Գուրջիև. մեծ փիլիսոփան, հոգեբանը և մոգը

[Jean-Claude]

Մեր պապերը ինչ որ բան գիտեին, և այն կորավ անվերադարձ,
հիմա պետք է փնտրենք այն, փնտրենք հին քաղաքների ավերակների տակ...

ինչ-որ ժամանակ, այնուամենայնիվ, գոյություն ունեցել է Տիեզերքի, բնության, մարդու մասին բացարձակ իմաստություն, որը հետագայում տարբեր պատճառներով մոռացության է մատնվել



հնագույն ուսմունքներում մարդկային կյանքի վերափոխումի ուղիները բաժանվում են 3 հիմնական խմբերի՝ ֆակիրի (դերվիշի), ճգնավորի եւ յոգի:

«Ֆակիրի ուղին»՝ ֆիզիկական մարմնի դեմ տարվող պայքարի ուղին է, որի դեպքում մարդու կյանքի մյուս կողմերը՝ զգացմունքայինն ու մտավորը մնում են թերզարգացած: Երկրորդ՝ «ճգնավորի կամ վանականի ուղին», կրոնական զգացմունքի, զոհաբերության ուղի է, որում ամբողջ աշխատանքը կենտրոնացվելով զգացմունքների վրա՝ փորձ է արվում, ենթակայի զգացմուքների վրա խաղալով, նրան հեռու պահել կյանքի լրիվության ապրումից: Երրորդ՝ «յոգայի ուղին», ինտելեկտի ուղին է, որի դեպքում էլ, սակայն, թերզարգացած են մնում մարմինը եւ զգացմունքները: Այս երեք ուղիներին միավորում է այն, որ դրանք բոլորն էլ մարդկային գիտակցության, եւ, ըստ այդմ, մարդկային կյանքի վերափոխումի անբնական՝ արհեստական ուղիներ են, դրանցում զանց են առնվում մարդկային համապատասխան (ցեղին ու ազգին հատուկ) էությունը՝ ժառանգականորեն տրվածը. դրանք մարդուն տանում են այս՝ իրական աշխարհի համար մեռնելուն , իր տուն-տեղը, ընտանիքը թողնելուն, ազգային դեմք-դիմագիծը ուրանալուն, կյանքի հաճույքներից, ակտիվ աշխարհիկ գործունեությունից հրաժարվելուն եւ անապատ, վանք , կամ յոգայի դպրոց մտնելուն: Այս բոլոր ուղիներն էլ մարդուն, որպես այդպիսին, սպանում են եւ արդյունքում մնում է մարդու ստվերը, «մարդ-մեքենան»,-ասում է Գյուրջիեւը:




Ինքը՝ Գյուրջիեւը առաջարկում է 4-րդ ուղին, որը մարդուց չի պահանջում մեկուսացում հասարակությունից, հրաժարում կյանքի հաճույքներից, այլ այդ ուղուն կարելի է հետեւել՝ մնալով կյանքի սովորական պայմանների մեջ եւ ապրել սովորական կյանքով: Այս ուղիով ընթացողը միաժամանակ աշխատանք է կատարում իր ֆիզիկական մարմնի, զգացմուքների եւ մտքի հետ, որպեսզի դրանցից եւ ոչ մեկը թերզարգացած չմնա ...


Խորամանկ Գուրջիևը հիտլերին հրամցնում է սվաստիկայի թարս ձևը, որը ի հակառակ ճիշտ ձևի, մահվան և կազմաքանդման է տանում, իսկ Ստալինին տալիս է ամենահզոր Պանտակլը' կարմիր աստղը, որը խորհրդանշում է հաղթանակը չարի դեմ ...

Ասեմ , որ երբ առաջին անգամ Փարիզի միջնադարյան եկեղեցու պատին մեծ "սովետական" կարմիր աստղը տեսա, ապշել էի, մտածում էի թե այս ինչ է կատարվում, ինչ որ մի բան կա այստեղ միջնադարից եկած, հետո փնտրեցի ամենուր, Կաբբալական գրքերում գտա պատասխանը, այն ժամանակվանից էլ ես հասկացա, որ Ստալինը հաղթանակի համար օգտագործել էր մոգական այդ Պանտակլը, իսկ որ մեր Գյուրջիևի խորհրդով էր նա արել այդ ամենը, այ դա չգիտեյի....

[Sambitbaba]

Խորամանկ Գուրջիևը հիտլերին հրամցնում է սվաստիկայի թարս ձևը, որը ի հակառակ ճիշտ ձևի, մահվան և կազմաքանդման է տանում, իսկ Ստալինին տալիս է ամենահզոր Պանտակլը' կարմիր աստղը, որը խորհրդանշում է հաղթանակը չարի դեմ ...

Սվաստիկայի հարցով համաձայն եմ, բայց ինչ վերաբերվում է կարմիր աստղին, ինձ թվում է, թե Ստալինից առաջ էլ արդեն այն կար։ Չէ՞ որ Լենինն էլ պակաս սատանա չէր, նույնիսկ առանց Գուրջիևի միջամտության։

Բայց լսել եմ, որ ինչ-ինչ կերպ, Գուրջիևը փոխել է Ստալինի ծննդյան թիվն ու այդ կերպ նպաստել է նրա հորոսկոպի փոփոխմանը, որպեսզի կատարվեր այն, ինչ կատարվեց։

Եվ ասեմ, որ մի շատ հետաքրքիր գիրք գիտեմ, որը կարելի է անգամ որպես հեքիաթ կարդալ։ Հերոսներն են. Գուրջիև, Ստալին, Հիտլեր, Ալիստեր Կրոուլի։
Պատմվում է այն մասին, թե ինչպես Գուրջիևն ու Կրոուլին Տիբեթ գնացին, և ինչի՛ համար։

Գիրքը սա է. Իգոր Ալեքսանդրովիչ ՄԻՆՈՒՏԿՈ – “ԳԵՈՐԳԻ ԳՈՒՐՋԻԵՎ։ Ռուսական լամա”։

[Jarre]

Երբ ժամանակին տարված էի Գուրջիևով տպավորվեցի իր այն մտքով, որ մեզանից յուրաքանչյուրում «բնակվում են» տարբեր էություններ։ Այսօր որոշ գինտականներ, հոգեբաններ և նեյրոլոգներ համաձայն են այս կարծիքի հետ

Ըստ Գուրջիևի օրվա ընթացքում ծանր աշխատող «ԵՍ»-ը տարբերվում է կրքոտ սեքսով զբաղվող «ԵՍ»-ից, իսկ թեթև թվացող պատճառներից կատաղող «ԵՍ»-ը տարբերվում է մնացած երկուսից և այլն։ Իմ հիշելով 80-90-ականներին ԱՄՆ-ի Առողջապահության Ազգային Ինստիտուտը կատարեց նմանատիպ բացահայտում, որի մասին Գուրջիևը ասել էր տասնամյակներ առաջ։

Ի դեպ, մի հարց։ Ում հետաքրքիր ա թող պատասխանի։ Հարցը թեմայից շեղում չէ, քանի որ Գուրջիևի ասված մտքի հետ անմիջականորեն կապված միտք է։

Սկսած 1910 թվականից Չարլի Չապլինը մոտ 30 տարիների ընթացքում ԱՆԸՆԴՄԵՋ խաղում էր թափառականի միևնույն դերը։ Ըստ որոշ կինոքննադատների հենց այս դերը նրան բերեց համաշխարհային ճանաչում։ Հետագայում նա սկսեց խաղալ մարդասպանի, բարի ծերունու, գահընկեց արված թագավորի և այլ դերեր։ Նա այլևս երբեք չվերադարձավ թափառականի դերին։ Սակայն մինչ թափառակնի կերպարին հրաժեշտ տալը, Չապլինը շատ հետաքրքիր մի բան արեց։

1939 թվականին Չապլինը նկարահանեց իր ֆիլմը՝ «The Great Dictator»։ Այս ֆիլմում Չապլինը խաղաց միանգամից երկու դեր՝ միապետի (Հիտլեր) և հրեա դերձակի։ Եթե ուսումնասիրեք կինեմետոգրաֆիային նվիրված գրականություն կամ կայքեր, ապա կպարզեք, որ այդ ժամանակ Չապլինի երկպրպագուները բարձրացրեցին բողոքի ալիք, քանի որ նրանք ուզում էին տեսնել «փոքրիկ թափառաշրջիկի» կերպարը։ Սակայն ազատվելով այդ կերպարից մեկընդմիշտ, Չապլինը այլևս երբեք չվերադարձավ դրան։

Հիմա հարցը. ինչո՞ւ Չապլինը խաղաց երկու հակատապատկեր դերեր, մինչ թափառականի կերպարից հրաժարվելը։

Իմ կարծիքով Գուրջիևի ասածը կարող է տալ այս հարցի պատասխանի հետաքրքիր տարբերակ

[Sambitbaba]

ինչո՞ւ Չապլինը խաղաց երկու հակատապատկեր դերեր, մինչ թափառականի կերպարից հրաժարվելը։

Շատ գեղեցիկ ես կառուցել հարցդ, Ջառռ ջան, իսկը գիտակների ակումբի համար։ Ազնվորեն։ Նման հմտությունը շատ գնահատելի է, քանզի, ըստ իս, հմուտ տրված հարցն ինքը գայթակղում է արդեն պատասխանել։

Բայց Չապլինի վարմունքին գուրջիևական երանգ տալուց առաջ, ես չեմ կարող չդիտել այդ վարմունքը որպես մեծ արվեստագետի ստեղծագործական ազնիվ քայլ։

Ինձ թվում է, որ, հավանաբար Չապլինի համար իր “Թափառաշրջիկն” իրեն արդեն սպառել էր, կամ շուտով սպառելու էր։ Իսկ որպես իրեն հարգող իսկական արվեստագետ, նա ուներ այնքան ազնվություն, որպեսզի այսօրվա մեր կինոարվեստի “կարկառուն” ներկայացուցիչների պես ոտնակոխ չաներ “արվեստն է, որ մասսամերին իր հետևից է տանում” աքսիոման, և իր արվեստն ավելի զարգացնելու նոր ուղիներ փնտրեր անկախ այն բանից, որ հանդիսատեսն իր սիրելի “թափառաշրջիկին” էր ուզում։

Ինչ վերաբերում է հակապատկեր դերերին… իսկ ինչո՞ւ ոչ։ Չապլինի պես հզոր դերասանը կարող էր ավելին էլ թույլ տալ իրեն, ինչպես, ասենք, Արկադի Ռայկինը, կամ Ադրիանո Չելենտանոն, կամ Էդդի Մերֆին…

Չէ, իհարկե, Ջառռ ջան, եթե խորանանք, անշուշտ, Գուրջիևին էլ կհասնենք, բայց չեմ կարծում, թե Չապլինն այդքան խորացած լինի հարցի մեջ։ Չնայած այն բանին, որ Գուրջիևի “Ամենը և ամեն ինչը” ԱՄՆ-ում առաջին անգամ հրատարակվել է 1934–ին։

Հ.Գ. Իսկ Գուրջիևի հետ զուգահեռներ գտնելու համար կարելի է խոսել երեք գրքերի մասին։
1) Պյոտր Ուսպենսկի – “Հրաշալին փնտրելիս”, 1920-ականներ;
2) Օշո Ռաջնիշ - “Հրաշալին փնտրելիս”, 1960-ականներ;
3) Էլիզա Մադա Դալյան - “Հրաշալին փնտրելիս”, 2008.