Հայաստանի արտաքին քաղաքական կողմնորոշումը ընտրություններից հետո

[Philosopher]

Ցավոք, բայց այդպես է: Ես ծանոթ եմ "Այլնտրանքի" ու "Օրինաց Երկրի" ծրագրերի հետ, ու այնտեղ դրանք կարեվորագույն կետերից էին: Ավաղ ՝ պահանջարկն է ծնում առաջարկը, իսկ մեծամասնության պահանջարկը էսօր ասֆալտն է, 5000, կորտոլը:
Մյուս կոզմից, քաղաքական դաշտում էսօր մթնոլորտը էնպեսին է, ես 10 տարում էնպես է այլասերված ու տրոհված - որ, ով որ քոչարյանական ստանդարտից, /որն է չանել ոչինչ, ոչ մի "ինքնագործնեություն" եվ կատարել այլ տերություններից ստացած հրահանգները/, արտաքին քաղաքականության մասին ինչ-որ բան ասի, ամբոխը նրան հում-հում կուտի: Էս 10 տարի է սրանով են եղել զբաղված ու իրավիճակը ուղելը մի քանի ամսվա հարց չի: Օրինակ՝ հաշվեհարդարների շարանը Արթուր Բաղդասարյանի հանդեպ, ու դրան հետեված ժողովրդի միահամուռ "ադաբրյամը" իր կուլմինացիոն ՝ "Մահ դավաճանին" վանկարկումով:
Ով հենց Թուրքիա բառն է փորձում արտաբերել ՝ ամբոխը միանգամից ու միահամուռ բղավում է ՝
- արա , խոմ թուրք չե՞ս
եվ անմիջապես էլ ավելացնում
- առանց ռուսի մենք ոչինչ ենք /ավելի ճիշտ ոչնչություն ենք /

Ֆրոմը, արևմտյան հասարակության մեջ այս երևոււյթը դիտարկելով, այն կոչում էր նորմալության պաթոլոգիա (pathology of normalcy), երբ զանգվածային մշակույթը, ԶԼՄ–ները մարդկանց մոտ ստեղծում են "առողջ բանականության" մի կայուն ձև, որի կոններից շեղումները համարվում են սոցիալական, մինչև իսկ՝ առողջական պաթոլոգիա, մինչդեռ, ինչպես ցույց էր տալիս Ֆրոմը, իրականում պաթոլոգիա է այդ "առողջ բանականությանը" ենթարկվելն ու համաձայնելը։ Եվ սա Արևմուտքում, որտեղ այլակարծությունը, պարականոն մտածողություն ավելի քան երկու հազարամյակների պատմություն ունի։ Ինչ վերաբերում է Հայաստանին, ապա այն պարզապես ստրուկների շուկայի է նմանվում, որտեղ հազիվ թե մեկը իրեն այդքան նեղություն տա՝ ապացուցելու մեծամասնության մտածողության պաթոլոգիկ բնույթը, այն պարագայում, երբ այն ինքնին ակնհայտ է։ Ստրուկների շուկայում չեն խոսում ազատ խոսքից, այլ խոսում են այսպիսի բաների մասին. իսկ խոսել գիտի՞, իսկ քանի՞ ժամ կարող է աշխատել, իսկ որ տերը մի բան հրամայեց, կարո՞ղ է այնպիսի զգացմունքային պայթուն ունենա, որ ավելի շատ աշխատի, քան տերն է ցանկացել (հենց էսպիսի զգացմունքային պայթունների համար էլ ստեղծված է հատուկ գրականություն ու կա զվարճալի հեռուստատեսություն. "կարդա ու տես, թե դու ինչ հիմար ես" գեղագիտական սկզբունքով) և այլն։ Այսինքն՝ Հայաստանի պարագայում մենք գործ ունենք ոչ այնքան կապիտալիստական հասարակություններին բնորոշ զանգվածային հասարակության մեջ մարդկանց նմանօրինակության ու անդիմացման հետ, այլ կոմֆորմիզմի, անայլընտրանքայնության, այլակարծության ի սպառ բացառման դարավոր ազգային ավանդույթի հետ։ Իհարկե, պատճառներ կարելի է գտնել, թե ինչու է հայ հասարակությունը իր ներքին կյանքում միշտ մնացել մի գետտո, որտեղ այլ կարծիք հայտնող յուրաքանչյուր մեկը դիտարկվում է որպես տվյալ հավաքականության գոյատևման հիմնական վտանգ, սակայն ողջ խնդիրն այն է, որ այդ գետտոյականության դեմ երբեք որևէ պայքար չի գնացել, ընդհակառակը այդպիսի պայքարի համար կոչված մտավորականության համարյա բոլոր ներկայացուցիչները՝ վարժապետից մինչև հանճար. կուլտիվացրել է այդ գետտոյականությունը առաջին հերթին նրանով, որ երբեք չեն հայտնել մտքեր, որոնք ակնհայտորեն պետք է դուր չգային հայ հանրությանը, նրանք միշտ եղել ու մնացել են հայ գետտոյականության երգիչներ։ Բացառություն կարող էր դառնալ երևի Չարենցը, որին, սակայն, հայկական գետտոն չներեց, և եթե նույնիսկ նա ապրեր, վերջին ժողովածուներից հետո նա արդեն Պրոմեթևս էր, իսկ Պրոմթևսներ հայ հասարակությունը երբեք չի սիրել, նա փնտրել է Զևսեր՝ ճանապարհին իր գրկում խեղդելով իր ազատագրության համար կոչված Պրոմեթևսներին։

[dvgray]

Վերեվի բնորոշումները արված են դիպուկ:

Սակայն՝

ընդհակառակը այդպիսի պայքարի համար կոչված մտավորականության համարյա բոլոր ներկայացուցիչները՝ վարժապետից մինչև հանճար. կուլտիվացրել է այդ գետտոյականությունը առաջին հերթին նրանով, որ երբեք չեն հայտնել մտքեր, որոնք ակնհայտորեն պետք է դուր չգային հայ հանրությանը, նրանք միշտ եղել ու մնացել են հայ գետտոյականության երգիչներ։ Բացառություն կարող էր դառնալ երևի Չարենցը, որին, սակայն, հայկական գետտոն չներեց, և եթե նույնիսկ նա ապրեր, վերջին ժողովածուներից հետո նա արդեն Պրոմեթևս էր, իսկ Պրոմթևսներ հայ հասարակությունը երբեք չի սիրել, նա փնտրել է Զևսեր՝ ճանապարհին իր գրկում խեղդելով իր ազատագրության համար կոչված Պրոմեթևսներին։

Իսկ Մ.Նալբանդյա՞ն: 20 դարասկզբի Պոլսի մտավորականությու՞նը, որից միայն մնացին հուշեր... , Գ.Մահարի՞ն, Լեռ Կամսա՞րը,
Սեվա՞կը ՝ իր ազգային սնափառության ոտնակոխով , ...
Ղարաբա՞ղ կոմիտեն,
Հասկանալի է, որ ակադեմիկոս Սախարովի հետ համեմատ տրամաչափերը փոքր են...
բայց եվ այնպես, մեր հասարակության համար բավականին ունակ են եղել:

Նաև կուզենայի անպայման ավելացնել ես ցուցակին ՝ Հրանտ Դինքին, որը անհավատալիորեն բավական շտկեց ջարդված, այլասերված ողնաշարը: Նաև Պոլսո Հայ Պատրիարքը:
...
Նաեվ մեր հարգելի Artgeo-ին , որը գոնե վիրտուալում կատարում է Պրոմեթևսի դերը:

Ըստ իս, "ագրեսիվ մեծամասնության" ագրեսիան այսպիսի չափաբաժինը ուրիշ աղբյուր ունի:
Թող կոպիտ չհնչի համեմատությունը, բայց, բնության մեջ ինչքան ավելի ես վախենում, էդքան "ագրեսիվ մեծամասնությունը" ավելի է ագրեսիվ դառնում, պատրաստ խժռելու այլախոհ "զոհին": Խիզախության անհրաժեշտ չափաբաժինը , իհարկե շատերին է պակասում: Խիզախությունը - ամբոխին մի լավ "հու՛" անելու /ինչ անում էր օրինակ Վ.Սիրադեղյանը/
Պրոմեթևսները ցավոք երբեք իրար կողք չեն հավաքվում: Իսկ դա, դեռեվս բավականին թույլ մեր Պրոմեթևսներին անհրաժեշտ է: Անհրաժեշտ է ՝ կրիտիկական մասսա հավաքելու համար:

[Philosopher]

Հետաքրքիր է, որ այս պահին հարցման արդյունքներում միակ տարբերակը, որը չի ընտրվել որևէ մեկի կողմից, ամերիկամետ տարբերակն է, այն պարագայում, երբ ապրում ենք միաբևեռ աշխարհում և այդ բևեռը հայտնի է, թե որ երկիրն է։ Այս մասին ավելի մանրամասն կարելի է գրել հետո, բայց այս պահին, կարծում եմ, հետաքրքիր փաստ ենք տեսնում։

[Marduk]

Փիլիսոփա

Դուք ինչպես միշտ շարունակում եք աբստրակտ տերմիններով վիրավորել հայ ժողովրդին:
Խոսեք ավելի կոնկրետ:
Ինչ պաթոլոգիաների մասին է խոսքը : Կոնկրետ որ հայկական մտածողությունը դուք համարում եք սխալ, պաթոլոգիկ ու ամենակարևորը բոլորի կողմից ընդունված ու պարտադրվող:

[Philosopher]

Փիլիսոփա

Դուք ինչպես միշտ շարունակում եք աբստրակտ տերմիններով վիրավորել հայ ժողովրդին:

Մարդուկ. ես ինչպես միշտ ներկայացնում եմ իմ դիրքորոշումը տարբեր հարցերի վերաբերյալ և սովորաբար ներկայացնում եմ այնպիսի դիրքորոշումներ, որոնք ունեն գիտական հիմնավորում։

Խոսեք ավելի կոնկրետ:
Ինչ պաթոլոգիաների մասին է խոսքը : Կոնկրետ որ հայկական մտածողությունը դուք համարում եք սխալ, պաթոլոգիկ ու ամենակարևորը բոլորի կողմից ընդունված ու պարտադրվող:

Բավականին հետաքրքիր հարց ես տալիս։ Ի՞նչ պաթոլոգիաներ կարող է ունենալ մի ժողովուրդ։ Այստեղ դժվար է ներկայացնել բոլոր այդ պաթոլոգիկ գծերը, քանի որ դրանցից յուրաքանչյուրը առանձին գիտական քննության ու հիմնավորման կարիք ունեն։ Թեև դրանցից մի քանիսը արդեն ներկայացվել են այլ թեմաներում, ընդ որում նաև այլ անդամների կողմից ևս, այնպես որ եթե շատ ես հետաքրքրված, կարող ես փնտրել ու գտնել։ Իսկ եթե ցանկանում ես, որ այդ փնտրումներդ ունենան կոնկրետ գիտական ուղղվածություն ու քեզ համար շատ բաներ պարզեն ոչ միայն հայ, այլև ընդհանրապես ժողովուրդների ընդհանրական պաթոլոգիկ գծերի մասին, ապա կարդա, օրինակ, Էրիխ Ֆրոմի, Ֆրոյդի, Մակ Դուգլի, Սիգալի, Լե Բոնի աշխատությունները և քեզ համար ամեն ինչ պարզ կլինի։ Ի դեպ, ես ևս դեմ չեմ լինի ներկայացնել այդ պաթոլոգիաները, բայց հասկանում եմ, որ այստեղ և այս գրառմանը ի պատասխան այդպիսի գիտական խորացումները տեղին չեն։

[Marduk]

Ինչ վերաբերում է Հայաստանին, ապա այն պարզապես ստրուկների շուկայի է նմանվում, որտեղ հազիվ թե մեկը իրեն այդքան նեղություն տա՝ ապացուցելու մեծամասնության մտածողության պաթոլոգիկ բնույթը, այն պարագայում, երբ այն ինքնին ակնհայտ է։

Փաստորեն չեք ուզում էլի ձեզ նեղություն տաք ասեք ինչ պաթոլոգիաների մասին է խոսքը:
Ի դեպ ստրկություն Հայաստանում չի եղել: Ստրկությունը դա ձեր կողմից գովերգվող Արևմտյան երևույթ է: Մինչև 19-րդ դարը ԱՄՆ-ը ստրկատիրական երկիր էր: Կամ էլ երևի տեղյակ չեք որ այսօրվա Բրիտանիայում դեռ կան հազարավոր ստրուկներ: Աշխարհի տարբեր անկյուններից երեխաներին հավաքում տանում են Եվրոպա դարձնում սեռական ստրուկներ, որպեսզի բավարարեն այնտեղի վերնախավի սեռական այլասերված ( այլասերության մեջ իր դերը խաղաց նաև ֆրոյդիզմը ) պահանջները:

Սրանից հետո գալիս կպնոում եք խեղճ ու կրակ Հայաստանին, որին դավաճանեց Արևմուտքը, լքեց Ռուսաստանը, ու որը մնացել է մենակ իր ցավերով տապակվում է:

[Philosopher]

Փաստորեն չեք ուզում էլի ձեզ նեղություն տաք ասեք ինչ պաթոլոգիաների մասին է խոսքը:
Ի դեպ ստրկություն Հայաստանում չի եղել: Ստրկությունը դա ձեր կողմից գովերգվող Արևմտյան երևույթ է: Մինչև 19-րդ դարը ԱՄՆ-ը ստրկատիրական երկիր էր: Կամ էլ երևի տեղյակ չեք որ այսօրվա Բրիտանիայում դեռ կան հազարավոր ստրուկներ: Աշխարհի տարբեր անկյուններից երեխաներին հավաքում տանում են Եվրոպա դարձնում սեռական ստրուկներ, որպեսզի բավարարեն այնտեղի վերնախավի սեռական այլասերված ( այլասերության մեջ իր դերը խաղաց նաև ֆրոյդիզմը ) պահանջները:

Սրանից հետո գալիս կպնոում եք խեղճ ու կրակ Հայաստանին, որին դավաճանեց Արևմուտքը, լքեց Ռուսաստանը, ու որը մնացել է մենակ իր ցավերով տապակվում է:

Հուզիչ է, իհարկե, բայց փաստարկներդ թույլ են. Հայաստանում ստրկություն եղել է և հիմա էլ կա, ընդ որում ստրկություն ասելով նկատի պետք է ունենալ այդ երևույթի և՛ սոցիալական, և՛ իրավական, և՛ հոգեբանական կողմերը։ Խեղճ ու կրակ Հայաստանին գալիս–կպնում ենք, որովհետև նա հարազատ խեղճ ու կրակ է, այլապես նույն հաջողությամբ կարող էինք խոսել նաև Ուգանդայի մասին։ Ի դեպ, այն բոլոր երևույթները, որոնք քեզ դուր չեն գալիս Արևմուտքի պարագայում, ավելի դուր չէին գալիս նույն Ֆրոյդին և բազմաթիվ այլ փիլիսոփաների ու գրողների։ Այնպես որ, այդ առումով էլ կարելի է նրանցից օգտվել։ Իսկ թե ինչպես են լքել ու դավաճանել Հայաստանին, կարելի է երկար քննարկել, սակայն արդեն այդ տերմինները բավական են՝ հասկանալու համար, որ հայությունը իր ներքին ստրուկի ստրուկն է եղել և այժմ էլ մնում է։ Եվ սա արդեն բժշկական փաստ է։