Նժդեհի գաղափարներն ավելի քան արդիական են

[Լավ ոստիկան]

...Նժդեհի գաղափարախոսության հիմքում ընկած են փոքր ազգերը, մասնավորապես` հայերը, որոնք առավել քան մյուսները պետք է միասնական, ամուր, հայրենասեր ու հայրենատեր լինեն /նրա իսկ խոսքերից/, որպեսզի կարողանան պաշտպանել իրենց արժանի գոյությունը, տեղն ու դերը աշխարհում:

Ֆիդայի ջան, մենք սկսում ենք հաճախակի գալ ընհանուր հայտարարի: Ես արդեն ասելի էի, որ Նժդեհի գաղափարախոսությունը հնարավոր չէ բացատրել փոքր կամ մեծ ազգերի, ցեղերի, ռասաների տեսանկյունից: Այսինքն եթե իրերը կոչենք իրենց անունով, ապա` նացիզմի, ռասիզմի, սոցիալ-դարվինիզմի, նորդիզմի և պատմության գիրկը անցած նմանատիպ իզմերի տեսանկյունից:

Եվ հետո, ցանկացած ընդհանուր պնդման համար կարելի է փնտրել և գտնել մեկ մասնավոր հակառակ օրինակ, որը, սակայն չի նշանակում, որ պնդումը արդիական չէ:

Ասել է, թե Նժդեհի գաղափարախոսությունը սխալ է, բայց արդիական?

Ի՞նչ է, Աստված փրկե՞ց մեզ, ինչու՞ չփրկեց, ու՞ր էր նա:

Մեր տարաձայնությունը հենց այստեղ է կայանում, և Նժդեհը այստեղ ոչ մի գործ չունի:
Ափսոս:

[Fedayi]

Զորավարի նկարներից...

[Fedayi]

1.Այսինքն եթե իրերը կոչենք իրենց անունով, ապա` նացիզմի, ռասիզմի, սոցիալ-դարվինիզմի, նորդիզմի և պատմության գիրկը անցած նմանատիպ իզմերի տեսանկյունից:

2. Ասել է, թե Նժդեհի գաղափարախոսությունը սխալ է, բայց արդիական?

1. Ոստիկան ջան, Ցեղակրոնությունը չի կարելի դասել նշած ուղղությունների կողքին: Կարող եմ անգամ բանավիճել այդ առումով և բազմաթիվ վերլուծաբանների վերլուծություններ մեջբերել: Ցեղակրոնությունը ոչ մի կերպ խտրականություն չի դնում ազգերի մեջ: Նժդեհը միայն մի ազգ է ատել, այն է` թուրքերին, և պատկերացրու` դրա համար բավարար հիմքեր շատ է ունեցել:

2. Ո՛չ չի ստացվում…
Կուզենայի կարծիքդ իմանալ` դու Ցեղակրոնությունը սխալ ես համարում արդի ժամանակաշրջա՞նի համար, թե՞ դրա ստեղծման ժամանակաշրջանի համար ևս: Իսկ միգուցե դու "նեղացած" ես ճշմարիտ ապրելու` Նժդեհի և Աստվածաշնչի դավանած արժեքների` քո իսկ դիտարկումներով գտած հակասություննե՞րի համար, գուցե կոսմոպոլիտների նկատմամբ նրա վերաբերմու՞նքը… Անկեղծ հետաքրքրում է, խնդրում եմ պատասխանել:
Իմ կարծիքով այս գաղափարախոսությունը քարոզում է ճշմարիտ արժեքներ, հային դաստիարակում է որպես ուժեղ և բարի, մեծահոգի ու նվիրյալ ազգի զավակ: Եվ ո՛չ մի վատ բան չեմ տեսնում, և ոչ էլ ժամանակավրեպ է, լրիվ հակառակը:

[Fedayi]

Ամեն ազգ իր տականքն ունի, հա'յի տականքն ո'չ մի ազգ չունի: Գարեգին Նժդեհ

[Fedayi]

Ամեն ողբերգության մեջ թաքուն ուրախություն կա` այն գիտակցությունը, որ մեր ոգին ողբերգությունից պիտի դուրս գա ավելի հզորացած:

Անպետք են այն դասագրքերը, ցամաք և անհոգի, որոնց մեջ հայրենիքի մասին խոսվում է ճիշտ այնպես, ինչպես նկարագրվում է Սահարայի անապատը կամ հեռավոր մի կղզի:

Աշխատի'ր առյուծի հետք թողնել ցեղիդ պատմության մեջ, և բնավ մի' մտածիր այն մասին, թե մի օր աղվեսը կարող է իր ապականությունը փռել թողածդ հետքերի վրա:

Գ. Նժդեհ

[Fedayi]

Ամբողջ կյանքում հաղթելով` մնացի պարտված: Գ. Նժդեհ

[Fedayi]

Մեկ ազգ, մեկ ընտանիք. հնարավոր է`բոլոր ազգերից միայն դու ներքին պառակտման իրավունք չունես:

[Fedayi]

Վերաբերվի'ր քեզ, ինչպես դատապարտվածի, որն իր հայրենիքի և ժողովրդի պաշտպանության համար ցանկացած պահի պետք է պատրաստ լինի ընդունելու մահը:

Թաղե'ք պոեզիան ու երաժշտությունը, և մեր աշխարհը կվերածվի ավերակի: