեն։ Քանի որ բոլոր թարգմանություններն էլ ունեն իրենց դրական և բացասական կողմերը։

Անձամբ իմ համար Արարատ և Արևմտահայերեն թարգմանությունները աշխարհի լավագույն թարգմանություններից են ու դրա պատճառը այն չէ որ դրանք հայկական են, այլ այն, որ թարգմանինչները ձգտել են մաքսիմալ հավատարիմ մնալ թարգմանվող տեքստին և շատ դեպքերում անգամ կարելի է տեսնել բառ առ բառ թարգմանության սկզբունքը։

Իսկ այդ մեջբերումների իմ միակ նպատակն այն է, որ պարզ լինի, որ այդ համարը այդ կերպ թարգմանելը Եհովայի վկաների բստրածը չի և կա նաև այլ ճանաչված թարգմանություններում։

προσκυνέω/proskynéō/ բառի կազմությունը՝ πρός/prós/՝ «դեպի, հետ», κυνέω/kuneó/՝ «համբուրել»: Նշանակությունը՝ համբուրել գետինը գերադասի առջև խոնարհվելիս, երկրպագել, ծնկի գալ: Իսկ ձեռքը համբուրելը կապված է եղել հին եգիպտական հավատալիքների հետ: Հիմնական գործածությունը երկրպագություն հավատացյալի/Հարս/ և Քրիստոսի/Փեսա/ միջև: (http://strongsnumbers.com/greek/4352.htm)

Բառը գործածվում է մարդ-մարդ հարաբերությունները բնութագրելիս (ինչպես նաև Գործք 10:25 և Հայտնություն 3:9), ուստի այլ լեզուներով ուղղակի գոէծածվում է «խոնարհվեցին», «գետնին ընկան», «ծնկի իջան» /So the servant fell on his knees, imploring him, 'Have patience with me, and I will pay you everything.' (Մատթեոս 18:26 ESV) կամ Когда Петр входил, Корнилий встретил его и поклонился, пав к ногам его. (Գործք 10:25 RSO))
Մարդ Աստված հարաբերությունները նկարագրելիս սովորաբար նշվում է «երկրպագելը»՝ Մատթեոս 4:10, Գործք 24:11 ևն:
Հայերենով բոլոր դեպքերում կարծես բառը թարգմանվել է երկրպագել:

Շատ հետաքրքիր և ուսանելի բացատրություն ես գրել, շնորհակալ եմ, Moonwalker ջան։

[Jarre]

Կներես Ջառ ջան, հիմա բառացի թարգմանեմ. «քանզի երեքն են վկայում երկնքում, Հայրը , Որդին և Սուրբ Հոգին, և այս երեքը մեկ են և երեքն են վկայում երկրի վրա...»

Կարող եմ միայն եզրակացնել, Սբ. Երրորդության և մեկ Աստվածության գաղափարը ամրապնդելու համար, որի հեղինակը հենց Ինքը՝ Քրիստոսն է:

Հովարս ջան, բայց խնդիրն այն է, որ ավելացված է։ Հայտնություն գրքում չեն տրվում բացառություններ, որ ինչ որ դեպքում ավելացվելը արդարացվում է, ինչ որ դեպքում ոչ։

Հույն Ուղղափառ Եկեղեցին Նոր Կտակարանը տպում է հետևյալ ձևով ձախ էջի վրա հին հունարեն՝ բնագիր հատվածն է գրվում, իսկ աջում՝ ժամանակակից լեզվով է թարգմանվում: Մեջբերումս այդ հին (գրաբար)հունարենովն է, ինչպես տեսնում ես պահպանված է:

Ես շատ եմ սիրում էտ տիպի թարգմանություններ և անկեղծ ասած նախանձում եմ քո հունարենի իմացությունը

Չես սխալվում, և շատ վատ են թարգմանել, ոչ մի միտք չեն պահպանել (վկաներից վատ են վարվում), ենթադրում եմ թե ում է ձեռնատու:

Հովարս, շատ ներողություն եթե սխալվում եմ, բայց կարծեմ այդ թարգմանությունը հենց ՀԱԵ-ի և կաթողիկոսի հովանավորությամբ է տպվում։ Տանը կճշտեմ ու հաստատ կասեմ։

Ոչ մեկը և ոչ էլ մյուսը , որովհետև Աստվածաբանական կամ Ասվածապաշտական ոչ մի սխալ չի ներկայացնում:

Հովարս ջան, բայց այսպես ստացվում է, որ կան երկակի ստանդարտներ՝ ինչ որ դեպքում ավելացնելը ու հանելը սխալ չի, բայց ինչ որ դեպքում այդպես է։

Չե՞ս կարծում, որ այդպես ով ինչ ուզի կփոխի ու վերջում անունը կդնի, որ իրա կարծիքով Աստվածաբանական ու Աստվածապաշտական սխալ չկա, դրա համար իրավունք ունի անելու։

Ճիշտ ես, դա 1963թ թարգմանության մեջ է , բայց 1974թ-ի թարգմանության մեջ արդեն փոխված է« հարգանք մատուցել»ու, և հետո, միայն այս համարը չի որ փոխված է, հարյուրավոր նախադասություններ, որոնք չեն համապատասխանում իրենց վարդապետությանը, փոխել են:

Հովարս ջան, այնքան հեշտ է ուղղակի ասելը։ Կարող ենք կոնկրետ խոսել ու ես էլ որքանով կարողանամ, իմ իմացածի սահմաններում կբացատրեմ։

Բայց մինչ այդ մի հարց։ Էտ ո՞նց եղավ որ էտ վկաները իրանց ուսմունքների շահերից ելնելով էտքան փոփոխություններ մտցրեցին Աստվածաշնչում, բայց օրինակ Հովհաննես 1-ին գլխի 1-ին համարը մոռացան փոխել։

προσκυνώ=պրոսկինո
հիմնական թարգմանությունն է երկրպագում եմ, ընկնում եմ ոտքերիդ առջև, մնացած բառերը(խոնարհվել, պատվել, հարգել և այլն) սրանք ժամանակակից մեկնություններ են:
Հայերենում Մատթ. 18:26 ում ճիշտ է թարգմանված:

Հովարս ջան, ինչպես Աստվածաշնչի քո բերած հատվածներից էլ երևում է այդ բառը գործածվել է նաև մարդկանց համար։ Հետևաբար նույնիսկ հին ժամանակներում այն ունեցել է նաև խոնարհվել, պատվել, հարգել և այլ իմաստներ։

ՀԳ՝ անչափ հաճելի է փոխադարձ հարգանքի մթնոլորտում զրուցել նույնիսկ կտրականապես տարբեր կարծիքներ ու հայացքներ ունեցող մարդու հետ

[Jarre]

Այս հատվածը չէի նկատել
Ժառ ջան իսկ դու կարող ես ասել թե լույսը քանի մասից է բաղկացած, քանի որ նրան մի լույս ես տեսնում

Կամ նույն ձև ձուն՝ բաղկացած է կեղեվից, սպիտակուցից և դեղնուցից բայց մեկ է։
Կամ գրիչը բաղկացած է միջուկից, թանաքից և պատյանից բայց մեկ է։


Դու ունես քո կարծիքը, ես իմը Հովարս ջան

[հովարս]

Կամ նույն ձև ձուն՝ բաղկացած է կեղեվից, սպիտակուցից և դեղնուցից բայց մեկ է։
Կամ գրիչը բաղկացած է միջուկից, թանաքից և պատյանից բայց մեկ է։


Դու ունես քո կարծիքը, ես իմը Հովարս ջան

Այդ դեպքում որն է քո չըմբռնելու բարդությունը , որ Աստված երրորդություն է

Հովարս ջան, բայց այսպես ստացվում է, որ կան երկակի ստանդարտներ՝ ինչ որ դեպքում ավելացնելը ու հանելը սխալ չի, բայց ինչ որ դեպքում այդպես է:
Հովարս ջան, այնքան հեշտ է ուղղակի ասելը։ Կարող ենք կոնկրետ խոսել ու ես էլ որքանով կարողանամ, իմ իմացածի սահմաններում կբացատրեմ։

Հռոմ.9:5
Կող.1:16-20
գաղ.6:18
Բ Պետր.1:1-5
Մաթ.26:26
Ա Հովհ.5:20
Կող.1:19
Մատ.4:1
Եբր.12:23
Հովհ.4:1
կարծում եմ բավական է, ինչպես տեսնում ես կոնկրետ փաստեր եմ ներկայացնում, և խնդրում եմ քեզ Ժառ ջան , բացատրիր այս համարներում կատարված փոփոխոթյունների նպատակն ու իմաստը(կարծում եմ որ գիտես)

Էտ ո՞նց եղավ որ էտ վկաները իրանց ուսմունքների շահերից ելնելով էտքան փոփոխություններ մտցրեցին Աստվածաշնչում, բայց օրինակ Հովհաննես 1-ին գլխի 1-ին համարը մոռացան փոխել։

դա արդեն չափիչ ավելին կլիներ, բա խի են ասում նենգափոխված, հո ափաշքյարա չեն անելու և երկրոդ՝ դա էլ կատարվում է բանավոր, երբ ընկնում ես ճանկերը, մի խոսքով՝ ''կուտ տալու'' համար են թողել:

[Jarre]

Այդ դեպքում որն է քո չըմբռնելու բարդությունը , որ Աստված երրորդություն է

Նույնն է ինչ քո բարդությունը չմբռնելու Աստծու միանձնյա լինելը, ինչի մասին Աստվածաշնչում միանգամայնորեն է խոսվում և բազմիցս։

Ինչպես գրել էի՝

Դու ունես քո կարծիքը, ես իմը Հովարս ջան

Հռոմ.9:5
Կող.1:16-20
գաղ.6:18
Բ Պետր.1:1-5
Մաթ.26:26
Ա Հովհ.5:20
Կող.1:19
Մատ.4:1
Եբր.12:23
Հովհ.4:1
կարծում եմ բավական է, ինչպես տեսնում ես կոնկրետ փաստեր եմ ներկայացնում, և խնդրում եմ քեզ Ժառ ջան , բացատրիր այս համարներում կատարված փոփոխոթյունների նպատակն ու իմաստը(կարծում եմ որ գիտես)

Խնդրում եմ կոնկրետ նշիր թե ինչն է «նենգափոխված» այդ համարներում։

դա արդեն չափիչ ավելին կլիներ, բա խի են ասում նենգափոխված, հո ափաշքյարա չեն անելու և երկրոդ՝ դա էլ կատարվում է բանավոր, երբ ընկնում ես ճանկերը, մի խոսքով՝ ''կուտ տալու'' համար են թողել:

Ի՞նչ ասեմ, Հովարս ջան, ներկայացրածդ պարզապես արտահայտում է կանխակալ կարծիքդ այս հարցի վերաբերյալ։

[Moonwalker]

Սա էլ հետաքրքիր համար է։ Ես ժամանակին մի աշխատություն էի ուսումնասիրում (Cyclopedia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature) որտեղ պաշտպանվում է երրորդության ուսմունքը և այնտեղ քո մեջբերված համարի մասին մի հետաքրքիր բան էր ասվում, որը և ամբողջությամբ արտահայտում է իմ հարցը, որ ծագում է քո մեջբերած համարից. «.... այս համարն ապացուցում է, որ կան գոյություն ունեն երեք սուբեկտ.... սակայն այս համարը ինքն իրենով չի ապացուցում, որ այս երեք սուբեկտները պատկանում են աստվածային բնույթին և ունեն հավասար աստվածային պատիվ....։ Արդար չի լինի ասել, որ այս համարից կարելի է ենթադրել, որ այդ երեքը ունեն հավասար իշխանություն կամ պատկանում են միևնույն բնույթին»։
Բայց գուցե սա գրելուց առաջ պետք է հարցնեի, թե ըստ քո պատկերացման ինչ է Երրորդությունը, քանի որ Երրորդության հավատացող տարբեր մարդիկ տալիս են տարբեր բացատրություններ և ունեն տարբեր կարծիքներ։
Ու նաև իմ մոտ հարց է առաջանում. ինչո՞ւ Աստվածաշնչում գոնե մեկ անգամ չկա գրված Երրորդություն բառը։

Իմ պատկերացումը նույնական է միասնական եկեղեցու հայրերի ու մեր եկեղեցու դիրքորոշմանը՝
«Երրորդութիւնը նոյն բնութեամբ է՝ երեք դէմքով, մի զօրութիւն, մի աստուածութիւն, ամէն ժամ Հայր, ամէն ժամ՝ Որդի եւ ամէն ժամ՝ Սուրբ Հոգի» (Կյուրեղ Ալեքսանդրացի):
Ձեր նշած այլաբանական պատկերումներին ավելացվեմ ևս մեկը՝ իմ սիրածը.
Արմատ կենդանության - Հայր Աստված,
Ոստ անթառամ - Որդի Աստված,
Պտուղ անմահ - Սուրբ Հոգի Աստված:

Ճիշտ ես հենց «Երրորդություն» բառը Աստվածաշնչում բացակայում է, բայց գաղափարն անընդհատ շրջանառվում է ողջ Գրքով մեկ:
Հայր Աստված - օրինակ՝ Հովհաննես 6:27 ևն
Որդի Աստված - օրինակ՝ Տիտոս 2:13 ևն
Սուրբ Հոգի Աստված - օրինակ՝ Գործք 5:3-5 ևն
Երեքն իրար հետ - օրիանակ՝ Մատթեոս 28:19 ևն

Իսկ վերը մեջբերածդ կարծիքը, թե Սրանք առանձին սուբյեկտներ են հերքվում է այլ հատվածներով: Ճիշտն ասած ժամանակս չի ներում, բայց մեջբերեմ ինչ հիշում եմ:
Հերքվում է Հոր և Որդու մասով՝
«Հաւատացեք ինձ, որ ես Հօր մէջ եմ, եւ Հայրն ինձանում է:» Հովհաննես 14:11 /Հայր և Որդի մի էություն են/
Հերքվում է Հոր և Հոգու մասով՝
«Բայց երբոր Մխիթարիչը կ'գայ, որ ես Հօրիցը կ'ուղարկեմ ձեզ, ճշմարտության Հոգին, որ Հօրից է դուրս գալիս» Հովհաննես 15:26 /Սուրբ Հոգին Հորից է բխում, ուստի նույն բնությունից է, ինչ Հայրն ու Որդին/

Moonwalker ջան, այ որ ներկայացնես թե ինչ համակարգով ես որոշում ավելի հեղինակավոր և քիչ հեղինակավոր թարգմանությունները, այդ դեպքում կկարողանամ հասկանալ որ բերածս թարգմանությունները իսկապես այդքան էլ հայտնի և հեղինակավոր չեն։ Քանի որ բոլոր թարգմանություններն էլ ունեն իրենց դրական և բացասական կողմերը։
Անձամբ իմ համար Արարատ և Արևմտահայերեն թարգմանությունները աշխարհի լավագույն թարգմանություններից են ու դրա պատճառը այն չէ որ դրանք հայկական են, այլ այն, որ թարգմանինչները ձգտել են մաքսիմալ հավատարիմ մնալ թարգմանվող տեքստին և շատ դեպքերում անգամ կարելի է տեսնել բառ առ բառ թարգմանության սկզբունքը։
Իսկ այդ մեջբերումների իմ միակ նպատակն այն է, որ պարզ լինի, որ այդ համարը այդ կերպ թարգմանելը Եհովայի վկաների բստրածը չի և կա նաև այլ ճանաչված թարգմանություններում։
Շատ հետաքրքիր և ուսանելի բացատրություն ես գրել, շնորհակալ եմ, Moonwalker ջան։

Ժառ ջան, բայց ես գրել էի ամենահայտնիները չեն, այլ ոչ ամենահեղինակավորը: Ես ինձ թույլ չեմ տա (միայն Արքա Ջեյմսի տարբերակին, այն էլ հպանցիկ ծանոթանալուց) որևէ կարծիք հայտնեմ մյուս թարգմանությունների հեղինակավորության մասին: Հայտնիությունն ասելիս հաշվի էի առել Christian Booksellers Association-ի՝ CBA-ի (որը անգլալեզու թարգմանությունների վիճակագրությամբ զբաղվող ինձ հայտնի միակ մեծ կառույցն է) 2010-ի վիճակագրությունը.



Մի թեթև աչքի անցկացրեցի նշածդ տարբերակներից մի երկուսի պատմությունը: Ասենք New Jerusalem Bible-ի «նախնին»՝ Jerusalem Bible-ը ֆրանսական Bible de Jérusalem- ից է թարգմանված (ինչը, սակայն, իրոք թարմանված է բնագրերից): Կարծում եմ նման նուրբ գործում միջնորդ լեզուն միայն վնաս կարող է տված լինել:
Twentieth Century New Testament-ի մոտ 20 թարգմանիչներն աստվածաբաններ չէին, այլ տնային տնտեսուհիներ, նախարարներ, բիզնեսմեններ, երկաթուղային կայարանի աշխատողներ: Չնայած նրանց աշխատանքի ուշ շրջանում օգնում էին նաև որոշ մասնագետներ: Ինքը բավական տարօրինակ է, ասենք՝ Մարկոսի ավետարանը նախորդում է Մատթեոսի ավետարանին:
Չնայած էլի եմ ասում իմ կարծիքը միայն հպանցիկ դիտարկման վրա է հիմնված:

[հովարս]

Հռոմ.9:5
Կող.1:16-20
գաղ.6:18
Բ Պետր.1:1-5
Մաթ.26:26
Ա Հովհ.5:20
Կող.1:19
Մատ.4:1
Եբր.12:23
Հովհ.4:1

Խնդրում եմ կոնկրետ նշիր թե ինչն է «նենգափոխված» այդ համարներում։

Կներես Ժառ ջան, ես դիտավորյալ չեմ գրել փոխված բառերը քանի որ դու գիտես, իսկ եթե չգիտես, ապա ինչու՞ ես պնդում չիմացածդ բաները:

Իսկ Երրորդության վերաբերյալ, միայն կույր մարդը կարող է չտեսնել դա Աստվածաշնչի մեջ:

[Jarre]

Իմ պատկերացումը նույնական է միասնական եկեղեցու հայրերի ու մեր եկեղեցու դիրքորոշմանը՝
«Երրորդութիւնը նոյն բնութեամբ է՝ երեք դէմքով, մի զօրութիւն, մի աստուածութիւն, ամէն ժամ Հայր, ամէն ժամ՝ Որդի եւ ամէն ժամ՝ Սուրբ Հոգի» (Կյուրեղ Ալեքսանդրացի):

Moonwalker ջան, շնորհակալ եմ պատասխանիդ համար։

Ճիշտ ես հենց «Երրորդություն» բառը Աստվածաշնչում բացակայում է, բայց գաղափարն անընդհատ շրջանառվում է ողջ Գրքով մեկ:
Հայր Աստված - օրինակ՝ Հովհաննես 6:27 ևն
Որդի Աստված - օրինակ՝ Տիտոս 2:13 ևն
Սուրբ Հոգի Աստված - օրինակ՝ Գործք 5:3-5 ևն
Երեքն իրար հետ - օրիանակ՝ Մատթեոս 28:19 ևն

Արշակ ջան, այս համարներից ոչ մեկում չի խոսվում «երեք դէմքով, մի զօրութիւն, մի աստուածութիւն, ամէն ժամ Հայր, ամէն ժամ՝ Որդի եւ ամէն ժամ՝ Սուրբ Հոգի» Աստծու մասին։ Չկա երեքը մեկում գաղափարը։

Իսկ վերը մեջբերածդ կարծիքը, թե Սրանք առանձին սուբյեկտներ են հերքվում է այլ հատվածներով: Ճիշտն ասած ժամանակս չի ներում, բայց մեջբերեմ ինչ հիշում եմ:
Հերքվում է Հոր և Որդու մասով՝
«Հաւատացեք ինձ, որ ես Հօր մէջ եմ, եւ Հայրն ինձանում է:» Հովհաննես 14:11 /Հայր և Որդի մի էություն են/
Հերքվում է Հոր և Հոգու մասով՝
«Բայց երբոր Մխիթարիչը կ'գայ, որ ես Հօրիցը կ'ուղարկեմ ձեզ, ճշմարտության Հոգին, որ Հօրից է դուրս գալիս» Հովհաննես 15:26 /Սուրբ Հոգին Հորից է բխում, ուստի նույն բնությունից է, ինչ Հայրն ու Որդին/

Փաստորեն եթե այս տրամաբանությամբ ենք նայում հարցին, ստացվում է, որ երեքը մեկում չեն, այլ ավելի շատ են՝ «Այն օրը դուք պիտի իմանաք, որ ես իմ Հօր մէջ եմ, եւ դուք՝ իմ մէջ. ու ես՝ ձեր մէջ», փաստորեն երեք անձից ավել է ստացվում։ Այս խոսքերը գրված են նույն Հովհաննես 14 գլխի 19-րդ հմարում։

Ժառ ջան, բայց ես գրել էի ամենահայտնիները չեն, այլ ոչ ամենահեղինակավորը: Ես ինձ թույլ չեմ տա (միայն Արքա Ջեյմսի տարբերակին, այն էլ հպանցիկ ծանոթանալուց) որևէ կարծիք հայտնեմ մյուս թարգմանությունների հեղինակավորության մասին: Հայտնիությունն ասելիս հաշվի էի առել Christian Booksellers Association-ի՝ CBA-ի (որը անգլալեզու թարգմանությունների վիճակագրությամբ զբաղվող ինձ հայտնի միակ մեծ կառույցն է) 2010-ի վիճակագրությունը.



Մի թեթև աչքի անցկացրեցի նշածդ տարբերակներից մի երկուսի պատմությունը: Ասենք New Jerusalem Bible-ի «նախնին»՝ Jerusalem Bible-ը ֆրանսական Bible de Jérusalem- ից է թարգմանված (ինչը, սակայն, իրոք թարմանված է բնագրերից): Կարծում եմ նման նուրբ գործում միջնորդ լեզուն միայն վնաս կարող է տված լինել:
Twentieth Century New Testament-ի մոտ 20 թարգմանիչներն աստվածաբաններ չէին, այլ տնային տնտեսուհիներ, նախարարներ, բիզնեսմեններ, երկաթուղային կայարանի աշխատողներ: Չնայած նրանց աշխատանքի ուշ շրջանում օգնում էին նաև որոշ մասնագետներ: Ինքը բավական տարօրինակ է, ասենք՝ Մարկոսի ավետարանը նախորդում է Մատթեոսի ավետարանին:
Չնայած էլի եմ ասում իմ կարծիքը միայն հպանցիկ դիտարկման վրա է հիմնված:

Հղման համար շնորհակալ եմ։ Իսկ հեղինակավոր և հայտնի թարգմանությունների մասին քո գրածը ես շփոթել էի, ինչի համար ներողություն։

Ես էլ հիմա չեմ ցանկանա որևէ կերպ մեկնաբանել այդ հարցը, քանի որ տվյալ պահին դեռևս չունեմ հիմնավոր ապացույցներ։

Սակայն, այդ նույն համարը բացի իմ նշած թարգմանություններից այլ թարգմանություններ ևս նույն կերպ են թարգմանել.
Douay-Rheims 1899 American Edition՝ «պատվում էին նրան»
Young's Literal Translation՝ «խոնարհվում էին»

Իսկ ընդհանուր առմամբ Արշակ ջան, ես նպատակ չունեի և հիմա էլ չունեմ քննարկել Երրորդությունը։ Իմ գրառումների միակ նպատակն էր ցոյց տալ, որ շատ դեպքերում Եհովայի վկաների հասցեին հնչեցված մեղադրանքներն անհիմն են և ընտրողաբար՝ կա կանխակալ մոտեցում։

Ինչպես բերածս օրինակներն են ցույց տալիս Աստվածաշնչի թարգմանությունները տարբեր են։ Իսկ քննադատության ենթակա է ցանկացած աշխատություն։

Ուստի, ես չեմ կարծում որ ես քո տեսակետն եմ փոխելու կամ դու իմը։ Ես այդպիսի նպատակ չունեմ էլ։

Միակ նպատակս հեևյալն է՝ հանգիստ թողնենք ամեն մարդ հավատա նրան, ինչը ինքը ճիշտ է համարում և ինչում համոզված է։
Թարգենք մարդկանց անհիմն որպես զոմբի ու անուղեղ ներկայացնելը։
Հարգենք մարդուն, հարգենք համոզմունքներ ունենալու ազատության իրավունքը։
Սա է առողջ հասարակությունը։

[Jarre]

Իմ գրած մեկնաբանությունների՝

Հովարս ջան, բայց խնդիրն այն է, որ ավելացված է։ Հայտնություն գրքում չեն տրվում բացառություններ, որ ինչ որ դեպքում ավելացվելը արդարացվում է, ինչ որ դեպքում ոչ։

Հովարս ջան, բայց այսպես ստացվում է, որ կան երկակի ստանդարտներ՝ ինչ որ դեպքում ավելացնելը ու հանելը սխալ չի, բայց ինչ որ դեպքում այդպես է։

Չե՞ս կարծում, որ այդպես ով ինչ ուզի կփոխի ու վերջում անունը կդնի, որ իրա կարծիքով Աստվածաբանական ու Աստվածապաշտական սխալ չկա, դրա համար իրավունք ունի անելու։

Հովարս ջան, այնքան հեշտ է ուղղակի ասելը։ Կարող ենք կոնկրետ խոսել ու ես էլ որքանով կարողանամ, իմ իմացածի սահմաններում կբացատրեմ։

Հովարս ջան, ինչպես Աստվածաշնչի քո բերած հատվածներից էլ երևում է այդ բառը գործածվել է նաև մարդկանց համար։ Հետևաբար նույնիսկ հին ժամանակներում այն ունեցել է նաև խոնարհվել, պատվել, հարգել և այլ իմաստներ։

Եվ հատկապես այս մեկի՝

ՀԳ՝ անչափ հաճելի է փոխադարձ հարգանքի մթնոլորտում զրուցել նույնիսկ կտրականապես տարբեր կարծիքներ ու հայացքներ ունեցող մարդու հետ

«Տրամաբանական» պատասխանը։ Անչափ շնորհակալ եմ, Հովարս ջան։

Իսկ Երրորդության վերաբերյալ, միայն կույր մարդը կարող է չտեսնել դա Աստվածաշնչի մեջ:

Ես քեզ փաստեր եմ ներկայացնում, իսկ դու փոխարենը ակնարկով/բավական կոնկրետ դիմացինին կույր կոչելով փակում ես հարցը։

Կներես Ժառ ջան, ես դիտավորյալ չեմ գրել փոխված բառերը քանի որ դու գիտես, իսկ եթե չգիտես, ապա ինչու՞ ես պնդում չիմացածդ բաները:

Հովարս, ինչո՞ւ ես մեղմ ասած սարքում գլխիս։ Ո՞րտեղ եմ պնդել, ի՞նչ եմ պնդել

Կարծեմ դու էիր պնդում՝

Ժառ ջան, վկաների ամենամեծ զրպարտանքը նա է, որ խեղաթյուրում եմ Աստվածաշունչը:

Իսկ ես պարզապես առաջարկել եմ՝

Կարող ենք կոնկրետ խոսել ու ես էլ որքանով կարողանամ, իմ իմացածի սահմաններում կբացատրեմ։

Հովարս ջան, նաև հիշիր, որ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի և Հայաստանի Աստվածաշնչային Ընկերության հրատարակած Արևելահայերեն Նոր Թարգմանությունը դու անվանեցիր՝

Չես սխալվում, և շատ վատ են թարգմանել, ոչ մի միտք չեն պահպանել (վկաներից վատ են վարվում), ենթադրում եմ թե ում է ձեռնատու:

Գուցե ինքդ էլ չես նկատել, թե ում թարգմանությունն էր դա, բայց ինձ սա ցույց է տալիս, որ ցանկացած բան, ինչը քո կարծիքին ու գաղափարին դեմ է դու առանց ծանր ու թեթև անելու պատրաստ ես վարկաբեկել ու համոզված մեղադրել։

Իմ համար սա առողջ բանավեճ և քննարկում չի։

Նման կանխակալ միջավայրում քննարկումներն շարունակելը դիսկոմֆորտ է ինձ համար, Հովարս ջան։

[հովարս]

Ես քեզ փաստեր եմ ներկայացնում, իսկ դու փոխարենը ակնարկով/բավական կոնկրետ դիմացինին կույր կոչելով փակում ես հարցը։

Այս մեկը չեղավ Ժառ ջան, ես վստահ եմ որ դու տեսնում ես, ուղղակի հակառակելուդ պատճառը չեմ հասկանում, և հարցնել չեմ ուզում փակել:

Չե՞ս կարծում, որ այդպես ով ինչ ուզի կփոխի ու վերջում անունը կդնի, որ իրա կարծիքով Աստվածաբանական ու Աստվածապաշտական սխալ չկա, դրա համար իրավունք ունի անելու։

ոչ, չեմ կարծում, եթե պահպանվում է միտքը, իմաստը, բովանդակությունը և հոգին ապա լրիվ ընդունելի է նման լրացումները, դրա հետ մեկտեղ նաև զգուշացվում է , որ ավելացված է, իսկ սա շատ կարևոր հանգամանք է, այլ ոչ թե ''վկաների նմանհարյուրավոր տեղեր փոխէլ են, ավելացրել են և պակասեցրել են առանց զուշացման: Հուսով եմ տարբերությունը հասկանում ես:

Գուցե ինքդ էլ չես նկատել, թե ում թարգմանությունն էր դա, բայց ինձ սա ցույց է տալիս, որ ցանկացած բան, ինչը քո կարծիքին ու գաղափարին դեմ է դու առանց ծանր ու թեթև անելու պատրաստ ես վարկաբեկել ու համոզված մեղադրել։

շատ լավ նկատել եմ և իմ տեսակետն էլ հայտնել եմ, ինչու՞մն է խմդիրը

Նման կանխակալ միջավայրում քննարկումներն շարունակելը դիսկոմֆորտ է ինձ համար, Հովարս ջան։

ինչպես կկամենաս Ժառ ջան, միայն ասեմ որ իմ նպատակը չի և ոչ էլ բնավորությունը՝ վիրավորել դիմացինին:

[Նետ]

Ես քեզ փաստեր եմ ներկայացնում, իսկ դու փոխարենը ակնարկով/բավական կոնկրետ դիմացինին կույր կոչելով փակում ես հարցը։

Ժառ ջան տարորինակ ոչինչ չկա։Սա առաջին դեպքը չէ երբ ընդիմախոսդ հանդես է գալիս անպատասխանատու ու անհիմն հայտարարություններով։Մեծամասամբ էմոցիաներ արտահայտող հայտարարությունների հիմնական մասը ՙփնտրեք և կհամոզվեք՚ կամ նմանատիպ ՙապացույցներ՚ են բերվում։

[Varzor]

Քո բերած պատմական տվյալները ոչ մի կապ չունեն Աստվածաշնչի բովանդակությունը փոխելու հետ, և հետո ինչ են արել կաթոլիկները , դա իրենք թող պատասխան տան

Հղումները ուշադիր չես կարդացել (չնայած մի մասը օտար լեզվով են, ներող )
Մինչ այժմ պահպանվել է Ալեքսանդրիայի թարգմանության պատճենները: Այդ թարգմանությունը կատարվել է, կարծեմ մթա 2-3 դարերում՝ հենց եբրայերենից հունարեն: Սակայն հետագա թարգմանությունները բավականին տարբերվում են՝ թե իմաստով եւ թե բովանդակությամբ:
Նմանատիպ բովանդակային-բառային նուրբ փոփոխությունների ու շեշտադրումների վրա էլ խաղում են Եհովայի վկաները:
Մի բան էլ ասեմ: Միայն 2009թ.-ին ՀՀ է ներկրվել կրոնական թեմաներով մոտ 10 մլն ԱՄՆ դոլարի գրականություն, որի մեծ մասը Եհովայի վկաների կողմից