Վիոլետ Գրիգորյան

[Վարպետ]

Պարզապես երբ ես բակով տուն գալուց քյառթու ապերների անհեթության հասնող աղաղավաղված հայերենի պատառիկներն եմ ակամա լսում, չեմ ուզում տուն գալով և հնարավորինս տաքուկ մի անկյունում կուչ գալով` գիրք վերցնել ձեռքս և կարդալ նույն բաները ինչ քիչ առաջ 'քուչում' էի լսում:

Անհնար է նման համեմատություն անելը: Դա գրեթե նույնն է, ինչ համեմատել Օպերայի բակում հավաքված պապիկների "դիսիդենտական" դիալոգները "Գուլագ Արխիպելագի հետ": Չէ, ես չեմ հավակնում Վիլոլետի եւ Վահանի ստեղծագործություններին այդ աստիճան պատմական կարեւորություն հաղորդել, որքան Գուլագին, բայց հուսամ հասկացաք, ինչ նկատի ունեմ: Ցանկացած իդեա կարելի է վերածել գրականության, ցանկացած գրականություն կարել է ընդունել կամ չընդունել, սակայն օբյեկտիվ ընթերցողը պարտավոր է նույնքան օբյեկտիվ գնահատական տալ: Գրականությունը կամ լավն է, կամ վատը, անկախ նրանից դուր գալիս է թե ոչ: Ես համարում եմ, որ քաքի մասին նույնիսկ կարել է լավ ու վատ գրել:

Իսկ ինչ վերաբերում է այժմյան հերոսներին եւ նրանց խոսելակերպը ֆիլտրացիայի ենթարկելուն` էլի թող ներկայացնեն ինչպես կա, բայց ոչ այնպես, որ դա զզվանք ու սրտխառնոց առաջացնի: Գրականությունը, իմ կարծիքով, կոչված է մեզ փոխել դեպի լավը, լուսավորը, կատարյալը: Զզվանք առաջացնել կարող է ցանկացած գրողիկ, իսկ արհամարհանք դեպի կերպարը ու ցանկություն` չլինել այդպիսին` արդեն բոլորին չէ տրված:

Չեմ համարում, որ գրականության միակ նշանակությունը ազգակրթման գործն է (հորս արեւ էս ինչ ասեցի...): Այդպիսի գրականություն շատ կա ամեն տեղ եւ ամեն ժամանակներում, ու դա բավարար է: Գրականությունը պետք է հույզ առաջացնի, զգացմունք, կլնի դա հրճվանք, թե նողկանք: Եթե առաջացնում է, ուրեմն լավ գրականություն է: Իսկ լավ գրականությունը դա հենց գրողի էն ներքինն է, որը ինքը մեր առաջ բացում ա, իր անկեղծությունն ա, որը պետք ա գնահատել, մանավանդ երբ դա արվում է պրոֆեսիոնալ մակարդակով: Ինձ թվում է Ռեմբոն երբ գրում էր "ես փսխեցի քո հեշտոցին", այնքան էլ չէր ուզում զզվացնել, ուղղակի մաքսիմալ անկեղծ էր, ինքը ապրում էր էդ պահին էդ զգացմունքը, ուզում էր մենք էլ ապրենք, ուզում էր իրեն հասկանանք: Եթե Վահանը էդ պահին քաք տրամադրություն ունի ու որ կողմ նայում ա քաքի հոտ ա գալիս, կամ եթե Վիոլետը էդ պահին ուզում խափշիկ շինի, չի կարող նստել ու գրել "ախր ես ինչպես վեր կենամ գնամ".... Անկեղծ չի, ու կզռռա, որ անկեղծ չի: Այդ էդ կեղծավորությունը ավելի մեծ նողկանք ա առաջացնում, քան թե նողկալի թվացող անկեղծ տողերը:
Սիրում եմ էդ մարդկանդ նիհիլիզմը, ծաղրանքը` ամեն տափակ հանգավորվումը պոեզիա համարելողների նկատմամբ, արհամարհանքը` ամեն անհասկանալի վեհակարկառ, ամպագոռգոռ ու սահմռկեցուցիչ բառերի շարանը պոեզիա համարողների հանդեպ:
Կներեք, սումբուր մտքերիս համար, բայց ուղղակի մի քիչ ջղայնացա: