ԳԻՆԻՆ ՇԱՌ Է, ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑԸ` ՓՈՐՁԱՆՔ
Այն պահից, երբ սրտնեղած պատմիչը բացականչեց` Ողբամ զքեզ, հայ ժողովուրդ, զի մանուկ է թագավորդ, թեև անցել է բավական շատ ժամանակ, բայց բուն ողբալու առումով փոխվել է շատ քիչ բան: Եթե փոխվել էլ է` միայն դեպի վատը: Պատմական այդ պահից սկսած կարելի էր այդ բացականչության բովանդակությունը մեզանում պարզապես դարձնել մի բլանկի վերնամաս, բաց թողնելով մանուկ բառի տեղը և այնտեղ լրացնել համապատասխան բառը, կախված պատմական ժամանակաշրջանից և իրադարձություններից: Ինքնին հասկանալի է, որ մեր պատմությունն այն ուղղությամբ է “զարգացել”, որ այդ դատարկ տեղում, մեր օրերը ներառյալ, հայ իշխանավորին բնութագրող լրացվելիք բառերի համեմատ, բնականաբար, մանուկ բառը կլինի ընդամենը մանկան մի բարբաջանք:
Այսօր էլ հայոց հերթական մեծ ողբի պահը կարծես թե արդեն հասունանում է, և հասունանում է ոնց որ թե անշրջելիորեն: Մեր հերթական ու այսօրվա թագավորը Հայաստանի անկախության 18-ամյակի կապակցությամբ Вести в субботу լրատվական ծառայությանը տված հարցազրույցում հայտարարել է. “Мы сейчас ведем переговоры на уровне президентов, на уровне министров иностранных дел, регулярно к нам приезжают сопредседатели. Приезжают в Армению, в Азербайджан, в Нагорный Карабах, мы уже имели много встреч с президентом Азербайджана, обсуждали несколько вопросов из 'мадридских принципов'. К нам присоединился в последнее время президент Российской Федерации Дмитрий Анатольевич Медведев, и мы с его помощью почти согласовали первый пункт, за что мы, конечно, ему благодарны, я от своего имени это говорю. И думаю, что мы должны, видимо, часто встречаться с президентом Азербайджана и продолжить обсуждение вот этих принципов. Президенты стран-сопредседателей поручили своим представителям на наше рассмотрение внести обновленный вариант 'мадридских принципов'. И если этот обновленный вариант на самом деле будет соответствовать духу и логике 'мадридских принципов', то это хорошо. То есть, если в этом документе будут учтены результаты тех обсуждений, которые мы имели, тех пунктов, которые мы обсуждали. Но если этот документ будет называться обновлённым вариантом 'мадридских принципов', но его логика и дух будет содержать новые идеи, ну, я думаю, что процесс сильно затянется. Поживём - увидим'.
Խոսքը բերված է ամբողջությամբ և բնագրով, որպեսզի զերծ մնանք սխալ թարգմանության, կամ էլ միտքը ընդհանուր կոնտեքստից անջատելու վտանգից: Ինչի՞ համար է, հատկապես, Սերժ Սարգսյանն այդչափ մեծարում և այդչափ իրեն պարտական զգում Ռուսիո նախագահի հանդեպ: Հայաստանի ղեկավարը հենց ինքն է բացատրում: Նրա համար, որ Դմիտրի Անատոլևիչի օգնությամբ Իլհամ Հեյդարովիչի հետ արդեն գրեթե համաձայնեցված է Մադրիդյան սկզբունքների առաջին կետը: Այն է. “Լեռնային Ղարաբաղի շրջապատող տարածքների վերադարձ Ադրբեջանի վերահսկողությանը”: Մեծ նորություն չկա: Ժամանակին էլ այլ հայ առաջնորդներ շնորհակալ ու երախտապարտ են եղել Վլադիմիր Իլիչին` նրա օգնությամբ Նախիջևանն ու Ղարաբաղն ամբողջությամբ Ադրբեջանի վերահսկողությանը հանձնելու հարցը` Նարիման Քերբալայ Նաջաֆովիչի հետ համաձայնեցնելու համար:
Թվում է, արդեն իսկն ու իսկը ժամն է գոռալու. Ողբացեք, հայեր, երկիրն ենք տալիս: Բայց… Կացեք, հայեր, մի շտապեք: Զուգահեռաբար մեկ այլ ռուսական լրատվամիջոց` Московский комсомолец-ը հրապարակում է Ереван, родство помнящий վերնագրով մի նյութ, որը ներկայացված է որպես հարցազրույց Սերժ Սարգսյանի հետ: Դեպքի առիթով հուզմունքն այնքան մեծ էր, որ պատմելու եմ մանրանասնորեն: Սկզբից զանգեց ընկերս Մոսկվայից և ամբողջ ընտանիքով, լսափողը իրար ձեռքից խլելով սկսեցին հանդիմանել ու նախատել ինձ, թե տեսնում ես ինչ նախագահ ունենք, իսկ դու չես հավանում: Ընթերցեցին հատվածներ: Չհավատացի, ասի մի հատ ստուգեք ամեն ինչ: Անցան արդեն թուք ու մուր տալուն, հենա հայ արդեն վիրավորում էին: Ձեռքերս վեր պարզեցի, ենթարկվեցի, բայց որոշեցի, համենայնդեպս, հետևել ֆռանկների ոսկյա կանոնին. մինչև աչքովդ չտեսնես՝ չհավատաս: Գնացի, կայքը բացեցի, տեսա… ու չհավատացի: Սեփական աչքերիս: Ինչ ընդդիմություն, ինչ Դաշնակցություն, ինչ Միացում: Դրանք ո՞վ են: Հարցազրույցում մի խազ է մնում հա, որ Հայաստանի նախագահը հայտարարի, թե ոչ մի թիզ հող: Հող ու երկիր պահելը գնացեք ու նրանից սովորեք: Եվ ժամը եկավ զղջման ու ամոթանքի… Ամաչում էի նույնիսկ կայքում տեղադրված Սերժ Սարգսյանի լուսանկարից: Միակ հույսն այն էր, որ նման մեծ հայրենասերը գոնե հեռակա կարգով ներողամիտ կգտնվի իր մոլորյալ ու անշնորհակալ հայրենակիցների նկատմամբ: Բայց, ինչպես ասում են, կարճ տևեց բերկրանքը: Հաջորդ իսկ առավոտվանից նախագահականում ծայր առավ ժամն հրաժարվելու և մեղանչման: Նա չի եղել, նա չի ասել, նա տեղյակ չէ: Հուզմունք անցավ, թեթև շունչ քաշեցինք` ամեն ինչ իր տեղն եկավ: Թուրքիայից էլ համապատասխան քսիվը չուշացավ. “արա, էդ ըտեղ դուք ձեզ ձեռ ե՞ք առել”: Եվ պրոֆեսոր Սինան Օհանի միջոցով հայերին տեղյակ պահվեց, որ առկա է արդեն նախնական պայմանավորվածություն` Ադրբեջանի 5 շրջաններ ազատելու վերաբերյալ:
ԱՐՏԱՎԱԶԴ ԲԱՍԵՆՑՅԱՆ
Հ.Գ.1. Հացադուլի մասնակից դաշնակներից մեկը, որն իր տեսքով ասես ներկայացնում էր մեր բոլոր հերոսների խտացված կերպարը և կասկած չէր հարուցում, որ իրոք սոված է, անդրադառնալով հացադուլի նպատակներին, հայտարարեց, թե օձը, աղավնին և նապաստակն իրար հետ միասին չեն կարող ապրել: Նախօրոք, իհարկե, օձին համեմատելով թուրքի հետ: Առեղծված մնաց, թե իսկ այն երկուսից հայերը ո՞րն են: Աղունի՞կը, թե նապաստակը:
Հ.Գ.2. Մի առիթով Նապոլեոնն ասել է, թե առյուծի կողմից առաջնորդվող ոչխարների հոտն ավելի հզոր է, քան ոչխարի կողմից առաջնորդվող առյուծների հոտը: Պատկերն ամբողջացնելու համար, թերևս, հանդգնենք լրացնել Ֆրանսիո կայսեր: Առ այն, որ ամենահզորը դա առյուծի կողմից առաջնորդվող առյուծների հոտն է, իսկ ամենաթույլը, անկասկած, ոչխարի կողմից առաջնորդվող ոչխարների հոտը: Իսկ այս չորս տարբերակներից ո՞ր պատասխանն է ընդունելի մեզ համար: Գուցե ոչ մեկը:
Էջանիշներ