Զանազան լեզվական հարցեր

[Եղիայեան]

Պանդուխտը այս հարցին արդեն պատասխանեց, այնպես որ անցնեմ առաջ:

Ոչ, եթե խոսքը մեկ մարդու մասին է, այսինքն՝ հարգալից դիմելաձև է, ապա մեծատառով պետք է լինի:

Ոչ, սխալներ կան: Ահա ճիշտ կետադրությունը.
«ABCD» խանութում նարինջ կա՞, թե՞ ոչ, եթե այո, ապա կվերցնես:

Պանդուխտն այս հարցին էլ է արդեն ճիշտ պատասխանել. «ժողովուրդ» բառը կարող է դրվել հոգնակիով, այսինքն՝ ժողովուրդներ:

Համաձայնել, համաձայնեք, այսինքն՝ առանց վ-ի:

Օրինակներ գրեմ, ինքդ կհասկանաս.
Նրա հնչեցրած խոսքը շատ ազդեցիկ էր:
Նրա կողմից հնչեցված խոսքը շատ ազդեցիկ էր:
Հնչեցված խոսքը շատ ազդեցիկ էր:

Հիշում եմ, մի քանի տարի առաջ հեռուստացույցով լեզվի վերաբերյալ մի հաղորդում էի նայում, մասնագետը պարզաբանոմ էր հենց այս բառերը և ասաց, որ ճիշտը «այսուհետև»-ն է՝ հատուկ շեշտելով, որ «այսուհետ»-ը սխալ է: Ճիշտ է նաև «հետայսու» ձևը, որը, սակայն, պակաս գործածական է:

Հետայսու, որ է դասական ուղղագրութեամբ «յետայսու», սխալ է: Յետ նախադրութիւնը գրաբարի մէջ կը պահանջէ սեռական հոլով խնդիր, օրինակ՝ յետ բանի, յետ գրութեան, յետ ամսոյ միոյ և այլն. արդ, «այսու» գործիական հոլով է, ուրեմն ընդունելի չէ: Գրաբար կարելի էր ըսէլ յետ այսր կամ յետ այսորիկ: Ասոնք սակայն յանձնարարելի ձևեր չեն. վճիտ և ընդունուած ձևերն են այսուհետև, այդուհետև, այնուհետև: