Հնարավոր է նաև, որ այդ դրվագը ավելացվել է, որ շեշտվի Վարդանի կրոնական մոլեռանդությունը, չէ որ ականատես Եղիշեն այդ մասին չի խոսում: Հնարավոր է նաև, որ Վարդանը այդ քայլին դիմել է, որպեսզի ճնշում բանեցնի ապստամբների վրա` "Ես հետ եմ գալիս, բայց դուք ինձ լսում եք" թեմայով:Malxas-ի խոսքերից
Չէի ասի, կարծում եմ իներցիոն մտածողություն է: Նույն Աթիլլայի հետ հաջող բանակցությունները ամենևին էլ չեն խոսում այն մասին, որ Վարդանը վատ դիվանագետ էր:Սա առավելևս ընդգծված պետք է լիներ Վարդան Մամիկոնյանի մոտ, քանի որ նա հայոց սպարապետն էր, պետության առաջին դեմքերից մեկը:
Դե իսկ որ Վարդանը որպես դիվանագետ չէր կարող համեմատվել Վասակի հետ, փաստ է:
Լեոն ես էլ եմ կարդացել ու նա անչափ սուբյեկտիվ է - եղեռն տեսած մտավորականի խեղված մտածողություն է, պարտվողական մտածողություն, ոչ ավել: Իսկ ներկայիս գործակալություններն ու այն ժամանակվանը տարբեր բաներ են: Այն ժամանակներում գործակալությունը տոհմի մենաշորհային պաշտոններ էին, իսկ հիմա` նշանակովի:Ավարայրի ու դրան նախորդած ապստամբության մասին կարդացել եմ շատ հեղինակների: Կարծում եմ անկողմնակալ միայն Լեոն է գրել: Իսկ հայրենասիրությունը կամ կրոնը որպես այդ ապստամբության մոտիվացիա, չեմ նկատել: Չէր բացակայում հայրենասիրությունը, բայց հաստատ առաջին տեղերում չէր: Հեռու չգնանք ու մեր հիմիկվա նախարարների օրինակով նայենք: Նրանք էլ, սկզբունքորեն գործկալության ղեկավարներ են: Ով ինձ կարող է ասել, թե նրանցից որ մեկի մոտ է հայրենասիրությունը ամենաառաջին տեղում: Մի թե ամենաառաջնայինը չեն ձգտում իրենց պաշտոնը պահպանել: Նույնն էլ ահն ժամանակ է եղել հավանաբար: Այսպիսով եզրակացություն, հայրենասիրությունը մեր նախարարների հոգուց չի բացակայում, ոչ այն ժամանակվա, ոչ էլ հիմիկվա, բայց այն կորչում կամ լուծվում է անձնապաշտության, եսամոլության ու միմյանց դեմ մշտական մրցակցության մեջ:
Մեջբերել
Էջանիշներ