Մեջբերում Երվանդ-ի խոսքերից Նայել գրառումը
Անկեղծ են , Ազիմովը իմ կարծիքով մինչև իրա գրոծեր գրելը մտածել ու խորհել է մարդկության ապագայի մասին, ինքը իր ֆանտաստ գրականության միջոցով փորձում ա նկարագրել իր պատկերացրած ապագա ՄԱՐԴՈՒՆ, մարդկության իր երազած ապագան, Ստանիսլավ Լեմը նույնը, ինքը իր Մագելանի Ամպը գործով նկարագրում ա իր երազած ապագա մարդկությանն ու մարդուն, իրանց հարաբերությունները, ոնց պիտի լինի իր պատկերացմամբ որ մարդկկությունը հասնի էտ մակարդակին, Լեմմը կարծում ա որ էտ հնարավոր ա միայն սոզիալիզմի միջոցով, ինքը անկեղծ ա , կարծում եմ եթե մենակ տիեզերանավ նկարագրեր ու էտ ճանապարհորդությունը էտ վեպը կարողա էլի հետաքրիր լիներ, բայց հաստատ հետք չէր թողնի կարդացողի մոտ:
Անկեղծությունը ինձ համար դա չի: Անկեղծությունը էն կլիներ, եթե գրքում լինեին էսպիսի տողեր. «Դե լավ, ժողովուրդ ջան, արդեն տակս եմ անում, գնամ զուգարան գամ ու էս մի աննասուն գլուխն էլ գրեմ-պրծնեմ, մեկ ա՝ ինչ էլ գրեմ՝ հրատարակչությունը լիքը փող ա տալու» :

Եր, անկեղծության հականիշը էն չի, որ ինչ-որ գրող գիտի, որ X գաղափարը սխալ է, բայց շարունակում է էդ գաղափարը պրոպագանդել, օրինակ: Անկեղծության հակառակն ինձ համար էն է, որ գրողը հաստատ գիտի, որ անհնար է, օրինակ, մթությունը սև ու փափուկ թավիշի նման փաթաթել վրան ու անհետանալ գիշերվա գրկում (հենց նոր էի կարդում ), բայց գրում է՝ ընթերցողին գեղագիտական հաճույք պատճառելու համար: Վան Գոգի «Աստղազարդ գիշերն» էլ ընդհանրապես անկեղծ չի. ինքը հաստատ ոչ էդպիսին է տեսել էդ երկինքը (ֆիզիոլոգիապես անհնար է), ոչ էլ, մանավանդ, էդ երկինքն էդպիսին էր. բայց ինքը «կեղծել» է իրական երկինքը՝ ստեղծագործելու համար: Անկեղծը, իրականը, վստահելին, ապացուցելին հազարից մեկ են այնքան լավը, ինչքան հորինվածն ու անիրականը: