Մեղապարտ (22.11.2009)
Հարգելի Չուկ: Ըստ ձեզ Մաշտցյան ուղղագրությամբ գրելն արգելվում է, իսկ ա-ով գրելը (ինչպես դուք հաճախ գրում եք) համարվում է թույլատրելի՞:
Մենք, հայերս, ունենք մի ճակատագրական թերություն՝ մոռանում ենք որ հայերը միայն Հայաստանում չեն ապրում: Սփյուռքը չափազանց մեծ է եւ սփյուռքում գործածվում է Մաշտոցյան ուղղագրությունը: Ես ինքս սփյուռքահայ եմ: Սփյուռքում ծնվել եմ եւ սփյուռքում էլ ապրում եմ:
Հայաստանից դուրս ամեն տարի բազմաթիվ լրագրեր եւ գրքեր են հրատարակվում: Դրանց մեծ մասը օգտագործում է Մաշտոցյան ուղղագրությունը:
Համոզված եմ որ մենք, բոլորս, պիտի սովորենք եւ Մաշտոցյան, եւ Աբեղյանական ուղղագրությունն եւ երկուսն էլ պիտի հարգենք եւ կարողանանք օգտագործել:
Ինձ համար հայերենը մայրենի լեզուն չէ: Թեեւ դա ժամանակ եր պահանջում, բայց անգամ ես մի քանի օրվա ընթացքում կարողացա ծանոթանալ Մաշտոցյան ուղղագրությանն եւ սովորել այն: Սովորելուց հետո այդ ուղղագրությունն էլ գերադասում եմ:
Մաշտոցյան ուղղագրությունը դժվար չէ: Բոլոր կանոններն եւ բացառությունները որոնք տարբերվում են Աբեղյանական ուղղագրությունից կարող են տեղավորվել մի հինգ-վեց էջում:
Ինչո՞ւ երկուսն էլ դպրոցներում չանցնենք: Թող հաջորդ սերունդը երկուսն էլ գիտենա եւ որոշի թե որ ուղղագրությունը նրանք կուզենան օգտագործել:![]()
Rammstein (21.11.2009)
Արև Գրիգ, այս կայքը նախատեսված է առաջին հերթին Հայաստանաբնակ հայերի համար և ես դա երբեք չեմ թաքցրել, թեև իմ համար խիստ ցանկալի է, որ սփյուռքահայերն էլ մտնեն: Ես նման պահանջ չեմ ներկայացնում այն սփյուռքահայերին, ովքեր չեն տիրապետում Աբեղյանական ուղղագրությանը, բայց տիրապետողներից պահանջում եմ, քանի որ ֆորումային համայնքն առաջին հերթին կառուցվում է միմյանց նկատմամբ հարգանքի վրա, իսկ ակումբի մասնակիցների գերակշիռ մեծամասնության համար հարազատ է Աբեղյանական ուղղագրությունը և Մաշտոցյան ուղղագրությամբ տեքստեր կարդալն այնքան էլ հարմար, դյուրին չէ: Հետևաբար այս մեծ բազմությանը հարգելն ու նրան դժվարություն չպատճառելը բարոյական քայլ է:
Ես ինքս դեմ եմ երկուսն էլ անցնելուն, բայց կոնկրետ այս հարցի համատեքստում իմ այդ դեմ լինելը դեր չի կատարում, որովհետև ունենք այն, ինչ ունենք:
«է»-ի փոխարեն «Ա» գրելու մասին երկար կարող ենք բանավիճել, բայց անգամ դրա կարիքը չկա, այն հասարակությունը, որը հիմնականում կազմում է ակումբի համայնքը, դժվարություն չի զգում «ա»-ն կարդալուց, իսկ «ա»-ն սխալ անվանողների հետ պատրաստ եմ երկար բանավիճել՝ ժամանակ ունենալու դեպքում:
Ինչ վերաբերվում է Հայաստանից դուրս հրատարակվող գրքերին ու լրագրերին, ապա դրանց բավական լավ ծանոթ եմ, ավելին, մեծ քանակությամբ տպագրվող «Վարագ» պարբերականի համարների պատրաստմանը իմ գործուն ու ակտիվ մասնակցությունն ունեմ: Ահա, ուրեմն, կարող եմ վստահաբար պնդել, որ այդ բոլոր տպագիր միջոցները տպագրվում են ամենատարբեր ուղղագրություններով, Սփյուռքի ամեն մի անկյունում հավաքված մարդիկ իրենց փոփոխություններն են մտցրել այդ ուղղագրության մեջ ու չկա որևէ հստակ սահման, ավելին, չեն էլ փորձում որևէ ստանդարտի գան, այդ հարցը քննարկել անգամ չեն ուզում: Էլ ինչի՞ մասին է խոսքը:
«Վարագ»-ը մի հրաշալի մասնագետ՝ հայաստանաբնակ, խմբագրում ու բերում է այսպես կոչված «դասական» ուղղագրության, որպեսզի հոդվածագրերից ամեն մեկի գրածը մի կերպով չլինի, ու այդ բոլոր հոդվածագրերն անխտիր իրենց զայրույթն են արտահայտում՝ իրենց գրածը այդպես փոխելու համար:
Քայլ առ քայլ՝ դարից դար
Խենթ եմ
Հարգելի Չուկ:
Շատ լավ երեւում է որ դուք երբեք սփյուռքում չեք ապրել եւ ծանոթ չեք մեր կյանքին: Երեւում է որ դուք երբեք չեք այցելել սփյուռքում գտնվող հայկանան դպրոցներ եւ մշակութային կենտրոններ: Նաեւ երեւում է որ ձեզ նման հայաստանում ապրող հայերը չեն հասկանում եւ չեն էլ ուզում հասկանալ սփյուռքահայերին եւ չեն ուզում կապեր ստեղծել սփյուռքահայերի հետ: Զարմացած եմ որ անգամ ինտերնետի կայքում դուք հերթ ունեք եւ այդ հերթում սփյուռքահայերը Հայաստանաբնակ հայերից հետո են: Ապրե՜ք:
Ես շատ մեծ սխալ արեցի երբ եկա այստեղ: Չգիտեի որ իմ տեղը հերթի ետեւում է: Հուսով եմ որ դուք ինձանից չեք նեղանում եւ չեք բարկանում: Ես էլ հանգիստ խղճով ձեր Ֆորումից դուրս կգամ:
Հաջողությո՜ւն:
Բարի ճանապարհ, հարգելի Արև Գրիգ, թեև դուք իմ խոսքերը սխալ եք ընկալել:
Այո, ակումբում կա հերթ, հերթի առաջացման պատճառն այն էր, որ իր սկզբնավորման սկզբնական փուլում կային բազում ֆորումներ, որոնք Սփյուռքի հիմնական պահանջները բավարարում էին, իսկ Հայաստանաբնակների պահանջները բավարարող, որն անհրաժեշտ ու հերթական քայլ է հայկական ինտերնետի զարգացման գործում, չկար:
Բայց այս թեման դրա մասին չէ: Ակումբում կան բազում սփյուռքահայեր, ովքեր այս ֆորումում տանն են, ճիշտ էնպես, ինչպես հայաստանաբնակները:
Իսկ ինչ վերաբերվում է Սփյուռքի կյանքին, ճիշտ ես, ես երբևէ Հայաստանից դուրս չեմ եկել, որը ինձ չի խանգարել լավատեղյակ լինել Սփյուռքի կյանքին, սիրել Սփյուռքը, տեսնել թերությունները (օրինակ լեզվի այդ անհամաձայնությունը) և այլն:
Քայլ առ քայլ՝ դարից դար
Խենթ եմ
arev.grig ջան, արի հապճեպ հետևություններ չանենք: Հայաստանի Հանրապետության պետական լեզուն հայերենն է, չէ՞
: Ընդ որում՝ հենց այսպես կոչված «աբեղյանական» հայերենը: Եվ ի վերջո՝ բոլորս գրում ենք այն լեզվով, որն առավել լավ գիտենք և որն առավել ամբողջականորեն է ծառայում իր առաջնային՝ հաղորդակցական նպատակին ու դերին:
Հիմա՝ «հայաստանաբնակ» բառի մասին: Իզուր չէ, որ այս ֆորումի անունն «Ակումբ» է: Սա նշանակում է, որ վիրտուալ զրույցներից բացի «Ակումբի» անդամները հանդիպում ու հաղորդակցվում են նաև իրական կյանքում, ինչը, ինքդ էլ կհամաձայնվես, Հայաստանից դուրս ապրող հայերի համար բավականին դժվար կիրառելի նախապայման է: Կարծում եմ՝ Չուկը նաև սա նկատի ուներ, երբ գրում էր քեզ այդքան անհանգստություն պատճառած նախադասությունը:
Թեմայից շեղվեցինք:
DIXIcarpe noctem
Chuk (21.11.2009)
Էս վերջերս դիտեցի ՅԱՐՈՒԹԻՒՆ ֆիլմը` Հայութեան ազգային էութեան վերականգնման կարեւորագոյն նախապայմանը խորագրով: Ֆիլմում յանգամանալից ցույց տրուեց դասական քերականութեան վերականգման անհրաժեշտութեան ու կարևորութեան մասին: Հնարավոր եմ համարում, որ շատ շուտով պետական մակարդակով կիրականացուի այդ անցումը:
Ինչեւէ, այսօրուանից ես էլ կկատարեմ այդ անցումը: Ճիշտ է սկզբնական գրութիւներումս շատ կլինեն սխալները, սակայն հետագայում կհարմարւեմ:
Որպես կանոն, մարդու մասին կարելի է դատել նրանով, թե ինչի վրա է նա ծիծաղում:
Պտտուիր, պտտուիր, կարուսել,
Ես քո երգը վաղուց եմ լսել:
Հետաքրքրական նիւթ Իւթուբում:
http://www.youtube.com/watch?v=7ebr5ZHURHc - Յարութիւն 1
http://www.youtube.com/watch?v=XtcaSEjQ1g8 - Յարութիւն 2
http://www.youtube.com/watch?v=Cc8UQqssSas - Յարութիւն 3
http://www.youtube.com/watch?v=y9axlVAkccY - Յարութիւն 4
http://www.youtube.com/watch?v=1tztlk3PtdI - Յարութիւն 5
http://www.youtube.com/watch?v=T6AbvRcvT8c - Յարութիւն 6
Պարոն Եղիայեանը այս գրառումը կատարել է արևմտահայերենի քննարկման թեմայում, բայց հարցը վերաբերում է ուղղագրությանը.
Կրկնեմ հասկացածս և ամփոփեմ հասկանալիքս:
մտքերս շարադրեմ մոտավորապես այսպիսի սխեմայով՝ 1. առաջարկված փոփոխությունները ո՛ր բառերին են վերաբերում (կոնկրետ այս կամ այն բառը ինչպես է գրվելու), 2. ի՛նչ է տալու այս վերափոխումը բառերի իմաստաբանական կողմը թափանցիկ դարձնելու համար (շատերն են խոսում իմաստաբանության մթագնման մասին նոր ուղղագրությունում), 3. ի՛նչ բացառություններ են սպասվում:
Առաջինը: ԵԱ-ի վերականգնումը նշանակում է յա-ի վերացու՞մ: Ազգանուններում, ածականներում (է՞լ որտեղ կա): Մի հարց ունեի՝ իսկ ինչպես գրել ձայնավորից հետո, բայց տեսա Եղիայեան ազգանվան մեջ ու հարցս թուլացավ: Բայց և այնպես, ես գիտեմ Հաննեյան ազգանունը: Սա ինչպե՞ս ենք գրելու:
Հա՛, հոլովաձևերում կա՝ արեամբ, ձյուն/ձյան՝ ձեա՞ն տակ: Այսինքն՝ ազգանուններն էլ հոլովաձև են:
Դ՛Արտանյանն ինչպե՞ս է գրվելու: Այլևս զրկվելու ենք նրան հայ համարելու երջանկությունից:
Երկրորդ առաջարկը:
ույ - յու հայելաձև հակառակ երկհնչյունները դառնում են ո(ւ)յ [ես այսպես եմ գրի առնում ըստ իմ սովորության] և ի(ո)ւ (ի դեպ՝ ինչու՞ վարանեցիք մեծատառ վյունը մեծատառ ինիի կողքին գործածելՈՅ- յոյն, նոյն, գոյն և այլն. ԻՒ կամ Իւ- արիւն, սիւն,![]()
ություն/ության հոլովումը կդառնա ութիւն / ութեան
Ուրիշ ո՞ր բառերում կհանդիպի իւ / եա հերթագայությունը:
Փոխառյալ բառերում ոյ ապա ույ ինչպե՞ս կհաղորդվեն: Կորեական Ցոյ ազգանումը կկարդանք Ցո՞:
Լավ, փոխառյալներն այդքան կարևոր չեն: Հակառակ դեպքում՝ բացառություն կհամարենք:
Երրորդը վերաբերում է բառավերջի է-ին: Ափսոս՝ հանգաբառարան չունեմ: Բացի Ձեր բերած օրինակներից ուրիշ բառ է-ով վերջացող հիմա միտս չի գալիս:
Եվ մի վերջին հարց: Չգիտեմ՝ ինչու՛ է-ն և օ-ն իմ աչքին շաղկապվում են: Երևի երկուսն էլ այն պարզ ձայնավորներն են, որոնք հայերենում ունեն իրենց երկբարբառները (ե և ո)՝ բառասկզբում և բառամիջում ու վառավերջում գրվելիս: Արդ, ինչու՞ եք առաջարկում օ-ն հետևողականորեն հանել բառամիջից ու բառավերջից, իսկ է-ն միայն բառամիջից:
Կարծում եմ, որ իմաստաբանական-պատմական հիմքեր ունեք: Կներկայացնե՞ք:
Շնորհակալություն:
Այս պահին թեմայում են 1 հոգի. (0 անդամ և 1 հյուր)
Էջանիշներ