Արցախի հիմնախնդիրը

[Mephistopheles]

Կներեք որ միջամտում եմ, բայց մի հարց ունեմ:

Իմ կարծիքով ներկայումս 3 տարբերակ կա Ղարաբաղի հարցում.
1. Ստատուս քվո
2. Ղարաբաղի հանձնում
3. Պատերազմի վերսկսում

Ուրիշ ռեալ տերբերակներ տեսնողներ կան? Ու եթե չկան, արդյուք այս երեք տարբերակի առկայության դեպքում Հայաստանը ինչ որ մտացելու կամ ընտրելու բան ունի? Ակնհայտ չի ընտրությունԸ?

Քննադատելուց պետքա ռեալ ալտերնատիվա առաջարկվի, այլ ոչ թե քննադատվի քննադատելու համար:

Սատուս քվոն լուծում չի, այլ հակամարտության տևականացում… Պատերազմի վերսկսումը հանգուցալուծման եղանակ ա ինչպես ասենք բանակցությունները, բայց եթե պատերազմի արդյունքները որևէ կողմ չի ընդունում ապա նշանակում ա լուծում չկա, քանի որ կոնֆլիկտը մնում ա և հակամարտությունը ցանկացած պահի կարող ա սկսել… պատերազմը կլուծի խնդիրը եթե կողմերից մեկը կապիտուլյացիայի ենթարկվի ու ընդունի իր պարտությունը… Հանձնումը կարող է լուծում լինել եթե Հայաստանն էլ Ղարաբաղն էլ իրենց ժողովրդի մեծամասնությամբ համաձայնվեն…

Ճիշտն ասածու լուծումներ չես առաջարկել այլ առաջարկել ես լուծման եղանակներ… վերջնական լուծումը մեկն է լինելու, բայց դրան կարելի է հասնել հազար ու մի եղանակներով…

[REAL_ist]

Իրականում լուծումը արդեն առկա է, այդ իսկ պատճառով էլ իմ գրածներում դու լուծումներ չես տեսնում: Ղարաբաղը դե ֆակտո ՄԵՐՆ Է: Դե յուրեն, կամ իմ կողմից սիրված հայերեն տարբերակը` ձևական կողմը, արդեն իր բառակազմությամբ շատ բան է ասում:

[Mephistopheles]

Խնդիր չկա, Մեֆ ջան, դու ասես, ես չանե՞մ...



Մեֆ ջան,

1. դու չես կարող մի պետության ղուրբան ըլնես, որի հետ քո ազգաբնակչությունը փաստացի պատերազմի մեջ ա…
2. Համ ասում ես ղուրբան լինեմ քեզ, համ հաթաթա ես տալիս: Դա դիվանագիտական «հանճարեղություն չի», այլ հայավարի անհեռատես յանի դիպլոմատիա: Բա չես մտածում, որ քեզ կհարցնեն՝ բա էդ ոնց եղավ, որ դու Ադրբեջանի հետ խնդիր չունես, բայց ցանկացած ընկած մազի համար պատրաստ ես հաքցնելու՝ սիրահարվելու աստիճան: Դե եթե խնդիր չունես, թող Ադրբեջանը իրա խնդիրները լուծի, ով էս դու որ խառնվում ես:
3. Ինքը լավ էլ ջիգյարավարի իրա հարցերը կլուծի, դու ճանաչում ես իրա տարածքային ամբողջականությունը: Հայերիդ նեղում են, դիմի քո սիրած միջազգային հանրությանը, էդ ով դառար, որ իր երկրի ներքին խնդիրներին ռազմական միջամտություն ես ցույց տալիս: Դիմի, թող մի երկու հոգնած էքսպերտ ուղարկեն, իրանց ուզածը նկարեն, թողնեն գնան: Թեմա կա՞, դու իրանց տարածքային ամբողջականությունը մեկա ճանաչում ես:

Հերիք ա, Մեֆ ջան:

1. ո՞վ ա ասում որ մեր ազգաբնակչությունը պատերազմի մեջ ա… Հայաստանի քաղաքականության ամենակարևոր դրույթներից մեկն էլ հենց դա էր որ մենք Ադրբեջանի հետ խնդիր չունենք ու դրա համար էլ Ղարաբաղին մտցրել էինք բանակցությունների մեջ… դա էր որ մեր վրայից վերցնում էր ագրեսորի կարգավիճակը… Հակամարտող կողմերը Ղարաբաղն ու Ադրբեջանն են

2. Չեն հարցնի Դավ ջան որովհետև անբնական բան չկա մի երկրի կողմից մի այլ երկրի էթնիկ փոքրամասնությանը էթնիկ մաքրազերծումից փրկելու մեջ, մանավանդ որ դա քեզ սահմանակից երկիր է և փոքրամասնությունն էլ նույն ազգից են քեզ հետ… սա քո երկրի շահերից և մարդու անվտանգությունից ելնլով դու իրավունք ունես անելու…

3. ես ճանաչում եմ, Ղարաբաղը չի ճանաչում… ու ստեղ իրա խնդիրն ա առանց ուժի կիրառման համոզել իր իսկ սուբյեկտին մնալ իր կազմի մեջ, կամ էլ ընդունել նրա անկախությունը… ուժի կիրառումը հակաօրինական ա ու դա մեզ լրիվ իրավունք ա տալիս խառնվելու… չկասկածես, կա տենց օրենք

[Mephistopheles]

Իրականում լուծումը արդեն առկա է, այդ իսկ պատճառով էլ իմ գրածներում դու լուծումներ չես տեսնում: Ղարաբաղը դե ֆակտո ՄԵՐՆ Է: Դե յուրեն, կամ իմ կողմից սիրված հայերեն տարբերակը` ձևական կողմը, արդեն իր բառակազմությամբ շատ բան է ասում:

Ապեր, եթե լուծումն առկա է ուրեմն քո առաջարկած 3 տարբերակները պետք է որ բացառվեն… լուծում դրան են ասում… իսկ եթե այդ երեք տարբերակներն այնուամենայնիվ հավանական են, ուրեմն լուծում չկա… իրականում կա պայթյունավտանգ իրավիճակ որը լուծում չի…

Հարց, եթե "ձևական" կողմը չապահովենք, ի՞նչ ես կարծում ի՞նչ կլինի… եթե ոչ մի բան չի լինի ուրեմն չարժե բանակցություններին մասնակցել, իսկ եթե կլինի ուրեմն ձևական չի…

Ապեր, դու կարիք չունես ինձ համոզելու որ Ղարաբաղը մերն ա… ես քեզ հավատում եմ

[Mephistopheles]

Կներեք, որ միջամտում եմ ձեր բանավեճին: Տրիբունի կողմից Սեռժին պաշտպանելը ես չեմ տեսնում ու զարմանում եմ, որ նման բան տեսնող կա… Նախ, կարծում եմ ոչ մեկս էլ չենք կասկածում, որ Աստանայի "չարաբաստիկ" ելույթը ՍՍ-ն չի գրել. նա միայն ընթերցել ա: Էնպես որ, եկեք դա իրեն չվերագրենք: Երկրորդ, ինչ որ ընթերցվել ա, ոչ մի բացասական բան չի ունեցել իր մեջ: Զուտ քաղաքական հայտարարություն ա, որն արվել ա հարմար պահի՝ հարմար տեղում: Հիմա ասել որ դա վատ հայտարարություն ա, քանի որ վատ մարդու շուրթերից ա հնչել՝ անլուրջ ա… Նույն տրամաբանությամբ, կարելի է մերժել անապահովների նպաստի բարձրացման առաջարկը, պատճառաբանելով, որ Գալուստ Սահակյանն է այն ընթերցել…

Ջուզեպպե ջան, երկրի նախագահի բերանից հնչած ցանկաված ելույթի, արտահայտության, բառի համար ինքն ա պատասխանատու ոչ թե իրա ծառ գրողը, ինքն ա կազմավորում իրա ադմինիստրացիան ու ինքն էլ պատասխանատու ա… եթե ինքն իսկի իրա ճառի համար պատասխանատու չի բա էլ ինչի համար ա պատասխանատու… դե թող ճառ գրողը նախագահ լինի

Բա հաջո՞րդն ինչ ա լինելու… վատ պայմանագիր ստորագրելու համար էլ գրիչին պտի մեղադրեն՞ք… Ի՞նչ կլինի ասա գրիչ…

[Mephistopheles]

Մեֆ ջան, չգիտեմ էտ վերջը երբ ա, բայց արդեն 20 տարի ա մերն ա: Ու եթե վերջի հետ կապված կասկածներ կան, դա դեռ չի նշանակում որ հենց հիմա պետք ա ափալ-թափալ ազատվել Ղարաբաղից, որ վերջը բարի լինի: Գումարած դրան, վերջում կարող ա Ղարաբաղով կամ առանց Ղարաբաղի, հզորացած Ադրբեջանը կամ արդեն հզոր Թուրքիան որոշում են, որ Հայաստանն էլ պիտի կուլ տան: Դա չի նշանակում, որ էսօրվանից պետք ա մեզ Թուրքիայի վիլայեթ հայտարարենք:

Ապեր մենք "վերջում" մի 1000 տարի ապրել ենք ու եթե 20 տարվա պատմությունը քեզ տենց երկար ժամանակ ա թվում որ կարում ես ապագան էլ էդ հաշվարկով ծրագրես, փորձի մեր անցած 1000 տարվա վրա հաշվարկ անես… Տրիբուն ջան, ուզում ես ասել որ եթե ամեն ինչ սենց գնաց շատ հնարավոր ա որ Ադրբեջանն ու թուրքիան լաավ թուլանան, մենք էլ լավ թափովանա՞նք… ընգեր, էդ ի՞նչ ցուցանիշներից ես օգտվում… ըտենց ցուցանիշներ մենակ Պուպուլիսը կարա տա…

Տրիբուն ջան հանձնվել պետք չի ուղղկի պետք ա խնդիրը լուծել… Սերոժը լուծման կողմնակից չի… ինքը ստատուս քվոն ուզում ա պահի էնքան ինչքան կարա ու պահելու ձևն էլ էս ա…

Ապեր, տենց ապագա ու ներկա ռեսուրսներով որ նայենք, Հայաստանը ընդհանրապես գոյություն ունենալու իրավունք պիտի չունենար:

ընգեր, գոյության խնդիր չի այլ ստատուս քվո պահելու խնդիր ա ու դիմանալու, որն իվերջո կարող ա վերածվի գոյություն ունենալու խնդրի… ապեր ես էս ասում եմ զուտ մեր պատմության վրա հենվելով…

Նախ ես անկեղծ հավատում եմ, որ մեր ուժի գործոնը միանշանակ որոշիչ ա ստատուս քվոյի հարցում: Այլապես Ադրբեջանը վաղուց ավանտյուրայի գնացած կլիներ: Վրաստանը եքա Ռուսաստանի դեմ ավատնյուրայի գնաց, ինչի՞ ադրբեջանը մեր դեմ չպիտի գնար:

Երկրորդ, եթե նույնիսկ մեր ուժերով չենք պահպանում, մեր համար ի՞նչ տարբերություն: Թուրքիայում էլ լիքը ամերիկյան ռազմական բազաներ կան, 50, 100, 1000 տարով, ու ի՞նչ, Թուրքիան քաղաքականություն չունի: Ամբողջ Եվրոպայով մեկ ամերիկյան բազաներ են, ու ԽՍՀՄ ժամանակ ալամ արևմտյան Գերմանիան ԱՄՆ ռազմական բազա էր, ԽՍՀՄ-ից պաշտապանելու համար: Պատերազմից հետո էլ գերմանական տնտեսությունը ԱՄՆ փողերով վերականգնվեց: Հիմա Գերմանիան պակաս երկիր ա, թե ինչ-որ պահի չկարողացավ իրա ուզածին հասնի ամերիկացիների ու ռուսների մեջտեղը խաղեր տալով:

Հիմա կասես, համեմատեցիր: Հա ապեր, համեմատում եմ, քանի որ համեմատելի ա, ուղղակի մասշտաբներ են տարբեր: Մենք էլ մեր փոքր մասշտաբներով, ռուսական բազայով, ԱՄՆ հետ իրաքում ու Կոսովույում փոքր կոնտինգենտ պահելով, ՆԱՏՈ-ի մեկ ու մեջ միջոցառումների մասնակցելով, ԵՄ հարևանների քաղաքականության մաս կազմելով, խաղեր ենք տալիս, մինչև տենանք, քո սիրած վերջում ինչ ա լինելու: Աշխարքս մեծ ա ու փոփոխական, ու Ադրբեջանի վաղվա ռեսուրսից էսօր վախենալը հիմարություն ա:

ապեր դու հավատում ես, իսկ ես քեզ փաստ եմ ասում… իրանք են ասում որ մի բան եղավ ռուսները խառնվելու են ու հրճվում են… դե գիտես ընգեր, հավատքը չտեսած բանի հիման վրա կարա լինի… իսկ եթե ռուսական բանակի տարբերակը քեզ ձեռ ա տալիս ուրեմն պտի հաշտվես էն մտքի հետ որ մի օր եթե իրանց շահերին ձեռ չտվեց կարան ձեռները ծալած նստեն հենց մեր հողի վրա ու նայեն ոնց ենք "պայալմիշ" ըլնում… էլ չեմ ասում որ կարող ա նրանց էլ օգնեն… նոր են զենք ծախել…եղել ա բռատ…

Կասեմ ինչի չեմ ասի որ… էդ նույն պրիցիպով կարաս ասես "2+2 ի՞նչ ա անում,… մենակ չասես 4" ուրեմն ինչ պտի ասեմ 5՞… չես համեմատի բռատ, վարյանտ չկա, ամերիկյան զորքերը լրիվ ուրիշ պայմաններով ու նպատակներով են Գերմանիայում ու Թուրքիայում, էլ չասեմ որ էդ բազաները թուրքերի ձեռքին ա խաղաքարտ, իսկ մեր մոտ ճիշտ հակառակը, ինչքան ուզում երկարացնում ինչքան ուզում կարճացնում, երբ ուզում մտնում- հելնում են, մենք էլ վճարում ենք… ստեղ նմանություն չկա ուստա…

Մեֆ ջան, հարցը միշտ լուծված, երբ կողմերից մեկի համար լուծված ա փաստացի: Փաստացի լուծման ֆորմալ ձևակերպումները ժամանակի հարց են ու կախված են իրավիճակից: Կիպրոսի հարցը մինչև հիմա օդից կախված ա, բայց Կիպրոսը մտավ ԵՄ: Խորևվաթիայի ու Սերբերի սահմանները ճշտված չեն մինչև հիմա, բայց երկուսի հետ էլ ԵՄ մտնելու բանակցություններ են վարվում: Իսրայելը հարցը փաստացի քառասուն տարի առաջ լուծել ա, մինչև հիմա բանակցում են: Բա ի՞նչ էիր ուզում, ասեինք մենք հարցը լուծել պրծել ենք, դուք էլ ձեր բանակցություններն է՞լ: Կամ Վիշապի ասած «ով չի ուզում մեր լավը, մենք իրա ..... »: Մեֆ ջան, լավ ենք անում, որ բանակցում ենք, այ սենց հաաաաաա բանակցելու ենք:

Ապեր սա շատ սխալ մոտեցում ա, տենց բան չկա եթե խոսքը կապիտուլյացիայի մասին չի, իսկ մենք դա չենք արել… էդ ոնց ա լինում որ փաստացի լուծումը 2 տարի ա քաշում իսկ ֆորմալ ձևակերպումը 12 տարի ա չենք կարում անենք… ուզում ես հայտնի ասացվածքը փոխե՞ս ընգեր "…անելը հեշտ ա՝ ասելն ա դժվա՞ր"… Տրիբուն ջան, արաբ-իսրայեական կոնֆլիկտը դեռ լուծված չի, ինչքան ես գիտեմ… ոչ էլ կիպրոսի խնդիրը

Ապեր, մենք լուծման մեր սահմանում ենք տալիս ու մեզ համոզնում ենք որ լուծված ա… վատ չի, մենակ մնում ա մնացածներին էլ համոզենք, ոնց որ ասում ես "ֆորմալ ձևակերպման խնդիր ա"

Ապեր, միանշանակ ունի, ու չի կարող չունենալ: Բայց էտ ազդեցությունը գերագնահատված ա: Նախ, մի հատ կոնկրետ ճնշում ասա, որ մեր վրա բանացրել են: Չկա ապեր տենց բան: Ուզու՞մ ես անկեղծանամ: Գիտես աշխատանքիս ոլորտը: ԵՄ-ից Հայաստանին հատկացվող աջակցությունը ENP-ի շրջանակներում տարեց տարի մեծանում ա, ու ավելի ա լրջանում: Էս պահին բանալցություններ են գնում համ վիզային ռեժի հետ կապված, համ առևտրային հարցրի հետ կապված, համ էլ լիքը ուրիշ հարցերի հետ կապված, համ էլ Հայաստանը գրանտներ ա ստանում ԵՄ-ից: մեր մեջ ասած, մեկը ես դրան մի քիչ ցավով եմ նայում: Մի կողմից ուրախանում եմ երկրիս համար, մյուս կողմից դժվարանում եմ հասկանալ թե եվրոգոմիկներն ինչ են ուզում: Բայց փաստը մնում ա փաստ - Ղարաբաղի հետ կապված ՀՀ վրա ոչ մի լուրջ ճնշում չկա, բացի Պզոյի գործից: Էտ էլ անհասկանալի ա, թե ինչ ազդեցություն կունենա, կամ կունենա թե չի ունենա: Վայթեմ լրիվ մարելու ա գնա:

Տրիբուն ջան, սահմանների 80%-ի փակ լինելու ազդեցությունը երկրի բոլոր ոլորտների վրա շատ դժվար ա գերագնահատել… իսկ ճնշում կա ապեր, ուզում ես ասել Սերժն իրա գլխին գնում ա պրիցիպներ ա ստորագրում որտեղ հարցի լուծումը նախատեսվում ա ադրբեջանի հողային ամբողջականության շրջանակներու՞մ, հայ թուրքական պայմանագիրը իրա մտքի փայլատակումն ա, Ղարաբաղն էլ մենք մեր հոժար նախաձեռնությամբ ենք բանակցություններից դուրս թողե՞լ… էս տեսակի խայտառակ բաներ մենակ ճնշման տակ կարաս անես, որը որ քո սիրած ստատուս քվոյին հեչ չի նպաստում… Ալիևն իրա դեբիլ հայտարարություններով ավելի ա նպաստում ստատուս քվոյին քան մեր իշխանությունները… ապեր եվրոգոմիկները գիտեն ինչ են անում… Վարկերն ու մնացած բաները դրանք նարկոտիկի պես բաներ են մեր նման երկրների համար, մի հատ որ ծագվում ես արդեն առանց դրա չես կարում… ճնշում էիր ուզում, հես ա… սրանից լավ ճնշու՞մ…

Ապեր, էն որ մենք արտահանում չունենք, դրա պատճառը թուրքիան ու ադրբեջանը չեն ու իրանց հետ փակ սահմանները չի: Դրա պատճառը տնտեսության մոնոպոլացվածությունն ա, ու դրա մեղավորը մենք ենք, ոչ Ռուսաստանն ա, որ Թուրքիան ա, ոլ էլ առավել ևս Ադրբեջանն ա: Դրա պատճռաը ՀՀ ժադնի իշխանություններ են, որ դրած թալանում են Հայաստան ուղարկվող փողերը իրանց արժութային քաղաքականությամբ: Կարդա Հրանտ Բագրատյանի վերջին ելույթները: Թե մի հատ խելոք բան ասող կա, էտ ինքն ա: Ու իրա ասածները, չնայախ ինքը ընդդիմություն ա, ոչ մի կերպ կապված չեն Ղարաբաղի հարցի լուծման կամ սահմանների բաց ու փակ լինելու հետ: Մեկ ու մեջ ինքը չափազանցնում ա, բայց մեկ ա, 90%-ով ճիշտ բաներ ա ասում:

մենակ փակ սահմանը չի ճիշտ ես ասում, բայց եթե մենաշնորհը վերացնենք հաջորդը սահմանները բացելն ա… առանց դրա չի լինի… կարաս մի հատ էլ Բագրատյանին հարց տաս եթե առիթ լինի… էն օրն էր որ արտահանողներից մեկը ՏՎ-ով ասում էր որ Հայաստանից փոթի իրանց վրա նստում ա էնքան ինչքան փոթիից ցանկացած տեղ (մի քիչ չափազանցված ա, իհարկե)… փակ սահմաններով երկիրը չի զարգանա, տենց վերլուծություն չկա աշխարհում… Բագրատյանին ես էլ եմ հարգում ու իրա հոդվածները միշտ աշխատում եմ կարդալ…

Ոչ մի ուժ իրատեսական վերլուծություն չի տալիս, բայց վարվում ա իրատեսական քաղաքականություն, գոնե Ղարաբաղի հարցում - ՆԱՏՈ-ի նիստին չգնալը, արձանագրությունների սառեցնելը, Աստանայում ելույթն ու ոչ մի կոնկրետ բան չստորագրելը մանրից բերում են նրան, որ ստատուս քվոն երկարում ա ու երկարում ա: Մինչև տենանք ինչ ա լինում: Հիմա Ռամը կասի, բայց դե դա մենք չենք որոշել, ռուսներն են մեզ ասել, թե ոնց անենք: Ես էլ կասեմ, Ռամ ջան, նախ, դակազատ արա, որ մենք չենք որոշել, երկրորդ, իմ տանձին չի ով ա որոշել, զատո լավ ա որոշվել:

ապեր ես մեր վարվեցուղության մեջ իրատեսական ոչ մի բան չեմ տեսնում… "Մինչև տենանք ինչ ա լինում"-ը արտաքին քաղաքականություն չի կարա լինի… էսի բոմժի քաղաքականություն ա, իրանք են ասում, "էսօր էլ ապրանք, մի բան կերանք… տենանք վաղն ինչ ա լինելու"… ու ինչ պտի լինի՞… ինչի ենք սպասում… կարող ա մեկ էլ հանկարծ սաղը հետաքրքրությունները կորցնեն ու ասեն "լավ թող ձերն ըլնի՞"… թե ադրբեջանի նավթը պրծնելու ա իրանք էլ կանգնեն ծայրահեղ կրախի առաջ, թուրքիան էլ մասնատվելու ա կորչի գնա՞… սրանցից ո՞ր մեկն ա հնարավոր, որի»ն ենք սպասում… ուրեմն ինչ, մեր ամբողջ քաղաքականությունը էս մոգական "Մինչև տենանք ինչ ա լինում"-ի մեջ ա՞… Սարա Փեյլինը կնախանձեր մեզ… կարա գա մեր մոտ վերաորակավորման…

Իմանալով մեր իշխանությունների ինտելեկտի մակարդակը ու ընդդիմության էս հարցում ոչ մի կոնկրետ բան չառաջարկելը, կարամ քեզ հազար տոկոս հավատացնեմ, որ «մինչև տենանք ինչ ա լինումը»-ը ավելի լավ քաղաքականություն ա, քան «վռազ լուծենք, որ վաղը չկոտորվենք»-ը:

Իսկ էտ «բացի մի ուժը» Մեֆ ջան, բացի ապագայով վախեցնելուց, ոչ մի բան չի արել: Եթե դու դա համարում ես իրատեսական վերլուծություն, պաժալիստա: Ես համարում եմ դա ազգի նկատմամբ ՇԱՏՆԱԺ, որը արվում ա մի բարի նպատակով՝ ԱԺ-ում տեղեր ու ոչ մի բան դրանից ավել:

"Մինչև տենանք ինչ ա լինում"-ի ալտերնատիվը «վռազ լուծենք, որ վաղը չկոտորվենք»-ը չի Տրիբուն ջան, բայց ստատուս քվոն էլ հավերժ չի կարա լինի որովհետև դրա գինը մեզ հալումաշ ա անում, պահենք ապեր ու ե՞րբ պտի տենանք ինչ ա լինելու, կամ ի՞նչ դժվարա տենալ թե ինչ ա լինելու… "միակ ուժի" արածը շանտաժ չի Տրիբուն ջան, մեզ մնում ա պահենք ստատուս քվոն ամեն գնով, սպասենք ու կտենանք ինչ կլինի… իսկականից ցավում եմ…

[Mephistopheles]

Ես կողմ եմ ստատուս քվոյին պահպանմանը, քանի որ ոչ մի երաշխիք չկա, որ ստատուս քվոյի փոխվելու դեպքում Ռուսաստանի ազդեցությունը թուլանալու է: Ավելին, կարող ա ավելի ծանրանա էտ ազդեցությունը, քանի որ Հայաստանը կկորցնի արտաքին քաղաքականության հիմնական խաղաքարտերից մեկը: Իսկ Ռուսաստանի ազդեցության մասին, տես ԼՏՊ «Ղարաբաղ, դեմոգրաֆիական աղետ, միջազգային հանրության ազդեցության սխալ գնահատական (ներող ըլեք, ապե) ու Ռուսաստանի դերն ու նշանակյությունը» թեմայով դասախոսությունում:

… և ոնց ա Ղարաբաղը հանդիսանում քաղաքարտերից մեկը՞… ու որոնք են մյուսները… և ոնց ենք օգտագործել այդ խաղաքարտերը մինչև հիմա…

[Tig]

Սատուս քվոն լուծում չի, այլ հակամարտության տևականացում… Պատերազմի վերսկսումը հանգուցալուծման եղանակ ա ինչպես ասենք բանակցությունները, բայց եթե պատերազմի արդյունքները որևէ կողմ չի ընդունում ապա նշանակում ա լուծում չկա, քանի որ կոնֆլիկտը մնում ա և հակամարտությունը ցանկացած պահի կարող ա սկսել… պատերազմը կլուծի խնդիրը եթե կողմերից մեկը կապիտուլյացիայի ենթարկվի ու ընդունի իր պարտությունը… Հանձնումը կարող է լուծում լինել եթե Հայաստանն էլ Ղարաբաղն էլ իրենց ժողովրդի մեծամասնությամբ համաձայնվեն…

Ճիշտն ասածու լուծումներ չես առաջարկել այլ առաջարկել ես լուծման եղանակներ… վերջնական լուծումը մեկն է լինելու, բայց դրան կարելի է հասնել հազար ու մի եղանակներով…

Մեֆ ջան, փաստորեն տվյալ իրավիճակում դու պատերազմի կողմակի՞ց ես: Էլի վատ լուծում չի՝ կարևորը հանձնելու կողմնակից չես: Կապիտուլյացիա, բան… Լավ ախորժակ ունես…
Բայց դե հիմա մենք ենք պատերազմն սկսո՞ղը: Մեզ 1000 տարի պե՞տքա հիմա սկսել:

հ.գ. գիտեմ որ պատերազմի կողմակից չես, բայց քո գրածից դա եզրակացրացի…

[Տրիբուն]

… և ոնց ա Ղարաբաղը հանդիսանում քաղաքարտերից մեկը՞… ու որոնք են մյուսները… և ոնց ենք օգտագործել այդ խաղաքարտերը մինչև հիմա…

Մեֆ ջան, որ բլոտ լիներ, տոշնի կասեի, Ղարաբաղը թերզ ա, հիսուն, թե չորս թուղթ: Բայց էս պահին, իմ իմանալով դա մոտ 8 հազար քառակուսի կիլոմետր տարածք ա, որի վրա բացի հայկական զորքից ուրիշ բան չկա, ու որը մի հատ երկաաաար սահման ունի Իրանի հետ: Գումարած, ստրատեգիական առումով երկիրը պաշտպանելու համար ահավոր լավ դիրքավորում ա, քանի որ սաղ սարերում ա, իսկ դրանից ներքև դաշտային Ադրբեջանն ա, մինչև Բաքու:

Ի՞նչ ես կարծում, սա միջազգային հարաբերություններում գործոն ա, թե՞ չէ:

Ապեր, հազար տարվա մեջ ձեռներս մի բան ա ընկել, էն էլ ուզում ենք ափալ թափալ տանք ուրիշներին: Լավ գոնե ադրբեջանցիների տեղը ասենք իսպանացինոր կամ իտալացիներ լինեի, կասեի, դե ջհանդամ, կարող ա մի քանի հատ պիցերիա բացեն, երկու հատ էլ ստադիոն ու ֆուտբոլ խաղան, կայֆավատ կլինենք: Բայց մենք վիզ դրած ուզում ենք դա տանք ազերներին, որ ոչ պիցա ունեն նորմալ, ոչ էլ ֆուտբոլ խաղալ գիտեն բեսերը: Մի երկու գրամ նավթ ունեն, ք.քում ենք տակներս:

[Mephistopheles]

Մեֆ ջան, փաստորեն տվյալ իրավիճակում դու պատերազմի կողմակի՞ց ես: Էլի վատ լուծում չի՝ կարևորը հանձնելու կողմնակից չես: Կապիտուլյացիա, բան… Լավ ախորժակ ունես…
Բայց դե հիմա մենք ենք պատերազմն սկսո՞ղը: Մեզ 1000 տարի պե՞տքա հիմա սկսել:

հ.գ. գիտեմ որ պատերազմի կողմակից չես, բայց քո գրածից դա եզրակացրացի…

Չէ Տիգ ջան, դու իմ գրածը սխալ ես հասկացել… փաստորեն… ես լուծման տարբերակներ չեն առաջարկել… իմ նախընտրածը բանակցային ու կոմպրոմիսային եղանակն ա, որ չի քննարկվում թեմայում… պատերազմ մենք չենք սկսի, բայց դա չի նշանակում որ չի լինի… եթե հակամարտությունը լուծում չստանա , կլինի

[Տրիբուն]

… Տրիբուն ջան, արաբ-իսրայեական կոնֆլիկտը դեռ լուծված չի, ինչքան ես գիտեմ… ոչ էլ կիպրոսի խնդիրը

Մեֆ, բա իմ ասածն էլ էտ ա էլի: Լուծված չի արդեն հարյուր տարի ա, որը նշանակում ա, որ փաստացի լուծված ա: Իմացար չէ, որ Կիպրոսի թուրքական մասը հանրաքվե արեց, ասեց ուզում եմ մտնեմ հունական մասի մեջ, հունական մասը մերժեց: Այ սենց մազալու բաներ են լինում աշխարհում: Հունական մասը հասկացավ, որ կորցրածը էլ հետ չի գալու, ու որ հետ ա էլ գա, ավելի վատ իրանց համար:

Իսրայելն էլ, ասում ա, պրոբլեմ չկա, վաղը պաղեստնինի անկախություն եմ տալու, բայց դրած սահմանի երկարությամբ չինական պատ ա սարքում - առը քեզ պաղեստինյան անկախություն: Քսան հատ ՄԱԿ-ի որոշում ա եղել, որով Իսրայելին ասել են «մի հատ արագ սաղ հետ տուր արաբներին ու մնա քո 46 թվի սահմաններով»: Իսրայելն էլ արդեն 65 տարի ա, ասում ա «ախպեր, մի քիչ էլ համբերեք հեսա տալու եմ»:

Հարցը փաստացի երկու դեպքումե լ լուծված ա, թե՞ չէ:

[davidus]

1. ո՞վ ա ասում որ մեր ազգաբնակչությունը պատերազմի մեջ ա… Հայաստանի քաղաքականության ամենակարևոր դրույթներից մեկն էլ հենց դա էր որ մենք Ադրբեջանի հետ խնդիր չունենք ու դրա համար էլ Ղարաբաղին մտցրել էինք բանակցությունների մեջ… դա էր որ մեր վրայից վերցնում էր ագրեսորի կարգավիճակը… Հակամարտող կողմերը Ղարաբաղն ու Ադրբեջանն են

Ո՞նց ով ա ասում։ Մեֆ, եռաբլուրում պառկածները բոլորը անխտիր ղարաբաղցինե՞ր էին։ Էսօր քո զորքերից մարդ չկա՞ կանգնած Ղարաբաղի սահմաններին, սնայպերները մենակ ղարաբաղցի՞ ջահելներին են խփում։ Ագրեսսորի կարգավիճակ ստանում են նախահարձակ լինելիս, ոչ թե քո նկարագրածով։

2. Չեն հարցնի Դավ ջան որովհետև անբնական բան չկա մի երկրի կողմից մի այլ երկրի էթնիկ փոքրամասնությանը էթնիկ մաքրազերծումից փրկելու մեջ, մանավանդ որ դա քեզ սահմանակից երկիր է և փոքրամասնությունն էլ նույն ազգից են քեզ հետ… սա քո երկրի շահերից և մարդու անվտանգությունից ելնլով դու իրավունք ունես անելու…

Մեֆ, դու նախ սկզբից պետք ա ապացուցես, որ էդտեղ էթնիկ զտումներ են եղել։ Այ էս դեպքում կարող ա վզիցդ ագրեսորի պիտակը կախեն։ Ու երևի լավ գիտես, որ փաստերի ներկայացման ասպարեզում մենք 0։10 պարտվում ենք Ադրբեջանին։

3. ես ճանաչում եմ, Ղարաբաղը չի ճանաչում… ու ստեղ իրա խնդիրն ա առանց ուժի կիրառման համոզել իր իսկ սուբյեկտին մնալ իր կազմի մեջ, կամ էլ ընդունել նրա անկախությունը… ուժի կիրառումը հակաօրինական ա ու դա մեզ լրիվ իրավունք ա տալիս խառնվելու… չկասկածես, կա տենց օրենք

Մեֆ, էլի հակասույթւոն կա գրածիդ մեջ։ Դու չես կարող ճանաչել Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը, միաժամանակ զորք մտցնել ԱԴՐԲԵՋԱՆԻ տարածք, քո հայրենակիցների կյանքի անվտանգությունը պաշտպանելու համար։ Տենց լինու՞մ ա Մեֆ ջան։
Ուժի կիրառման հակաօրինականությունը ահավոր հարաբերական բան ա։ Հիմնական շեշտը էդտեղ դեպքերը յուրովի մեկնաբանելու խնդիրն ա։ Ում ոնց ձեռք տվեց, իրեն հարմար տարբերակն էլ կընդունի՝ անկախ դրա ճիշտ ու սխալից։

[Tig]

Չէ Տիգ ջան, դու իմ գրածը սխալ ես հասկացել… փաստորեն… ես լուծման տարբերակներ չեն առաջարկել… իմ նախընտրածը բանակցային ու կոմպրոմիսային եղանակն ա, որ չի քննարկվում թեմայում… պատերազմ մենք չենք սկսի, բայց դա չի նշանակում որ չի լինի… եթե հակամարտությունը լուծում չստանա , կլինի

Ըհը, բա ստատուս քվոի պահպանումը նշանակումա բանակցությունների շարունակում…
Այլ հարցա որ բանակցությունները ախմախ ձևով են տանում…
Իսկ կոնկրետ տվյալ պահին ստատուս քվոի պահպանումից ձեռնատու տարբերակ ես չեմ տեսնում:

[Mephistopheles]

Ըհը, բա ստատուս քվոի պահպանումը նշանակումա բանակցությունների շարունակում…
Այլ հարցա որ բանակցությունները ախմախ ձևով են տանում…
Իսկ կոնկրետ տվյալ պահին ստատուս քվոի պահպանումից ձեռնատու տարբերակ ես չեմ տեսնում:

Բանակցություններ ինչի՞ շուրջ… սա է հարցը… եթե բանակցությունները արդյունք չեն տալիս, պատերազմի հավանականությունը մեծանում ա…
Ստատուս քվոյի պահպանումը լուծում չի…ամեն վայրկյան կարող է պայթել…

[Tig]

Բանակցություններ ինչի՞ շուրջ… սա է հարցը… եթե բանակցությունները արդյունք չեն տալիս, պատերազմի հավանականությունը մեծանում ա…
Ստատուս քվոյի պահպանումը լուծում չի…ամեն վայրկյան կարող է պայթել…

Սենց թե նենց ամեն վայրկյան կարող է պայթել:
Իսկ եթե բանակցությունների արդյունքում Ադրբեջանը հրաժարվումա կոմպռոմիսի գնալ ուրեմն ի՞նչա մեզ մնում անել… սպասել… կամ հարմար առիթի, կամ հարմար առիթ ստեղծել, եթե կարող ենք… ու միշտ պատրաստ լինել պայթյունի:

Տարբերակները սրանքն են, Արցախի ստատուսի դիմաց՝ կամ անկախության ճանաչում կամ Հայաստանին միացում, Ադրբեջանը ստանումա մի քանի շրջաններ հետ… Հիմա եթե սրա շուրջ համաձայնության չի գալիս Ադրբեջանը, ի՞նչ ես առաջարկում, տարածքներ հանձնե՞նք առանձ երաշխիքի… որ ասենք վտանգը պակասե՞լա… Հակառակը, հենց առանձ Արցախի ստատուսի հստակեցման կես մետր հող էլ հանձնեցինք, իմացի որ մի րոպեից պատերազմը սկսելույա: Ու քանի դեռ Ադրբեջանը սրա շուրջ համաձայնության չի գալիս, մեզ մնումա ստատուս քվոի պահպանումը: Ու բոմբի վրա նստած վիճակը, որ ամեն վայրկյան կարա պայթի…