Վանո Սիրադեղյան 1946 -

[Գաղթական]

Եւ պատկերացրեք, առանց այդ «ազգային առանձնահատկությունների» անհրաժեշտության գիտակցության ապրում են անդարդ՝ իրենց մեծ ու փոքր տափա՜կ, կանաչ հարթավայրերում եւ դեգրադացվում՝ Ցեղասպանության ու Պահանջատիրության նման հոգին վեհացնող բաների բացակայության պատճառով։»

Բացարձակ անհիմն սարկազմ:
Առնվազն ինքն իրեն մտածելու ունակ համարող հային հարիր չի նման տոնով խոսել Ցեղասպանության մասին:

Հ.Գ. էս պռոստը էդ դրվագի մասին էլի: Բայց ընդհանրապես լիքը սենց պահեր կան՝ իր գրչի տակից դուրս եկած:
ՈՒ սա ասում եմ դեռ իրենից շատ բան չկարդացած:

[Շինարար]

Դե հետհեղափոխական բոլոր ղեկավարներն էլ հակասական են, չեմ ասում՝ մեկ ա ձև չկա սխալ չգործելու, ուրեմն պիտի միանշանակ ընդունվեն, բայց պիտի հասկանալի լինի նաև, որ թերևս էդ սխալները օրինաչափ են: Մարդիկ էսօր ՖիդելԿաստրոներին ու Չեգեվարաներին են հերոսացնում, մեր հանրապետության առաջին հետխորհրդային իշխանությունը էդ առումով հազար քայլ առաջադեմ ու առաջ ա՝ Լևոն լինի, Վանո լինի, Վազգեն լինի: Միևնույն ժամանակ ոչ մեկն էլ իդեալական չեն ու էս երեքից ինձ համար ամենաբացասականը Վազգենն ա, բայց կարող ա զուտ խորությամբ չեմ զբաղվել իրանց գործունեության մեջ ու տեղյակ չեմ մանրամասների: Գուցե ամենասուրբն ա ինքը, ես չգիտեմ: Ուղղակի լավ հիշում եմ, որքան ատելի կերպար էր Վազգենը, մարդիկ Մուսոլինիին էին նմանացնում ու սպանությունից հետո ոնց միֆականացվեց, որ հիմա նույնիսկ վտանգավոր ա հրապարակային քննադատել իրան, որովհետև հայրենիքի դավաճան կարող պիտակվես: Վանոն ու հատկապես Լևոնը էդ առումով մնացել են ժողովրդի քավության նոխազ: Մինչդեռ եթե կոնկրետ փաստերով խոսենք, Լևոնի ղեկավարության օրոք եղավ մեր նորագույն պատմության ամենամեծ ձեռքբերումը՝ Արցախի ազատագրումը: Ու հազար տարի հետո հայ ժողովրդի ռազմական պատմությունը գրողները էդ են հիշելու, թե ոնց մեր փոքրաթիվ ուժերը ջախջախեցին ադրբեջանցիների հարբած փղերին:

Չեմ սիրում ոչ Վազգենի, ոչ Վանոյի գրականությունը: Մաթևոսյանի շվաքի տակ, հզոր ազդեցության տակ ինձ համար համարյա անհնարին ա թվում, որ էդ սերնդից հզոր գրող դուրս գար, անկախ նրանից քաղաքականության անցան, թե չանցնեին: Կամ պիտի լրիվ մերժեին էդ ազդեցությունը ու լրիվ այլ ոճի գրականություն ստեղծեին, կամ մնային ուղղակի նմանակողներ ու հետևորդներ: Վանոյի գրականությունը նաև ճչացող սեքսիստ ա, մի բան, որ Հրանտի մոտ օրինակ չկա: Չեմ ասում սեքսիստ հզոր գրականություն չի լինում՝ Մարիո Վարգաս Յոսան ձեզ օրինակ, բայց մի տեսակ շատ ա ճչում Վանոյի մոտ: Իհարկե նենց ա գրում, որ համենայն դեպս երբեք ձանձրալի չի, մի շնչով կադացվում ա, զուտ չեմ հասկանում, երբ մարդիկ շատ են հիանում իրանով՝ որպես գրողի:


Իննսունականներին Վանաձորում բեսպռիձել էր հաստատ, ու ասենք բոլոր ժամանակներում ընդդիմության նկատամամբ վանաձորցիների թերահավատության պատճառներից մեկը միշտ եղել ա էդ իննսունականների բեսպռիձելի մասնակիցների ոգևորությունը էդ ընդդիմությամբ: Կոնկրետ չեմ հիշում, երբ ֆիզիկապես ոչնչացվեցին էդ բեսպռիձել իրականացնողները, բայց Վանաձորը ասենք Սյունիքից ու Գյումրիից շուտ դուրս եկավ ֆեոդալիզմի ճիրաններից, ու դա ոնց որ հաջորդեց արդեն Լևոնանց իշխանությանը: Իհարկե, լուրջ ուսումնասիրել ա պետք, չգիտեմ լրագրողական անկողմնակալ հետաքննություն լինի, հստակ իմանանք ինչը խի էր տենց:

Ինչևէ, որ Վազգենն էլ, Վանոն էլ շատ հետաքրքիր կերպարներ են, լավ կամ վատ՝ մի կողմ, միանշանակ ա: Նույնիսկ Սերժն էլ, գրողներ ու բանասերներ՝ մեկ էլ դառնում են՝ երկրի առաջին դեմքերը: Ու arts and power կոնֆլիկտում ոնց ա իշխանությունը ուտում արտիստին:

Էս առումով Նիկոլը նման կերպար ա՝ լրագրողից դեպի երկրի ղեկավար: Տեսնենք՝ ինչ կստացվի:


Իմ գիտական աշխատանքի հիմնական ուղղություններից մեկը հենց էդ էր՝ կենտրոնանում էի թե թատրոնում ինչպես են ներկայացվում այն կերպարները, ովքեր նախկինում մտավորականներ էին ու հասնում են իշխանությանը: Լավ թատրոնը միշտ վերջում հույսի տեղ ա թողնում: Տեսնենք՝ Նիկոլից ինչ դուրս կգա:

[Տրիբուն]

Ես էս եմ շատ սիրում.


«Հայրենիքի, անշուշտ, մեծն է լավը։ ․․․․

Ես էլ եմ էտ սիրում։ Սրա մասին ինչ կասե՞ս

Հայ պատմիչներ, ջան պատմիչներ
Ղարաբաղում, իբր, ընտրություններ էին լինելու։ Դաշնակցությունը, իբր, թեկնածու էր առաջադրելու։ Իբր, թեկնածություն դնելուց հետո հրաժարվեց։ Իբր քաղաքական կյանքը եռում էր Հայաստանից էլ թշվառ մի տեղ… Հայաստանից թշվառ ուրիշ ի՞նչ է լինում․ իհարկե, հայերով կառավարվող եւս մի տարածք։

…Իբր Հայաստանում քաղաքական կյանք կա /1/, մնաց ցույց տրվեր, որ քաղաքական կյանք կա նաեւ Ղարաբաղում։ Իբր Հայաստանում նախագահ կա, մնաց որ լինի Ղարաբաղում։ Մարզպետ էլ չէ՝ նախագահ։ Նաեւ արտգործնախարար՝ Երեւան գնալ֊գալու համար։ Նաեւ 60 գյուղի համար՝ գյուղնախարար։ Բորդյուրի քար կտրող եւ պարկետ սղոցող երկու ցեխի բերումով՝ արդյունաբերության նախարար, Շենգավիթի շրջմիլբաժնի աշխատողների թվով մենթերի գլխին՝ ՆԳ նախարար…

Մի՞թե, գրողը տանի, մեր պատմիչները մեզ հետ չար կատակ են արել, եւ ամեն ինչ այնքան սուտ է եղել, ինչպես հիմա է սուտ։ «Գրի֊գրի, իմ հոր հերը, ես ու իմ ախպերը այս ու այն բաներն ենք արել…այսինչ քաղաքներն ենք ավերել, այնինչ ժողովուրդներին ենք կոտորել՝ ճանճի նման…»,֊ պատվիրել է, ասենք, Մոկաց Սերժիկը, եւ պատմիչը, ուրեմն յոթ ջվալ ալյուր Մոկաց Միկայի միջոցով Սերժիկի ամբարից ստացել, հորթը տակին մի կով քյոխվի գոմից տարել կապել է իր դռանը եւ մի քանի տարով տիրունական վանքում փակվելով՝ գրել է լսածի մասին, որպես ականատես։

Կամ՝ Վարանդի Նարինեն, ասենք, ի հիշատակ քարափից ընկած իր մարդու, կառուցել է մի պուճուր մատուռ, տվել է չորս վանականի, մատուռին կցել է երկու օրավար հող՝ հացի համար, թթի քսան ծառ եւ երկու կով, որ հացը բրդեն մածնի մեջ, վրայից խմեն թոթի արաղը եւ օր օրի վրա արձանագրեն այն հաթաթաները, որ հայերը իրենց պարսկական մասի բալկոնից պիտի ուղղեն իրենց բյուզանդական մասի այլազգի կառավարչին։ Արձանագրեն նամակի կամ նոտայի տեսքով, մեկ օրինակից եւ պահեն մոտները՝ պատմության համար։ Կամ՝ Կիլիկիայի Արկադիան, ասենք, Խաչակիրների տեղի ադմինիստրացիայի անունը դրել է Հայոց թագավորություն եւ հրահանգել Անիից գաղթած վանականին գրել հայ ժողովրդի պատմության համար, որ…

Ի՞նչ երաշխիք կա, որ այսպես չի եղել։ Չէ՞ որ վերջին 12 տարիների (արդեն՝ 22֊ Լ․ Ա․) իրադարձությունների ընթացքն ու դրա պատմագրումը այնքան նման չեն իրար, որքան երկու տարբեր ժողովուրդների պատմությունը կամ նույն ժողովրդի տարբեր ժամանակաշրջանների պատմությունները։ Ինչի՞ց է երեւում, որ հին հայերը կարող էին ավելի խելացի եղած լինել, քան ժամանակակից հայը։

[Տրիբուն]

Էս էլ դնեմ, ու վերջ էլի ․․․ կարդում եմ, ու հիշում եմ, երբ մի ս տարի առաջ սկսեցի կարդալ Գյադաների Ժամանակը, ինչ մի կայֆ էի բռնում։

Բայց էս մեկը, վ նատուռե, գլուխգործոց էր։

«Օսկարից» մինչեւ իշու սպարտակիադա

Բավական էր դուրս գային Բաքվի վերահսկողությունից, բավական էր նաեւ ձերբազատվեին Տեր֊Պետրոսյանի զգաստացնող ներկայությունից, անմիջապես վերադարձան ավանակային կրոսին։ Վերջում։

Իսկ ամենասկզբում Նոբելյան մրցանակ «կպցնելու» գործն էր ղարաբաղցի Արտեմի համար, հետո՝ առերեւույթ «ազգափրկիչ» «Արմենիբումը», իսկ, ըստ էության, փող լվալու «պրոյեկտ» ու նարկոտիկ սինթեզելու մեդիատանիք, ինչի շրջանակներում էլ բանտ նստեցրին Գագիկ Ներսիսյանին, որպեսզի այդ գործում հանկարծ մրցակից չլինի, քանի որ «Նաիրիտն» էլ այդ հնարավորությունը ունի։ Հետո հերթը հասավ «Օսկար» «ստանալուն», եւ երբ այդ էլ անցավ, վրա հասավ Կաննի կինոփառատոնը, բայց այստեղ էլ պարզվեց, որ Ֆրանսիան ոչ այնքան հակաթուրք է, որքան արաբական տեռորով հիացող (համենայնդեպս, դա թույլ է տալիս բազմաբովանդակ դարձնել Ֆրանսիայի՝ մարքսիզմից օրգազմի հասնող մտավորականության ազատ ժամանցը) եւ Կաննում ինչ֊որ մրցանակ տվին պաղեստինցիների նկարահանած (թե՞ ֆրանսիացիների) առաջին ֆիլմին։ Եւ ղարաբաղցիք, որ այսպիսի ելքը կանխատեսել էին, Կաննի փառատոնին զուգահեռ ծրագրել էին էշերի մրցում Ստեփանակերտում, որպեսզի կոտր չընկնի հայ ազգային ոգին։

Անհնար է պատկերացնել, որ Վեզիրովը կամ Ալիեւը թույլ տային էշերի մրցում անցկացնել Ադրբեջանի տարածքում, առավել եւս՝ ցուցադրել հեռուստատեսությամբ։ Առավել եւս բացառված էր, որ նրանց թույլ տրվեր հեռուստախցիկների առաջ այդ աստիճան ինքնադրսեւորվել այն ժամանակներում, երբ Հայաստանում հայկական իշխանություն կար։

Ինչ մեղքս թաքցնեմ, թեթեւակի կասկածներ ունեմ, որ «Ա1+»֊ի փակելն էլ հարմարեցված էր էշերի սպարտակիադային, որպեսզի ազատ հեռուստաալիքը «սխալ ռակուրսով» ցույց չտար այդ տոնը։ Չնայած, ինչ ռակուրսով էլ ցույց տաս, էշը մնում է էշ։ Իշի ռակուրսը ո՞րն է։ Իհարկե, զվարճալի կլիներ այս ամենը, եթե այսքան չարագուշակ չլիներ։ Իշխանությամբ, բանակով, ոստիկանությամբ, դատարաններով զինված անուղեղների մի խումբ տեսախցիկների առաջ զվարճանում է չորքոտանի մի այլ երամակի հետ եւ կարծում է, թե՝ եթե իջար իշին խրախուսելու մակարդակին, ուրեմն՝ ժողովրդավար իմիջդ ապահովված է։

Ավելին՝ կարծում է դա օրիգինալ է։ Այնինչ, անծայրածիր Ասիայից մինչեւ Հարավային Ամերիկա (ներառյալ Աֆրիկան, Եվրոպայից՝ Բալկաններն ու Իսպանիան) մեզ նման թշվառ ժողովուրդների կյանքում էշը մինչեւ հիմա անփոխարինելի դեր ունի։ Էշը ապրում է անգամ Ատլանտյան օվկիանոսում, Աֆրիկայի եւ Հարավային Ամերիկայի միջեւ ընկած անտերուդուս Կապո Վերդե տառացիորեն բուսազուրկ կղզիներում։ Պիտի լավ պատկերացնել իշու եւ մարդու կապվածության ողջ խորությունը՝ հասկանալու համար, թե ինչու են կղզիաբնակները էշ պահում մի տեղ, որտեղ ոչ ծառ կա, որ անտառից փայտ կրեն, ոչ հանդ ու հողամաս ունեն, ուր էշով գնան֊գան, եւ անասունի կերն էլ երեւի ներմուծում են (հո չի կարելի կարծել, որ էշը ձուկ է ուտում)։

Պատկերացրեք, որ այստեղ էլ էշին պատշաճ զբաղմունք են գտել ձկնորսների երեխաները՝ սակավ ջրհորներից խմելու ջուր են կրում իշին բարձած՝ ամենավերջին հայկական գյուղի երեխաների նման։ Մի խոսքով, ինչ աստիճան էշն է տարածված, նույնքան տարածված են էշի, աքլորի, շների եւ այլ կռիվները։ Մի տարբերությամբ, սակայն, որ այդ երկրներում էշի հետ առնչվելը չեն ներկայացնում որպես ազգային առանձնահատկություն, առավել եւս՝ ժողովրդին մոտ լինելու ապացույց։ Էլ չեմ ասում, որ իշով խանդավառվելուց զատ, այդ երկրներում նաեւ աշխատում եւ արտադրանք են տալիս։

Անուրանալի է ավանակի դերը քաղաքակրթության պատմության, հատկապես՝ մատաղ սերնդի սեռական դաստիարակության գործում։ Հասկանալի է հասուն տղամարդու ձգտումը ժամանակ առ ժամանակ, այս կամ այն կերպ, այս կամ այն չափով քողարկված, արժանին մատուցել իր խռովահույզ պատանեկության սիմվոլներին, բայց դեռ երբեք այդ բանը այդքան «պետականորեն», այդչափ անթաքույց ու սրտանց չէր դրսեւորվել, ինչպես դրսեւորեցին Ղարաբաղի ու Հայաստանի պետերը այդ իշու սպարտակիադայի ժամանակ։ Չէ, իշխանությունը չար կատակներ է անում ախմախ մարդու հետ։

Ելնելով այն փաստից, որ «կարաբախսկի ռենեսանսը» սկսվեց սպիդի դեղի մասին զառանցանքից եւ վերջացավ էշի սպարտակիադայով, չես կարողանում ազատվել կպչուն֊միստիկ այն մտքից, թե այս ամենը գուցեեւ պատահական չէ։ Թե կարող է հանկարծ պարզվել, որ սպիդը ոչ թե այծից կամ կապիկից է անցել մարդուն, այլ սովորական էշից․ չէ՞ որ մատաղ սերնդի սեռական դաստիարակության գործում էշի դերը անհամեմատելի է այլ կենդանիների հետ, եթե իրար հետ համեմատելու լինենք, մանավանդ կապիկների կապրիզնի բնույթը, այծերի պլստան ճարպկությունն ու էշի անդիմադիր խասյաթը։

Ոչ մի համեմատություն։ Եւ պետք չէ էշի պրինցիպիալ համառությունը խառնել նրա անխտրական վարքի հետ։ Եւ եթե այս տեսանկյունից նայենք խնդրին, ինքնըստինքյան հասկանալի է դառնում, որ սպիդով նախագահներից պիտի զբաղվեին Հայաստանի, Նիգերիայի, Քրդստանի, Վենեսուելայի կամ Տաջիկստանի ղեկավարները։ Եթե նրանց խելքը չի հասել, դա չի նշանակում, որ Քոչարյանի խելքն էլ չէր հասնելու։ Ով իր կողքին Զորի Բալայանի նման իդեոլոգ ունի, որը նաեւ բժիշկ է եղել ժամանակին։ Բայց լուրջ, ո՞վ կսպասեր, որ 88 թվականի ազգային ինքնագիտակցության զարթոնքը այսպիսի զարգացում կունենա։

[Chuk]

@Տրիբուն ձյա, կարո՞ղ ա հիշես էդ գրպանը մլիցեքի կողմից մի բան գցելու խիստ տարածված երևույթը երբ պրծավ։ Ես չեմ հիշում։ 90-ականներին որ ահավոր տարածված էր, հիշում եմ։

Էդ տարիներին լավ տարածվեց լայվհեքը՝ մլիցեն կանգնացնի, չթողնես ինքը գրպանդ մտնի, քո ձեռով դատարկի։

[Գաղթական]

@Տրիբուն ձյա, կարո՞ղ ա հիշես էդ գրպանը մլիցեքի կողմից մի բան գցելու խիստ տարածված երևույթը երբ պրծավ։ Ես չեմ հիշում։ 90-ականներին որ ահավոր տարածված էր, հիշում եմ։

Էդ տարիներին լավ տարածվեց լայվհեքը՝ մլիցեն կանգնացնի, չթողնես ինքը գրպանդ մտնի, քո ձեռով դատարկի։

Մենակ էդ չի:
Օղակաձևում էլ ֆռում, համբուրվող զույգերից տղուն առանձնացնում կլպում էին՝ յանի մի քիչ ուշանայինք բռնաբարելու վրա էիր..

[Տրիբուն]

Մենակ էդ չի:
Օղակաձևում էլ ֆռում, համբուրվող զույգերից տղուն առանձնացնում կլպում էին՝ յանի մի քիչ ուշանայինք բռնաբարելու վրա էիր..

Հազար տոկսով հաստատում եմ, էտ էլ էր շատ տարածված

Բա որ վախացնում էին, որ կտանեն դիսպանսեր, վեներականների համար ստուգելու

[Տրիբուն]

@Տրիբուն ձյա, կարո՞ղ ա հիշես էդ գրպանը մլիցեքի կողմից մի բան գցելու խիստ տարածված երևույթը երբ պրծավ։ Ես չեմ հիշում։ 90-ականներին որ ահավոր տարածված էր, հիշում եմ։

Էդ տարիներին լավ տարածվեց լայվհեքը՝ մլիցեն կանգնացնի, չթողնես ինքը գրպանդ մտնի, քո ձեռով դատարկի։

Ապեր, վերանալը չեմ կարա ասեմ երբ ա վերացել։ Կարող ա ոչ էլ վերացել ա։ Ցավոք սրտի, ես չեմ հավատում, որ ժամանակակից հայ մենթը ռադիկալ տարբերվում ա տաս կամ քսան տարի առաջվա մենթից։ Բովանդակային առումով նույն զիբիլն են։ Ով որտեղ ոչ մի բանի չի հասել, ոչ մի օգտակար ունակություն չունի, ոչ մի բան չի կարում դառնա, դառնում ա միլիցա։ Շատ լուրջ ու խորը ռեֆորմներ են պետք մեր իրավապահ համակարգում, որ էսի փոխվի։ Ինչ-որայա, շեղվեցի ․․․

Ուրեմն, կոնկրետ իմ հետ երկու դեպքն էլ եղել ա 96 թվին։ Իմ գրպանը ոչ մի բան երբեք չեն գցել, երևի տեսքս սլիշկոմ ինծիլիգենտ էր պլանքյաշ լինելու համար, բայց մի անգամ չորս հոգով գրպաններս սաղ շուռ տալուց, հետո աչքերիս մեջ նայելով փողերս առան ու ասեցին, ապեր դու էս փողը չես ունեցել։ Ես էլ ասեցի, շնորհակալություն, դուք իրավացի եք։ Պրիտոմ, մի անգամը մոտս ահագին փող էր, 20.000 դրամ։ Էն ժամանակ էտքան փողով ես մի ամիս ժարիտներ կարայի անեի։ Պատմությունն ամփոփ դարձնելու համար ասեմ, որ էտ մի դեպքը տեղի է ունեցել քաղաքի կենտրոնում, Տերյանի վրա, Ճարտարապետաշինականի կողմերը։

[Elmo]

էն վախտերով փողոցում պարզապես կանֆժգնած լինելն էլ թեմա էր: Մանավանդ եթե դրսում իրիկվա ժամ էր: Ինձ էլ մի անգամ խանութում բռնեցին, անկապ տեղը ասին թե էս մի ռետինի համար չես վճարել: Պատկերացրա 1500 դրամի առևտուր եմ արել, սաղ վճարել եմ, բայց մի հատ 20 դրամանոց ռետինի համար չեմ վճարել(բայց գումարը հո ես չէի հաշվել): Բայց դա Վանից հետո էր: Հենց սաղ առևտուրը ձեռիցս առան՝ պարզվեց էլ հետս թեմա չունեն: Բաց թողեցին գնացի տուն:

[Անվերնագիր]

Էս էլ դնեմ, ու վերջ էլի ․․․ կարդում եմ, ու հիշում եմ, երբ մի ս տարի առաջ սկսեցի կարդալ Գյադաների Ժամանակը, ինչ մի կայֆ էի բռնում։

Բայց էս մեկը, վ նատուռե, գլուխգործոց էր։

երկու մանր կտոր էլ ու ֆսյո

Հայը պատմական հայրենիքը գերադասում է իրական հայրենիքից: Գերադասում է, քանզի պատմական հայրենիքը խնամք չի պահանջում: Այդ հայրենիքը տուրք չի պահանջում, քրտինք չի պահանջում, պաշտպանության կարիք չունի: Եվ այդ հայրենիքի հմայքն այն է, որ այնտեղ ապրելը պարտադիր չէ

Այդ երկիրը մի անգամ ճակատամարտ է շահել եւ անսովորությունից ճակատամարտ շահելը շփոթել է հաղթանակի հետ ու, բնականաբար, չգիտի ինչպես վարվել դրա հետ: Այդ երկիրը իր հաղթական բանակը զրկել է զորապետներից, գնդակահարել ու բանտարկել է, եւ էլի արյուն է ուզում, որովհետեւ ծարավը շփոթել է քաղցի զգացողության հետ:
Այդ երկրի բանակը պահում է մի հողակտոր, որի վրա ավելի քիչ բնակիչ է մնացել, քան հողը պահող զորքի թիվն է:

[Chuk]

Մենակ էդ չի:
Օղակաձևում էլ ֆռում, համբուրվող զույգերից տղուն առանձնացնում կլպում էին՝ յանի մի քիչ ուշանայինք բռնաբարելու վրա էիր..

Ապ, շատ կոնկրետ հարց եմ տվել, ասում ես մենակ էդ չի: Ես էդ տարիների ոչ թե տասնյակ, այլ հարյուրավոր բացասական երևույթներ կարող եմ թվել :ճ

[Chuk]

Ապեր, վերանալը չեմ կարա ասեմ երբ ա վերացել։ Կարող ա ոչ էլ վերացել ա։ Ցավոք սրտի, ես չեմ հավատում, որ ժամանակակից հայ մենթը ռադիկալ տարբերվում ա տաս կամ քսան տարի առաջվա մենթից։ Բովանդակային առումով նույն զիբիլն են։ Ով որտեղ ոչ մի բանի չի հասել, ոչ մի օգտակար ունակություն չունի, ոչ մի բան չի կարում դառնա, դառնում ա միլիցա։ Շատ լուրջ ու խորը ռեֆորմներ են պետք մեր իրավապահ համակարգում, որ էսի փոխվի։ Ինչ-որայա, շեղվեցի ․․․

Ուրեմն, կոնկրետ իմ հետ երկու դեպքն էլ եղել ա 96 թվին։ Իմ գրպանը ոչ մի բան երբեք չեն գցել, երևի տեսքս սլիշկոմ ինծիլիգենտ էր պլանքյաշ լինելու համար, բայց մի անգամ չորս հոգով գրպաններս սաղ շուռ տալուց, հետո աչքերիս մեջ նայելով փողերս առան ու ասեցին, ապեր դու էս փողը չես ունեցել։ Ես էլ ասեցի, շնորհակալություն, դուք իրավացի եք։ Պրիտոմ, մի անգամը մոտս ահագին փող էր, 20.000 դրամ։ Էն ժամանակ էտքան փողով ես մի ամիս ժարիտներ կարայի անեի։ Պատմությունն ամփոփ դարձնելու համար ասեմ, որ էտ մի դեպքը տեղի է ունեցել քաղաքի կենտրոնում, Տերյանի վրա, Ճարտարապետաշինականի կողմերը։

Չի վերացել, հիմա էլ սակավ հանդիպում ա: Ուզում եմ հիշեմ տարածված երևույթ լինելու վերջը երբ եկավ: Որտև պահ կար, որ մարդիկ վախում էին մենակով ասենք մետրո նստեն:

20000 96-ի՞ն )) Փաստորեն Լևոնի վախտվանից օլիգարխ ես եղել

[Quyr Qery]

Չեմ սիրում ոչ Վազգենի, ոչ Վանոյի գրականությունը: Մաթևոսյանի շվաքի տակ, հզոր ազդեցության տակ ինձ համար համարյա անհնարին ա թվում, որ էդ սերնդից հզոր գրող դուրս գար, անկախ նրանից քաղաքականության անցան, թե չանցնեին: Կամ պիտի լրիվ մերժեին էդ ազդեցությունը ու լրիվ այլ ոճի գրականություն ստեղծեին, կամ մնային ուղղակի նմանակողներ ու հետևորդներ: Վանոյի գրականությունը նաև ճչացող սեքսիստ ա, մի բան, որ Հրանտի մոտ օրինակ չկա: Չեմ ասում սեքսիստ հզոր գրականություն չի լինում՝ Մարիո Վարգաս Յոսան ձեզ օրինակ, բայց մի տեսակ շատ ա ճչում Վանոյի մոտ: Իհարկե նենց ա գրում, որ համենայն դեպս երբեք ձանձրալի չի, մի շնչով կադացվում ա, զուտ չեմ հասկանում, երբ մարդիկ շատ են հիանում իրանով՝ որպես գրողի:


Իննսունականներին Վանաձորում բեսպռիձել էր հաստատ, ու ասենք բոլոր ժամանակներում ընդդիմության նկատամամբ վանաձորցիների թերահավատության պատճառներից մեկը միշտ եղել ա էդ իննսունականների բեսպռիձելի մասնակիցների ոգևորությունը էդ ընդդիմությամբ: Կոնկրետ չեմ հիշում, երբ ֆիզիկապես ոչնչացվեցին էդ բեսպռիձել իրականացնողները, բայց Վանաձորը ասենք Սյունիքից ու Գյումրիից շուտ դուրս եկավ ֆեոդալիզմի ճիրաններից, ու դա ոնց որ հաջորդեց արդեն Լևոնանց իշխանությանը: Իհարկե, լուրջ ուսումնասիրել ա պետք, չգիտեմ լրագրողական անկողմնակալ հետաքննություն լինի, հստակ իմանանք ինչը խի էր տենց:

Ինչևէ, որ Վազգենն էլ, Վանոն էլ շատ հետաքրքիր կերպարներ են, լավ կամ վատ՝ մի կողմ, միանշանակ ա: Նույնիսկ Սերժն էլ, գրողներ ու բանասերներ՝ մեկ էլ դառնում են՝ երկրի առաջին դեմքերը: Ու arts and power կոնֆլիկտում ոնց ա իշխանությունը ուտում արտիստին:

Էս առումով Նիկոլը նման կերպար ա՝ լրագրողից դեպի երկրի ղեկավար: Տեսնենք՝ ինչ կստացվի:


Իմ գիտական աշխատանքի հիմնական ուղղություններից մեկը հենց էդ էր՝ կենտրոնանում էի թե թատրոնում ինչպես են ներկայացվում այն կերպարները, ովքեր նախկինում մտավորականներ էին ու հասնում են իշխանությանը: Լավ թատրոնը միշտ վերջում հույսի տեղ ա թողնում: Տեսնենք՝ Նիկոլից ինչ դուրս կգա:

Ինչ խոսք, Վանոն որպես գրող ահավոր Մաթևոսյանական ա եղել, լրիվ Մաթևոսյանի ոճով է գրել մարդկային կյանքի մասին, բայց երևի շատ ավելի դաժան հենց մարդու հանդեպ, շատ ավելի անհանդուրժող, բայց դե նմանակող չի եղել: Իսկ իրա «Երկիր ցպահանջն» ու «Գյադաների ժամանակը» լրիվ ուրիշ տեսակի, ոճի ու ասելիքով գրականություն է, որի նման երևի թե չէինք ունեցել: Վանոն իր ռոմանտիզմը մինչև վերջ պահել է, եսիմ, շատ ա հարազատ ինձ:

[Գաղթական]

Ապ, շատ կոնկրետ հարց եմ տվել, ասում ես մենակ էդ չի: Ես էդ տարիների ոչ թե տասնյակ, այլ հարյուրավոր բացասական երևույթներ կարող եմ թվել :ճ

Հարցդ կոնկրետ հասցեատեր ուներ:
Ես հարցին չէի պատրաստվում պատասխանել:
ՈՒղղակի խնդրո առարկայի հետ կապված բան ուզեցա ավելացնել:
Մտքովս չանցավ, թե դա քեզ էն տիպի անհարմարություն կպատճառի, որ սենց արձագանքես..

Մյուս անգամ ավելի ուշադիր կլինեմ:

[Տրիբուն]

Չի վերացել, հիմա էլ սակավ հանդիպում ա: Ուզում եմ հիշեմ տարածված երևույթ լինելու վերջը երբ եկավ: Որտև պահ կար, որ մարդիկ վախում էին մենակով ասենք մետրո նստեն:

Հա, ճիշտ ա, ամենաշատը մետրոյում էին բռնում ջահելներին։ Էն որ երկու ընկերով մտնում էին մետրո, մեկ էլ միլիցեքը մոտենում էին ու երկուսից մեկին․ «ընգեր, դու մի հատ անցի էս կողմ, հա»։ Նենց յանի երկուսից էտ մեկը կասկածներ ա առաջացրել։ Էն մի ընգերը կամավոր ուզում էր հետը գնար, բա թե ոնց ախպեր իրա ընկերոջը մենթերը տարան, իրան՝ չէ, բայց իրան չէին թողում․ «չէէէ, ընգեեեր, քեզ ասում են դու սպասիիի, ի՛»։ Հատկապես Երիտասարդականում էտ էնքան հաճախ էր պատահում, որ արդեն ուշադրություն էլ չէինք դարձնում։

Վոբշեմ, խառը ժամանակների էին, բռի բարքեր։ Բայց լավ էր, որ դաշնակցություն չկար

Հ․Գ․ Մենք մի հեռու բարեկամ ունեինք, էն առաջին կոպերատիվ ինստիտուտներցի մեկն ավարտեց, ծանոթով բանով տեղավորեցին ․․․․․ մետրոյի միլիցա ․ Մե խինդ, մե ուրախություն։ Էտ երևի 96-97 թվերին էր։ Բառադի կյանք, հավայի գործ, կարաս մեկ ու մեջ մարդ բռնես, նվաստացնես ու ինքդ քեզ լավ տղա զգաս, գումարած մետրոյում ամառը զով էր, ձմեռը՝ տաք էր, ուրիշ ի՞նչ ա պետք փարախի ոչխարին։