Մաշտոցյա՞ն, թե՞ Աբեղյանական ուղղագրություն

[Ռուֆուս]

Մեկ էլ մի ակումբցի ունեինք, որ դասականով էր գրում (ու էլի շատ անգրագետ), որոշ ժամանակ անց սկսեց նախադասությունների մեջ յարկաւ, յիրաւի ու նմանատիպ այլ բառեր օգտագործել։ Ու Պարոյր Յայրիկեանն ա դասական գրում, էլ ավելի սարսափ սխալներով։

Sent from my Nexus 6P using Tapatalk

[Progart]

վերջինը․


նախքան ուղղագրութիւնը փոխելը ես էլ եմ էս սաղ ասել մի տղայի, ով դասականով էր գրում, ասաց, որ կարդաս, գրես էս ուղղագրութեամբ, նոր կհասկանաս ինչի համար ենք մեզ ուտում դասականի համար։
հասկանում եմ ու գրելով էլ չեմ կարողանում կտրուել, որովհետեւ ընկալում եմ ու զգում ուղղագրութիւնը։
արմատների վրայ էլ թքած, ու թքած, որ արդեն ոչ թէ ուղղագրութիւնն ա մեռնում, այլ նաեւ ազգը, ազգի վրայ էլ թքած, ինտերնետն ա, մի տեղ օն֊լայն կլինենք էլի։

Փոփոխութիւն, իմ կարծիքով, պէտք է, և կարելի է անել որոշ չափով. բայց եթէ որևէ փոփոխութիւն պիտի վերացնի մեր ուղղագրութեան միութիւնը և մեր երկու գրական լեզուներն իրարուց աւելի հեռացնի, աւելի լաւ է, որ չլինի։ Իսկ մինչ այդ, ձեռք պիտի քաշել ամէն հին ու նոր փոփոխութիւններից և դառնալ աւանդական ուղղագրութեանը։ Այս է ուղիղ ճանապարհը։
Մանուկ Աբեղյան, «Արարատ» ամսագիր, 1913

մենք քիչ ենք, իսկ ուղղագրութիւնը հեշտ ա։

[StrangeLittleGirl]

դասականն անպաշտպան է, այսինքն վերանալու վրայ է, եթէ մեռնի իրօք քաքի մէջ կլինենք․ առանց էն էլ շատերի համար դժուար է գրաբարով կարդալը, /*էս առումով է խզուած, չեմ ասում, որ անցնենք գրաբարի, է, գրել էի երկար, ասեցի էդ կհասկանան, ջնջեցի */։
բայց դէ, ինչի համար է պետք գրաբարով գրուածը գրաբարով էլ հասկանալ, բա դժուար չի՞։

Դու որտե՞ղ ես տեսել գրաբարով գրված տեքստն աբեղյանական ուղղագրությամբ։ Գրաբարով գրված տեքստը գրաբարով կարդում են մարդիկ ու հասկանում, որովհետև իրանց հետաքրքիր ա։ Բայց մեր հարևան Վարդուշը չգիտի գրաբարն ինչ ա, չի էլ ուզում իմանալ։ Զոռով գլուխը կոխե՞նք։

սփիւռքի հայն էլ հայ է, ու նա միշտ է ազգային արժէքների պաշտպանը եղել, իսկ եթէ իրենց համարենք դրսի մարդ, որ մեր պետութեան հետ կապ չունի, մեծագոյն սխալ է։

Սփյուռքի հայը պետության հետ էն ժամանակ կապ կունենա, երբ կգա, էդ պետության մեջ կապրի, քաղաքացիություն կստանա ու կպահանջի, որ ուղղագրությունը փոխեն։ Իսկ իրենց տաք տեղերում նստած մի քիչ դժվար ա պատկերացնել, որ Հայաստանում Վարդուշներ ու Վալոդներ կան, որոնք խորապես թքած ունեն միասնական ուղղագրության ու այլ հայրենասիրական լոլոների վրա, որ իրենց համար գրագիտությունը զուտ որոշակի պրակտիկ հարցեր լուծելու համար ա, ոչ թե սերը սէրից տարբերելու։ Այ երբ սփյուռքի հայը հասկանա էս ամենը, երևի ուղղագրություն փոխելու առաջարկներից առաջ մի քիչ ավելի կարևոր առաջարկների մասին մտածի։

բայց ես գրաբարով գրուած ստեղծագործութիւնները կարդալու հաճոյքը ոչ մի բանի հետ չեմ փոխի, չնայած ժամանակին շատ դժուար էր դա։

Է վայելի։ Ինչ-որ մեկը քեզ ասում ա մի վայելի՞, ինչ-որ մեկը ձեռքիցդ բռնել ա, ասում ա՝ մի կարդա՞։ Վայելի ինչքան ուզում ես, բայց քո վայելքը մեզ մի պարտադրի։
Ես էլ ֆրանսերենն եմ սիրում, գիտե՞ս։ Ահավոր մեծ հաճույքով եմ ֆրանսերեն կարդում։ Չբռնե՞մ, առաջարկեմ Հայաստանի պետական լեզուն ֆրանսերենը սարքեն։

վերջինը․


նախքան ուղղագրութիւնը փոխելը ես էլ եմ էս սաղ ասել մի տղայի, ով դասականով էր գրում, ասաց, որ կարդաս, գրես էս ուղղագրութեամբ, նոր կհասկանաս ինչի համար ենք մեզ ուտում դասականի համար։
հասկանում եմ ու գրելով էլ չեմ կարողանում կտրուել, որովհետեւ ընկալում եմ ու զգում ուղղագրութիւնը։
արմատների վրայ էլ թքած, ու թքած, որ արդեն ոչ թէ ուղղագրութիւնն ա մեռնում, այլ նաեւ ազգը, ազգի վրայ էլ թքած, ինտերնետն ա, մի տեղ օն֊լայն կլինենք էլի։

Սաղ հեչ, փաստորեն Մաշտոցն օնլայնը գծիկով ա գրել, խաբար չենք էղել

մենք քիչ ենք, իսկ ուղղագրութիւնը հեշտ ա։

Ու՞ր ա, որ հեշտ ա։ Տեսնում ենք՝ դու ոնց ես տանջվում, որ սովորես։ Քեզ թվում ա՝ միջին վիճակագրական հայը զահլա ունի՞ էդքան ժամանակ տրամադրելու ու սովորելու։

[LisBeth]

Կարծես թե հասկանում եմ ինչու ա պարոն Հայրիկյանը այդքան ոչ պոպուլյար քաղաքական գործիչ, փաստորեն նրա գրածները ուղղակի ոչ ոք չի կարդում։ Ով գիտի մարդը էնտեղ լիքը ռացիոնալ մտքեր ա արտահայտում ժաղավրդավարության մասին, իսկ ոչ հայրենասար ու դեգրադացված մասանները ալարում են նաժդաչնի թղթով աչքերը սրբել։

[reminilo]

Որոշ բաներ էի մտածել ու ուզում էի գրել, բայց ընդհանուր թեման փակվում ա, երևի չարժի նորից սկսել (:

Իսկ Պրոգարտին, չնեղվես եղբայր, եթե նույնիսկ ոչ ոք Ակումբ գրառումներդ չկարդա ես կամ ու կամ: Շարունակի հետաքրքրվես ու լիքը բաներ բացահայտես: Այսքանը:

[Յոհաննես]

չէ, քննութեան հարց չի եղել, սեքսի մասին ինչ֊որ բան հենց լայքում էիր, իրենք յայտնւում էին

ի՞նչ էին անում

[StrangeLittleGirl]

չէ, քննութեան հարց չի եղել, սեքսի մասին ինչ֊որ բան հենց լայքում էիր, իրենք յայտնւում էին

Այ Պրոգարտ ջան, էրեկ սխալդ ցույց տվեցի, ինձ թվաց՝ կհասկանաս։ Դասական ուղղագրությամբ կրավորական վ-ն ւ չի, ու ա։ Իսկ որ ինձ լսես, կթարգես էս կիսատ-պռատ դասականով գրելը։

[Շինարար]

Այ Պրոգարտ ջան, էրեկ սխալդ ցույց տվեցի, ինձ թվաց՝ կհասկանաս։ Դասական ուղղագրությամբ կրավորական վ-ն ւ չի, ու ա։ Իսկ որ ինձ լսես, կթարգես էս կիսատ-պռատ դասականով գրելը։

Բյուր, իսկ եթե հետո -ու- ա գալի՞ս, ինձ թվում ա լրիվ հավանական ա, որ դառնա նորմալ -վ- էնպես, ոնց մենք ենք գրում: Քո հղումը զւոտ անորոշ դերբայն էր ասում, ու հա, -ւ-ն շատ տարօրինակ ա նայվում:

[Progart]

թէ՞ յայտնուում ։Ճ
իսկ վստահ ե՞ս, որ սխալ է յայտնւում֊ը
մօտս ծրագիր եմ միացրել սխալները ցոյց է տալիս, բայց «յայտնվում» գրելիս սխալ է բերում, իսկ իմ գրած երկու տարբերակներով ոչ։
աւելի լաւ է յատուկ ծրագրին լսեմ։

դասական ուղղագրութեամբ գրող ծանօթիցս ճշտեցի, ասաց, որ իմ գրած տարբերակը ճիշտ է ինքը Աբեղեանականի ազդեցութիւնը չի կրել
իսկ ֊ուու արեւմտահայերէնի մէջ է աւելի յաճախ հանդիպում։
արեւհ․-ում հանդիպում է-իվ>-վու հնչիւնափոխութիւններում

շնորհակալութիւն յամենայն դէպս:

կիսատ֊պռատ նկատողութիւններից յոգնում եմ։ ասէք երբ իրօք գիտէք

հիմա իմ գրածի մէջ միայն քո ասածն է սխալ բերել։

[Progart]

իսկ քո ասածը ճիշտ է, բայց երբ ու-ից առաջ ա գալիս, ւ ենք գրում

[Freeman]

Էդ քայլ առ քայլ փոխելը ո՞րն ա։
Ամիսը մի քանի բա՞ռ ։Դ կամ էդ միջանկյալ փոխած վիճակում գիրք չտպե՞նք։

[Նաիրուհի]

Ես որ ամբողջ արևմտահայ գրականությունն աբեղյանական ուղղագրությամբ եմ կարդացել, հեչ էլ բան չեմ կորցրել, համանունների պատճատով էլ չեմ շփոթվել: Դասական ուղղագրությունն ինձնից շատ սիրող չլինի, բայց ես արևելահայերենըայլևս էդ ուղղագրությամբ չեմ ընկալում, ու էդտեղ որևէ աննորմալ բան չկա:

Հիմա ընդամենը երեք մարդու դասական ուղղագրությունից չեմ ներվայնանում, ու րեքն էլ արևմտահայերեն են գրում (Զահրատն ու Պըլտեանը, որ արդեն մեռած են, ու Քրիստան Բատիկեանը, որին ֆեյսբուքում հետևում եմ): Դասական ուղղագրությունն ինձ համար էսքանով սահմանափակվում է:

Սփյուռքի մի զգալի մասն արդեն, ի դեպ, արևելահայերեն խոսող ու աբեղյանական ուղղագրությամբ գրող հայերն են, իսկ արևմտահայերենը, ինչքան էլ ցավալի լինի ընդունելը, գնալով մեռնում է: Հիմա հուսահատ ջանքեր են գործադրվում պահելու մի լեզու, որով խոսողներ երևի մի 50 տարի հետո գոյություն չեն ունենա, քանի որ 3-4-րդ սերնդից հետո այլ պետության մեջ ապրելիս լեզուն պահելը ֆանտաստիկայի ժանրից է: Հա, շեղվեցի թեմայից: Ասածս էն էր, որ արևելահայերենի հետ աբեղյանական ուղղագրությունը էնպես է միաձուլվել, որ անգամ աչքին հաճելի չի բառամիջում ամեն քայլափոխին է, օ կամ իւն տեսնելը:

[khawar]

Կարծես թե հասկանում եմ ինչու ա պարոն Հայրիկյանը այդքան ոչ պոպուլյար քաղաքական գործիչ, փաստորեն նրա գրածները ուղղակի ոչ ոք չի կարդում։ Ով գիտի մարդը էնտեղ լիքը ռացիոնալ մտքեր ա արտահայտում ժաղավրդավարության մասին, իսկ ոչ հայրենասար ու դեգրադացված մասանները ալարում են նաժդաչնի թղթով աչքերը սրբել։

ի դէպ Պարոյր Հայրիկեանը ինչպէս նաեւ ՀՅԴ֊ն ուզում են գրել դասականով սակայն չգիտեն ինչպէս այն օգտագործել։ էնպէս որ իրենք հակաօրինակ են (:

իսկ դասական կարդալը աչքի սովորելու վրայ ա։

[Progart]

քանի որ ակումբն առաջին տեղերից էր, որտեղ դասականով եմ սկսել գրել, ապա էստեղ էլ եմ ուզում ասել(հանուն ապագա մատաղ սերնդի էլի ), որ չնայած էն ժամանակ անկեղծ համարում ու գտնում էի(ու հիմա էլ գտնում եմ), որ ուղղագրության փոփոխությունն էդ կերպ ճիշտ չէր, բայց այնուամենայնիվ ամեն խնդիր ունի իր վաղեմության ժամկետը ու եթե չես կարողանում տվյալ ժամանակահատվածում լուծել, իսկ խնդիրը կորցնում ա իր արդիականությունը, ապա ամենաճիշտ քայլն էդ խնդիրը բաց թողնելն ա, ոչ թէ անընդհատ փորփրելը։
ու չնայած, որ դասականը սիրուն, պուպուշ, քնքուշ ուղղագրություն ա, բայց ունենք էն, ինչ ունենք

ու նաև, էս թեմայում լիքը տուֆտել եմ, ներող եղեք