Քաղաքապետի ընտրություն Հրազդանում․ 2012

[Chuk]

Սաս, ամեն մեկիս գործն ա աջակցել-չաջակցելը: Դու ներկայացրիր քո պատկերացումը, թե ինչ ա եղել էս ընթացքում: Լավ, հարց չկա: Ես չեմ ներկայացնում իմ պատկերացումը, ես դնում եմ համեմատության մեջ էսօրվա ու 4 տարի առաջվա Հայաստանը (հա, Տիկոն քաղբանտարկյալ ա): Ու ասում եմ, որ էսօր միջավայրը միանշանակ փոխված ա: Որ էն քաղ հասարակությունը, որի մասին էսքան ժամանակ գոռում էինք, հասունանում ա, արդեն դրական մակարդակի ա հասած:

Մենակ մի կետիդ կանդրադառնամ. այո՛, հնարավորություն կար 2008-ին իշխանությունը վերցնելու ու էդ հնարավորությունը բաց թողնվեց: Ես փառք եմ տալիս Աստծոն, որ բաց թողնվեց: Որովհետև իրական հաղթանակի հասնելու, իրական փոփոխության հասնելու շանսն էս ձևի մտածող ժողովրդով մենք շատ ավելի երկար ժամանակով էինք կորցնելու՝ էն ժամանակ իշխանափոխության հասնելու դեպքում: Հիմա շատ ավելի հավանական ու ավելի մոտ ա:

Մոտ ա ոչ թե հապշտեպ իշխանափոխությունը, այլ իրական փոփոխության հասնելու հնարավորությունը: Ու էդ մոտն էլ ոչ մի դեպքում մի տարին չի: Մի տարում ոչ մի տեղ լուրջ փոփոխություն չի լինում՝ անձերի ու կլանների փոփոխությունը չհաշված:

[քաղաքացի]

Չո՜ւկ, ես կատակ էր այ տղա:

Էդ քո նկարագրածն արդեն մաքուր քրեական հանցագործություն է: ՀԱմ էլ ես չէի խոսում միտինգների մասին: Բնական է, որ որևէ քաղաքացու կողմից միտինգին մասնակցությունը չի շատ դժվար է գաղտնի պահել, բայց ընտրություն կատարելը և քվեարկելը կարելի է գաղտնի պահել:

Եղբայր հայաստանում լավ էլ դիկտատուրա է` ավտորիտար կամ դրա առավել մասնավոր դեպքը` օլիգարխիկ դիկտատուրա:
Իրանում կամ Հս. Կորեայում տոտալիտար համակարգերի դիկտատ է` ավտորիտար դիկտատուրայի ձևերից:
Պարտադիր չի, որ դիկտատուրայի ժամանակ նչ-որ բան վախենան խոսել: Եգիպտոսում դիկտատուրա էր, բայց մարդիկ ինտերնետով հանգիստ էլ խոսում էին:
Ժողովրդավարությունը նույնպես դիկտատուրա է` ժողովրդի դիկտատ

Այ ախպեր ջան, ի՞նչ տարբերություն քրեական հանցագործություն ա, թե չէ: Օլիգարխը ինքը տեղով հանցագործ ա, էլ ինչ ենք դրել քննարկում օրենքից: Եթե, ըստ քո ասածի, ես երկիրը դե ֆակտո օլիգարխիկ դիկտատուրա ա, ուրեմն ի՞նչ ենք դրել ընտրություն-մնտրություն քննարկում: Այսինքն եթե ուզում ես նման իշխանությունից ազատվես, միակ ճանապարհը հարձակում՝ քաղաքացիական պատերազմն է (տնաշեն. ոնցոր սարդարապատ շարժմումը լինեմ, էս ինչեր եմ ասում): Էդ ա, կամ սպասում ենք, որ դանակը ժողովրդի ոսկորին հասնի, այսինքն հարկադրաբար ոտքի կանգնեն ու միասնաբար գրոհեն օլիգարխիայի դեմ, կա՛մ էլ… Տո ոչ մի կամ էլ: Եթե ուրիշ «կամ» կա ասեք:

[Varzor]

...
Շատ կարճ ժամանակում կարողացավ իր դեմ եղած ատելությունը վերացնել և այդ զանգվածը օգտագործել լուրջ պայքարի մեջ: Ստացվեց, շատ լավ ստացվեց: ...
Քաղբանտարկյալների ազատ արձակում (էն Տիկոյին ի՞նչ եղավ, ինքը քաղբանտարկյա՞լ ա) ....

Ես քեզ հետ չեմ համաձայնի:
Լևոնի հանդեպ ժողովրդի լիակատար ատելությունը դա պատրանք է` եղել է, կա և երևի կմնա էլ, մարդկանց մի խումբ, ժողովրդի մի հատված, ովքեր ԼՏՊ-ի բացասական կողմիերը մի կողմ թողած, ստարաւոմ են նրան, հավատում են նրան, հարգում են նրան, ընդունում են նրան ու նույնիսկ հերոսացնում:
Իսկ Տիկոն, այո, քաղբանտարկյալ է: Ելնելով այն կոնտեքստից, որ ձերբակալվել է քաղաքական ակտիվության ժամանակ այնպիսի պատճառով, որ մարդու ծիծաղ է գալիս: Սովորաբար տենց դեպքերում փող են ուզում ու բաց թողում: Իսկ իրեն բաց չեն թողնում զուտ քաղաքական ենթատեքստից ելնելով, թե "ոզում եք օրենք` առ քեզ օրենք":
Իսկ Եթե օրինապահին նույնիսկ մեր քրֆողը ինչ-որ թափով մարդու տղա է, ապա այդ օրինապահը ժպիտը դեպքին հեռանում է:

Ապշեցուցիչ շախմատային տակտիկա: Ու էս 4 տարի ա սպասում ենք, որ հակարակորդը իր շախմատային քայլն անի: Քայլերի առավելագույն տևողություն՝ ընտրությունից ընտրություն:

Այ շախմատի պահով էլ արդեն սկսու եմ կասկածել, ավելի շատ նման է շաշկու` միատեսակ ֆիգուրներ են, ուղիղ ու շիտակ քայեր չկան` մենակ շեղ են, մեկ էլ դամկաներ կան որ ոնց ուզում ցատկոտում են: ՄԵջներից մեկն էլ չբռնվող դամկան ա` կենտրոնական անյունագիծը զավթել ու իրա համար գնում-գալիս է

[Varzor]

Այ ախպեր ջան, ի՞նչ տարբերություն քրեական հանցագործություն ա, թե չէ: Օլիգարխը ինքը տեղով հանցագործ ա, էլ ինչ ենք դրել քննարկում օրենքից: Եթե, ըստ քո ասածի, ես երկիրը դե ֆակտո օլիգարխիկ դիկտատուրա ա, ուրեմն ի՞նչ ենք դրել ընտրություն-մնտրություն քննարկում: Այսինքն եթե ուզում ես նման իշխանությունից ազատվես, միակ ճանապարհը հարձակում՝ քաղաքացիական պատերազմն է (տնաշեն. ոնցոր սարդարապատ շարժմումը լինեմ, էս ինչեր եմ ասում): Էդ ա, կամ սպասում ենք, որ դանակը ժողովրդի ոսկորին հասնի, այսինքն հարկադրաբար ոտքի կանգնեն ու միասնաբար գրոհեն օլիգարխիայի դեմ, կա՛մ էլ… Տո ոչ մի կամ էլ: Եթե ուրիշ «կամ» կա ասեք:

Բա էս մի տարի ա ինչ եմ ասում? ընտրություն-մընտրություն սաղ սուտ ու փուչ քայլեր են` ուժ է պետք կիրառել և միայն ուժ, ռուսի ասած "սա ոզնուն էլ է հասկանալի": Բայց այդ ուժի կիրառման սցենարը պետք է խստագույնս մշակված լինի, ռիսկերը գնահատված լինեն: Բայց չկա ոչ մի քաղաքական, հասարակական կառույց, նույնիսկ անհատ, որը կմշակի և հասարակությանը կներկայացնի ուժի կիրառման ամբողջական սցենարը: Իսկ շառանց այդպիսի սցենարի կընկնենք Եգիպտոսի օրը:

[քաղաքացի]

Բա էս մի տարի ա ինչ եմ ասում? ընտրություն-մընտրություն սաղ սուտ ու փուչ քայլեր են` ուժ է պետք կիրառել և միայն ուժ, ռուսի ասած "սա ոզնուն էլ է հասկանալի": Բայց այդ ուժի կիրառման սցենարը պետք է խստագույնս մշակված լինի, ռիսկերը գնահատված լինեն: Բայց չկա ոչ մի քաղաքական, հասարակական կառույց, նույնիսկ անհատ, որը կմշակի և հասարակությանը կներկայացնի ուժի կիրառման ամբողջական սցենարը: Իսկ շառանց այդպիսի սցենարի կընկնենք Եգիպտոսի օրը:

Բա ակումբը ինչի՞ համար ա

[Varzor]

Բա ակումբը ինչի՞ համար ա

Է ես էլ եմ էդ մտածում. ինչի համար ա էս ակումբը?
Հաա..., Որպեսզի իրար անընդհատ հակաճառենք, վարկանիշներ ու տուգանքներ տանք ...

Է համաձայն եմ, կարող ենք առանձին թեմայով քննարկումների միջոցով մշակել ՀՀ իշխանափոխության ուժային մեխանիզմի սցենարն ու հետևանքները:

[քաղաքացի]

Դե արի ու էս ապուշին բան բացատրի:

Ընտրություններում նկատվել են դրական ազդանշաններ. ՀՀ-ում ԱՄՆ դեսպան

Ինչպես հաղորդում է «Մեդիամաքս»-ը, Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Ջոն Հեֆերնն այսօր հայտարարել է, որ փետրվարի 12-ի տեղական ինքնակառավարման մարմինների ընտրություններում նկատվել են «որոշակի դրական ազդանշաններ»: Նա նշել է, որ Հրազդանում «նկատվել է ուժեղ քաղաքական քարոզարշավ և մրցակցություն, քանի որ այնտեղ առաջադրվել էին երկու ուժեղ թեկնածուներ»:

«Մենք ակնկալում ենք իրական քաղաքական մրցակցություն տեսնել նաև մայիսին կայանալիք խորհրդարանական ընտրությունների ժամանակ», - ասել է դեսպանը:

Նա նաև հայտնել է, որ անձամբ է հետևել Հրազդանում կայացած ընտրություններին, զրուցել երկու կողմերի, ԿԸՀ ներկայացուցիչների և մի շարք դիտորդների հետ: «Ուրախ էի տեսնելու, որ ընտրատեղամասերը կարգին վիճակում են: Երկու կողմերն էլ հաստատել են, որ ընտրական գործընթացները թափանցիկ են եղել»,- ասել է ամերիկացի դիվանագետը:

Պատասխանելով լրագրողի այն հարցին, որ ՀՀ ԿԸՀ-ն հրաժարվել էր ԱՄՆ-ի դեսպանատան աշխատակիցներին Հրազդանում կայացած ընտրություններում դիտորդի կարգավիճակ տալ, Ջոն Հեֆերնը նշել է, որ «շատ մտահոգված չէ այդ հանգամանքով, իսկ աշխատանքը կշարունակվի մայիսին կայանալիք խորհրդարանական և 2013-ին կայանալիք նախագահական ընտրություններին»:

«Միջազգային հանրությունը հետաքրքրված է Հայաստանում ժողովրդավարության ամրապնդմամբ: Մենք աշխատում ենք ԿԸՀ-ի, կուսակցությունների, քաղաքացիական հասարակության և ԶԼՄ-ների հետ համատեղ, որպեսզի այս ընտրություններն անցնեն ազատ և արդար»,- ասել է Ջոն Հեֆերնը:

Աղբյուրը՝ 1in.am:

[Գալաթեա]

Էս դեսպանը լրիվ եզ ա....
Տուպոյ ամերիկացի, ինչ ասես:

[Chuk]

Ժող, սաղ մի կողմ, ՀՀԿ-ն էս անգամ իսկապես ավելի վարպետորեն աշխատեց: Ու ընդդիմությունը (մենակ ՀԱԿ-ը) չէ սրանից շատ լուրջ եզրակացություններ պետք ա անի:

[Գալաթեա]

Ժող, սաղ մի կողմ, ՀՀԿ-ն էս անգամ իսկապես ավելի վարպետորեն աշխատեց: Ու ընդդիմությունը (մենակ ՀԱԿ-ը) չէ սրանից շատ լուրջ եզրակացություններ պետք ա անի:

Հուսանք, Արտ, հուսանք:

[Varzor]

Ժող, սաղ մի կողմ, ՀՀԿ-ն էս անգամ իսկապես ավելի վարպետորեն աշխատեց: Ու ընդդիմությունը (մենակ ՀԱԿ-ը) չէ սրանից շատ լուրջ եզրակացություններ պետք ա անի:

Բայց ճիշտ ես նկատել գիտես?
Սենց օրենքի սահմաններում անցկացված տրյուկներ չէին արել դեռ: Նույնիսկ ԱՄՆ-ի դեսպանն է երևի զարմացել` իրենց մտքով էլ տենց բաներ չէին անցել
Էդ խեղճ դեսպանը մեր մոտ ընենց բաներ կտսենի, որ իրենց երկրի պատմության ընթացքում չի տեսել: Բա որ հանկարծ գնաց ու իր երկրում առաջարկեց այդ ֆինտերը կիրառել?
Արտ ջան, մենակ ընդիմությունը չէ, ինձ թվում է, որ դրանից ազգովի պիտի լուրջ եզրակացություններ անենք` կոալիցիայի մյուս անդամներն էլ հետը:

Չուկ եղբայր, քեզանեից, որպես ինձանից ավելի լավատեղյակ մարդուցց, ուզու եմ մի բան հարցնել: Հիմա ինչ? Բողոքարկելու են Հրազդանի ընտրությունները, թե չէ? Տարբեր տեղեր տաբեր բաներ եմ կարդում, տաբեր բաներ լսում:

[Chuk]

Չուկ եղբայր, քեզանեից, որպես ինձանից ավելի լավատեղյակ մարդուցց, ուզու եմ մի բան հարցնել: Հիմա ինչ? Բողոքարկելու են Հրազդանի ընտրությունները, թե չէ? Տարբեր տեղեր տաբեր բաներ եմ կարդում, տաբեր բաներ լսում:

Իմ տեղեկացվածությունը նույնքան ա, ինչքան քոնը: Կարդացել եմ առաջին օրը Սասունի շտաբի հայտարարությունը, որ անիմաստ են համարում բողոքարկելը:

[Varzor]

Էս էլ ժողովրդավարական թատրոնի ևս մեկ վառ ներկայացում: Ուղղակի սպանիչ է, թե որքան ժողովրդավար ու արդար են մեր իշխանությունները

Հրազդանի քաղաքապետի ՀՀԿ-ական թեկնածու Արամ Դանիելյանի եղբորը` Արթուր Դանիելյանին երեկ տուգանել է ոստիկանությունը:

Ինչպես «Ա1+»-ին տեղեկացրեց ՀՀ Ոստիկանության հասարակայնության հետ կապերի եւ լրատվության վարչության աշխատակից Արմեն Մալխասյանը` երեկվա ՏԻՄ ընտրություններից հետո` կեսգիշերին մոտ, Արթուր Դանիելյանն իր մտերիմների հետ 4 ավտոմեքենաների շարասյունով երթ է կազմակերպել՝ ազդանշաններ տալով անհանգստացրել հրազդանցիներին:

Ոստիկանության աշխատակիցները կանխել են անկարգությունը: Կազմվել է վարչական իրավախախտման վերաբերյալ արձանագրություն եւ Արթուր Դանիելյանը տուգանվել է։

Բացի այդ, անկարգության հեղինակները ուշ գիշերին տոնելով իր եղբոր հաղթանակը, հրավառություն են կազմակերպել: Այս փաստի առնչությամբ, ինչպես հաղորդեց Արմեն Մալխասյանը, եւս կազմվել է վարչական իրավախախտման արձանագրություն եւ ուղարկվել Հրազդանի քաղաքապետարան` օրենքով սահմանված կարգով ընթացք տալու համար։
Մեր տեղեկություններով՝ նա կտուգանվի 5-10 հազ դրամով։

Աղբյուր` www.a1plus.am

[Տրիբուն]

Հերի՛ք ա ամեն ինչը հողին հավասարացնենք: Հրազդանում նաև շատ դրական երևույթներ են եղել, որոնք չտեսնել ՉԻ՛ ԿԱՐԵԼԻ:

Հողին չենք հավասարեցնում: Հողին արդեն վաղուց հավասար ա:

Քո ասածը նույնն ա, որ դու գնաս Օպերա, ու ներկայացման ժամանակ բոլոր երգիչներին հավաքած լինեն քուչից ու սաղ ագռավի պես կռկռան, բայց մի հատ երեք րոպեանոց արիա ասենք Պլաչիդո Դոմինգոն երգի, ու ասես .. արա էս ինչ մի հատ գժանոց օպերա էր:

Ապեր, քո ասած 26% Սասունին ձայն տվողների քանակը ոչ մի բան բացարձակապես չի նշանակում - արդյունքում քաղաքապետը ՀՀԿ-ական ա: Հիշեցնեմ, որ վերջին նախագահական ընտրություններին ընդհանուր առմամբ ընդդիմության բոլոր թեկնածուներին 48% ձայն տվող ա եղել: Եթե հարցին սենց տոկոսներով նայելու լինեինք (որքան գիտակից քաղաքացի ունենք Հայաստանում) ուրեմն մենք արդեն վաղուց մի հատ երջանիկ ու պայծատ երկրում էինք ապրում:

Հրազդանում իշխանությունները մի բան են բոլորիս ապացուցել - ընդդիմությունը ահավոր փնթի վիճակում ա, ավելի փնթի քան չորս տարի առաջ էր: Էնքան փնթի, որ պաշտոնապես 45.000 ընտրող ունեցող քաղաքում 1700 ձայնով (4%-ով) ինչ ուզենան կանեն:

Իսկ ընդդիմության արտակարգ փնթիությունն ապացուցում ա ամեն անգամ հենց ինքը ընդդիմությունը: Էս Հրազդանի դեմքը հո առաջինը չէ՞ր: Ուղիղ երկու տարի առաջ Երևանում, կենտրոնում, 10-րդ ընտրատեղամասում, որտեղ իբր քաղաքացիական գիտակցությունը ավելի բարձր մակարդակի վրայա, ու իբր կաշառք վերցնողները պիտի քիչ լինեն կամ չլինեին ու որտեղ իբր ընդդիությունը պիտի ի վիճակի լինի ավելի լավ հսկողություն սահմանել ընտրության պրոցեսի վրա, բոլորին անհայտ ու անիմաստ Արա Սիմոնյանը՝ Գեղամյանի կուսակցությունից, հաղթեց ընդդիմության ամենախարզմատիկ առաջնորդներից մեկին՝ Նիկոլ Փաշինյանին:

[Տրիբուն]

Ու մի անգամ էլ կարդանք Հակոբ Բադալյանի հերթական շատ ճիշտ վերլուծությունը:

Երբ Ալիեւը 100 դոլար բաժանի Հայաստանում

.....
Երբ քաղաքացին փող կամ նյութական որեւէ բան է վերցնում եւ ըստ այդմ որոշում, թե ում է տալու իր քվեն, դա ամենեւին չի նշանակում, որ քաղաքացին չի գիտակցում, թե ինչ է անում: Դա նշանակում է, որ քաղաքացին պարզապես չի հավատում որեւէ այլ տարբերակի: Կարելի է զայրանալ, բռունցքները գետին խփել, կարելի է ոտքերը գետին խփել, կարելի է քաղաքացուն թուրք անվանել, բայց դրանով ոչինչ լուծվում: Լուծումը կերեւա այն ժամանակ, երբ հստակ լինի գիտակցումը, որ դա էլ քաղաքացու ընտրություն է, եւ քաղաքացին ընտրում է կաշառքը, որովհետեւ ընդդիմությանը դրանից բարձր չի գնահատում իր կյանքի հեռանկարների տեսանկյունից:
........
“Ինչու եք ինձ այդքան ցածր գնահատում”՝ գուցե արժե, որ ընդդիմությունը սկսի հարցնել քաղաքացիներին: Նրանց թուրք, ծախու, Ալիեւի վկա, չգիտես էլ ինչ անվանելը բավական հեշտ է, բավական հեշտ է քաղաքական անարդյունավետության պատասխանատվությունը դնել այդ քաղաքացիների վրա եւ ամեն ընտրությունից հետո բնորոշումների պատկերազարդ մի պաշար բաշխել նրանց: Դժվար է ընդունել, որ ընտրակաշառքն էլ քաղաքացու գնահատականն է ընդդիմությանը: Այն, որ դա գնահատման վատ չափանիշ է, կասկած չկա, բայց եթե քաղաքացին այդ չափանիշով է գնահատում, ուրեմն խնդիրը ընդդիմության մեջ է, որովհետեւ քաղաքացու ընտրական չափանիշների, ընտրական ճաշակի բարձրացումը քաղաքական ընդդիմության պատասխանատվության, անելիքի խնդիրն է, որովհետեւ քաղաքական ընդդիմությանն է ամենից շատ պետք այդ չափանիշների եւ ճաշակի բարձրացումը:
......
Ինչով է մինչեւ 2008 թվականի Միքայելյանը տարբերվում ասենք 2012 թվականի հրազդանցի ընտրողից: Խոշոր հաշվով, գրեթե ոչնչով, եթե չասենք, որ նրա ունեցած “ընտրակաշառքը” թերեւս ավելի մեծ էր՝ զգալի սեփականություն, պատգամավորական մանդատ: