49 տարի ռուսի զորքը Հայաստանում

[Artgeo]

Հարցման արդյունքների մեկնաբանությունդ ճիշտն ասած այնքան էլ դուրս չեկավ:

Գիտեմ, ճշմարտությունը ծանր ա:

Եթե մարդ քվեարկում է առաջին կամ չորրորդ տարբերակի օգտին, դա ամենևին էլ չի նշանակում, որ նա հայրենասեր չէ կամ առավել ևս դեմ է Հայաստանի ինքնությանը:

Ամենևին ոչ: Մարդ կարա անկեղծորեն հայրենասեր լինել ու ռուսի զորք բերի Հայաստան: Օրինակ դաշնակների պես:

Ամեն ինչ արվում է շահերից ելնելով, և եթե մեր երկրի ղեկավարությունը գտնում է, որ ռուսական ռազմաբազայի գտնվելու ժամանակը պետք է երկարեցվի, ուրեմն դա երկրի անվտանգության շահերից է բխում: Եթե մեր երկրից ռուսական ռազմաբազաները հանվեն, արդեն ՆԱՏՕ-ն կփորձի քիթը խոթել տարածաշրջան: Կարծում եմ առաջին տարբերակն ավելի ընդունելի է:

Ո՞ւմ շահերից ելնելով: Մե՞ր՝ հայությա՞ն, Հայաստանի՞:

Երկրի ղեկավարությունը ամենևին կասկած չունեմ, որ ինչ անում ա, անում ա երկրի շահերից ելնելով: Թե՛ երկաթգծի հանձնումը, թե՛ գազի ու հոսանքի հանձնումը, թե՛ ռուսական զորքի ժամկետի երկարացումը... մի քիչ մանրանամ, երկրի շահերից ելնելով մարդկանց տնից վռնդելը, մետրոյի թանկացումը, գազի գնի բարձրացումը, հարկախեղդ անելն ու մարտի մեկը... Եթե ինչ-որ բան մոռացա, խնդրում եմ երկրի շահերից բխող գործողությունների ցուցակը համալրել:


Ի դեպ, խնդրում եմ նշել այն երկրները, որտեղ ռուսական զորք է կանգնած: Ինչպես նաև այդ երկր(ներ)ի տնտեսաբարոյական բնութագրի զարգացումն այդ զորքի ներկայության ընթացքում:

Հետո երկրի շահերից խոսենք:

[Artyom]

Но, сомнительно, что в случае совместного удара армии Азербайджана (90-100 тыс.) и турецкой армии (общая численность до 600 тыс.), Армения выдержит. РФ же не успеет перебросить достаточное количество войск на территорию Армении вовремя – Грузия транзит через свою территорию уже закрыла. Дальнейшие перспективы войны сомнительны – РФ ещё не настолько слаба, чтобы отнять у неё Северный Кавказ силой, да и местность не подходящая для широкомасштабных боевых действий – при господстве турецких сил на Южном Кавказе, враждебности к России Грузии и Азербайджана. Стороны, при давлении «мирового сообщества» будут искать компромисс и найдут его, турки уйдут из Армении, а Нагорный Карабах получит Азербайджан. Россия потерпит мощное политическое поражение. Про ядерное оружие говорить глупо – удар по Стамбулу. Анкаре, или турецким армиям, вызовет уже вмешательство США и стран НАТО, Москву обвинят в развязывании ядерной войны, геноциде, гуманитарной катастрофе, сделают «мировым злом».

Չեմ կարծում, որ Թուրքիան հնարավոր պատերազմի դեպքում Ադրբեջանի «խաթր» կհամարձակվի դուրս գալ ռուսների դեմ (չպետք է մոռանալ Հարավային Օսեթիայի և Աբխազիայի հետ կապված զարգացումները, երբ Ռուսաստանը հաշված ժամերի ընթացքում համարյա հասավ Թբիլիսի, իսկ Վրաստանի հովանավոր ՆԱՏՕ-ն բավարարվեց միայն Ռուսաստանի նկատմամբ ժամանակավոր տնտեսական պատժամիջոցների կիրառմամբ): Ռուսաստանն անշուշտ մեծ ռազմական ներուժ ունի և տիրապետում է այնպիսի զենքերի, որ ռազմական գործողությունների դեպքում ամենևին էլ պարտադիր չէ, որ Վրաստանի տարածքով տարանցում ունենա և պարտադիր էլ չէ, որ միջուկային զենք կիրառի: Իմ կարծիքով, Թուրքիան կբավարարվի միայն Ադրբեջանին ռազմական օգնություն ցույց տալով (Ղարաբաղը Ադրբեջանինը կլինի թե ոչ, նա դրանից առանձնապես օգուտ էլ չունի):

Ու էս բանակի հետ մենք համաձայնագիր ենք կնքում ևս 49 տարով, որ իրանց փդած բանակը վզներիս փաթաթելով…

Իսկ մենք նորերը գնելու հնարավորություն ունե՞նք:

Առաջարկում եմ ռուսական տանկերը որպես մետաղի ջարդոն վաճառել պարսիկներին, իսկ էտ փողով մի երկու հատ կարգին էլիտար շենք սարքել Երևանի կենտրոնում:

Ավելի խելամիտ առաջարկ ունե՞ս:

[Lion]

Հարցման արդյունքների կապակցությամբ - իմ սուբյեկտիվ կարծիքով հարցերը հաջող չեն ձևակերպված, քանի որ մեկի կամ մի քանիսի պատասխանը չի բացառում մյուսները: Այսպես, ես քվեարկել եմ. "...նրանք մեզ իրոք պաշտպանում են" տարբերակի օգտին, բայց դա չի նշանակում, որ ես դեմ եմ. "Հայաստանը պիտի հայը պաշտպանի" տարբերակին և բացառում եմ, որ. "...նրանք կծախեն մեզ, հենց իրենց պետք լինի": Իր հերթին այս ամենը չի նշանակում, որ ես պետք է. "դրական" կամ. "բացասական" վերաբերվեմ այդ բազայի ներկայությանը, քանի որ այլ ալտերնատիվ առայժմ չկա: Կարծում եմ նաև, որ հարցման հարցի և տարբերակների հետ տրամաբանական որևէ կապ չունի նաև. "Շուտով մեկնում եմ Հայաստանից" տարբերակը, քանի որ նույն հավանականությամբ կարելի էր ավելացնել, օրինակ. "Ես Հայաստանում չեմ բնակվում" տարբերակը:

Մի խոսքով, հարցերը կոռեկտ չէին կառուցված, ինչը նշանակում է, որ արդյունքների մասին դատողություններ անելն էլ ճիշտ չէ...

[Artyom]

Երկրի ղեկավարությունը ամենևին կասկած չունեմ, որ ինչ անում ա, անում ա երկրի շահերից ելնելով: Թե՛ երկաթգծի հանձնումը, թե՛ գազի ու հոսանքի հանձնումը, թե՛ ռուսական զորքի ժամկետի երկարացումը... մի քիչ մանրանամ, երկրի շահերից ելնելով մարդկանց տնից վռնդելը, մետրոյի թանկացումը, գազի գնի բարձրացումը, հարկախեղդ անելն ու մարտի մեկը... Եթե ինչ-որ բան մոռացա, խնդրում եմ երկրի շահերից բխող գործողությունների ցուցակը համալրել: :

Ասածս վերաբերում էր միայն երկրի ռազմական անվտանգությանը:

Ամենևին ոչ: Մարդ կարա անկեղծորեն հայրենասեր լինել ու ռուսի զորք բերի Հայաստան: Օրինակ դաշնակների պես:

Իսկ մենք հնարավորություն ունե՞նք ինքներս պաշտպանենք մեր սահմանները: Եթե քո տրամաբանությամբ շարժվենք, ապա պարտադիր ժամկետային ծառայությունը պետք է դարձնել 3 տարի, էլ չեմ ասում պատերազմի դեպքում հնարավոր զարգացումները: Անձամբ քեզ ինչո՞վ են խանգարում սահմանին կանգնած ռուսները:

[Lion]

Ինֆորմացիա խորհելու համար...

Թուրքական ճակատ

Ավելի մանրամասն անդրադառնանք Հայաստանի համար խիստ վտանգավոր մյուս ճակատին: Հայաստանում ազգային անվտանգության ոլորտի թերամշակ լինելու ամենալուրջ հետևանքն այն է, որ նույնիսկ կառավարական մակարդակում բացակայում է պատրաստվածությունը “ամենավատ օրվան”՝ Թուրքիայի հնարավոր ներխուժմանը:
Ճիշտ է, միջազգային արդի դրության մի շարք հանգամանքներ առայժմ խիստ նվազեցնում են թուրքական ներխուժման հավանականությունը: Այդ հանգամանքներից են՝
ա) հայ-ռուսական ռազմական դաշինքի առկայությունը.
բ) Թուրքիայի ներքին և արտաքին ծանր խնդիրները (տնտեսական ճգնաժամը, քրդերի քաղաքականմշակութային պահանջները, Կիպրոսի հյուսիսային մասի շարունակվող բռնազավթումից առաջացող միջազգային բարդությունները, Հունաստանի և Սիրիայի հետ խիստ լարված հարաբերությունները, Հայոց ցեղասպանության ճանաչման հարցը և այլն).
գ) Հայաստան ներխուժելու դեպքում Թուրքիան կանգնելու է միջազգային կազմակերպությունների և մի շարք պետությունների դատապարտման՝ ներառյալ դիվանագիտական, քաղաքական ու տնտեսական ճնշումների ենթարկվելու վտանգի առջև: Հատկապես խիստ կլինեն Ռուսաստանի, Իրանի, Սիրիայի, Հունաստանի, Կիպրոսի, Եվրոպական Միության, գուցե նաև ԱՄՆի քննադատությունն ու հակազդեցությունը: Իր դերը կխաղա նաև հայկական սփյուռքը:

Այսպիսով՝ առայժմ, աշխարհաքաղաքական ներկա պայմաններում, Թուրքիան հազիվ թե ընդունի Հայաստան ներխուժելու և այդ քայլով մի լրացուցիչ միջազգային գլխացավանք ձեռքբերելու որոշում: Վերոհիշյալ հանգամանքները հաշվի առնելով՝ Հայաստանը քայքայելու և կործանելու իր ծրագրերը Թուրքիան մինչև այսօր փորձել է իրականացնել ո՛չ թե բացահայտ հարձակման դիմելով, այլ Ադրբեջանի ձեռքերով ու շրջափակման միջոցով:

Սակայն վերն ասվածից ամենևին չի հետևում, թե Հայաստանի թուրքական ճակատի անվտանգությունն այլևս չպետք է մեզ անհանգստացնի…

Հայաստանի ռազմավարությունը
թուրքական հնարավոր ներխուժման դեպքում

Ինչպիսի՞ ռազմավարություն պետք է ընտրի Հայաստանը Թուրքիայի հետ հնարավոր պատերազմում:

Ընդունված տեսակետն այն է, որ թուրքական բանակը, օգտագործելով իր թվային առավելությունը, աշխարհագրական-տարածքային մեծ գերակշռությունը և Հայաստանի ռազմավարական խորություն չունենալը, սկզբունքորեն ի վիճակի է հաղթահարելու հայկական պաշտպանական գծերը և, մասամբ կամ ամբողջությամբ, գրավելու Հայաստանը: Այս տեսակետի հիման վրա արվում է այն ծանոթ հետևությունը, որ սեփական ուժերով թուրքերին դիմակայելու մասին չարժե նույնիսկ մտածել, այլ հույսը պետք է դնել միմիայն օտար դաշնակից ուժերի, նախ և առաջ Ռուսաստանի ռազմական միջամտության վրա:

Հայաստանի պետական շինարարության մեջ թույլ տրված խոշոր վրիպումները մասամբ առաջացել են ռազմավարական իրադրության ճիշտ այսպիսի թերի ընկալումներից և սեփական ուժերի թերագնահատումից: Հայկական բանակը կառուցվել է Ռուսաստանի հավերժական հովանավորության և հայ-ռուսական դաշինքին Ռուսաստանի անխախտ հավատարմության նախադրյալի վրա, որը, ցավոք, իրապաշտ չէ: Նախ՝ պետությունների “սիրո” վրա հիմնված հավերժական դաշինքներ ընդհանրապես չեն լինում: Հետո, ինչպես ցույց է տվել պատմությունը, Ռուսաստանը քանիցս չի տրամադրել կամ չի կարողացել տրամադրել Հայաստանին նախապես խոստացած օգնությունը (1722-35 թթ., 1878 թ., 1914-18 թթ., որոշ չափով նաև 1988-1997 թթ.): Երբեմն Ռուսաստանին ստիպել են զոհել Հայաստանն ու հայկական շահերը, երբեմն էլ հյուսիսային այդ կայսրությունը բավարար հնարավորություններ կամ պարզապես ցանկություն ու կամք չի ունեցել այդ շահերը պաշտպանելու համար: Մեզանից անկախ պատճառներով՝ նույնը չի բացառվում նաև ապագայում, որին մենք պետք է այսօրվանից ու մշտապես պատրաստ լինենք: Ի՛նչ խոսք, Ռուսաստանի հետ մեր ռազմա-քաղաքական դաշինքն անգնահատելի նշանակություն ունի Հայաստանի ռազմական անվտանգության համար, և անհրաժեշտ է այն ամեն կերպ փայփայել և ամրապնդել: Սակայն, ինչպես վերը նշել ենք, ռուսական ռազմական “հովանոցը”, մի կողմից, այսօր իսկ բավարար չէ Հայաստանի թուրքական ճակատի պաշտպանունակությունը 100 տոկոսով ապահովելու համար, մյուս կողմից՝ անկախ մեր ցանկությունից, Ռուսաստանի հովանավորությունը, ներքին կամ արտաքին հանգամանքների բերումով, մի գեղեցիկ օր կարող է հանկարծ հօդս ցնդել ընդհանրապես կամ թեկուզ ինչ-որ մի ժամանակահատվածով: Այդ կարճաժամկետ կամ երկարաժամկետ հատվածում Հայաստանը կարող է հայտնվել միայնակ թուրքական բանակների առջև:

Այս կապակցությամբ մի պահ շեղվենք և նկատենք, որ յուրաքանչյուր կայացած պետություն իր ռազմական քաղաքականությունը կառուցում է հավանական վատթարագույն սցենարների հաշվառման վրա: Ազգային անվտանգության հարցերում այս մոտեցումը վաղուց արմատացել է զարգացած երկրներում՝ ներառյալ ԱՄՆում, շնորհիվ նաև քաղաքագետների ու ռազմավարաբանների: Հարվարդի համալսարանի պրոֆեսոր, ճանաչված ռազմավարագետ Սամուել Հանտինգտոնն, օրինակ, սկսած 1950-ականներից՝ “պատճառաբանում է, որ ամերիկյան հասարակությունը պետք է ունենա այնպիսի զինվորական և հետախուզական ծառայություններ, որոնք մտածում են ամենաողբերգական, հոռետեսական կատեգորիաներով”: Իսկ Հայաստանի պարագայում վտանգի գերագնահատումը թեև կարող է ունենալ որոշակի բացասական հետևանքներ (այդ թվում՝ տնտեսության վրա լրացուցիչ ռազմական ծախսեր դնելով), սակայն այն անհամեմատելիորեն պակաս վնասաբեր է վտանգի թերագնահատումից, որը սպառնում է ազգի բուն գոյությանը: Իհարկե, լավագույն լուծումը վտանգի ճշգրիտ որոշումն է:

Ինչևէ, մի պահ պատկերացնենք Ռուսաստանից և միջազգային համայնքից լքված և Թուրքիայի ու Ադրբեջանի ռազմական զորության առջև մեն-մենակ մնացած Հայաստանը և դարձյալ առաջադրենք նույն հարցը. ինչպիսի՞ պաշտպանական ռազմավարություն ու մարտավարություն պետք է ունենա Հայաստանը՝ միայնակ դիմագրավելու համար թուրքական կամ թուրք-ադրբեջանական հնարավոր ներխուժմանը: Ահա ա՛յս հարցը պետք է դրված լինի Հայաստանի ռազմական քաղաքականության հիմքում:

Պատասխանը միակն է՝ Հայաստանը պետք է ձգտի թշնամու համար հնարավորին չափ ցավալի, դժվարին ու նույնիսկ անհնարին դարձնել իր զավթումը: “Միևնույն է՝ կպարտվենք, հետևաբար, դիմադրությունն անիմաստ է” փաստարկը քննադատության չի դիմանում: Սառը պատերազմի տարիներին ինչպես ԱՄՆը, այնպես էլ Խորհրդային Միությունը հասկանում էին, որ հակառակորդի հարձակման դեպքում ոչ միայն պարտվելու են, այլ բնաջնջվելու են: Սակայն նրանցից որևէ մեկի մտքով չէր անցնի առաջնորդվել “միևնույն է՝ բնաջնջվելու ենք, ուստի դիմադրությանը նախապատրաստվելն անիմաստ է” մտայնությամբ: Երկուսն էլ հասկանում էին, որ հակառակորդը չի հանդգնի հարձակվել, եթե համոզված լինի, որ ծանր կորուստներ է տալու: Արդ՝ պարզ է, որ թուրքական (կամ թուրք-ադրբեջանական) ներխուժումը սպառնալու է Հայաստանի և հայ ազգի ֆիզիկական գոյությանը: Պարզ է նաև, որ առայժմ Հայաստանն ի վիճակի չէ համարժեք սպառնալիք ներկայացնելու Թուրքիայի անվտանգությանը: Այլ կերպ ասած՝ մեր հակահարվածը առայժմ չի կարող սպառնալ Թուրքիային նույն հետևանքներով, ինչ Թուրքիայի հնարավոր հարձակումը Հայաստանի վրա: Սակայն աներկբայելի ճշմարտությունը հետևյալն է. որքան ավելի դժվար ու ցավալի (ոչ անպայման՝ անհնարին) լինի Հայաստանի զավթումը, այնքան ավելի պակաս կլինի Հայաստանի դեմ ագրեսիայի հավանականությունը: Զուգահեռաբար՝ որքան ավելի պատրաստ լինի Հայաստանը միայնակ ու հնարավորին չափ երկար դիմագրավել ագրեսիային, այնքան ավելի մեծ կլինի Ռուսաստանի և այլ պետությունների ցանկությունը ռազմականապես օժանդակել և դաշնակցել նրան:

Այն մտայնությունը, թե Հայաստանն անպայման պարտություն կկրի Թուրքիայի կամ Թուրքիայի և Ադրբեջանի դեմ պատերազմում, ընդհանուր առմամբ, սխալ է: Համաշխարհային պատմության մեջ բազմիցս է պատահել, երբ փոքրաթիվ և պակաս սպառազինված ուժերը կարողացել են հաղթանակ պոկել տասնապատիկ գերակշիռ ուժեր ունեցող հակառակորդից:

Վերջին ժամանակաշրջանի օրինակներից կարելի է հիշել ինչպես երկարատև հակամարտությունը Իսրայելի և արաբական երկրների միջև, այնպես էլ 1994-96 թթ. Չեչնիա-Ռուսաստան պատերազմը: Եթե համեմատենք, մի կողմից, Հայաստանի (ներառյալ Արցախի) ռազմական հնարավորությունները, մյուս կողմից՝ Թուրքիայի և Ադրբեջանի հնարավորությունները միասին վերցված, ապա մեր դրությունը զգալիորեն նախընտրելի է Չեչնիայի դրությունից: Հատկապես կարևոր է այն հանգամանքը, որ Հայաստանն անկախ պետություն է և մեծ հնարավորություններ ունի մանրակրկիտ ծրագրելու և նախապատրաստելու իր պաշտպանությունը: Հայաստանի միջազգայնորեն ճանաչված անկախությունը նաև այլ առավելություն ունի, այն է՝ ի տարբերություն, օրինակ, Ռուսաստանի՝ Չեչնիայում ծավալած գործողությունների՝ Թուրքիան զրկված է լինելու իր ագրեսիան շատ երկարաձգելու հնարավորությունից՝ և՛ միջազգային համայնքի բարձրացվելիք բողոքի ալիքի, և՛ հատկապես Թուրքիայի տարածաշրջանային հակառակորդների (նախ՝ Ռուսաստանի և Իրանի, ապա և՝ Սիրիայի և Հունաստանի) ձեռնարկելիք միջոցների պատճառով: Ուստի Հայաստանի թեկուզ մի քանի ամսյա դիմադրությունը բավարար է լինելու թուրքական բանակի հետքաշումն ապահովելու, տարածաշրջանային դաշնակիցներից ռազմական ու դիվանագիտական աջակցություն ստանալու համար:

Պատերազմի ելքը հաճախ որոշում է ոչ թե թվային գերակշռությունը, այլ միջազգային և ներքին իրադրության բազմապիսի հանգամանքների երբեմն անկանխատեսելի խաչաձևումը: Նախապես պարտված կարելի է համարել միայն այն կողմին, որը հանգամանորեն չի ծրագրում իր դիմադրությունը հավանական բոլոր պատերազմներում, հրաժարվում է միայնակ դիմադրելու հնարավորության մտքից:

Կա տեսակետ, թե Ռուսաստանի հովանավորությունից զրկվելու և թուրքական կամ թուրքադրբեջանական միաժամանակյա հարձակմանը ենթարկվելու հավանականությունն այսօրվա ռազմական իրողությունների դեպքում Հայաստանին դնելու է անմխիթար կացության մեջ: Հանկարծակի հարձակման դեպքում թշնամու առնվազն հնգապատիկ գերակշիռ ուժերը բավական արագ կճեղքեն շուրջ վաթսուն հազարանոց Հայկական բանակի (ներառյալ արցախյան բանակի) պաշտպանական գծերը (հատկապես արևմտյան ճակատում) և կգրավեն ռազմավարական խորությունից զուրկ Հայաստանի գլխավոր դիրքերն ու ճանապարհները: Պետությունը չի հասցնի անցկացնել բնակչության զորահավաք: Շատ շուտով, առավելագույնը երկուերեք շաբաթում, Հայաստանի դիմադրությունը կդադարի կազմակերպված լինելուց և կընդունի, ընդհանուր առմամբ, քիչ արդյունավետ պարտիզանական պատերազմի բնույթ: Մինչդեռ այդ ընթացքում թշնամին կհասցնի ոչնչացնել երկրի ամբողջ տնտեսությունը և գուցե նաև ազգաբնակչության մի մեծ հատվածը:

Բայց արդյո՞ք հնարավոր է նմանատիպ հավանական սցենարում փրկել Հայաստանը: Պատասխանը միանշանակ դրական է: Այսօրվա մեր ունեցած սուղ ռեսուրսներով և առանց լրացուցիչ ծախսերի հնարավոր է հարյուրապատիկ ամրապնդել Հայաստանի պաշտպանությունը: Սակայն դրա համար անհրաժեշտ է հիմնավորապես վերանայել ՀՀ պաշտպանական քաղաքականությունը, կատարել կտրուկ և լուրջ փոփոխություններ...

Հատված Արմեն Այվազյանի “Հիմնատարրեր` Հայաստանի ազգային
անվտանգության հայեցակարգի, Մասն Ա”, գրքից:

[Տրիբուն]

Գազ լույսն ու տրանսպորտը մի կողմ թողնենք և էլի հարց տանք հարգարժան Տրիբունին - ինչ էս առաջարկում? Առայժմ կարծես ողջամիտ առաջարկ չի հնչել...

Ձեր առաջարկը ռուսասկան զորքը իրա հնամաշ տանկերով պահելն ա, իմ առաջարկն էլ ռուսական զորքը իրա հնամաշ տանկերով չպահելն ա: Լրիվ հավասարազոր ու նույնքան խելամիտ առաջարկներ են: Ձեր առաջարկը հաշվի չի առնում որ ռուսները իրենց հնամաշ տանկերով մեզ նաև տնտեսական կախվածության մեջ են պահում իրենց քոսոտ երկրից, իմ առաջարկի դեպքում մենք նաև ազատվում ենք ռուսական տնտեսական ու քաղաքական ստրկությունից: Փաստորեն, դուք ուզում եք ծառայել ռուսին, ես չեմ ուզում:

Г.А. Зюганов: Российская армия более не способна защитить свою территорию даже в небольшом конфликте

WikiLeaks: Русская армия не способна воевать

Российская армия не способна проводить крупные операции

Համ էլ, քանի որ Ռուսաստանը մեր դաշնակիցն ա, առաջարկում եմ 5000-ոց զորախումբ ուղարկել Ռուսաստան` գոնե Մոսկվան հնարավոր հակառակորդից պաշտպանելու համար: Էն էլ նրա համար, որ այնտեղ լիքը հայ ա ապրում:

[Lion]

Տրիբուն ջան, չեմ կարծում, որ մեր տնտեսական կախվածությունը Ռուսաստանից իր հիմքում "հնամաշ" տանկերն ունի: Եվ բացի այդ, դու համառորեն չես լուսաբանում մեզ, թե ռուսական "կախվածությունից" ազատվելուց հետո մեզ ինչ ես առաջարկում?

[Տրիբուն]

Տրիբուն ջան, չեմ կարծում, որ մեր տնտեսական կախվածությունը Ռուսաստանից իր հիմքում "հնամաշ" տանկերն ունի: Եվ բացի այդ, դու համառորեն չես լուսաբանում մեզ, թե ռուսական "կախվածությունից" ազատվելուց հետո մեզ ինչ ես առաջարկում?

Հնամաշ տանկերը շատ ուղղակի կապ ունեն մեր տնտեսական կախվածության հետ, քանի որ դա դարավոր ռուսական քաղաքականությունն ա: Չես հավատում, տանկերից հարցրու

Առաջարկում եմ չկախվել ռուսներից: Թե՞ դու անպայման ուզում ես կախված լինել ինչ-որ մեկից: Բա էն միլիոնավոր փղերն ու՞ր մնացին, որ մի քանի ռուսական փիսիկի հույսին ենք մնացել:

[Տրիբուն]

Ավելի լուրջ, Լիոն, հարցին պետք ա գոնե մին քիչ գլոբալ նայել, ոչ թե մի քանի տանկի, զրահամեքենայի ու հինգ հազար զինվորի նեղ կտրվածքով: Մի քիչ ընդլայնի մտահորիզոնդ: Ստեղ հարցը սկզբունքային ա: Եթե մենք ուզում ենք, որ ռուսական միջուկային պոտենցիալը լինի մեր անվտանգության երաշխիքը, դրա համար կա փոխադարձ պաշտպանության ու օգնության ու բարեկամության համաձայնագիր: Հնարավոր է, որ մոտական մի հիսուն տարում, գլոբալ առումով, իրոք ռուսական ստրատեգիական պոտենցիալը լինի մեր անվտանգության միակ երաշխիքը: Էս հարցը շատ բարդ ա, չեմ ուզում վիճել: Բայց էն որ, ռուսները մեր հաշվին մեր սահմանի վրա մի քանի հազար հոգի մարդ ու մի քանի հնամաշ տանկ են պահում, ու դու ու քո նմանները դրանից հոգեբանական ու ռազմական կախվածության մեջ եք ընկել, ու էտ կախվածության պատճառով Ռուսաստանը մեզ նաև տնտեսական քաղաքականություն ա թելադրում, նաև ընտրությունների արդյունքներ, նաև, ըստ էության չի թողնում որ մենք նորմալ զարգանանք, այ դրանից պետք ա արագ ազատվել: Ցանկացած քիչ թե շատ տրամաբանող մարդ էլ հասկանում ա, որ ռուսական ատոմային ռումբերը փոխարինել հիմա չենք կարող, բայց հինգ հազար մարդ ու հարյուր տանկ սահմանի վրա կարող ենք պահել, եթե ունենանք ցանկություն ու եթե ինքներս մեզ չխաբենք, որ մենք չենք կարող դրանց փոխարինող գտնել: ՀՀ տնտեսությունը, նորմալ կառավարվելու դեպքում, հանգիստ կարա մի քանի հարյուր տանկ առնի ու հինգ հազար ավել զինվոր պահի… Եթե մենք ՀՀ ու ԼՂՀ-ում մոտ հարյուր հազար մարդ ենք պահում, մի քանի հարյուր տանկով, ապա հինգ հազար մարդ կարող ենք փոխարինել:

[Lion]

Ավելի լուրջ, Լիոն, հարցին պետք ա գոնե մին քիչ գլոբալ նայել, ոչ թե մի քանի տանկի, զրահամեքենայի ու հինգ հազար զինվորի նեղ կտրվածքով: Մի քիչ ընդլայնի մտահորիզոնդ: Ստեղ հարցը սկզբունքային ա: Եթե մենք ուզում ենք, որ ռուսական միջուկային պոտենցիալը լինի մեր անվտանգության երաշխիքը, դրա համար կա փոխադարձ պաշտպանության ու օգնության ու բարեկամության համաձայնագիր: Հնարավոր է, որ մոտական մի հիսուն տարում, գլոբալ առումով, իրոք ռուսական ստրատեգիական պոտենցիալը լինի մեր անվտանգության միակ երաշխիքը: Էս հարցը շատ բարդ ա, չեմ ուզում վիճել: Բայց էն որ, ռուսները մեր հաշվին մեր սահմանի վրա մի քանի հազար հոգի մարդ ու մի քանի հնամաշ տանկ են պահում, ու դու ու քո նմանները դրանից հոգեբանական ու ռազմական կախվածության մեջ եք ընկել, ու էտ կախվածության պատճառով Ռուսաստանը մեզ նաև տնտեսական քաղաքականություն ա թելադրում, նաև ընտրությունների արդյունքներ, նաև, ըստ էության չի թողնում որ մենք նորմալ զարգանանք, այ դրանից պետք ա արագ ազատվել: Ցանկացած քիչ թե շատ տրամաբանող մարդ էլ հասկանում ա, որ ռուսական ատոմային ռումբերը փոխարինել հիմա չենք կարող, բայց հինգ հազար մարդ ու հարյուր տանկ սահմանի վրա կարող ենք պահել, եթե ունենանք ցանկություն ու եթե ինքներս մեզ չխաբենք, որ մենք չենք կարող դրանց փոխարինող գտնել: ՀՀ տնտեսությունը, նորմալ կառավարվելու դեպքում, հանգիստ կարա մի քանի հարյուր տանկ առնի ու հինգ հազար ավել զինվոր պահի… Եթե մենք ՀՀ ու ԼՂՀ-ում մոտ հարյուր հազար մարդ ենք պահում, մի քանի հարյուր տանկով, ապա հինգ հազար մարդ կարող ենք փոխարինել:

Տրիբուն ջան, ես կհամաձայնեի հետդ, եթե.

1. Ցույց տաս փոխարինողը,
2. Հիմնավորես, ՌԴ բազայի սահմանի վրա լինելու և մեր մեր տնտեսական ներկա վիճակի տրամաբանական կապը:

Ի դեպ, դու համառորեն չես նկատում կամ չես ուզում նկատել, որ մեր անվտանգության երաշխիքը այդ բազայից բացի այն է, որ այդ բազայի ոչնչացման դեպքում ՌԴ-ն կմասնակցի: Ավելի պարզ - եթե ոչնչացնեն ՀՀ 5.000 զինվորի և 200 միավոր տեխնիկան հավանականությունը որ ՌԴ-ն կխառնվի անհամեմատ ցածր է, քան եթե ոչնչացնեն ՌԴ նույնաքանակ ուժերը: Այսինքն, սրանք իրենց ուղղակի ֆունկցիայից զատ նաև գառանտ են, որ իրենց վրա հարձակումը հարձակում է մի հզոր երկրի վրա: Մի խոսքով, ապեր, այս խոսակցության պռոդուկտիվությունն արդեն մի ուրիշ տիպի չեմ տեսնում, քանի որ դու էլ, ըստ էության լինելով համաձայն ինձ հետ (հիշեցնեմ, փոխարինման ռեալ ծրագիր դեռ չես առաջարկել) այնուհանդերձ համառում էս

[Lion]

Տրիբուն ջան, քո անհավասակաշռված ու բռնկուն խոսքերից, իմանալով քեզ, մի քիչ դժվար է վիրավորվել:

Ահա թե ինչ եմ առաջարկում.

1. Կառուցել հզոր Հայաստան* բոլոր առումներով (թե ոնց, ուրիշ քննարկման թեմա է),
2. Մինչ այդ ձեռք չտալ ՌԴ բազային,
3. Երբ 1-ին կետի պահանջը կիրականանա, հանգիստ պայմաններում ընտրել, թե ում հետ է պետք դաշնակցել, ում հետ` ոչ, ում "տանգ"-ն է լավը, ումը` ժանգոտած:

* իմ անձնական իդեալը` Իսրայելի տիպի:

Վատ առաջարկ չի, չէ? Դու մտածիր, իսկ ես գնացի ծնունդ նշելու...

[Տրիբուն]

Տրիբուն ջան, քո անհավասակաշռված ու բռնկուն խոսքերից, իմանալով քեզ, մի քիչ դժվար է վիրավորվել:

Ահա թե ինչ եմ առաջարկում.

1. Կառուցել հզոր Հայաստան բոլոր առումներով (թե ոնց, ուրիշ քննարկման թեմա է),
2. Մինչ այդ ձեռք չտալ ՌԴ բազային,
3. Երբ 1-ին կետի պահանջը կիրականանա, հանգիստ պայմաններում ընտրել, թե ում հետ է պետք դաշնակցել, ում հետ` ոչ, ում "տանգ"-ն է լավը, ումը` ժանգոտած:

Վատ առաջարկ չի, չէ? Դու մտածիր, իսկ ես գնացի ծնունդ նշելու...

Իմ կողմից կշնորհավորես:

Ցենտր առաջարկ ա, լուրջ: Մի բացառությամբ - ռուսական բազայի ներկայությունը խանգարող հանգամանքներից մեկն ա հզոր Հայաստան կառուցելու ճանապարհին, քանի որ Ռուսաստանը, իրա բազան քթներիս առաջ շարժելով ու մեզ թուրքերով վախացնելով, ու մնացած բոլոր միջոցներով, թույլ չի տա մեզ զարգանալ (իրանական գազամուղի վրա դրած վետոն դրա լավագույն ապացույցն ա), որ արդեն զարգացած իրան չասենք - иди гулять Вася Բայց էս իսկականից ուրիշ թեմայա: Իսկ եթե ռուսական բազայի գործոնին էլ ավելացնում ենք մեր կառավարության ապաշնորհություն ու թալանի մոլուցքը, ռուսական թողտվությամբ ու քարտ-բլանշով (թալնեք ոնց կարաք, մեկա չեմ թողի ձեր խաթրին կպնող լինի), ապա մեր վիճակն ուղակի ողբալի է: Պրիտոմ, ինչքան մեր կառավարությունը մեզ շատ թալանի, էնքան ռուսներին լավ, քանի որ էնքան ավելի շատ ենք մնալու ռուսների հույսին:

Պարադոքսալ վիճակ, մեր ապաշնորհությունը ձեռնտու է համ ռուսներին, համ թուրքերին

[Artgeo]

Ասածս վերաբերում էր միայն երկրի ռազմական անվտանգությանը:

Երկրի ռազմական անվտանգությունը երկրի ներսի կայունությունն ա, կայուն զարգացումը, կայուն ժողովրդավարությունը, որը արդյունքում արտաքին հեղինակություն ու ինքնություն ա բերում:

Իսկ մենք հնարավորություն ունե՞նք ինքներս պաշտպանենք մեր սահմանները: Եթե քո տրամաբանությամբ շարժվենք, ապա պարտադիր ժամկետային ծառայությունը պետք է դարձնել 3 տարի, էլ չեմ ասում պատերազմի դեպքում հնարավոր զարգացումները: Անձամբ քեզ ինչո՞վ են խանգարում սահմանին կանգնած ռուսները:

Հարցիս չպատասխանեցիր: Ո՞ր երկրներում են ռուսական զորքեր կանգնած:

Հուշեմ, բացի Հայաստանից ու Ռուսաստանից:

[Artyom]

Երկրի ռազմական անվտանգությունը երկրի ներսի կայունությունն ա, կայուն զարգացումը, կայուն ժողովրդավարությունը, որը արդյունքում արտաքին հեղինակություն ու ինքնություն ա բերում:

Ժողովրդավարությունն ի՞նչ կապ ունի ռուսների զորքի հետ:
Ամեն կերպ տնտեսական կախվածությունը փորձում ես կապել ռազմականի հետ: Ասենք Ռուսաստանը տնօրինում է ատոմակայանը, երկաթուղիները, խոշոր բաժնետիրական ընկերությունների բաժնետոմսերի մեծ մասը, բայց դա ի՞նչ կապ ունի ռուսների ռազմական ներկայության հետ: Եթե զորքերը դուրս էլ բերվեն, այդ տնտեսական կախվածությունը միևնույն է մնալու է (սա արդեն քննարկման լրիվ այլ թեմա է):

Հարցիս չպատասխանեցիր: Ո՞ր երկրներում են ռուսական զորքեր կանգնած:

Հուշեմ, բացի Հայաստանից ու Ռուսաստանից:

Հարցիդ իմաստն, անկեղծ, չեմ հասկանում:
Ասենք կարող է Տաջիկստանում մնացած լինեն, հետո ի՞նչ:

[Mephistopheles]

Տրիբուն ջան, քո անհավասակաշռված ու բռնկուն խոսքերից, իմանալով քեզ, մի քիչ դժվար է վիրավորվել:

Ահա թե ինչ եմ առաջարկում.

1. Կառուցել հզոր Հայաստան* բոլոր առումներով (թե ոնց, ուրիշ քննարկման թեմա է),

* իմ անձնական իդեալը` Իսրայելի տիպի:

Վատ առաջարկ չի, չէ? Դու մտածիր, իսկ ես գնացի ծնունդ նշելու...

Լիոն, Հզոր Հայաստանը դա երկրի վիճակ է, որը միայն ստեղծելով չի վերջանում, այլ պահանջում է անընդհատ "խնամք" ը անդադար աշխատանք … դա բոլոր երկրների գլխավոր երազանքն է և բոլոր խնդիրների լուծումը միանշանակ ծառայեցվում են այդ նշատակի իրականացմանը…

դու անում ես հակառակը… Ռուսաստանի ազդեցության թուլացումն ա որ պիտի նշաստի հզոր Հայաստանի կառուցմանը… սա միայն քո մոտեցումը չի… շատ տարածված արտահայտություն ա… ին պրոբլեմ որ ասում ես, ասում են "դե որ հզոր Հայաստան ստեղծենք, այդ հարցն ինքնստինքյան կլուծվի"