*
Այդ տարի գարնանը սովորականից շատ անձրև եկավ: Երկինքը կարծես բռնվել էր ամպերի ծանր ու սև խմբերով և ոչ մի կերպ չէր ցանկանում թողնել արեգակին դեպի երկիր: Ես արդեն վաղուց էի վարժվել ծերունու իմ կերպարին և հաճախ ժամերով դուրս չէի գալիս ամրոցի իմ սենյակից` հայացքս հառած դեպի անձրևոտ հեռուները: Մի քանի տարի առաջ Նունես հեռացավ ինձնից և ես մինչ այժմ սգում էի նրա մահը: Հավատարիմ ընկերուհուս կորուստը կարծես մի անամոք վերքի պես ծանրացել էր սրտիս ու ես չէի կարողանում սփոփանք գտնել: Երևի ճիշտ էր Մենեսը, որ իրեն հեռու էր պահում ընտանիքից, քանզի ես այժմ վճարում էին այն երջանկության համար, որն ինձ պարգև հասավ Նունեիս և երեխաներիս միջոցով: Անահիտիս մոտ քսանհինգ տարի առաջ ամուսնացրեցի Տայքի [1] իշխանի հետ և այժմ նրան տեսնում եմ հազվադեպ` թեև այն քիչ պահերին էլ, որ տեսնվում ենք, կարծես նրա միջոցով վերակենդանանում է Նունեն ու ես զգում եմ կնոջս վաղեմի հոգատարությունն ու սերը: Այժմ ինձ հետ է միայն որդիս` Վահագնը, որին ես մշտական մարզումներով դարձրել եմ առաջնակարգ ռազմիկ ու Հայաստանին նվիրված մի մարդ: Երբ էր արդեն, չեմ էլ հիշում, երբ ես Վահագնիս հետ անկեղծորեն խոսեցի և բացատրեցի իմ վիճակը: Որդիս, որ այդ ժամանակ արդեն քառասուն տարեկան էր, կարծես միանգամից ընբռնեց ասածս: Դե ես հակառակ չէի էլ սպասում նրանից, քանզի արդեն շատ վաղուց էր, որ մենք շփվում էինք որպես տարեկից ընկերներ, իսկ հաճախ էլ ես զգում էի նրա զարմացական հայացքները իր հոր մշտական ջահելության և ուժի վերաբերյալ:
Մենք պայմանավորվեցինք, որ ես աստիճանաբար ծերացող մարդու կերպարի մեջ կմտնեմ, կթողնեմ երկար մորուք, որը կներկեմ սպիտակ ներկով, մի քիչ էլ կտնքտնքամ` միաժամանակ աշխատելով արդեն հնարավորինս քիչ երևալ հպատակներիս աչքին և նահանգի ողջ կառավարումը աստիճանաբար փոխանցելով որդուս: Բարեբախտաբար Վահագնս նահանգի կառավարման գործում ինձնից հետ չմնաց և այդ տեսանկյունից ես կարող էի լիովին հանգիստ լինել:
Ինչպես և առաջ անխափան էր գործում Հրաչի հետախուզական կառույցը` իր ծերացած, սակայն եռանդուն, սրատես ու արդեն չափազանց փորձառու ղեկավարի` Հրաչի գլխավորությամբ: Հրաչը ևս որդի ուներ, որին տվել էր զոհված Սևակի անունը և այժմ Հրաչի որդի Սևակը պրպտուն կերպով գործում էր հոր հսկողության ներքո և ես վստահ էի, որ ժամանակին հաջողությամբ կփոխարինի նրան:
Առանձնահատուկ հպարտությունս էր կազմում իմ սեփական ստեղծագործությունը` Ջլմայր ամրոցի մոտի ռազմակայանում դաստիարակվող որբերի զորակայանը, որը ամեն տարի անխափան կերպով համալրվում էր ողջ Արարտայից հավաքվող որբերով: Այս տարիների ընթացքում երեխաների առաջին խմբերն արդեն մեծացել էին: Երեխաներից մի քանիսն ընտրել էին կյանքի այլ ուղի, սակայն նրանց հիմնական մասը ցանկացել էր շարունակել ծառայությունը հենց Կորճայքի բանակում: Քսանհինգ տարի առաջ ես արդեն քսանմյա պատանիների դարձած առաջին երեքհարյուր որբերիցս ստեղծեցի առանձին մի զորաբանակ, որը տեղաբաշխվեց հենց Ջլմայր ամրոցի մոտակայքում: Հետագայում ես աստիճանաբար Հատուկ գնդիս մարտիկներին փոխարինեցի որբերովս ու ստեղծեցի երկաթյա կարգապահության և մշտական մարտական բարձր պատրաստության վիճակում գտնվող մի բանակ, որը ղեկավարում էր Սևակի որդի Հազարապետ Հայկը, հորից ոչ պակաս թիկնեղ, հզոր ու Վահագնիս տարիքին մի երիտասարդ: Հոր պես քաջ, նվիրված ու ազնվասիրտ` Սևակի որդուն ես սիրեցի իմ որդու պես ու հոգ տարա նրա նկատմամբ այնպես, որ նա հոր պակասը չզգա, և այժմ հաճույքով էի նկատում, որ նա ու Վահագնս կապված էին իրար հետ եղբայրների պես:
Պետք է ասել նաև, որ ես երկար էի խորհել, թե ինչ անունով կոչեմ այս բանակը և դեռևս վերջնական լուծման չէի հանգել, երբ հարցի լուծումը եկավ միանգամայն անսպասելի:
________________
[1] Նահանգ Հայաստանի հյուսիսում:
Էջանիշներ