Կազմակերպված մատերիա՝ գիտակցություն

[Elmo]

Շատ եմ ինքնս ինձ տվել այս հարցը: «ի՞նչ ք գիտակցությունը, կամ կազմակերպված մատերիան, ինչպե՞ս է, որ կոնկրետ հերթականությամբ դասավորված ատոմները ստեղծում են ինչ-որ զարմանալի հակություններով օժտված մատերիա»:

Հարցը ավելի պարզ ձևակերպելու համար բերեմ օրինակ: Վերցնենք համակարգչի քեյսը ու մեջը դնենք մայր պլատան, գցենք 2 հատ օպերատիվ հիշողության սարք, կոշտ սկավառակ, սնուցման բլոկ ու տուփը փակենք: Իհարկե այս ամենը չի աշխատի: Եթե նույն դետալները տուփի մեջ հավաքենք այնպես, ինչպես որ պետք է նրանք միացված լինեն, օպերատիվ հիշողության սարքերն ու կոշտ սկավառակները ոչ թե գցենք մեջը այլ միացնենք, ապա այն կաշխատի ու կտարբերվի նույն դետալները քաոսային լցված ու փակված քեյսից:
Արդյունքում ունենք 2 քեյս, որոնցից յուրաքանչյուրը նույն պարունակության է, բայց մեկը կազմակերպված է ու աշխատում է, իսկ մյուսը՝ ոչ, որովհետև չնայած նրան որ նրա պարունակությունը նույնն է, բայց կազմակերպվածությունը տարբեր է:

Նույնն էլ մարդու ուղեղի հետ կարելի է անել: Կացնի մեկ հարված աշխարհի ամենախելացի մարդու գլխին և նա ամենաբութ մարդուց էլ բութ է: Բացի այն, որ բութ է, նրա ուղեղը էլ չի ղեկավարում մարմնի բիոֆունկցիաները և դա բերում է մարմնի մահացության:

ինչու՞մ է կայանում հարցը: Կարո՞ղ է մեր տիեզերքի մատերիան լինել կազմակերպված և օժտված լինել գիտակցությամբ, այնպես ինչպես մարդու ուղեղի նեյտրոնների կոնկրետ դասավորությունն է ստեղծում գիտակցություն: Կարո՞ղ է աստղերի, գալակտիկաների ու սև մատերիայի կոնկրետ այսպիսի համադրությունը ունենալ գիտակցություն: Կա՞ն այլ կազմակերպված մատերիաներ, օժտված գիտակցությամբ: Զուտ տեսականօրեն: Եթե օրգանական նյութերից բաղկացած 0,3 խորանարդ մետր խավալով կարող է ունենալ գիտակցություն, ապա ինչու՞ չի կարող գոյություն ունենալ ասենք 50 խոր/մ ծավալով գիտակից այլ մատերիա:

[Rhayader]

Էլմո, մարդիկ այդքան ֆետիշիզացնում են գիտակցությունը, որովհետև իրենք իրենց ու շրջապատող աշխարհի մասին պատկերացում են կազմում գիտակցության միջոգով: Իսկ այն ընդամենը իրականության հասարակ արտահայտում է, ինչպես, ասենք, գրավիտացիան: Տիեզերքն աշխատում է ճիշտ կազմակերպված լինելու հաշվին՝ մեծ մարմինները ձգում են փոքրերին, ատոմները բյուրեղացանցեր են կազմում, ստեղնը սեղմելիս տառ է գրվում, գրառումներ են ստեղծվում և այլն:
Իսկ գիտակցությունն այդ հսկայական մեխանիզմի մի փոքրիկ անվակ է:

[Whyspher Whisper]

Կարո՞ղ է մեր տիեզերքի մատերիան լինել կազմակերպված և օժտված լինել գիտակցությամբ, այնպես ինչպես մարդու ուղեղի նեյտրոնների կոնկրետ դասավորությունն է ստեղծում գիտակցություն:

Կարծում եմ, կարող է օժտված լինել "գիտակցությամբ", բայց քանի որ "մարդու ուղեղի նեյրոնների կոնկրետ դասավորվածությունից" էապես տարբերվում է տիեզերքի այլ մատերիաների դասավորվածությունը, ապա դա հնարավոր է "էստեղ և հիմա" գտնվելու, կամ նույնիսկ հիշողության արտահայտվածություն լինի բոլորովին այլ` ամեն դեպքում յուրահատուկ կերպով /օրինակ մեզ շատ կենդանիների կամ կորալների, կամ "Սոլյարիսի", կամ էլ մի այլ բանի նման::

[Հայկօ]

Հրաշալի նյութ ա՝ ֆանտաստիկ պատմվածքի համար :

[Rhayader]

Հրաշալի նյութ ա՝ ֆանտաստիկ պատմվածքի համար :

Հավատա ինձ, քիչ չեն: Ակվարիանների գաղափարախոսության հիմքն ա:

[Elmo]

Իրականում տիեզերքում դոմինանտ դեր խաղացողը հենց «կազմաքանդող» մատերիան է: Այսինքն դրան գիտնականները մատերիա չեն էլ կոչում, բայց դրա գոյությունը արտահայտվում է գալակտիկաների ու ամբողջ մեզ տեսանելի մատերիայի արագացումով իրարից հեռացմամբ՝ ցրմամբ: Ներկայիս դիտարկումներով տիեզերքը արագացումով ընդարձակվում է և ցրիվ է գալիս: Դրա պատճառը մութ էներգիան է, որը կազմում է հայտնի տիեզերքի 74 տոկոսը:

Ինձ մատեիայի կազմակերպող ուժի, կամ կազմակերպվածության «ձգտման» առեղծվածը հանգիստ չի տալիս: Ի՞նչն է ընդամենը 26 տոկոս կազմող մատերիային ստիպել կազմակերպվել, չնայած ընդհանուր 74 տոկոս մութ էներգիայի ազդեցությանը: Հա, նշեմ, որ այդ 26 տոկոսից 22-ը մութ մատերիան է, որը մենք չենք տեսնում, բայց որի գոյությունն արդեն ապացուցված է: Այն ստիպում է գալակտիկայի կենտրոնի ու ծայրամասերի աստղերին պտտվել նույն պարբերությամբ ու գրավիտացիոն ազդեցությամբ նույնպես երևում է: Ցանկացած գալակտիկայի զանգվածը տեսանելի մատերիայից 160 անգամ մեծ է ստացվում, քան պետք է լիներ:

Ի՞նչն է կազմակերպում մատերիան սկսած ատոմներից, մարդու ուղեղի նեյրոններից, մինչև աստղյին կլաստերների ու գալակտիկաների մատերիան:

[KiLa]

Հարգելի Էլմո, հարցադրուները, որոնք դու անում ես, ինձ էլ են հետաքրքրում: Ես էլ շատ եմ մտածել, այսպես ասած ,,բարձրագույն մատերիայի" եվ ,,բացարձակ գիտակցության" մասին: Հեռու եմ, որևէ կոնկրետ ու խելացի եզրահանգումից: Այլ կերպ ասած, թեման ինձ շատ է հետաքրքրում, բայց որևէ լուրջ եզրահանգման համար բավարար մասնագիտական գիտելիքներ և ինֆորմացիա չունեմ: Բայց միանշանակ հակված եմ մտածելու՝, չգիտեմ որտեղից այդ վստահությունը՝, որ անպայման կա այլ, ավելի բարձր գիտակցություն: Եվ այդ գիտակցությունը կոնկրետ մատերիայի՞, թե՞ անտիմատրիայի կազմակերպված համադրության արդյունք է նույնպես չգիտեմ:
Փորձեմ խոսել ավելի պարզ: Թողնենք առայժմ հեռու տիեզերքը, խոսենք հենց մեր երկրի ու մեր մասին, որպես այդ տիեզերքի մի միավորի, մի մասնիկի: Երկիր մոլորակի վրա գոյոթյուն ունի կյանքի բազմաթիվ դրսևորումներ, գիտակցության իրեն հատուկ ձևով: Շատ ժամանակ մեզ նույնիսկ թվում է թե այդ գոյակցությունները գոյություն ունեն մեկը մեկից անկախ: Տասնայկ հազարավոր միաբջիջներ, բազմաբջիջներ, միջատներ ու.....մինչև մարդ, մինչև մեր մոլորակի՝, մեր կարծիքով՝, բարձրագույն էակը: Ինքը՝, մեր մոլորակը, կազմված է բազմապիսի օրգանական ու անօրգանական միացություններից, բազմապիսի ապարներից ու նյութերից: Ու առաջին հայացքից ամեն մի գոյակցություն, ամեն մի մեծ թե փոքր կենդանի ապրում է իր կյանքով, առանձին: Բայց այս ամենի հետ մեկտեղ, ես մտածում եմ, որ մեր երկիր մոլորակը, այդ ամենով հանդերձ մի առանձին միավոր է, իրեն հատուկ մասնիկների կազմակերպված համադրությամբ ու դրան
օժանդակ գիտակցությամբ: Եվ այս առանձին, իր կյանքով ապրող ու գոյատևող միավորը, Երկիրը, հանդիսանում է մի ավելի մեծ, տվյալ դեպքում մեր համաստեղության մի փոքրիկ-փոքրիկ մասնիկը: Եվ մեր համաստեղությունն էլ կազմված լինելով այսպիսի կազմակերպված ու բազուն այլ մասնիկներով, առանձնանում է իրեն հատուկ գիտակցությամբ...և այսպես շարունակ: Գուցե և սա շատ ծիծաղելի ու անհեթեթ թվա, բայց ես այսպես եմ մտածում:

[dvgray]

Ի՞նչն է կազմակերպում մատերիան սկսած ատոմներից, մարդու ուղեղի նեյրոններից, մինչև աստղյին կլաստերների ու գալակտիկաների մատերիան:

տիեզերքում կազմակերպման ընդանուր մեխանիզմը, դա էլետրամագնիսական էներգիան է: դա ըստ այժմ մարդուն հայտնի գիտելիքի:
այն կա, գոյույուն ունի , ունի սկիզբ և ունի վերջ: տիրեզերքը ունի սկիզբ ունի վերջ:
գրավիտացիան, դա անդրտիրեզերական երևույթի անդրադարձ է ընդամենը:

մարդը իր գիտակցությամբ ոչ այլ ինչ է, քան տիրեզերական մի փոքրիկ համակարգ: այն ընդգրկված է ավելի ընդգրկուն համակարգերի մեջ: այն ինչ ու մենք համարում ենք "գիտակցություն", ոչ այլ ինչ է, քան տիրեզերական կոդավորված համակարգի ծրագրավորված ֆունկցիա, գործողություն:

ըստ ավանդության, մարդը մեկ անգամ շատ մոտ է եղել հասնելու քո նշած մյուս "գիտակցությանը": դա Բաբելոնկան աշտարակաշինությունն էր: սակայն դրանցի հետո տիեզերքը մեզ շպրտեց մի քանի մակարդակ ներքև: ու այժմ էլ, այդ հարցի պատասխանը ստանալուն ուղղված ամեն մի քայլ մեզ շպրտում է ավելի ու ավելի ներքև՝ տիրեզերական համընդանուր "գիտակցական" սանդղակի վրա:

[Ժունդիայի]

Հարգելի Էլմո, հարցադրուները, որոնք դու անում ես, ինձ էլ են հետաքրքրում: Ես էլ շատ եմ մտածել, այսպես ասած ,,բարձրագույն մատերիայի" եվ ,,բացարձակ գիտակցության" մասին: Հեռու եմ, որևէ կոնկրետ ու խելացի եզրահանգումից: Այլ կերպ ասած, թեման ինձ շատ է հետաքրքրում, բայց որևէ լուրջ եզրահանգման համար բավարար մասնագիտական գիտելիքներ և ինֆորմացիա չունեմ: Բայց միանշանակ հակված եմ մտածելու՝, չգիտեմ որտեղից այդ վստահությունը՝, որ անպայման կա այլ, ավելի բարձր գիտակցություն: Եվ այդ գիտակցությունը կոնկրետ մատերիայի՞, թե՞ անտիմատրիայի կազմակերպված համադրության արդյունք է նույնպես չգիտեմ:
Փորձեմ խոսել ավելի պարզ: Թողնենք առայժմ հեռու տիեզերքը, խոսենք հենց մեր երկրի ու մեր մասին, որպես այդ տիեզերքի մի միավորի, մի մասնիկի: Երկիր մոլորակի վրա գոյոթյուն ունի կյանքի բազմաթիվ դրսևորումներ, գիտակցության իրեն հատուկ ձևով: Շատ ժամանակ մեզ նույնիսկ թվում է թե այդ գոյակցությունները գոյություն ունեն մեկը մեկից անկախ: Տասնայկ հազարավոր միաբջիջներ, բազմաբջիջներ, միջատներ ու.....մինչև մարդ, մինչև մեր մոլորակի՝, մեր կարծիքով՝, բարձրագույն էակը: Ինքը՝, մեր մոլորակը, կազմված է բազմապիսի օրգանական ու անօրգանական միացություններից, բազմապիսի ապարներից ու նյութերից: Ու առաջին հայացքից ամեն մի գոյակցություն, ամեն մի մեծ թե փոքր կենդանի ապրում է իր կյանքով, առանձին: Բայց այս ամենի հետ մեկտեղ, ես մտածում եմ, որ մեր երկիր մոլորակը, այդ ամենով հանդերձ մի առանձին միավոր է, իրեն հատուկ մասնիկների կազմակերպված համադրությամբ ու դրան
օժանդակ գիտակցությամբ: Եվ այս առանձին, իր կյանքով ապրող ու գոյատևող միավորը, Երկիրը, հանդիսանում է մի ավելի մեծ, տվյալ դեպքում մեր համաստեղության մի փոքրիկ-փոքրիկ մասնիկը: Եվ մեր համաստեղությունն էլ կազմված լինելով այսպիսի կազմակերպված ու բազուն այլ մասնիկներով, առանձնանում է իրեն հատուկ գիտակցությամբ...և այսպես շարունակ: Գուցե և սա շատ ծիծաղելի ու անհեթեթ թվա, բայց ես այսպես եմ մտածում:

Kila-ի ասածը դա մոտավորապես այս հոլովակի պարունակությունն է, ուղղակի տիեզերական մաշտաբով է այստեղ ներկայացված:

[Ժունդիայի]

Գիտակցության վերաբերյալ իրականում մինչ օրս հնարավոր չէ գտնել որևէ բավարար բացատրություն թե' գիտական,առավել ևս կրոնական դաշտում: Մեր տիեզերքը, դեռևս Մեծ Պայթյունից առաջ, ի հայտ է եկել կազմակերված ձևով հետագայում տարածվել է անկազմակերպ, ինչը դեռ շարունակում է այսօր: Սա ինչպես բոլորս գիտենք մի փաստ է, որը ապացուցված է գիտության կողմից:
Տիեզերքում ձևավորված ատոմներն իրենց մեջ պարունակում են որոշակի ինքնակա, տարերային անկազմակերպվածության մակարդակ: Այսինքն` իրենք իրենց մասնատվում են, կորցնում են էլեկտրոններ,նեոտրոններ, պրոտոններ և չեն պահպանում գիտակից տեղեկատվություն, առավել ևս հիշողություն: Նրանք այդ ամենն անում են ներկա ժամանակի մեջ, կազմելով նորանոր ատոմային միացություններ, ֆիզիկական և քիմիական գործոններից ելնելով կոմբինացվում են և հակառակը: Այս օրենքը կոչվում է Էնթրոփիա: Այսինքն ղեկավարում է տվյալ կազմակերպվածությունը և անկազմակերվածությունը:
Եթե մեր տիեզերքի մատերիայից հնարավոր չէ ստեղծել գիտակցություն և հիշողություն, ապա մատերիան, որը կազմված է տվյալ հատկանիշներով` այսինքն ունակություն ունի ստեղծելու էնթրոպիայի տիեզերքը կամ էլ տվյալ կարգը, անհրաժեշտաբար/հետևաբար/բնականաբար ծագել է մեկ այլ տիեզերքից:

[Հարդ]

Լավ մտքեր են, բայց ես համակարգչի պրոցեսորը մարդկային գլխի հետ չէի համեմատի:
Գլուխն ինքնագլուխ է կայացնում որոշումներ, պրոցեսորը սպասում է, որ մարդու գլուխը որոշի, թե ինքն ինչ անի:

[յոգի]

Կազմակերպված մատերիա՝ գիտակցություն
Շատ եմ ինքնս ինձ տվել այս հարցը: «ի՞նչ ք գիտակցությունը, կամ կազմակերպված մատերիան, ինչպե՞ս է, որ կոնկրետ հերթականությամբ դասավորված ատոմները ստեղծում են ինչ-որ զարմանալի հակություններով օժտված մատերիա»:

Շատ պարզ երևույթ է Գիտակցությունը, որը իշխում է մատերյայի վրա, իսկ մատերյան չունի գիտակցություն: Մի եկու օր առաջ ընկերոջս հայրը հեռացավ կյանքից, դրանից մի քանի օր առաջ նա խոսում էր մեր հետ, գիտակցում էր, բայց երբ մահացավ նա էլ չեր կարողանում մեզ հետ շփվել կամ խոսել, մարմինը պարկած էր մահճակալին, բայց առանց գիտակցության, նույն մարմինը, նույն ատոմները, նույն ուղեղը, նույն մատերյան, այդ դեպքում ին՞չ կատարվեց, ու՞ր գնաց գիտակցությունը...
Մատերյան դա միշտ մեռած է, գիտակցությունն է դրան կյանք տալիս, որը տարածվում է ամբողջ մարմնով և կենդանացնում է մատերյան և այդ Գիտակցությունը դա Ապրող Էակն է, որը իր Էնարգյան տարածում է ամբողջ մարմնով: Գիտակցությունը տարածվում է մարմնով տասը օդի շնչառական ուղիներով, որոնք կապ են հաստատում Էակի և մարմնի միջև..

Նույնն էլ մարդու ուղեղի հետ կարելի է անել: Կացնի մեկ հարված աշխարհի ամենախելացի մարդու գլխին և նա ամենաբութ մարդուց էլ բութ է: Բացի այն, որ բութ է, նրա ուղեղը էլ չի ղեկավարում մարմնի բիոֆունկցիաները և դա բերում է մարմնի մահացության:

ինչու՞մ է կայանում հարցը: Կարո՞ղ է մեր տիեզերքի մատերիան լինել կազմակերպված և օժտված լինել գիտակցությամբ, այնպես ինչպես մարդու ուղեղի նեյտրոնների կոնկրետ դասավորությունն է ստեղծում գիտակցություն: Կարո՞ղ է աստղերի, գալակտիկաների ու սև մատերիայի կոնկրետ այսպիսի համադրությունը ունենալ գիտակցություն: Կա՞ն այլ կազմակերպված մատերիաներ, օժտված գիտակցությամբ: Զուտ տեսականօրեն: Եթե օրգանական նյութերից բաղկացած 0,3 խորանարդ մետր խավալով կարող է ունենալ գիտակցություն, ապա ինչու՞ չի կարող գոյություն ունենալ ասենք 50 խոր/մ ծավալով գիտակից այլ մատերիա:

Իսկ տիեզերքին ղեկավարում է Գերագույն Գիտակցությունը...

[Հայկօ]

Հավատա ինձ, քիչ չեն: Ակվարիանների գաղափարախոսության հիմքն ա:

Ես ոչ մեկը չգիտեմ (գաղափարախոսությունները համեստորեն կշրջանցեմ) : Հիմա մենակ Ազիմովի «Վերջին հարցը» պատմվածքն ա մտքիս գալիս, էն էլ էլի նույնը չի:

Elmo-ի միտքը շատ հետաքրքիր ա. իմ մտքով չէր անցել, օրինակ:

[Whyspher Whisper]

Ի՞նչն է ընդամենը 26 տոկոս կազմող մատերիային ստիպել կազմակերպվել, չնայած ընդհանուր 74 տոկոս մութ էներգիայի ազդեցությանը: Հա, նշեմ, որ այդ 26 տոկոսից 22-ը մութ մատերիան է, որը մենք չենք տեսնում, բայց որի գոյությունն արդեն ապացուցված է: Այն ստիպում է գալակտիկայի կենտրոնի ու ծայրամասերի աստղերին պտտվել նույն պարբերությամբ ու գրավիտացիոն ազդեցությամբ նույնպես երևում է: Ցանկացած գալակտիկայի զանգվածը տեսանելի մատերիայից 160 անգամ մեծ է ստացվում, քան պետք է լիներ:

Էն օրը կարդացի, որ գիտնականները նոր գալակտիկա են հայտնաբերել` լիովին մութ մատերիայից բաղկացած: Չգիտեմ ինչ է դա մեզ տալիս, ամեն դեպքում, կարծում եմ, հեռու չենք դրա էությունը բացահայտելու պահից, դե հետո էլ կամաց-կամաց մութ էներգիան կհասկանանք ինչ է /մեր մարդկային գիտակցության սահմաններում/, վերջում էլ երևի մի բան պարզ կդառնա գիտակցության տարածվածության հարցի վերաբերյալ աշխարհում:

[Elmo]

Թեման բացելուց իհարկե չեմ ակնկալել, որ կստանամ պատասխան իմ հարցերին, որովհետև դրանց պատասխանը գտնելուց նոբելյան մրցանակի կարժանանաք: Ուզում եմ պարզապես քննարկենք ու ամեն մեկս մեր հասկացածով կիսվենք:

Էս թեմայով ցանկացած մտորրում կամ ցանկացած հետևություն կարող է շատերի համար ծիծաղելի ու անհավանական թվա, բայց մի պատմական ճշմարտություն կա, որը պետք է որ բոլորին ստիպի լուրժ վերաբերվել հարցին:

Մարդը օժտված է գիտակցությամբ: Իր գիտակցությամբ մարդը կարողանում է ինչ-որ չափով հասկանալ տիեզերքի բնույթն ու իր իսկ սեփական ուղեղի աշխատանքը: Մարդը կարողանում է հասկանալ, որ ունի գիտակցություն: Շատ կենդանի օրգանիզմներ դա չեն գիտակցում: Եթե փորձենք միաբջիջ ամեոբային բացատրել նրա դերը սննդի շղթայում՝ ոչինչ չի ստացվի:

Բայց այստեղ գալիս է ամենամեծ բայցը: Մեր մոլորակը իր վրա բնակվող կյանքի բոլոր դրսևորումներով ու կատարյալ կազմակերպվածությամբ ինքնին բավականին զարմանալի տեղ է: Չվախենամ բնորոծումներից. մեր մոլորակը հրաշք տեղ է տիեզերքում: Ու այդ հրաշք տեղի ամենաինտելլեկտուալ կենդանին՝ մարդը երևի միակն է, որը հրաշքներին չի հավատում, բայց իր իսկ գոյությունն ու գիտակցությամբ օժտված լինեը ավելի քան հրաշք է: Դրա համար ամենաանհավանական տարբերակները նույնիսկ ըսկի էլ խելքից դուրս չեն ու ծիծաղելի չեն: Ծիծաղելի չէ, որ մի քանի միլիոն նյարդային բջջիջները կոնկրետ դասավորության դեպքում գիտակցություն են ձեռք բերում ու ծիծաղելի չի լինի, եթե մեզնից մեկը անում է ենթադրություն, որ մեր մոլորակը իր բոլոր կենսահամակարգով ձևավորում է ավելի կատարյալ գիտակցություն: Ու առավել ևս չեմ ծիծաղի, եթե մեկն ասի, որ տիեզերքը, իր բոլոր ատոմների կոնկրետ դասավորությամբ օժտվել է գիտակցությամբ՝ գերհզոր գիտակցությամբ: