Սահմանադրության փոփոխության հանրաքվե - 2015

[Chuk]

Մի հատ էլ «Չե՛ք անցկացնի»-ական հարցազրույց, այս անգամ Արմեն Գրիգորյանից.

Zham.am-ի հետ զրույցում «Չե՛ք անցկացնի» քաղաքացիական նախաձեռնության անդամ, քաղաքագետ Արմեն Գրիգորյանն անդրադարձավ սահմանադրական փոփոխությունների դեմ պայքարին, հասարակական մոբիլիզացիային, առկա գործընթացներին և շարժման հետագա գործողություններին:


-«Չե՛ք անցկացնի» քաղաքացիական նախաձեռնության անդամները, ինչպես նաև Դուք, սահմանադրական փոփոխությունների դեմ պայքարում հաջողության հասնելու խնդրում բարձրացրել եք ռեսուրսների հարցը: Ի՞նչ ռեսուրսների մասին է խոսքը:

-Ցանկացած քաղաքական պայքարի համար անհրաժեշտ են ռեսուրսներ: Ռեսուրսներ ասելով ի նկատի ունեմ մարդկային, գաղափարական, ինչպես նաև ֆինանսատնտեսական: Մինչև այս պահը մենք կարողացել ենք լուծել ռեսուրսների հետ կապված հարցերը, սակայն հետագա գործողությունների հետ կապված հավելյալ ռեսուրսների խնդիր կա: Այսօր դաշտում առկա են ռեսուրսներ` քաղաքացիական հասարակությունը, անհատները, ինչպես նաև քաղաքական ուժերը ունեն որոշակի ռեսուրսներ, և եթե հնարավոր եղավ միավորել դաշտում առկա ռեսուրսները, ապա կստեղծվի սիներգիա, և հնարավոր կլինի տապալել սահմանադրական փոփոխությունները:

-Նշվել է, որ միայն ռեսուրսների հաշվարկից հետո «Չե՛ք անցկացնին» կանցնի գործնական քայլերի, այդ թվում հրապարակային գործողությունների: Եթե հիշելու լինենք նախկինում ձևավորված քաղաքացիական շարժումները, դժվար հիշենք մի դեպք, երբ նախաձեռնության անդամները ռեսուրսների խնդիր բարձրացրած լինեին, առավել ևս հրապարակային ցույցեր ու երթեր կազմակերպելու հարցում: Ինչպե՞ս սա կմեկնաբանեք, ո՞րն է տարբերությունը «Չե՛ք անցկացնիի» և մյուս բոլոր շարժումների միջև:

-Մենք ռեսուրսների հաշվարկի փուլում ենք: Հանդիպումներ ենք ունեցել քաղաքացիական հասարակության և հասարակական կազմակերպությունների ներկայացուցիչների, ինչպես ՀԱԿ-ի, Նախախորհրդարանի և «Ժառանգության» հետ: Այս պահին բավարար ռեսուրս կա սեպտեմբերին հրապարակային ակտիվ գործողությունների համար: Ինչ վերաբերվում է մնացած քաղաքացիական նախաձեռնությունների հետ տարբերությանը, ապա, երևի, ամենամեծ տարբերությունը դրված խնդրի մեջ է:

Սահմանադրական փոփոխությունների հարցը այն եզակիներից է, որն ուղղակի կամ անուղղակի վերաբերում է նախկինում բոլոր քաղաքացիական նախաձեռնությունների կողմից բարձրացված հարցերին: Այդ է պատճառը, որ մենք նաև հանդիպումներ ենք կազմակերպում մյուս քաղաքացիական նախաձեռնությունների հետ, որպեսզի փորձենք համատեղ ճակատ ձևավորել: «Չե՛ք անցկացնի» նախաձեռնությունը կարող է դառնալ բոլորին միավորող գործոն, որն էլ, երևի, կլինի իր ամենամեծ առանձնահատկությունը:

-Օբյեկտիվ լինելու համար նշենք, որ եղել են դեպքեր, երբ իշխանության ներկայացուցիչները դրական են ընդունել քաղաքացիական այս կամ այն շարժումները, նույնիսկ հրապարակային դրական արձագանք տվել: «Չե՛ք անցկացնի» քաղաքացիական շարժումը նման արձագանքի չի արժանանում իշխանության ներկայացուցիչների կողմից, ավելին` վերջին շրջանում նկատելի է «կա՜մ վատ, կա՜մ ոչինչ» սկզբունքը: Ինչպե՞ս կմեկնաբանեք այս փաստը:

-Մեզ համար կարևորը հանրության, ինչպես նաև քաղաքական ուժերի ու քաղաքացիական հասարակության գնահատականն է, իշխանության գնահատականները մեզ համար զրոյական արժեք ունեն: Մենք հասկանում ենք, որ իշխանությունը փորձելու է հնարավորինս շատ բացասական կարծիք տարածել մեր մասին, ի դեպ, այդ գործընթացը արդեն սկսել են տարբեր լրատվամիջոցների միջոցով, սակայն դրանք երկրորդական են մեզ համար: Մեր նպատակը շարունակում է մնալ միասնական ճակատի ձևավորումը, և եթե դրա մասին դրական կարծիք ունեն մեզ հետ համագործակցության ցանկություն հայտնած քաղաքական ու քաղաքացիական ուժերը, ինչպես նաև անհատները, ապա իշխանության կարծիքը ոչ կարևոր է դառնում:

-Շատ է խոսվել այն մասին, որ սահմանադրական փոփոխություններն ուղղված են Սերժ Սարգսյանի կողմից իշխանության յուրացմանը, ինչը՝ հակասահմանադրական է: Կարո՞ղ ենք եզրակացնել, որ «Չե՛ք անցկացնին» միաժամանակ պայքարում է և՜ սահմանադրական փոփոխությունների դեմ, և՜ երկրում սահմանադրական կարգի վերականգնման համար:

-Սերժ Սարգայսնի ամենաչսիրած հոդվածը ներկայիս սահմանադրությունում հանդիսանում է 50-րդ հոդվածը, որը նրան արգելում է երրորդ անգամ առաջադրվել նախագահի պաշտոնում: Հենց այդ հոդվածի պատճառով էլ Սարգսյանը նախաձեռնել է սահմանադրական փոփոխությունները, և ցանկանում է այդ փոփոխությունների միջոցով վերարտադրել իր իշխանությունը: Եթե պայքարի միջոցով հաջողվում է արգելել այդ փոփոխությունը, ապա դա նշանակում է, որ պաշտպանվում է նաև սահմանադրակարգը: Այսինքն, սահմանադրակարգին նետված մարտահրավերի չեզոքացումը կլինի սահմանադրակարգի պաշտպանություն:

-Ինչպե՞ս եք պատրաստվում ապահովել սահմանադրական փոփոխությունների դեմ հասարակական մոբիլիզացիան:

Ինչպես արդեն նշել եմ, մենք հանդիպումներ ենք անցկացնում դաշտի բոլոր ակտիվ միավորների հետ: Նաև պլանավորում ենք գործողություններ: Հավանական գործողություններից մեկը սեպտեմբերին ակնկալվող համաժողովն է: Բոլոր այդ գործողությունները ուղղված են մոբլիզիզացիայի ապահովմանը: Նախատեսում ենք նաև համայնքային հանդիպումներ, և եթե այդ գործողությունները հաջողություն ունենան, ապա միանշանակ կլինի հանրային մոբիլիզացիա և հնարավոր կլինի տապալել սահմանադրական փոփոխությունները:

-Եթե պայքարի արդյունքում ՀՀ քաղաքացիներին չհաջողվի ապահովել իշխանության ձևավորման իրենց սահմանադրական իրավունքը, ի՞նչ հետևանքներ կունենա դա պետության ու ՀՀ քաղաքացիների համար:

-Սահմանադրական փոփոխությունների հաջողման դեպքում նախ հաստատվելու է Սերժ Սարգսյանի հավերժ իշխանությունը, ինչը նշանակում է, որ շարունակվելու է արտագաղթը, տնտեսական անկումը, աղքատության և պետական պարտքի աճը: Մի խոսքով, այսօրվա բացասական գործընթացները կրկնապատկվելու են Հայաստանում: Իսկ դա տեղի չունենալու համար պետք է թույլ չտալ սահմանադրական փոփոխությունները, որպեսզի դրական փոփոխությունների հնարավորություն ստեղծվի:

Հարցազրույցը` Մերի Մովսիսյանի

Աղբյուր՝ http://zham.am/am/news/52510.html

[Chuk]

Մի հատ էլ Արշակ Մուսախանյանին տեսնենք էս թեմայում, էլի «Չե՛ք անցկացնիից».

«Չեք անցկացնի» նախաձեռնությունը, որը դեմ է Սահմանադրական փոփոխություններին, հանդիպումներ է սկսել քաղաքական ուժերի եւ կուսակցությունների հետ: Մինչեւ սեպտեմբեր քննարկումներն ու հանդիպումները կավարտվեն, եւ նախաձեռնությունն արդեն իսկ կանցնի ակտիվ գործողությունների:

ԳԱԼԱ-ի հետ զրույցում նախաձեռնության անդամ Արշակ Մուսախանյանն ասաց, որ նախաձեռնությունը չի բացառում հետագա համագործակցությունը նաեւ այլ շարժումների հետ, մասնավորապես «Ոտքի՛, Հայաստան» շարժման հետ:

«Ոտքի՛, Հայաստան»-ը հենց հոսանքի թեմայից Ս. Սարգսյանի հրաժարականի պահանջին է անցնում, այ դա գովելի է»,- ասաց Ա. Մուսախանյանը:

Հիշեցնենք, որ «Ոտքի՛, Հայաստան» շարժումն այսօր հայտարարություն է տարածել, որ օգոստոսի 11-ին հանրահավաքի ժամանակ եթե բավարար թվով քաղաքացիներ հավաքվեն, իրենք կփակեն հանրապետության հրապարակը, կդիմեն ընդդիմադիր կուսակցություններին ձեւավորելու ժողովրդի վստահության կառավարություն, եւ տուն չեն գնա, մինչեւ հրաժարական չտան Ս. Սարգսյանն ու իշխանության մյուս ներկայացուցիչները:

«Չեք անցկացնի» շարժման անդամը ողջունում է «Ոտքի՛, Հայաստան»-ի այս նախաձեռնությունը եւ հայտարարում, որ հետագայում համագործակցությունն այս շարժման հետ հաստատ կստացվի:

Ըստ Ա. Մուսախանյանի՝ հիմա դեռ քննարկում են իրենց գործողությունների հաջորդականությունն ու հաշվարկում ռեսուրսները, իսկ օգոստոսից հետո կանցնեն կտրուկ գործողությունների:

«Մի քիչ պասիվ է պրոցեսը, մինչեւ սեպտեմբեր մենք կհաշվենք մեր ռեսուրսը եւ հետո կանցնենք գործողությունների: Մեր գործողությունները կլինեն հրապարակային, բայց թե կոնկրետ ինչ գործողություններ կձեռնարկենք, չեմ կարող ասել, կախված է հաշվարկներից: Սեպտեմբերից ուզենք թե չուզենք քաղաքական դաշտն ակտիվանալու է, մենք էլ փորձելու ենք ակտիվանալ եւ ակտիվացնել»:

ԳԱԼԱ-ի այն հարցին, թե ինչ ուղղությամբ են աշխատելու՝ ՍԴ փոփոխությունների հանրաքվեն բոյկոտելու, չեղարկելու՞ եղանակով, թե՞ կոչ են անելու «ոչ» քվեարկել, «Չեք անցկացնի» նախաձեռնության անդամն ասաց, որ դեռ որոշում չունեն, բայց հիմնական մասը կողմ է, որ ձեւավորվի ընդհանուր ճակատ եւ կոչ անեն, որ գնան եւ «ոչ» քվեարկեն:

«ՍԴ հանրաքվեն տապալելու, «Ոչ»-ի շարժում ձեւավորելու ուղղությամբ կաշխատենք, ամենայն հավանականությամբ: Ես իմ անձնական կարծիքն եմ ասում, որ «Ոչ»-ի շարժումն ավելի ակտիվացնող է, իսկ բոյկոտն ավելի պասիվ է: Մենք ունենք 2005 թ.-ի բոյկոտի փորձը, որն արդյունքի չի հանգեցրել: Ամեն դեպքում դեռ քննարկում ենք, եւ դա էլ կախված է ռեսուրսից, քաղաքական ուժերի, քաղաքացիական շարժումների հետ հետագա համագործակցության հնարավորությունից»:

Աղբյուր՝ http://galatv.am/hy/news/119641/



Հավելեմ, որ էս նախաձեռնության, այսպես անվանեմ, «ներկայացուցչական մարմինն» ինձ շատ դուր է գալիս:

[Chuk]

Մի հատ էլ.

Մեր զրուցակիցն է «Չեք անցկացնի» նախաձեռնության համակարգող խորհրդի անդամ Դավիթ Հովհաննիսյանը

Վենետիկի հանձնաժողովի անդամները հայտարարեցին, որ քննարկումների ժամանակ նշել են կետեր և ստացել պատասխաններ, որ այդ նկատառումները հաշվի կառնվեն: Այսինքն՝ նրանք ենթադրում են, որ կլինեն էական փոփոխություններ: Ձեր կարծիքով այս հանդիպումը դեկլարատիվ բնու՞յթ էր կրում, թե՞ իսկապես կար ցանկություն քննարկելու:


Չէի ասի, որ այդ հանդիպումը դեկլարատիվ բնույթ է կրում, մյուս կողմից, պետք չէ գերագնահատել Վենետիկի հանձնաժողովի դերը, մենք ենք որոշելու, թե ինչ սահմանադրություն ենք ունենալու: Վենետիկի հանձնաժողովը կարող է միայն խորհուրդներ տալ, որոնք մենք կարող ենք ի գիտություն ընդունել, բայց այն, թե ինչ սահմանադրություն մենք կունենաք, այդ հարցերը մենք ենք որոշելու: Ինչ վերաբերում է իրենց առաջարկներին, նրանք հիմնականում շեշտը դնում են կայուն մեծամասնություն ստանալու նպատակով երկփուլ ընտրությունների դրույթի փոփոխության վրա: Նրանք առաջարկում են այդ դրույթը հանել սահմանադրության նախագծից, բայց ընդունելի են համարում, որ այն կարող է ներառվել ընտրական օրենսգրքում: Ըստ էության՝ իշխանությունը կարող է տեղի տալ, ընդունել այդ պահանջը, բայց այդ դրույթը թողնել օրենքի մեջ ու օրենքով կիրառել երկփուլ ընտրությունները:


Դուք նշել եք, որ սեպտեմբերից անցնում եք ավելի ակտիվ գործունեության, բայց տեսնում ենք, որ քաղաքական ուժերն այնքան էլ միասնական չեն ընդհանուր ճակատով հանդես գալու հարցում: Այս պահին միայն երկու կուսակցություն է հստակ հայտարարել, որ կողմ է «Ոչ»-ի ճակատ ձևավորելուն: Դուք ի՞նչ ակնկալիքներ ունեք այս առումով:


Ես կարծում եմ, որ չի կարող հանրաքվե անցկացվել այն դեպքում, երբ ընդամենը մի քանի ամիս առաջ քաղաքական տեռոր է իրականացվել այն ուժերի նկատմամբ, որոնք հայտարարել էին, որ պատրաստվում են պայքարել սահմանադրական փոփոխությունների դեմ: Սրանով արդեն այդ հանրաքվեն անցկացվելու է ոչ լեգիտիմ պայմաններում: Ըստ էության, սկզբում ոչնչացվել են այն քաղաքական հակառակորդները, որոնք պիտի պայքարեին դրա դեմ, հետո նշանակել հանրաքվե: Այո, իշխանությանը հաջողվել է պետական տեռորի, շանտաժի ու սպառնալիքների միջոցով այդ փոփոխությունների դեմ պայքարող ուժերից մեկին՝ ԲՀԿ-ին, ասպարեզից հեռացնել, որից հետո ասպարեզում մնացել են ՀԱԿ-ն ու «Ժառանգությունը», որոնք հայտարարում են, որ պայքարելու են այդ գործընթացի դեմ: Այստեղ պետք է նշեմ, որ կարևորը ոչ թե պայքարի ելած քաղաքական ուժերի քանակն է, այլ հասարակության մոբիլիզացիան, իսկ դա տեղի է ունենալու և քաղաքական ուժերի, և հասարակական կազմակերպությունների, և քաղաքացիական նախաձեռնությունների միջոցով: Մենք հիմա ակտիվորեն աշխատում ենք, ամենօրյա հանդիպումների մեջ ենք, և ես համոզված եմ, որ 1-2 քաղաքական ուժ չի կարող խանգարել հասարակության մոբիլիզացիային, որովհետև հասարակությունը շատ լավ կհասկանա, թե ինչ վտանգավոր ծրագիր է սա:


Իսկ հասարակությանն ընդհանրապես հետաքրքրո՞ւմ է՝ սահմանադրական փոփոխություն կլինի, թե ոչ:


Ես համոզված եմ, որ հասարակությունը միանշանակ դեմ է արտահայտվելու այդ գործընթացին միայն մի բանի համար, որ այս իշխանությունն է դա առաջարկել: Դա արդեն բավական է հասարակության համար, որ հասկանա, որ առաջարկվածը չի կարող իր համար լավը լինել: Բայց մենք պատրաստվում ենք սեպտեմբերից սկսած ամբողջ հանրապետության տարածքում շրջելով ու հանդիպումներ ունենալով, հանրահավաքներ կազմակերպելով մարդկանց բացատրել այս ծրագրի բոլոր վտանգավոր կետերը: Մարդիկ բոլորը պետք է հասկանան, որ խոսքը ոչ թե սահմանադրության մեջ ինչ-որ կետեր փոխելու կամ կառավարման համակարգի մասին է, այլ սա շատ վտանգավոր ծրագիր է, որը միտված է ընդհանրապես Հայաստանում ժողովրդավարության վերջին նշույլները, քաղաքական համակարգը վերացնելուն և Սերժ Սարգսյանի ու ՀՀԿ-ի միահեծան իշխանությունն ապահովելուն: Կարծում եմ՝ որևէ մեկը կասկած չունի, որ հասարակությունն ակտիվ կպայքարի դրա դեմ:


Իշխանությունն էլ հայտարարում է, թե ի՞նչն է խանգարում ՀՀԿ-ին վերարտադրվել գործող սահմանադրությամբ:


Խանգարում է այն, որ գործող սահմանադրությունն արգելում է գործող նախագահին երեք անգամ անընդմեջ զբաղեցնել նախագահի պաշտոնը: Այսօրվա սահմանադրությունը Սերժ Սարգսյանին արգելում է նախագահի թեկնածու առաջադրվել 2018 թվականին: Փոխելով սահմանադրությունը, Սերժ Սարգսյանն, ըստ էության, վերացնում է նախագահի ինստիտուտը: Լինելու է մի արարողակարգային բնույթ կրող նախագահ, որին ընտրելու է ընտրիչների ժողովը, որն, ըստ էության, իրենից ներկայացնում է ՀՀԿ-ի ընդլայնված նիստ: Բանն այն է, որ ընտրիչների ժողովում լինելու են պատգամավորներն ու ՏԻՄ ներկայացուցիչները, իսկ մենք գիտենք, որ ՏԻՄ-երում ընտրություններ ընդհանրապես տեղի չեն ունենում և քրեական հեղինակություններից ով ավելի ազդեցիկ է, հենց ինքն էլ վերցնում է տեղական իշխանությունը: Վերացնելով նախագահի ինստիտուտը, Սերժ Սարգսյանը ստեղծում է սուպեր լիազորություններով օժտված Ազգային ժողովի նախագահի պաշտոն: ԱԺ նախագահը միակն է, որին չի կարելի պաշտոնանկ անել, վարչապետին կարելի է անվստահություն հայտնել, նախագահին կարելի է պաշտոնանկ անել, իսկ ԱԺ նախագահը հավերժ իշխում է, կարող է ընտրվել որքան ցանկանա, որևէ սահմանափակում չկա: ԱԺ նախագահն է վարչապետ նշանակելու լիազորություն ստանում, նման բան որևէ երկրում, որևէ խորհրդարանական համակարգում գոյություն չունի: Բացի այդ, դատական իշխանության, կարգավորիչ հանձնաժողովների նախագահներին բոլորին նշանակում է ԱԺ նախագահը: Այսինքն ստեղծվել է մի պաշտոն, որը նույնիսկ ավելի հզոր է, քան այսօրվա նախագահի պաշտոնը, բայց, ի տարբերություն այսօրվա նախագահի, նա ունենալու է զրո պատասխանատվություն և սուպեր լիազորություններ: Արդեն պարզ է, թե ում համար է այդ պաշտոնը նախատեսված:


Այսինքն՝ երբ Սերժ Սարգսյանը հայտարարում է, որ ինքը ոչ ԱԺ նախագահ, ոչ վարչապետ չի դառնալու, պետք չէ՞ հավատալ նրա այդ խոսքին:


Նախ կարծեմ Սերժ Սարգսյանը նման բան չի հայտարարել ԱԺ նախագահի մասով, միայն վարչապետի ու նախագահի պաշտոնների մասով է հայտարարել: Նրա փոխարեն իր խոսնակներն են հայտարարել, բայց նույնիսկ Սերժ Սարգսյանի խոսքը վստահություն չի ներշնչում, էլ ուր մնաց իր խոսնակների խոսքը: Պարզ է, որ ցանկացած իրավիճակում, այն նույն մարդիկ, որոնք այսօր հայտարարում են, որ Սերժ Սարգսյանը ԱԺ նախագահ չի ցանկանում դառնալ, շատ հանգիստ, դեմքի հանգիստ արտահայտությամբ կարող են ասել, որ հասարակությունը պահանջում է, երկրի ազգային անվտանգության շահերը պահանջում են, որպեսզի Սերժ Սարգսյանը զբաղեցնի ԱԺ նախագահի պաշտոնը: Այնպես որ, չի կարող որևէ մեկի խոստումը երաշխիք հանդիսանալ: Ակնհայտ է, որ այս բոլոր քայլերը, նախագծի մշակված կետերը միտված են ԱԺ նախագահի գերլիզորություններով օժտված պաշտոնի ստեղծմանը:

Աղբյուր՝ http://www.lragir.am/index/arm/0/interview/view/119425

[Chuk]

Արմենի էս հարցազրույցն էլ ա լավը (հա, իրանց նյութերը դնելով զահլեքդ տանելու եմ, բայց դե իմ կարծիքով պետք ա իրանց լավ ծանոթանալ):

Քաղաքագետ. Վենետիկի հանձնաժողովի գործունեության մեջ բազմաթիվ կոռուպցիոն ռիսկեր կան

Նախօրեին Սերժ Սարգսյանին կից սահմանադրական փոփոխությունների հանձնաժողովը Վենետիկի հանձնաժողովի ներկայացուցիչների մասնակցությամբ քննարկում էր կազմակերպել, որին հրավիրվել էին քաղաքական կուսակցությունների ու հասարակական կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ: Այնուհանդերձ, քննարկման հրավեր չէր ուղարկվել մի շարք կազմակերպությունների, որոնք ակտիվ պայքար են մղում սահմանադրական փոփոխությունների դեմ: Մասնավորապես, վերջին շրջանում ակտիվ գործունեություն ծավալող «Չե՛ք անցկացնի» շարժման ներկայացուցիչները քննարկմանը եկել էին առանց հրավերի՝ սեփական նախաձեռնությամբ: iLur.am-ը զրուցեց Շարժման անդամ, քաղաքագետ Արմեն Գրիգորյանի հետ:

Պարոն Գրիգորյան, Վենետիկի հանձնաժողովի անդամները, խոսելով Սերժ Սարգսյանի նախաձեռնած «սահմանադրափոխության» գործընթացում իրենց դերակատարության մասին, անընդհատ շեշտում են, որ իրենք խորհրդատվական մարմին են եւ վերջնական ընտրությունը հայաստացիներինն է: Բայց այնպես է ստացվում, որ նրանց դիրքորոշումը օգտագործվում է հենց «այո»-ի քարոզի համատեքստում: Ո՞րն է, ըստ Ձեզ, Վենետիկի հանձնաժողովի իրական դերակատարությունն այս հարցում:

Վենետիկի հանձնաժողովը մի շատ լուրջ խնդիր ունի՝ այն ժողովրդավարական մարմին չէ: Այսինքն, ժողովրդավարական տարբերակով չի ձեւավորվել: Բայց ինքը ժողովրդավարական գործընթացի վերաբերյալ գնահատական է տալիս: Շատ դեպքեր են հայտնի, թե ինչպիսի կոռուպցիոն գոծընթացներ են տեղի ունենում միջազգային կառույցներում, հիմա՝ նույն խնդիրը կա նաեւ Վենետիկի հանձնաժողովում: Դա միջազգային կառույց է, որին ՀՀ քաղաքացու դիրքորոշումն ու խնդիրները մեծ հաշվով չեն մտահոգում: Նրանք ասում են՝ մենք տեքստն ենք նայում, կոնտեքետը չենք նայում: Բայց չէ՞ որ չես կարող որեւէ սահմանադրական փաստաթուղթ նայել՝ առանց դրա կոնտեքստին ուշադրություն դարձնելու: Եթե Հյուսիսային Կորեայի Սահմանադրությունը բերենք Հայաստան, չենք կարող հաշվի չառնել, որ այդ Սահմանադրության պայմաններում տոտալիտար համակարգ է գործում: Այդ փաստաթղթին գնահատական տալիս դու չես կարող ասել՝ ահա, սա ժողովրդավարական փաստաթուղթ է: Դա հիմարություն կլինի:

Նաեւ խնդիրն այն է, որ իրենք շատ հաճախ համագործակցում են իշխանության հետ, քան հասարակության այլ շերտերի: Հատկանշական է, որ այս քննարկմանը բազմաթիվ կազմակերպություններ, այդ թվում՝ մենք, հրավիրված չեն եղել: Նրանց համար կարեւոր է հանդիպել իշխանության ներկայացուցիչների հետ, հնարավոր է նաեւ՝ բազմաթիվ գործարքներ լինեն նրանց միջեւ, բազմաթիվ կոռուպցիոն ռիսկեր կան: Օրինակ, ամբողջովին նրանց օրակարգը հրապարակված չէ՝ հետաքրքիր կլիներ իմանալ, թե հանձնաժողովի ներկայացուցիչները որտեղ են այս օրերին մնալու, որտեղ են ճաշելու եւ այլն:

Այսինքն, ստացվում է, որ նրանք իրենց պատվիրատուին ձեռնտու տեսանկյունի՞ց են խոսում: Ասենք, այնպես, ինչպես սոցիոլոգիական հարցումներն են մեզանում կատարվում: Կարելի՞ է այդ համեմատությունն այստեղ կիրառել:

Որոշակի առումով՝ այո: Տվյալ դեպքում՝ պատվիրատուն ասում է՝ մասնագիտական եզրակացություն տվեք, միեւնույն ժամանակ, փորձում են ազդել այդ եզրակացության վրա: Ինչպես նշեցի, Վենետիկի հանձնաժողովը ոչ դեմոկրատական հիմունքներով ձեւավորված կառույց է եւ որեւէ մեկի հանդեպ պատասխանատու չէ, դրա համար էլ նրա գնահատականները շատ ժամանակ իրականությունից կտրված են լինում եւ որն ավելի մտահոգիչ է, իշխանությունը հնարավորություն է ունենում նրա հետ գործարքի գնալու: Սա ամենամեծ վտանգն է: Տեսեք՝ օգոստոսի 24-ին Սերժ Սարգսյանի գրասենյակը հայտարարել է, որ Վենետիկի հանձնաժողովի ու մեր սահմանադրական հանձնաժողովի միջեւ որեւէ հակասություն չկա: Այսօր, երբ այդ մասին հարց ուղղեցինք հանձնաժողովի ներկայացուցիչներին, ըստ էության հակառակ պատասխան չստացանք: Այն դեպքում, երբ նրանց զեկույցը լիքն էր դիտողություններով ու այդ դիտողություններից ոչ մեկը չի վերանայվել ու նույն տեքստով ուղարկվել է Ազգային Ժողով: Այստեղ կարելի է միայն մտածել հնարավոր կոռուպցիոն գործարքի մասին՝ ուրիշ տարբերակ չկա:

Այսօրվա հանդիպմանը դուք ելույթ ունեցաք, որտեղ ձեր դիտարկումները ներկայացրեցիք Վենետիկի հանձնաժողովին: Ինչպիսի՞ն էր նրանց արձագանքը:

Նրանց արձագանքը, սովորականի նման, լղոզված էր` «մեր իրավասությունները սահմանափակ են, մենք խորհրդատվական մարմին ենք» եւ այլն: Իմ ելույթի հիմնական միտքն այն էր, որ պետք չէ միայն տեքստին նայել, հարկավոր է նաեւ կոնտեքստը հաշվի առնել: Չես կարող սահմանադրության տեքստ քննարկել՝ առանց հաշվի առնելու հայաստանյան իրողությունները: Իրենք խոսում էին կայունության մասին, ես իրենց հիշեցրեցի, որ Խորհրդային Միությունն ամենակայուն պետությունն էր աշխարհում, բայց այն փլուզվեց: Այսօր ամենակայուն համակարգը Հյուսիսային Կորեան է, բայց դա ժողովրդավարություն չէ: Եթե մենք կայունության մասին ենք խոսում, ապա այդ կայունությունը պետք է դիտարկել բացառապես ժողովրդավարական սկզբունքների շրջանակներում: Բոլորը կիսում են կարծիքը, որ երկիրը պետք է կայուն լինի, բայց իշխանությունը կայուն լինել չի կարող:

Ժողովրդավարության հիմնական առանձնահատկությունն էլ հենց դա է, որ իշխանությունը պետք է անընդհատ ընդդիմության եւ մյուս ուժերի կողմից ճնշման տակ լինի: Ինչպես ազատ տնտեսական հարաբերությունների մեջ է անհրաժեշտ մրցակցությունն ու անկայունությունը, այնպես էլ քաղաքականության մեջ: Այդ անկայունությունը էվոլուցիոն զարգացման երաշխիքն է: Կայունություն ասելով մենք հասկանում ենք, որ ոստիկանական, ուժային կառույցները ըստ պատշաճի կատարեն իրենց պարտավորությունները, պաշտպանեն իրավակարգը, քաղաքացուն եւ նրա իրավունքները, բայց իշխանության կայունությունը ժողովրդավարության հետ կապ չունի: Ժողովրդավարությունը ավելի շատ անկայունթյուն է ենաթադրում այս իմաստով: Այն, որ ընտրությունների ժամանակ որեւէ կուսակցություն մեծամասնություն չի կազմում, հնարավորություն է տալիս, որ մեծամասնություն գրաված ուժը ստիպված բանակցի փոքր ուժերի հետ ու այդպիսով հասարակության տարբեր շերտերը ներկայացված լինեն իշխանության մեջ: Իսկ մյուսները դառնում են ընդդիմություն եւ իրենց աշխատանքով ցույց են տալիս, որ հաջորդն իրենք պետք է լինեն: Սա է ժողովրդավարության ամբողջ կոնցեպտը: Կայունությունը պետք է քննարկել հենց այս կոնտեքստում: Սրանից դուրս արդեն Խորհրդային Միությունն է կամ Հյուսիսային Կորեա:

Որքանո՞վ է հեռանկարային «ոչ»-ի շարժումը: Նկատի ունեմ այն պայմանները, որի մեջ ընթանալու է այդ շարժումը: Հատկապես, որ հիմնական քաղաքական դերակատարներից ԲՀԿ-ն, կարծես թե, ավելի ու ավելի է հակվում «այո»-ին (հարցազրույցը պատրաստելու ընթացքում հայտնի դարձավ, որ ԲՀԿ-ը հյուրընկալվել է Սերժ Սարգսյանին՝ սահմանադրական փոփոխությունների օրակարգով-խմբ):

Այս ընթացքում միայն ԲՀԿ դիրքորոշումն էր, որ որոշակի չափով հստակ չէր, թեեւ կասկածներ կային, որ այսպիսի պատկեր կունենայինք, մանավանդ՝ փետրվարյան իրադարձություններից հետո: Դրա համար էլ մենք մեր ռեսուրսների գնահատումն արել ենք առանց ԲՀԿ-ին հաշվի առնելու: Դաշտում իրականում կան շատ փոքր սուբյեկտներ, որոնք, միավորվելու դեպքում սիներգիա կստեղծեն եւ հզոր ուժ կարող են դառնալ: Նույնիսկ՝ ավելի հզոր ուժ, քան դասական քաղաքական ուժերն են: Որովհետեւ սա միավրող գաղափար է. մեր հանդիպումները ցույց են տալիս, որ հասարակության մեծ մասը հասկանում է՝ սրա նպատակը վերարտադրությունն է: Մենք ստեղծել ենք 20 հոգանոց իրավաբանների խումբ, որը դեմ է սահմանադրական փոփոխություններին ու համապատասխան մասնագիտական եզրակացություն է ներկայացնելու: Կան ընտրությունները վերահսկող հասարակական կազմակերպություններ, որոնք նույնպես ներգրավված են այս գործընթացին: Այսինքն, երկու տարբեր ուղղություններով աշխատանք ենք տանում մի նպատակով՝ թույլ չտալ սահմանադրական փոփոխությունները: Կան քաղաքական ուժեր, որոնք դեմ են՝ Հայ ազգային կոնգրեսը, Ժառանգությունը, որը նույնպես, կարծես թե հստակ դիրքորոշում ունի:

ՀԱԿ-ն ասում է, որ պետք է թույլ չտալ, որ գործը հանրաքվեին հասնի: Ձեր մարտավարությունն ինչպիսի՞ն է:

Միանշանակ, պետք է ջանալ, որ այդպես լինի, ասենք, ԱԺ-ում կասեցնել պրոցեսը: Բայց եթե դա չհաջողվի, ապա բնականաբար, պետք է անցնել հաջորդ փուլին: Այն խմբերը, որոնց մասին ես խոսեցի, եթե կարողանան միավորել իրենց ներուժը, ապա հնարավոր է ավելի հզոր ուժ ստեղծել, մանավանդ, որ իշխանությունների նկատմամբ մեծ դժգոհություն կա հասարակության մեջ: 7-8 տարի այս իշխանությունը որեւէ լուրջ խնդիր չի լուծել, որպեսզի հանրության համար ընդունելի լինի, Սերժ Սարգսյանը մեծ հաշվով, իր համար սոցիալական հենարան չի ստեղծել, որովհետեւ տնտեսական զարգացում չի եղել: Նրա միակ հենարանն այն մարդկանց խմբերն են, որոնց նա կարողանում է ճնշել: Այդ առումով նա շատ թույլ է ու խոցելի: Եթե հասարակությունը մոբիլիզացվի, եթե հրապարակում շատ մարդ լինի, ապա հնարավոր է տապալել այս գործընթացը:

Հայաստանում քաղաքացիական նախաձեռնությունների առանձնահատկություններից մեկն այն է, որ նրանք ջանում են ներկայացնել իրենց գործունեությունը որպես արտաքաղաքական կամ գոնե արտակուսակցական: Այս դեպքում, ենթադրում եմ, որ նման հռետորաբանություն չի լինի: Այդպե՞ս է:

Տեսեք՝ ես, որպես մասնագետ նայելով հարցին, կարծում եմ, որ քաղաքացիականն ինքը եւս քաղաքական է: Եթե փորձենք ձեւակերպել քաղաքականության սահմանումը, քաղաքացիական ցանկացած գործողություն տեղավորվում է այդ սահմանման մեջ: Պարզապես, Հայաստանում հանրային քննարկումը, ԶԼՄ-ները «քաղաքական»-ի հանդեպ ինչ-որ բացասական կարծրատիպեր են ստեղծել, բայց իրականում մենք չենք կարող զգայական մակարդակում ասել, որ «քաղաքական»-ը լավ կամ վատ բառ է: Տալիս ենք քաղաքականության սահմանումը եւ փորձում ենք հասկանալ՝ արդյո՞ք տվյալ գործընթացը մտնում է այդ սահմանման մեջ, թե ոչ: Օրինակ՝ «Դեմ եմ»-ի շարժումը հանգիստ տեղավորվում էր քաղաքականության ցանկացած սահմանման մեջ: Նրանք կարող են ասել, որ քաղաքացիական են, դրանում խնդիր չեմ տեսնում, բայց հրաժարվել այն իրականությունից, որ դա նաեւ քաղաքական է, արդեն այլ հարց է: Այդ առումով, ես երբեւիցե չեմ կարող ասել, որ «Չենք անցկացնի»-ն քաղաքականությունից դուրս է: Իհարկե, մենք քաղաքական ենք: Նույնիսկ Մաշտոցի այգու պայքարը քաղաքական էր, որովհետեւ ռեսուրսների բաշխման խնդիր էր քննարկվում. մի խումբն ասում էր՝ ռեսուրսներն այս կերպ պետք է բաշխվեն, մյուսն ասում էր՝ ոչ, այսպես պետք է բաշխվեն: Սա ամբողջությամբ քաղաքականություն է: Ինչ վերաբերում է կուսակցականությանը՝ մենք համագործակցում ենք կուսակցությունների հետ, պատրաստ ենք բոլորի հետ աշխատելու, եւ ավելին, մենք պատրաստ ենք բոլորի հետ քննարկելու մեր գործողությունների մարտավարությունը: Ճիշտ է՝ սա ավլեի դժվարացնում է պրոցեսը, բայց փորձում ենք բոլոր սուր կողմերը կլորացնել, որպեսզի համագործակցությունը ստացվի, եւ այս քաղաքական պրոցեսի վրա ազդեցություն ունենալ ու ինչ-որ փուլում տապալել այն: Որովհետեւ, կրկնեմ, դրա ռեսուրսը կա, բավարար է: Մյուս կողմից, վտանգը, որը գալիս է այս նախագծից, ստիպում է ավելի կենտրոնանալ եւ թույլ չտալ դրա իրագործումը:



Զրուցեց Հակոբ Կարապետյանը

- See more at: http://www.ilur.am/news/view/48271.h....1usppAyH.dpuf

[Chuk]

Սահմանադրական փոփոխության շուրջ քաղաքական դաշտի վերջնական բաշխում է տեղի ունենում:
Առայժմ նրանք, ովքեր իրենց քայլով հաստատել են իրենց տեղը

Դաշտ 1.
1. Կոնգրեսը մերժել է Սերժ Սարգսյանի՝ հանդիպելու առաջարկը
2. Ժառանգությունը հրաժարվել է Սերժ Սարգսյանի հետ հանդիպել

Դաշտ 2.
1. «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցությունը հանդիպել է Սերժ Սարգսյանին
2. Հայ Հեղափոխական Դաշնակցություն կուսակցությունը հանդիպել է Սերժ Սարգսյանին
3. «Օրինաց Երկիր» կուսակցությունը հանդիպել է Սերժ Սարգսյանին
4. նորաբաց «Հայոց համազգային շարժում» կուսակցությունը հանդիպել է Սերժ Սարգսյանին




Շարունակելի

[Mephistopheles]

Սահմանադրական փոփոխության շուրջ քաղաքական դաշտի վերջնական բաշխում է տեղի ունենում:
Առայժմ նրանք, ովքեր իրենց քայլով հաստատել են իրենց տեղը

Դաշտ 1.
1. Կոնգրեսը մերժել է Սերժ Սարգսյանի՝ հանդիպելու առաջարկը
2. Ժառանգությունը հրաժարվել է Սերժ Սարգսյանի հետ հանդիպել

Դաշտ 2.
1. «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցությունը հանդիպել է Սերժ Սարգսյանին
2. Հայ Հեղափոխական Դաշնակցություն կուսակցությունը հանդիպել է Սերժ Սարգսյանին
3. «Օրինաց Երկիր» կուսակցությունը հանդիպել է Սերժ Սարգսյանին
4. նորաբաց «Հայոց համազգային շարժում» կուսակցությունը հանդիպել է Սերժ Սարգսյանին




Շարունակելի

ազատիչի դեմոկրատներն էլ

[Տրիբուն]

Սահմանադրական փոփոխության շուրջ քաղաքական դաշտի վերջնական բաշխում է տեղի ունենում:
Առայժմ նրանք, ովքեր իրենց քայլով հաստատել են իրենց տեղը

Դաշտ 1.
1. Կոնգրեսը մերժել է Սերժ Սարգսյանի՝ հանդիպելու առաջարկը
2. Ժառանգությունը հրաժարվել է Սերժ Սարգսյանի հետ հանդիպել

Դաշտ 2.
1. «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցությունը հանդիպել է Սերժ Սարգսյանին
2. Հայ Հեղափոխական Դաշնակցություն կուսակցությունը հանդիպել է Սերժ Սարգսյանին
3. «Օրինաց Երկիր» կուսակցությունը հանդիպել է Սերժ Սարգսյանին
4. նորաբաց «Հայոց համազգային շարժում» կուսակցությունը հանդիպել է Սերժ Սարգսյանին




Շարունակելի

Բա էն քառյակից ի՞նչ կա։

[Աթեիստ]

Արտ, ես ճիշտ ե՞մ հասկանում, որ էս «Չեք անցկացնին» Նիկոլի հետ չի հանդիպում, որտև ինքը բացահայտ չի ասել, որ դեմ ա։

Այսինքն ոչ մի տեղ չի ասել, որ կողմ ա, պարբերաբար Սերժից օրինական ազատվելու առաջարկներով ա հանդես գալիս, բայց ինչ ա թե չի հելել հրապարակ ասի, որ էս փոփոխությունները Սերժի նախաձեռնությունն են, ուրեմն ինքն ինքնըստինքյան դեմ ա, դրա համար էս «շարժումը» լայեղ չի անում իրան հանդիպի՞։

Եթե հա, մենակ ես ե՞մ սա նմանացնում մանկապարտեզի։

Էս պահին ես Նիկոլի հետևից ավելի շուտ կգնամ, քան մանկապարտեզի։

[Mephistopheles]

Արտ, ես ճիշտ ե՞մ հասկանում, որ էս «Չեք անցկացնին» Նիկոլի հետ չի հանդիպում, որտև ինքը բացահայտ չի ասել, որ դեմ ա։

Այսինքն ոչ մի տեղ չի ասել, որ կողմ ա, պարբերաբար Սերժից օրինական ազատվելու առաջարկներով ա հանդես գալիս, բայց ինչ ա թե չի հելել հրապարակ ասի, որ էս փոփոխությունները Սերժի նախաձեռնությունն են, ուրեմն ինքն ինքնըստինքյան դեմ ա, դրա համար էս «շարժումը» լայեղ չի անում իրան հանդիպի՞։

Եթե հա, մենակ ես ե՞մ սա նմանացնում մանկապարտեզի։

Էս պահին ես Նիկոլի հետևից ավելի շուտ կգնամ, քան մանկապարտեզի։

Նիկոլն ասել ա որ տենց հարց իրանց համար գոյություն չունի... իրանք ոչ քննարկում են, ոչ էլ կողմ են ու դեմ չեն պայքարում...

[Աթեիստ]

Նիկոլն ասել ա որ տենց հարց իրանց համար գոյություն չունի... իրանք ոչ քննարկում են, ոչ էլ կողմ են ու դեմ չեն պայքարում...

Որ կոնկրետ իրա բառերի հղում աչքովդ ընկնի, տուր նայեմ։

[Ներսես_AM]

Որ կոնկրետ իրա բառերի հղում աչքովդ ընկնի, տուր նայեմ։

http://armtimes.com/hy/read/68167

[Տրիբուն]

Նիկոլն ասել ա որ տենց հարց իրանց համար գոյություն չունի... իրանք ոչ քննարկում են, ոչ էլ կողմ են ու դեմ չեն պայքարում...

Դու Նիկոլի հետ ինչ գործ ունես? Դու ԲՀԿ-ից մեջբերումներ արա: Էտ չի իսկական քաղաքականությունը?

[Chuk]

Բա էն քառյակից ի՞նչ կա։

Քառյակին սերժիկը կզցրեց, իրանցից երկուսին՝ սկզբից ՀՅԴ-ին, ապա ԲՀԿ-ին իրա ռեսուրսներն օգտագործելով կարողացավ նորից բերել իրա դաշտ: Հիմա քառյակը չկա: Կա սահմանադրական փոփոխություններով վերջնականապես ռեպրեսիվ երկիր սարքելու քաղաքականություն: Կարող ես շարունակել երգել քառյակի մասին ու ասել, որ ի սզբանե կեղծ էր, կարող ես խոսել էս խնդրից, որոշողը դու ես:

[Chuk]

Արտ, ես ճիշտ ե՞մ հասկանում, որ էս «Չեք անցկացնին» Նիկոլի հետ չի հանդիպում, որտև ինքը բացահայտ չի ասել, որ դեմ ա։

Այսինքն ոչ մի տեղ չի ասել, որ կողմ ա, պարբերաբար Սերժից օրինական ազատվելու առաջարկներով ա հանդես գալիս, բայց ինչ ա թե չի հելել հրապարակ ասի, որ էս փոփոխությունները Սերժի նախաձեռնությունն են, ուրեմն ինքն ինքնըստինքյան դեմ ա, դրա համար էս «շարժումը» լայեղ չի անում իրան հանդիպի՞։

Եթե հա, մենակ ես ե՞մ սա նմանացնում մանկապարտեզի։

Էս պահին ես Նիկոլի հետևից ավելի շուտ կգնամ, քան մանկապարտեզի։

Գնա Նիկոլի հետևից, Արտ, բայց որ իմանաս, որ ինչ-որ բան անում ա, որի հետևից կարելի ա գնալ, ինձ էլ ասա, մեկ էլ տեսար ես էլ եկա:


Նիկոլը ու իրա կուսակցությունը բազմիցս հայտարարել են, որ սենց հարց իրանց համար գոյություն չունի: Բայց ես կարծում եմ, որ գործընթացներից ելնելով կարող ա հասունանա ինչ-որ պահ, որ իրանց հետ հանդիպելն իմաստ ունենա: Իրա կուսակիցների հետ անձնական խոսակցություններս էլ են փաստում, որ էս պահին դա ժամանակավրեպ ու անիմաստ ա:

[Աթեիստ]

http://armtimes.com/hy/read/68167

Աբրիս, կարդացի։
Ու լրիվ համաձայն եմ Նիկոլի հետ։ Պատճառի փոխարեն հավաքվում են, որ հետևանքների դեմ պայքարեն։ Նույն 7դրամի պատմությունն ա։