ԶԱՐՈՒՀԻ ՓՈՍՏԱՆՋՅԱՆԻ ՀՈՐ ՀԱՅՏԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆԸ
ՈՐԴՈՒՍ ԵՎ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՔԱՂԱՔԱՑԻ ՏԻԳՐԱՆ ՓՈՍՏԱՆՋՅԱՆԻՆ
Հրաժարիմք ի սատանայէ եւ յամենայն խաբեութենէ նորա, ի պատրանաց նորա, ի խորհրդոց նորա, ի գնացից նորա, ի չար կամաց նորա…: Տիգրանս, այս խոսքերը տատիս` Հայկուհու աղոթքից են, որը նա առ Աստված երդվում էր Աղոթագրքից, որը մեր տանն է, ինձ հետ` որպես թուրքաց բարբարոսությունով գերված մեր պապենական հայրենիք Հին Արաբկիրի մասին հիշողություններս կենդանացնող սուրբ մասունք: Տղաս, իմ հայրական տատ Հայկուհին բարեպաշտ էր, իսկական հայուհի, ում մասին 1915թ. ցեղասպանությունից հետո Հին Արաբկիր վերադարձածների երեխաներից 70-ին ուսումնառելու գործը նախաձեռնած Վարդեր Եկավյանը իր հուշերում գրեց` ՙԱզգանվեր տիկին Հայկուհի՚: Սակայն տատս նաև անվախ ու մարտնչող հայրենասեր էր. 1895թ. սուլթանհամիդյան ջարդերի հեղեղը երբ հասավ Արաբկիր, թուրք խուժանը շրջապատեց նաև քաղաքի ամենաքաջ երիտասարդի տունը, ու այդ մասին է ասում ականատեսը. ՙՍակայն այդ անօրէնները կանգիտանային, որ Սեդիկի քով, անոր կողքին կանգնած էր իր պաշտպան հրեշտակը, իր կինը` Հայկուհին, հայ կնոջ խիզախ, անձնուէր տիպարներէն մէկը՚: Հենց նա է անվրեպ կրակում պաշարողների վրա` հնարավորություն տալով ամուսնուն բացել տան ներքին դուռը, որից հետո այր ու կին հրազենի կրակոցներով ճեղքում են ջարդարարների շղթան ու փրկվում…
Որդիս, իմ Ղազար քեռին եղել է խիստ ուսումնասեր, լավ ձայն է ունեցել և երգել է Արաբկիրի Սուրբ Աստվածածին Մայր եկեղեցում, աչքի է ընկել իր բարեպաշտությամբ: Սակայն հայ ազգի գլխին թուրքերի բերած պատուհասը Ղազարին էլ է դարձնում հայրենիքի քաջ զինվոր, վրիժառու: Նա լավ զինվում է և ընկերների հետ սկսում վրեժ լուծել` դառնալով թուրքերի ահուսարսափը: Շուտով հայտնի է դառնում, որ նա է սպանել քաղաքի ոստիկանապետին ու մի բարձր պաշտոնյայի, և դրանից հետո սարսափած թուրքերն ամեն տեղ դարան ու շուրջկալ են լարում: Նա զոհվում է Դերսիմի լեռներում` որոգայթում պահ մտած թուրքերի կրակոցներից: Արաբկիրցիների շատ սիրելի Ղազարը շիրիմ չի ունենում, սակայն նրա եղբայր և իմ քեռի Սարգիսը, Նոր Զեյթունի շիրմատանը տապանաքար գցելով մոր աճյունի վրա, փորագրում է նաև Ղազարի անունը…
Այդպես է` հերոսների ու հայրենասերների հիշատակը երբեք չի կորչում, գործերը` չեն մոռացվում: Ու ամեն անգամ, զավակս, երբ հիշում եմ մեր ընտանիքների, հատկապես` Հայկուհի տատիս ու Ղազար քեռուս մասին, միշտ համոզվում եմ, որ հավատն է նրանց ուժ տվել` կռվելու թշնամու դեմ, պաշտպանելու սեփական անձն ու արժանապատվությունը: Այդպիսին են, որդիս, Արաբկիրցի Փոստանջյանների բարեպաշտ, հայրենասեր ու մարտնչող նախնիները, մեր գեները, որոնք առավել բյուրեղացած, ըմբոստացած ու հայրենապաշտության վերածված խտացվել են իմ դուստր և քո քույր Զարուհու սրտում և հոգում: Իսկ սատանան (հրաժարիմք ի սատանայէ…) ի վերջո վտանգ զգաց, տղաս, և իր սպասավորների միջոցով քեզ գերելով` փորձում է սուտ հավատի բերել քրոջդ, ում անունը քիչ թե շատ ազնիվ մարդ հարգանքով է տալիս, ով իր ընկերների ու համախոհների, իր կուսակցության, իր հարգելի առաջնորդի հետ ձգտում են ազատագրել սրբազան հայրենիքն ու լեռը, Արցախ երկիրը դարձնել միջազգային, Հայաստան աշխարհն ազատել սատանայի չարեն, ու բերել ազատ, ճշմարիտ հավատի:
Տղաս, չկորցնես հավատդ ու կամքդ, նույնը պատգամել եմ քրոջդ, և իմ հայրական օրհնանքը ձեր ճշմարիտ մարտնչումին: Ստով ու կեղծիքով քո առաջ կանգնեցրած ձողերը ժամանակավոր են, ու ամուր չեն հոր խոսքից, որդու սիրուց, ճշմարտությունից: Ու դու անբիծ ես, և հանցատեղը քոնը չէ – ուրիշներինն է, որոնք չեն խուսափելու ժողովրդի աստվածային արդարադատությունից…
Մայրդ ու ես լավ ենք, որդիս, հույսով ու հավատով, որ շուտով քո հայրական օջախում կփարվենք Փոստանջյանների շառավիղին` շիտակ ու չարի փորձությունը հաղթահարած:
Տիգրան և Զարուհի Փոստանջյանների հայր, Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի Համազասպ Փոստանջյան
Տրիբուն-ի խոսքերից
Մեջբերել
Վերջին հաշվով, Շառլի տիրոշ մերը, Հայկօ, մենք սաղ ըլնենք: 
Էջանիշներ