Ավարայրի ճակատամարտ 451 թ.։ Հաղթանա՞կ, թե՞ պարտություն

[Lion]

Դրանից հետո` Ճորա Պահակն է, որը պարսիկները փակել էին, բայց... կար նաև Ալանանց Դուռը, որը գտնվում էր հայերի դաշնակից վրացիների տրամադրության տակ: Համենայն դեպս 450 թ-ի հոկտեմբերի Խաղխաղի ճակատամարտում Այրուձին արդեն ներկա էր: Իսկ ճանապարհը հայերը չէին կորցնի` բռնում էս առավոտը արևը աջումդ, ձախումդ` ծովափը և դեպի հյուսիս: Հետո` առավոտ արևը հետևումդ` ծովափը էլի ձախումդ: Վերջում էլ հենց արևը ծագում է ծովից, ուրեմն... Հայաստանին մոտ էս

Ծովափ, միշտ ծովափով գնում էս ու ինքը քեզ տեղ է հասցնում: Վերջը հայերը արդեն 10 տարուց ավել մարտնչում էին այդ տարածքներում, հազար ու մի առևտրական քարավաններ էին տեսել, խոսել այդ մարդկանց հետ, տեղեկություններ հավաքել...

Եվ կրկին` ուրիշ տարերակ ուղղակի չկա:

[Malxas]

Լիոն, չենք կարողանում իրար համոզել: Հետաձգենք խոսակցությունը, չնայած անհանական է, որ քո վարկածը երբևէ ընդունեմ

[Lion]

Այդ դեպքում դու պիտի կարողանաս այլ համոզիչ վարկած առաջադրել

[Malxas]

Տեսնենք: Համենայդեպս իմ առաջարկածը ինձ քոնից ավելի համոզիչ է թվում

[Lion]

Ինփ մոտիվացիան չհամոզեց` Անգղի դեպքերից հետո Հազկերտը թողնի, որ 30.000 հեծյալ ընտիր ռազմիկներ ոչ միայն խաղաղ անցնեն իր տարածքով, այլ` միանան ապստամբներին ???!!

Հա, ի դեպ, քո վարկածը աղոտ կերպով հնարավոր հաստատող մի ակնարկ գիտեմ Եղիշեի մոտ. "И пока, исполнившись этой великой добродетели, творили они дела геройские, над каждым обозначилась некая божественная благодать. Ведь без договоренности с Армянскими войсками, с восточной окраины страны кто-то напал на страну Атрпатакан": Եթե չլիներ այս հաղորդումի այն պահը, որ Եղիշեն չգիտի, թե ով է արևելքից հարձակվել Ատրպատականի վրա և այն, որ նա ընդհանրապես որպես օտարների է վերաբերվում այդ հարձակվողներին ու չի կարևորում այդ իրադարձությունը, Հայոց Այրուձիու պարագայում նա հաստատ այդպես չէր վարվի, ապա կարելի կլիներ ենթադրել, թե այդ. "кто-то"-ն հենց մարտերով արևելքից ճեղքած Այրուձին էր: Բայց այս տարբերակը, հաշվի առնելով այս ու նախորդ պոստերում գրածս, ինձ այնուհանդերձ ծայրահեղ անհավանական է թվում...

[Lion]

ՎԱՍԱԿՅԱՆ ԱՂԱ՞ՆԴ
(սարկազմի հովերով, հոգեթով վերջաբան)

Անցած կիրակի «հոգվույս կիրակին» էր։ Վերջապես համերաշխ ու անդորր հոգով միանում եմ «Հ1»-ի գիշերային ծրագրին, չափազանց հուզախռով-գրավիչ էր հաղորդման գլխագիրը` «Հայոց հարցը»։ Դե, ասացեք, խնդրեմ, հնարավո՞ր է լճիցլճյան ծովախորշերում չհյուրընկալել հայոց հարցերով տապակվող ազգիս իմաստասերներին, այն էլ Բախտամյանի բախտախաղի սեղանի շուրջ։
Կեցցե՛ք, տիարք և կեցցե՛ս, տիկին ազգագրագետ, էդ ինչպե՞ս խախտեցիք ուղեղներիս բորբոսը և գլխի գցեցիք թեթև ձեռքով, որ Վասակ Սյունին ահա 1500 տարի կղերի մեղքով հանիրավի կրել է ազգադավի փշեպսակը, որ Կարմիր Վարդանն այնքան էլ կարմիր չէ, այլ էնպես, մոխրականաչ, և հարկ է փշեպսակը Վասակից հանձնել Վարդանին և հակառակը։
Կարևորն այլ է։ Հայոց հարցի շուրջ հավաքված պարմանիներն ու պարմանուհիները հոգեորսության սեանսի ընթացքում արժանավորապես դարձի եկան, և նրանց կեսի համար Վասակ Սյունին այլևս ազգի փրկիչն է։ Ա՜խ, դիվային այս խաղադրույքներում բավականին էական էր տիար Բախտամյանի ներդրումը, ով, մոռանալով իր հաղորդավարական անկողմնակալությունը, դիվահարի անմեղսունակությամբ շախ էր տալիս ազգագրագետ տիկին Հրանուշի հրաշունչ սեթևեթանքներին։ Այո՜, Վասակի աղանդն այլևս իրողություն է։ Սեղմվեք ու տեղ բացեք նրանց համար, եհովականներ, մորմոններ, սատանայապաշտներ և այլք։

Վրեժ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ

Հ. Գ.- Ի դեպ, տիարք իմաստասերները եթե ինչ-որ կերպ փորձում էին գաղափարական հիմքեր փնտրել Վասակ Սյունու գործողություններում, տիկինն անվերապահ էր ու վերջնագրային` Վասակը ազգասեր պետական այր էր, գնացեք ու մտածեք, թե ով էր Վարդանը։
Այսպիսով, պարզ է դառնում, որ 1500 տարի հայ պատմությունը, մշակույթն ու նրա երևելիները չարաչար սխալվել են և ապրել երջանիկ անգիտության մեջ։

Մնում է ավելացնել... Ողբամ զքեզ, հայոց աշխարհ...
Մնում է ավելացնել... ապրես, Վրեժ Առաքելյան

[Lion]

ՀՀ Անկախության 20-ամյակի շքերթը նայելիս մտքովս "թեմայից դուրս" մի միտք անցավ - հետաքրքիր է, ինչպես են վերաբերվում Վասակին արդարացնողները և Վարդանին հողին հավասարեցնողները... Վարդան Մամիկոնյան շքանշանին

[Varzor]

ՀՀ Անկախության 20-ամյակի շքերթը նայելիս մտքովս "թեմայից դուրս" մի միտք անցավ - հետաքրքիր է, ինչպես են վերաբերվում Վասակին արդարացնողները և Վարդանին հողին հավասարեցնողները... Վարդան Մամիկոնյան շքանշանին

Դե եթե անկեղծ լինենք, ապա անիմաստ բան էմ համարում այդ անվանական շքանշանները: Ու ինչու հենց Վարդան Մամիկոնյան? Ես ոնց որ էն անեկդոը լինի "Էլ ուրիշ հերոսի անուն չգիտեն?":
Ոչ պակաս, նույնիսկ առավել հզոր ու փառաանծ զորավարներ ու հաղթանակներ էին ունեցել:
Սաղ համը հանողը եղավ մեր եկեղեցին, որ Վարդանանց սրբացրեց, մինչ դեռ հայոց ազգի զավակները դարեր ի վեր իրենց կյանքը տվել են հայրենիքի պաշտպանության համար ու իսկի ոչմմի պարգևի էլ չեն սպասել, կամ էլ սրբացման, քանի որ հայրենիքի պաշտպանությունը արդեն իսկ սուրբ պատականություն է:
Բայց եկեղեցին սրբացրեց Վարդանին զուտ նրա համար, որ եթե այդ զորականը իր համակիրների հետ չընդիմանային պարսցի շահին, ապա եկեղեցու վերջ եկել էր: Մորուքավոր տզրուկները առնվազն սոված կմնային, էլ չեմ ասում որ գլուխները կկորցնեին մորուքների հետ միասին: Կկորցնեին իրենց կողմից այդպես ջանասիրաբար կուտակված գանձերը (որոնք այնուամենայնիվ կուտակում ազգին թալանելով էին ու տաիլս օտարներին` դարեր շարունակ): Բացի այդ ում, եթե ոչ Վարդանին, որ մեռավ հանուն հավատքի, համ էլ կաթողիկոսի բարեկամն էր
Ամեն դեպքում` ով էր ճիշտ և ով սխալ, դա այլևս չենք իմանա: ՄԻ բան հաստատ է: Ավարայրը ևս մեկ օղակ է ներկայիս Հայաստանի հասնելու պատմական իրադարձությունների շարքում ու վատ, թե լավ, բայց հիմա կանք: Ենթադրություններն ու եթեները այս պարագայում տեղին չեն, քանի որ ինֆորմացիան բացառիկ սուղ է, իսկ եղածն էլ կողմնակալ ու խեղաթյուրված:

[Lion]

Դե եթե անկեղծ լինենք, ապա անիմաստ բան էմ համարում այդ անվանական շքանշանները: Ու ինչու հենց Վարդան Մամիկոնյան? Ես ոնց որ էն անեկդոը լինի "Էլ ուրիշ հերոսի անուն չգիտեն?":
Ոչ պակաս, նույնիսկ առավել հզոր ու փառաանծ զորավարներ ու հաղթանակներ էին ունեցել:

Չեմ կարծում, որ պետք է հերոսներին "ճակատներով իրար զարկել", մեկի հաշվին մյուսին գովերգել, մեծացնել - ամեն մեկն էլ իր տեղն է ունեցել իր պատմական ժամանակատարածային կոնկրետ հարթությունում և եթե մենք օրինակ Վարդան Մամիկոնյան չունենայինք, հնարավոր է, որ Անդրանիկ էլ չունենայինք:

Սաղ համը հանողը եղավ մեր մինչքրիստոնեական հավատքը, որը չհարմարվեց ժամանակի փոփոխություններին, մինչ դեռ հայոց ազգի զավակները դարեր ի վեր իրենց կյանքը տվել են հայրենիքի պաշտպանության համար ու իսկի ոչմմի պարգևի էլ չեն սպասել, կամ էլ սրբացման, քանի որ հայրենիքի պաշտպանությունը արդեն իսկ սուրբ պատականություն է:

Բայց մեր տաճարները եթե իրենց համակիրների հետ չընդիմանային Հայոց արքային, ապա ամեն ինչ նորմալ կանցներ, ինչպես օրինակ Հռոմում: Մորուքավոր տզրուկները առնվազն սոված կմնային, էլ չեմ ասում որ գլուխները կկորցնեին մորուքների հետ միասին: Կկորցնեին իրենց կողմից այդպես ջանասիրաբար կուտակված գանձերը (որոնք այնուամենայնիվ կուտակում ազգին թալանելով էին ու տաիլս օտարներին` դարեր շարունակ):

Զգում ես, չէ, նույն ոճով կարելի է երկու կողմից էլ գրել...

Բացի այդ ում, եթե ոչ Վարդանին, որ մեռավ հանուն հավատքի, համ էլ կաթողիկոսի բարեկամն էր

Որ կաթողիկոսի, Հովսեփ I Վայոցձորցու?

Ամեն դեպքում` ով էր ճիշտ և ով սխալ, դա այլևս չենք իմանա: ՄԻ բան հաստատ է: Ավարայրը ևս մեկ օղակ է ներկայիս Հայաստանի հասնելու պատմական իրադարձությունների շարքում ու վատ, թե լավ, բայց հիմա կանք: Ենթադրություններն ու եթեները այս պարագայում տեղին չեն, քանի որ ինֆորմացիան բացառիկ սուղ է, իսկ եղածն էլ կողմնակալ ու խեղաթյուրված:

Այսպիսով, Վարդան Մամիկոնյան շքանշան տալը անիմաստ բան ես համարում?

[Varzor]

Չեմ կարծում, որ պետք է հերոսներին "ճակատներով իրար զարկել", մեկի հաշվին մյուսին գովերգել, մեծացնել - ամեն մեկն էլ իր տեղն է ունեցել իր պատմական ժամանակատարածային կոնկրետ հարթությունում և եթե մենք օրինակ Վարդան Մամիկոնյան չունենայինք, հնարավոր է, որ Անդրանիկ էլ չունենայինք:

Բայց եկեղեցին աստացի արեց դա` Վարդանին զատեց բոլոր մյուս հերոսներից, դրա համար էլ հիմա ուրիշ հերոսի անուն չգիտենք

Սաղ համը հանողը եղավ մեր մինչքրիստոնեական հավատքը, որը չհարմարվեց ժամանակի փոփոխություններին, մինչ դեռ հայոց ազգի զավակները դարեր ի վեր իրենց կյանքը տվել են հայրենիքի պաշտպանության համար ու իսկի ոչմմի պարգևի էլ չեն սպասել, կամ էլ սրբացման, քանի որ հայրենիքի պաշտպանությունը արդեն իսկ սուրբ պատականություն է:

Բայց մեր տաճարները եթե իրենց համակիրների հետ չընդիմանային Հայոց արքային, ապա ամեն ինչ նորմալ կանցներ, ինչպես օրինակ Հռոմում: Մորուքավոր տզրուկները առնվազն սոված կմնային, էլ չեմ ասում որ գլուխները կկորցնեին մորուքների հետ միասին: Կկորցնեին իրենց կողմից այդպես ջանասիրաբար կուտակված գանձերը (որոնք այնուամենայնիվ կուտակում ազգին թալանելով էին ու տաիլս օտարներին` դարեր շարունակ):

Զգում ես, չէ, նույն ոճով կարելի է երկու կողմից էլ գրել...

Չե չի ստացվում հավատամքը չի կարող մեղավոր լինել, իսկ ես մեղադրում էին կոնկրետ կառույց` կոնկրետ մարդկանցով:
Մեղադրել տաճարների, որ պահպանում էին իրենց հավատքը օտարների հավատքից ու այն քարոզող դավաճան ու արքայասպան անձի որդուց, որն ինքը նույնպես Տրդատի պես արքային կուռկուռի ձագ դարձրեց? չես զգում, որ համարժեք չի: Հին հավատքը Հայաստանում մշակույթ չի ոչնչացրել, գիտություն չի կուրացրել, հավատքի անունից մարդկանց չի սպանել:

Որ կաթողիկոսի, Հովսեփ I Վայոցձորցու?

Չէ, Պետրոս Գետամեջի
Սահակ Պարթևի բարեկամը չէր? (վայթե թոռն էր )

Այսպիսով, Վարդան Մամիկոնյան շքանշան տալը անիմաստ բան ես համարում?

Չէ, անիմաստ բան եմ համարում անվանական շքանշաններ ու պարգևներ տալը: Ավելի լավ էհնչում, երբ մեդալը մարդու անուն չունի: Դա նաև քաղաքականապես է ճիշտ: Չիշտ է նույնիսկ տեղանունների պարագայում` եթե կարգերը փոխվում են նորմալ անունները չեն փոխվում: Օրինակ մեդալներ ունենք` "քաջարի մարտիկ", "արիության", "մարտական խաչ": Դրանց պարագայում գոնե վեճ չի բռնկվում:

[Lion]

Բայց եկեղեցին աստացի արեց դա` Վարդանին զատեց բոլոր մյուս հերոսներից, դրա համար էլ հիմա ուրիշ հերոսի անուն չգիտենք

Չէի ասի - այլ հերոսների անուններ ևս և գիտենք, և արժանիորեն մեծարում ենք: Այլ հարց է, որ որոշակիորեն անառողջ աժիոտաժը "Ավարայրի" շուրջ ռեկլամ արեց հենց Վարդանին...

Չե չի ստացվում հավատամքը չի կարող մեղավոր լինել, իսկ ես մեղադրում էին կոնկրետ կառույց` կոնկրետ մարդկանցով:
Մեղադրել տաճարների, որ պահպանում էին իրենց հավատքը օտարների հավատքից ու այն քարոզող դավաճան ու արքայասպան անձի որդուց, որն ինքը նույնպես Տրդատի պես արքային կուռկուռի ձագ դարձրեց? չես զգում, որ համարժեք չի: Հին հավատքը Հայաստանում մշակույթ չի ոչնչացրել, գիտություն չի կուրացրել, հավատքի անունից մարդկանց չի սպանել:

Ասածս էնա, նման ձևով հնարավոր է բոլորին էլ մեղադրել - օրինակ, նույն հելլենիզիմի շրջանում, կարծում ես "աստվածաոչնչացման" գործընթաց չի եղել?

Չէ, Պետրոս Գետամեջի
Սահակ Պարթևի բարեկամը չէր? (վայթե թոռն էր )

Իսկ ուր էր Սահակ Պարթևը, երբ եկեղեցին գովերգում էր Վարդանին?

[Varzor]

Չէի ասի - այլ հերոսների անուններ ևս և գիտենք, և արժանիորեն մեծարում ենք: Այլ հարց է, որ որոշակիորեն անառողջ աժիոտաժը "Ավարայրի" շուրջ ռեկլամ արեց հենց Վարդանին...

տենց էլ կա

Ասածս էնա, նման ձևով հնարավոր է բոլորին էլ մեղադրել - օրինակ, նույն հելլենիզիմի շրջանում, կարծում ես "աստվածաոչնչացման" գործընթաց չի եղել?

Բայց հրով ու սրով? Ավերումով?մշակույթի ու գիտության կործանումով?

Իսկ ուր էր Սահակ Պարթևը, երբ եկեղեցին գովերգում էր Վարդանին?

Տունը կարևոր գործով քնած էր Դու ինձանից լավ կասես, թե ուր էր

[Lion]

Մահացել էր, եղբայր, Լուսավորիչների տոհմն էլ հանգել էր: Ասածս էնա, որ պետք չի Վարդանին ցեխը կոխել, դրանով մենք շատ բաներ ենք կորցնում... և հայտնի չի, թե ինչ ենք գտնում...

[Lion]

Անչափ հետաքրքիր նյութ - ժամանակակից պարսիկ պատմաբանի կարծիքը Ավարայրի ճակատամարտի և Վարդանանց պատերազմի մասին -

http://haycafe.ru/blog/158.html

Հետաքրքիր է, չէ, ըստ պարսիկների մենք հաղթել ենք Ավարայրի ճակատամարտում: Ցավալին այն է, որ այս պարսիկը կարծես թե ավելի հարգանքով է մոտենում Վարդանին ու Վարդանանց, քան որոշ հայ "մտավորականներ..."

[Artyom]

Անչափ հետաքրքիր նյութ - ժամանակակից պարսիկ պատմաբանի կարծիքը Ավարայրի ճակատամարտի և Վարդանանց պատերազմի մասին -

http://haycafe.ru/blog/158.html

Իրոք զարմանալի է: Ըստ տրամաբանության նրանք պետք է պատմությունը աղավաղած լինեին, բայց պարզվում է՝ ոչ:

Հետաքրքիր է, չէ, ըստ պարսիկների մենք հաղթել ենք Ավարայրի ճակատամարտում: Ցավալին այն է, որ այս պարսիկը կարծես թե ավելի հարգանքով է մոտենում Վարդանին ու Վարդանանց, քան որոշ հայ "մտավորականներ..."

Երևի, ըստ նրանց, բարոյական հաղթանակն ավելի կարևոր է: