մի քիչ ոչ լիարժեք պնդումա..
էս միգրացիայի հետ կապված ամենամեծ խնդիրներից էն ա, որ փաստացի չկա քաղաքակրթությունների միջև դիալոգ..
հա, կարողա իրար հետ նույն փողոցի վրա ապրեն, անգամ նույն տեղում աշխատեն, բայց շատ հազվագյուտ դեպքեր են, երբ եկվորն ու տեղացին սկսում են ավելի խորը ծանոթանալ մեկմեկու մշակույթին:
իհարկե դա, առաջին հերթին, ավելի շատ եկվորին է պետք, բայց նրան էլ դա ոչ միշտ է հաջողվում, քանի որ տեղացիների ուշքը չի գնում նրանց գրկաբաց իրենց շարքերն ընդգրկելու համար:
ինչ խոսք` դրան խոչնդոտում է նաև լեզվին ոչ լիակատար տիրապետելը:
այսինքն` լավագույն դեպքում, եկվորի հաջորդ սերունդն է դառնում տեղի հասարակության <լիարժեք> անդամ (բայց դե սրան էլ լիքը խանգարող նրբություններ կան):
դե ՏՎ-ներն ու մամուլն էլ լրիվ սրա հակաքարոզն են տանում:
էլի իմ վրա օրինակ բերեմ:
ուրեմն վերջին 7 տարին բնակվում ենք մի երեք հարկանի շենքում: 2-րդ ու 3-րդ հարկերում մի-մի բնակարան է, առաջինում` դրանց այգիները, լվացքատները ու գարաժները:
մենք 3-րդում ենք, մեզնից ներքև` մի հին բելգիացի տատի ա:
էս տատիին սկզբից մի երկու անգամ սուրճի-բան հրավիրեցինք ու պըրծ:
չհասկացանք էլ թե ինչի մի օր բարև-բայլուսը թարգեց:
դրանից հետո մի անգամ սրա որդու վրա գոռգռացի (40-ն անց եզ ա), երբ ձեռքից բռնեցի, որ հոր տան պես ներս ու դուրսա անում իմ գարաժ ու իրան ինչ պետքա վերցնում օգտագործում,
մի անգամ էլ` դրա ընկերոջն էի հայհայա ծեծում, երբ իմ այգում միզելուց բռնացրի:
վերջ..
մի օր էլ էս տատին մինչև վերջին խազը երաժշտությունա միացրել ու ամբողջ օրը էդա,
բան չասեցինք մինչ ուշ երեկո, մինչև արդեն երեխեքը չեն կարողանում քնել..
կինս իջավ խնդրելու, թե ցածրացրու արդեն, ձեր երկրի օրենքով երեկոյան 10-ից հետո իրավունք չկա աղմկելու..
սա դուռը բացումա ու սկսումա միանգամից գոռգռալ, թե իմ երկիրնա, իմ տուննա, ինչ ուզեմ կանեմ..
դե ես էլ էլ չդիմացա` հայերենա-հոլանդերենա խառը 7-հարկանիներ բաց թողեցի մի քանի հատ, դուռը փակեց, ձենն անջատեց ու սսկվեց..
արդեն դրանից հետո աշխատում էր աչքներիս չերևալ..
մի 2 ամիս առաջ էլ` էս մեր կողքը նոր շենք սկսեցին կառուցել: հիմքը փորելուց ու աշխատանքներից մեր շենքի պատը դրսից բոյեբոյ վնասվել էր..
ապահովագրություն բան - ուզած-չուզած շփում..
եկավ մեր տուն, առաջինը հայացքը գցեց խաչին ու հալվեց, թե վաաայ, քրիստոնյա եք...
կրոնը մեկ, բայց երկրորդն ու ամենակարևորը` պարզվումա ինքն էսքան ժամանակ մտածելա, թե մեր երեխեքն իրան ինադու են տանը վազվզում ու աղմկում, դրանից էլ նեղացելա ու թարգելա բարևել..
մի հիմար պատմություն մի խոսքով..
բայց բանը նրանումա, որ ասումա` ես էլ էսքան ժամանակ բոլոր ծանոթներիս պատմում էի, թե դուք ինչ վատն եք..
հիմա մի ջան-ջիգյարա բռնել` թող ու փախի..
Բյուր ջան, շատ ուրախ եմ, որ դու տենց պինդ ես կանգնած հողի վրա քո մասնագիտական բնագավառում,Օտարերկրացի գիտնականներն աշխարհին ներկայացնում են տեղի գիտությունը, ու կոնկրետ իմ օրինակում Դանիան աշխարհի առաջ պարզերես ա լինում։ Օտարերկրացին վճարում ա հարկեր, որ դանիացու երեխան կրթություն ստանա։ Իհարկե պոպուլիստ դեմագոգները սա ներկայացնում են որպես տեղացու աշխատատեղի գողանալ, բայց իրականում տենց բան չկա, որովհետև․
1. Էդ աշխատանքներից շատերը տեղացիները լայաղ չեն անում անել (ասենք, հավաքարարի գործ)
2. Էդ աշխատատեղերին համապատասխան որակավորված մասնագետ չունեն։ Իմ աշխատանքը քեզ օրինակ։ Ինձնից առաջ սաղ Դանիան ոտի տակ են տվել, մարդ չեն ճարել, նոր որոշել են դրսից մարդ ընդունել
3. Եթե մրցույթով օտարերկրացի ա անցել, նշանակում ա մրցակցող տեղացիները շատ թույլ են էղել։ Որովհետև օտարերկրացին չունի տեղացու կապերը ու լեզվական կոմպետենտությունը
Բայց իհարկե տեղացին ատելությամբ կլցվի մեր հանդեպ, եթե մենք ներկայացվենք որպես աշխատանք գողացողներ, ոչ թե որպես հասարակության անհրաժեշտ ու կարևոր մաս։
բայց դու չես կարող մտնել մարդու տուն ու իրեն համոզել, որ դու իրենից ավելի շատ իրավունքներ ունես էդ տան մեջ ու դեռ մի բան էլ ինքը քեզ շնորհակալ պիտի լինի, որ եկել ես...
..անգամ եթե դա իրոք տենցա...
մաքսիմում` դու կարող ես պայքարել, որ ինքն ընդունի քեզ որպես իրեն հավասարի...
ինձ օրինակ հաճախ են հարցնում, թե դու քո երեխեքի հետ ինչ լեզվով ես խոսում..Պիվա խմելն էստեղի սոցիալական նորմ ա։ Ու տեղացի ֆաշիստները հենց նմանատիպ բան են թմբկահարում որպես նորմ։ Ուղղակի տեղացիներն ասիմիլյացիա են ուզում։ Վատանում են, որ դիմացինը տանն իր լեզվով ա խոսում, Զատիկին գործի ա գնում, ուրբաթ գիշերներն էլ չի լակում։
ես էլ պատասխան-հարցով եմ դիմում, թե եթե դու վաղը շատ ու շատ բելգիացի կամ հոլանդացիների պես արտագաղթես ասենք Կանադա կամ Հարավ-Աֆրիկյան Հանրապետություն, միանգամից պիտի փոխես տանդ խոսակցական լեզուն?
տրաքողը թող տրաքի` մեկա առանց դա էլ տրաքումա..
երեխեքին էլ, դպրոց գրանցելուց առաջ, երկար զրուցեցինք տնօրենի հետ ու բացատրեցինք, որ մեր տան լեզուն հայերենն է ու դա երբեք չի փոխվելու,
վերջում համաձայնեց, որ իրենք իրավունք չունեն դրա խաթր խնդիր սարքելու ու գրանցեցինք..
փորձառու աչքը միշտ էլ կկարողանա իրեն պիտանի ծակերը գտնել օրենսգրքի մեջ:Տո ինչու՞ եմ հեռու գնում։ Հենց ես մյուս շաբաթվանից սկսած մենակ կես դրույքով աշխատելու իրավունք ունեմ։ Կես դրույքի աշխատավարձով էստեղ չես ապրի։ Ու դրած օրենքների մեջ ծակեր եմ ման գալիս, որ կարողանամ լրիվ դրույքով աշխատեմ։ Դե հիմա ինձ բացատրի․ ես ի՞նչ անեմ։ Մյուս ամսվանից չունեմ աշխատելու իրավունք, բայց ուզում եմ աշխատել։
հավատում եմ, որ դու էլ կկարողանաս:
կարևորը` չհանձնվես..
բայց ինչից ենթադրեցիր, թե ես միգրանտների նկատմամբ բացասաբար եմ տրամադրված??Բա որ դեմ չես միգրացիային, ինչու՞ ես քեզ ավելի շատ բաներով նման, քան տարբեր միգրանտների դեմ էդպես բացասաբար տրամադրված։
չլինի նրանից, որ փաստ արձանագրեցի, թե վերջին միգրացիոն հոսքերի մեջ ավելի ու ավելի քիչ են մարդիկ, որոնք պատրաստ են ու աշխատում են ինտեգրվել տեղի վարք ու բարքին?
Էջանիշներ