Մի պահ մոտս հույս առաջացավ, թե լուրջ բան պիտի առաջարկես:
Անհիմն մեղադրանք ու ավելի անհիմն արդարանալու փորձ:Էն որ կարան լինեն անկապ նշաններ, յանի խաբկանք, որ մարդիկ վախից լավ քշեն։ Ցանկացած ճանապարհային նշան պիտի օրենքով սահմանված կարգով դրվի, ու եթե դրանք որևէ կերպ փոխում են ճանապարհային կարգը այդ հատվածում, ապա պիտի լայնորեն հանրային դրա մասին հայտվնի։ Նորից, երթևեկության մեջ ամենակարևորը տրամաբանության պահպանությունն է, հենց մի քիչ տրամաբանությունը շեղում ես դեպի անսպասելին, լիքը վտանգ ու խախտումներ ու վթարներ ա լինում։ Իսկ ամբախ-զամբախ նշաններ դնելը լիքը անտրամաբանություն կարա մտցնի երթևեկության մեջ։
ՈՒրեմն ես չեմ առաջարկել «անկապ» նշաններ դնել:
Փոխարենն ասել եմ, որ պրակտիկա կա «խաբսիկ-ցուցանակ»-ի:
Ասենք ցուցանակը կա, որ էդ տարածքում հնարավոր ա արագաչափ լինի, բայց իրականում այն չկա:
Սրանք չեն փոխում ճանապարհային կարգը, ինչպես դու ես պնդում, այլ շատ ավելի արդյունավետ ազդեցություն են գործում, քան քո առաջարկած սմայլիկ-վահանակները:
Անշարժ հսկիչ կայանը՝ ոստիկանապետության բացահայտ նշան..Լրիվ․․․ իմ եղած ոչ մի նորմալ երկրում նախկին սովետի նման հաճախականությամբ անշարժ կայանների ու փայտավաճառ մլիցեք չեմ հանդիպել։ Սրանք ոստիկանապետության բացահայտ նշաններ են։
ինչ ասեմ...
Վարորդները պարտավոր են կարգը պահպանել առանց էդ կայանների էլ: Իսկ քո ասած իշմար տալու պրակտիկան ոչ բոլոր «նորմալ երկրներ»-ումա գործում:Եթե այդ մոբայլ արագաչափերի հետևը մլիցեք են կանգնած, ովքեր հետևում են անվտանգությանը, ոչ թե զբաղված են տուգանային պլան կատարելով, ապա դրա մեջ խնդիր չեմ տեսնում։ Բայց սա շատ հազվադեպ երևույթ ա․ նորմալ երկրներում էլ այդ արագաչափերը հիմնականում օգտագործվում են բյուջե լրացնելու համար։ Դրա համար էլ մարդիկ իրար իշմար են տալիս սենց բաների մասին, մենթերն էլ վառված դիրքերը հա ստիպված են լինում փոխել, այնինչ իրենք պիտի երջանիկ լինեին, որ վարորդները իրար իշմար տալով սկսել են կարգը պահպանել․․․
Ոնց հասկանում եմ էստեղ խնդիրա առաջանում հասկանանք, թե դու ընդհանրապես ինչ ես ի նկատի ունենում՝ «նորմալ երկիր» ասելով:
Հաջորդ անհավես ու ընդգրկուն պատասխանիդ մեջ թե սրա բացատրությունն էլ նռրառես՝ մեծ ադալժենի արած կլինես:
Հալալա քեզ՝ բացահայտեցիր այն, ինչը ես մի քանի գրառում առաջ խոստովանել էի:Սրանով նոր ցուցադրեցիր, որ Հայաստանում երթևեկությանը վաբշե ծանոթ չես։ Էն որ Գայլը ասում ա լեղաճաք ա եղել կամերայից, լրիվ հավատա, նատուռի տակդ անում ես այդ լույսից։ Վերջին այցիս ժամանակ առաջի սենց կամերայի ռաստ եկա մթով, խափուսիկ ճանապարհի վրա, որ կարար համ մայրուղի համարվեր, համ էլ բնակելի մաս, կողքովս էլ մի քանի մեքենա թռնելով անցան, ես էլ ասի, ուրեմն իմ չափավոր արագությունը նորմալ ա, մեկ էլ մի երկու րոպե հետո էդ կամեռայի լույսը որ աչքերիս չթռավ․․․ սուտ չասեմ մի 5 տարով պառավա էդ վայրկյան։ Նենց որ քո տավտալոգիկ գնահատականները։ Գայլն էլ նկարագրեց իր փորձից, թե իր հոգեվիճակի վրա ոնց ա ազդել, դե road rage-ի մի օրինակ էլ նոր դու բերեցիր․․․ հավատա, որ սա վտանգի վրա մենակ մի ուղղությամբ ա ազդում, ու դա կասեցնելու ուղղությունը չի։ Դե իսկ ինչն ես համարում դեմագոգիկ ու ինչը տավտալոգիա արդեն քո խղճի վրա կթողնեմ։
Բայց դա մի կողմ:
Էն որ Հայաստանում ճանապարհ կա, որը դու չես տարբերում՝ մայրուղիա թե բնակավայր, դա դեռ չի նշանակում, որ արագաչափերը վատն են:
Խղճիս վրա թողածդ տավտալոգիան առանձնապես մի ծանր բեռ չնստեց:
Արժի կոչ անել բոլոր թարս ոտքից հելած, առավոտը հաց չկերած, ժամկետնանց կաթ խմելուց փորկապ ընկած, աշխատավարձի բարձրացման ուշացումից ներվայնացած, ամուսնու հետ անհաջող վեճ ունեցած, արագաչափի տակ նկարվելու նախորդ դեպքը հիշելուց դեպրեսված և այլ տիպի անձանց՝ մեքենա չվարել, որ հանկարծ վայրկյանական մանթոյից ղեկը ձեռքից չպլստացնեն՝ բացսական ազդելով երթևեկության տրամաբանության վրա:Այ հիմա արդեն դու ես դեմագոգիայով զբաղվում։ Տրամաբանության վրա ազդում ա լիքը բան, օրինակ եթե գնում ես հոսքի մեջ, մեկ էլ դիմացինդ մի ցուցանակ տեսած ռեզկիյ տոռմուզ ա տալիս կամ հակառակ երթևեկության գծով մի 2 կմ/ժ արագ գնացող վարորդի վրա կամերայի գցած լույսից վարորդը վայկյանական մանթոյից ղեկը ձեռից պլստացնում ա, էլ չասած որ այդ սարքերը կարող ա կալիբրովկից ընկած նիզաշտո տեղը աջ ու ձախ լույսեր գցեն։
Կարա լինի:Իսկ սահմանված արագության պահով․ լիքը սահմանափակումներ լրիվ տրամաբանությունից զուրկ են, խոսքի լայն 6 գծանոց փողոցում նույն սահմանափակումն է ինչ նեղլիկ 1.5 գծանոց փողոցում, էլ չասած, որ ոչ միշտ է սահմանված արագությունը չգերազանցելը ամենաանվտանգ երթևեկելու ձևը։
Բա արագաչափերն ե՞ն մեղավոր, թե՞ էդտարածքում էդ սահմանափակումը որոշածը:
Նկարագրածդ դեպքը հասկացա:Ասենք պատկերացրու 2 գծանոց ճանապարհի վրա վազանցելը թույլատրող վայրում դանդաղ շարժվող բեռնատար մեքենաների հետևը գոյացած երկար հոսքի առաջին մեքենան ես, ու ստուգելով, որ դիմացի գծով մոտեցող մեքենաներ չկան, դուրս ես գալիս վազանցման՝ արագությունը պահպանելով։ Ու հետևիցդ մի երկու մեքենա էլ են դուրս գալիս, մեկ էլ դիմացից եկող մեքենա է երևում հորիզոնում, ու հասկանում ես, որ եթե նույնիսկ դու էլ հասցնես վազանցումը, հետևիններդ հաստատ չեն հասցնելու ու վթարային իրավիճակ է ստեղծվելու։ Ու չես էլ կարող արգելակես, որովհետև այդ մի երեք մեքենայով բեռնատարների հետևից սլացող հոսքի մեջ հետ տեղավորվելը խնդիր է լինելու։ Ու այս իավիճակում ամենատրամաբանական բանը կլիներ մի քիչ արագությունը ավելացնել, որ դու էլ հետևիններդ էլ հասցնեք անվտանգ վազանցումը կատարել։ Հիպոթեթիկ դեպք ա, չէ՞․․․ վերջին այցելությանս ժամանակ մի հատ արագաչափի վսպիշկա կերել եմ հենց այս իրավիճակում, մի հատ չոլ տեղ գյուղատնտեսական տեղնիկայի շարանը վազանցելուց, որի ընթացքում կամերայի մասին նախազգուշացնող նշանը չէի տեսել այդ տեխնիկայի կողմից փակված լինելու պատճառով։ Ու կամեռան էլ նկատեցի ստոլբին խփած, հնարավոր է հասցնեի արագությունս ռեզկի գցեի, բայց վերջին աննասունությունը կլիներ, ու գրեթե գարանծիայով վթար։ Եղբայր, օրենքն էլ ա մարդ գրում, ու «տրամաբանությունը ընդամենը ընդամմեննա»-ն կարաս քեզ պահես․․․ ես ավելի լավ ա իմ փորձի տրամաբանության վրա հենվեմ, քան տուֆտա անտրամաբանական սահմանափակումների, ու հավատա, որ փորձիս ընթացքում քիչ չեն եղել դեպքեր, որ գրված կանոններին հակառակ փորձիս տրամաբանությունը վթարից փրկել ա։
Արագաչափի անպիտան լինելը՝ չէ:
Եթե գյուղատնտեսական տեխնիկայի շարանն էնքան երկարա եղել, որ կանխավ համարյա անհնար էր դրանց վազանցելու նախանշվող բաց տարածությունը աչքաչափով գնահատել, ուրեմն դա առանձնահատուկ դեպքա եղել, ու նման առանձնահատուկ դեպքերի հիման վրա կարելիա շատ ու շատ այլ օրինական սահմանափակումների տրամաբանություն վիճարկել:
Բայց քո ի՞նչ հոգսնա, թե ինձ ինչնա անհանգստացնում ու ինչը ոչ:Վախ մերսի որ ասիր անունը, տենց էլ դոդ-դոդ մեռնելու էի․․․ արագաչափի կամեռաների վրա դրված, որոնք նկարում են մենակ խախտումը արձանագրելու դեպքում, սրա հետ խնդիր չեմ տեսնում։ Բայց եթե նկարում են բոլոր-բոլորին, դա դառնում է լրտեսապետություն։ Ու հա, քո թվարկված պետություններից մի քանիսը շատ մոտ են բացարձակ լրտեսապետության շեմը կտրելուն։ Հավես չունեմ էս թեմայով շեղվելուն, բայց եթե քեզ չի անհանգստացնում այն փաստը, որ ինչ-որ կոմերցիոն կազմակերպություն ու պետական ածյան ունեն քո գտնվելու մասին բացարձակ տվյալները, ուրեմն, ինչ ասեմ, տեղն ա քեզ ։Ճ
Դու նենց ասիր «որոշ տեղերում» կան, Էմիրատների օրինակը բերեցիր ու կրկին նորմալ ու ոռի երկիր լինելու քո սուբյեկտիվ ընկալումները երևան հանեցիր, որ կարելի էր մտածել, թե ճիշտ են դատողություններդ:
Ես էլ նշեցի մի շարք երկրներ, որտեղ այս կամ այն կերպով լայնորեն կիրառվումա նշված համակարգը:
Քեզ էլ ծափահարություններս:Էն որ «փորձիր նորից» տրամաբանությամբ մեկնաբանության արժանացած մասի վրա անձնական փիքափերության ձախողման անեկդոտներ էիր է պատմում, դե ուրեմն իմացի, որ այդ փուլում հաշիվս կորցրել էի, թե քո էն թվարկված լավ երկրներից մի քանիսում քանի դատական գործ էի գտել, որոնց ընթացքում պարզվել էր, որ քո էն առաջարկած տրամաբանությամբ մի դալբայոբ չինովնիկ որոշել ա ինքնագործունեությամբ արագության արհեստական ցածր արագության սահմանափակմամբ նշան դնի՝ առանց պարտադիր ինժեներական հետազոտությունների, առանց պարտադիր տեղեկացման, առանց պարտադիր հանրային լսումների։ Էդ ժամանկներն էլ ծանոթս բարձր արագության տուգանք էր ստացել, ասինք գնանք ստուգենք, այդ վայրի արագության սահմանափակման նշանը օրինական ա դրած, թե չէ։ Պարզեցինք, որ դա էլ էր անօրինական (տուգանքը դատարանով չեղարկեց սրա վրա հիմնվելով), ու այդ փոքրիկ գյուղաքաղաքի բոլոր արագության նշանների տվյալների զապռոս արինք, ու սկսինք մեր հաճախ երթևեկվող փողոցների վրա ստուգել՝ մոտ մի 20% անօրինական էին․․․ Ու շատ դեպքերում սա հնարավոր ա բարի միտումներ էլ ունենա, ասենք մի հարևանության բնակիչները գնում ոստիկանությունում բողոքում են, որ շատ արագ են իրենց փողոցով քշում, դրանք էլ մտածում են մինչև հետազոտություն-բան անենք, սրանք գլուխներս հա հարդուկելու են, ու բերում մի հատ արագությունը սահմանափակող նշան են դնում՝ կանխարգելման նպատակներով, հետո էլ մոռանում են հետևից ընկնեն, ու որոշ ժամանակ հետո արդեն ոչ էլ հիշում են, էդ օրինական էր դրված, թե չէ։ Ու սա նորմալ օրենքներով նորմալ երկում, ոչ թե սերժահայաստանում։ Ու թե կարծում ես նիկոլահայաստանում էս իմ նկարագրածից լավ ա լինելու, «կրկին փորձիր» կարծել։
Սահմանափակման նշանի անհարկի տեղադրման օրկնակա գտել ու աչքսա կոխում:
Բա արագաչափն ի՞նչ կապ ուներ...
Սա ավելի շատ ուղղված էր ընդհանրապես սահմանափակումները խախտելու դեպքում տուգանք վճարելուն դեմ, քան՝ արագաչափերին:Համաձայն եմ, սրանցով չի սկսում ու վերջանում, բայց սրանք էդ խնդիրն էլ ունեն ու նպաստում են ոռի վիճակի ավելի ոռիացմանը։ Ու էլի, եթե նպատակը կանխարգելելն ա, ապա սա բերելու է նրան որ չունեվորները չեն ունենալու, որ տուգանքները տան, ունևորներն էլ այդ սահմանափակումների վրա թքած են ունենալու․․․ հիմիկվա Հայաստանի վիճակը էլի, ու տրաբանաությամբ պիտի տուժի միջին խավը, որը Հայաստանում կարմիր գրքի մեջ էր գրանցված։
Խախտումների լուծում չի կարող սա լինել ու նույնիսկ ծիծաղելիա արագաչափերին որպես փոխարինող համակարգ ներկայացնելը:
Սա զուտ կարող է էֆեկտիվ գործել բնակավայրերի նռրսում սպեցիֆիկ հատվածների վրա կամ էլ՝ վթարների վիճակագրությամբ քիչ աչքի ընկնող միջքաղաքայինների վրա:
Քո մոտ կամ այլ հիմնականում կարգապահ վարորդի մոտ դա գուցե և կոմյուտեռային խաղի տպավորություն գործի, բայց կարգազանցը՝ համոզվելով, որ դրանից վտանգ չկա, կարմիր ու տխուր սմայլիկի կողքով մեծ արագությամբ անցնելիս վայթե չհասցնի էլ դրան միջնամատ ցույց տալ:
Էջանիշներ