Հայ-թուրքական հարաբերություններ

[Վիշապ]

Վիշ ջան, դժգոհությունը կամ գոհությունը կերևա հետագա ընթացքից: Առայժմ այս քայլն ինքն իրանով առ ոչինչ ա, չհաշված որ մի խումբ մարդկանց մտածմունքի ուղղությունը շեղել ա:

Չուկ ջան, հաստա՞տ ոչինչ ա: Տո լավ է: Օրինակ ազգային հերոս, չկայացած հեղափոխությունների դափնեկիր, քաղբանտարկյալ Նիկոլ Փաշինյանը ընդհամենը երեկ գրել է (հատուկ մեջբերում եմ քո և Մեֆի համար).

ԱՄՆ մեկնելուց առաջ Սերժ Սարգսյանը լրագրողների հետ դիլիջանյան զրույցի ընթացքում ակնարկեց, թե ինքը, ավելի ճիշտ ՀՀ իշխանությունները, հայ-թուրքական հարաբերությունների լուծում ունեն, որի մասին իշխանությունը կբարձրաձայնի, երբ համոզված լինի դրա ճիշտ լինելու մեջ: Այս հայտարարությունից հետո քաղաքական դաշտում փորձում են կռահել, թե ինչ լուծման մասին է խոսքը: Իրականում այստեղ տարբերակները շատ չեն, ընդամենը երեքը: Առաջին տարբերակը Հայաստանի ստորագրության հետ կանչումն է հայ-թուրքական արձանագրություններից: Իրադարձությունների նման զարգացումը, սակայն, խիստ անհավանական է թվում, որովհետեւ նման քայլով Հայաստանի իշխանությունը մարտահրավեր պետք է նետի ոչ միայն Թուրքիային, այլեւ ողջ միջազգային հանրությանը, այդ թվում` եւ ԱՄՆ-ին: Դժվար է հավատալ, որ Սերժ Սարգսյանը ի վիճակի է նման քայլի: Բացի այս` իրադարձությունների նման զարգացումը Հայաստանին պրագմատիկ ոչ մի օգուտ չի բերելու, եւ ուրեմն` բացարձակապես անիմաստ քայլ կլինի, մանավանդ որ Սերժ Սարգսյանն այդօրինակ քայլով ինքն իրեն հետ կշպրտի դեպի 2008 թվականի հետընտրական իրադրություն: Նման քայլի նա չի գնա երբեք: Երկրորդ տարբերակը այն է, որ Սերժ Սարգսյանը, այնուամենայնիվ, գնա ԼՂ հարցի կարգավորման վերաբերյալ որեւէ փաստաթուղթ ստորագրելու ճանապարհով: Իրադարձությունների նման զարգացման հնարավորությունը գոնե այս փուլում ծանր հետեւանքներ կունենա Սերժ Սարգսյանի իշխանության համար, որովհետեւ այսպիսով նա ընդունած կլինի հայ-թուրքական եւ ԼՂ հարցի փոխկապակցվածությունը: Բացի այս` Մադրիդյան նորացված սկզբունքների հիման վրա ստեղծված որեւէ փաստաթղթի ստորագրումը նշանակում է ազատագրված տարածքների առնվազն մի մասի վերադարձ, ինչը ինքնին արդեն նշանակում է հետագա իրադարձությունների անկանխատեսելիություն: Սա կարող է ներքաղաքական իրավիճակի պայթյուն հարուցել: Երրորդ տարբերակը հայ-թուրքական արձանագրությունների միակողմանի վավերացումն է Հայաստանի խորհրդարանում: Երեք տարբերակներից տվյալ իրավիճակում սա առավել հավանականն է թվում, մանավանդ, եթե հաշվի ենք առնում, որ ԱՄՆ-ն արձանագրությունների վավերացման հարցում ճնշումներ է գործադրում ոչ միայն Թուրքիայի այլեւ Հայաստանի վրա:

Խնդրում եմ ուշադրություն դարձնել, որ ազգային հերոս Նիկոլ Փաշինյանը համարում է, որ արձանագրությունները ջրելը Հայաստանի համար խիստ անբարենպաստ քայլ է, այսինքն կարելի է կարծել, թե մյուս երկուսը ավելի բարենպաստ են: Այսինքն եթե Հայաստանը ստորանար ու միակողմանի ստորագրեր, կամ եթե Սերժը նախապայմաններին ենթարկվելով հողեր նվիրեր Ադրբեջանին, դա ավելի բարենպաստ կլիներ: Ապեր, էս ֆոնի վրա Սերժն ա իմ նախագահը, հորս արև: Ու սա շատ, անչափ կարևոր պահ է, որը դու փորձում ես արժեզրկել, և ՀԱԿ-ն էլ կփորձի արժեզրկել, բայց դրանից միայն Սերժի ռեյթինգը կավելանա:

[Rammer]

Կարծեմ դու էլ էիր ճիշտ համարում էտ քայլը, մեկնարկայինի առումով մի վռազի, մեկնարկայինից ավելի լավ դիրքում ենք հիմա մենք իմ գնահատմամբ, նախ Արձանագրությունների ստրորագրման շուխուրը լուսաբանվեց ամբողջ աշխարհում Թուքիայի ու Հայաստանի միջև խնդիրների հիշատակմամբ, երկրորդ՝ էս պահին դուրս ա գալիս որ Թուրքիան ա մեղավոր դրա համար , քանի որ ստորագրեց ու խորհրդարան ոչ մի կերպ չի ուզում մտցնի, այսինքն միջազգային ճնշումը Թուրքիայի վրա ուժեղանալու ա միանշանակ, իսկ ճնշման ձևեր կարող են լինել ցեղասպանության ճանաչման հետ կապված բանաձևերի ընդունումներ եվրոպական պետություններում ու ԱՄՆ-ում, համաձայն եմ շահածը շատ հեղհեղուկ ա , բայց դե կորուստ էս պահի դրությամբ ես չեմ տեսնում, եթե դու տեսնում ես ասա:

Ձաձ ինչի պիտի ԱՄՆ Թուրքիայի վրա ճնշում բանացնի? Կամ Ռուսաստանը?

[Chuk]

Չուկ ջան, դու ինչից ես դժգոհ, ախպերս, ես էտ չեմ կարում հասկանամ: Դաժե Լևոնն ա գոհ: Ուզու՞մ ես գռազ գանք, որ վաղը մյուս օրը ՀԱԿ-ը հայտարարությամբ հանդես կգա, որտեղ կասի, որ Սերժը իրան քցել էր քաքը ֆուտբոլային քաղաքականությամբ, բայց ասյ որոշումը մենք ողջունում ենք:

Եթե ասի, ես էլ կողջունեմ
Սա կատակ, բնականաբար:
Գնել ջան, ախպերս, իսկ ինչի՞ չես ուզում մյուս վարկածները դիտարկես: Օրինակ ես քո պատկերացրած վարկածը դիտարկել եմ: Հետը դիտարկել եմ մեկ տասնյակից ավելի ուրիշ վարկածներ:

[Chuk]

Չուկ ջան, հաստա՞տ ոչինչ ա: Տո լավ է: Օրինակ ազգային հերոս, չկայացած հողափոխությունների դափնեկիր, քաղբանտարկյալ Նիկոլ Փաշինյանը ընդհամենը երեկ գրել է (հատուկ մեջբերում եմ քո և Մեֆի համար).



Խնդրում եմ ուշադրություն դարձնել, որ ազգային հերոս Նիկոլ Փաշինյանը համարում է, որ արձանագրությունները ջրելը Հայաստանի համար խիստ անբարենպաստ քայլ է, այսինքն կարելի է կարծել, թե մյուս երկուսը ավելի բարենպաստ են: Այսինքն եթե Հայաստանը ստորանար ու միակողմանի ստորագրեր, կամ եթե Սերժը նախապայմաններին ենթարկվելով հողեր նվիրեր Ադրբեջանին, դա ավելի բարենպաստ կլիներ: Ապեր, էս ֆոնի վրա Սերժն ա իմ նախագահը, հորս արև: Ու սա շատ, անչափ կարևոր պահ է, որը դու փորձում ես արժեզրկել, և ՀԱԿ-ն էլ կփորձի արժեզրկել, բայց դրանից միայն Սերժի ռեյթինգը կավելանա:

Վիշ ջան, իսկ դու պատահմամբ նկատե՞լ ես, որ արձանագրությունները հետ չեն կաչվել, այլ առժամանակ սառեցվել են

[Տրիբուն]

Հա, ձյաձ, բա իհարկե Լևոնի խորհրդին ա հետևել: Բա ո՜նց, ձյաձս: Հայկական քաղաքական դաշտում ուզած քննարկում քո մոտ պիտ սկսվի մի բանով, վերջանա դրա մեջ Լևոնին հետևելով:
Բայց արի թեմայից չշեղվե՞նք, հա՞, ձյաձ, որտև ես լավ հիշում եմ քո ասածները երեկ, որոնք նախորդ անգամ ասել էիր նախորդ օրը, դրանից առաջ՝ մի օր առաջ:
Հիմա, կարծեմ, քննարկում ենք արձանագրությունների հետ կանչումը:

Չուկ ջան, երկրի նախագահը Սերժն ա, գլխավոր ընդդիմադիրն էլ ՀԱԿ-ն ա իրա առաջնորդով: ՀԱԿ առաջնորդի վերջին տաս ելույթների հիմնական նյութն էլ հայ-թուրքական հարաբերություններն են եղել ու ազգային համերաշխությունը: Բա ու՞մ ես ուզում քննարկենք - հայ արիդավանների Փառք Նոյ Նահապետի՞ն:

[Kuk]

Հենց էն ա որ հետ չկանչեց ստորագրություն այլ սառեցրեց մինչև Թուրքիայի վավերացնելը, հիմա Եվրոմիությունը ուզի չուզի պիտի Թուրքիան ճնշի որ մտցնեն խորհրդարան, եթե լրիվ դուրս գար էտ դեպքում կհետևեին ճնշումները Եվրոմիությունից, եվրոպացիների մոտ հանկարծակի հիշողության պայծառացում կնկատվեր ու կհիշեին մարտի մեկն էլ , մարդու իրավունքներն էլ:

Թուրքիայի վրա Եվրոմիաության ճնշումները մեզ համար հեչ էլ ուրախանալու թեմա չեն, Եր, էս դեպքում: Թուրքիային եթե ճնշի, Թուրքիան մտցնի խորհրդարան, հետո էլ սերժին են ճնշելու, որ սերժը տաքացնի գործընթացը: Արդեն ջոգել են, որ իրա մոտ լավ ա ստացվում՝ թաքացնել, սառացնել, ոնց որ ասում ա մեծն կատակերգու Մկրտիչը՝ կաչաիտ արա, կաչաիտ մի արա.. լրիվ էդ վիճակը կլնի էլի

[Վիշապ]

Վիշ ջան, իսկ դու պատահմամբ նկատե՞լ ես, որ արձանագրությունները հետ չեն կաչվել, այլ առժամանակ սառեցվել են

Ապեր, համարի, որ հետ են կանչվել: Սերժի ելույթը չգիտեմ ով էր գրել, բայց մակարդակ նրբանկատորեն պասլատ էր իրենից ներկայացնում: Պետք չի մակերեսորեն կախվել բառերից:

[Երվանդ]

Ես ասել եմ «Առաջին հայացքից շատ լավ քայլ է»:
Ու իրոք հրաշալի քայլ է, եթե ամեն մի քայլն անկեղծ է, եթե ճշմարիտ է: Եթե իսկապես ամեն ինչ հենց էսպես է ու կուտ չի, ապա հոյակապ ու ուժեղ քայլ է, մանավանդ եթե սրա դիմաց սպասվող ճնշումների դեմն առել է: Բայց, Եր ջան, ես ինձ թույլ եմ տալիս բոլոր տարբերակները դիտարկել ու առավել հակված եմ այստեղ այլ բաներ տեսնելուն

Արտ ես կուտ տալը հավանական կհամարեի եթե լիներ Հայաստանում որևիցե քաղաքական ուժ որը ակտիվ քայլեր ա կատարում իշխանությունների դեմ , ու Սերժը վախենում ա էտ ուժի համակիրների ավելացումից ու ներքին սպառման ուղղված քայլ ա անում, եթե կուտ էլ ա հաստատ ժողովրդին ուղղված կուտ չի, այլս մաքսիմումը ասենք դաշնակներին ու Քոչարյանին սատարող ուժերին ուղղված կուտ, կարողա Սերժի կարծիքով Քոչը իրան հակառակ բևեռ ա ու իրա կողմնակիցները թուրքերի հետ սիլի բիլիի պատճառով անցնում են Քոչի թիմ, ու վերջացրեց որ էտ գործնթացը դադարեցնի, բայց էտ շատ քիչ ա հավանական, ոչ մեկ հաստատ չգիտի էս պահին իրանք միասին են թե իրոք պռոբլեմներ ունեն իրար հետ:

[Chuk]

Ապեր, համարի, որ հետ են կանչվել: Սերժի ելույթը չգիտեմ ով էր գրել, բայց մակարդակ նրբանկատորեն պասլատ էր իրենից ներկայացնում: Պետք չի մակերեսորեն կախվել բառերից:

Չէ, Վիշ ջան, կներես, բայց ես ավելի խորն եմ դա դիտարկել
Պասլատը միայն առաջին շերտի տպավորությունն է

[Chuk]

Արտ ես կուտ տալը հավանական կհամարեի եթե լիներ Հայաստանում որևիցե քաղաքական ուժ որը ակտիվ քայլեր ա կատարում իշխանությունների դեմ , ու Սերժը վախենում ա էտ ուժի համակիրների ավելացումից ու ներքին սպառման ուղղված քայլ ա անում, եթե կուտ էլ ա հաստատ ժողովրդին ուղղված կուտ չի, այլս մաքսիմումը ասենք դաշնակներին ու Քոչարյանին սատարող ուժերին ուղղված կուտ, կարողա Սերժի կարծիքով Քոչը իրան հակառակ բևեռ ա ու իրա կողմնակիցները թուրքերի հետ սիլի բիլիի պատճառով անցնում են Քոչի թիմ, ու վերջացրեց որ էտ գործնթացը դադարեցնի, բայց էտ շատ քիչ ա հավանական, ոչ մեկ հաստատ չգիտի էս պահին իրանք միասին են թե իրոք պռոբլեմներ ունեն իրար հետ:

Եր ջան, մեկը ինձնից վախում ա
Իսկ եթե լուրջ, ապա վերջերս պետք էր ուշադիր լինել, ընդամենը, հասարակության լուրջ լարվածությունը նկատելու համար: Էդ լարվածությունը էսօր մի քանի ժամում պարպվել ա
Բացում ա

[Երվանդ]

Ձաձ ինչի պիտի ԱՄՆ Թուրքիայի վրա ճնշում բանացնի? Կամ Ռուսաստանը?

Պարզ չի՞, Թուրքիան պարտավորվել ա խելամիտ ժամկետներում հարաբերություններ հաստատել, ստորագրել ա արձանագրությունները ու չի ուզում ուղարկի խորհրդարան քննարկման, մենք արձանագրույունների վավերացման պահով խնդիրներ չենք ստեղծել, նույնիսկ ուղարկել ենք խորհրդարան, միակ խնդիրը որի մասին Թուրքիան վայնասուն էր բարձրացրել Սահմանդրական դատարանի որոշումն էր, էտ հարցով ոչ մի միջազգային կառույց Հայաստանին չի քննադատել:

[Վիշապ]

Չէ, Վիշ ջան, կներես, բայց ես ավելի խորն եմ դա դիտարկել
Պասլատը միայն առաջին շերտի տպավորությունն է

Ահա, այդ մասին կհաղորդես Էրդողանին, որ շատ լուրջ չընդունի Ապեր ուղերձները պետք ընդունել հենց առաջին տպավորությունով, սա քեզ համար դիվանագիտական նոտա չի:

[Kuk]

Էս Սերժը խառնել է՞ ընդդիմադիրների քարտերը: Ժողովուրդ, մի նսեմացրեք մեր միակ և անփոխարինելի նախագահին Նա է հիմա մեր դեմքը, նա այն է, ինչ մենք ենք:

Չէ, ձյաձ, չեմ կարծում՝ խառնած լինի: Լևոնն էլ կարա ասի՝ դե քանի որ արտաքին քաղաքականության հրատապ հարցերն այլևս հրատապ չեն, քանի որ դրանք դուրս եկան քաղաքական օրակարգից, ուրեմն լծվում ենք մեր ներքին հարցերը լուծելուն: Ու կլծվենք Ի՞նչ պռոբլեմ կա: Ո՞վ համաձայն չի, որ սերժը լեգիտիմություն չունի, ո՞վ համաձայն չի, որ էսօրվա դրությամբ Հ.Հ.-ում մարդու իրավունքները ոտնահարվում են, ո՞վ հաաձայն չի, որ Նիկոլը քաղբանտարկյալ ա, ո՞վ համաձայն չի, որ մեր երկիրը տնտեսություն չունի, և վերջապես՝ ո՞վ համաձայն չի, որ էս ամեն ինչը ու էլի շատ ու շատ բաներ գնալով ավելի ու ավելի են վատանում, որ կյանքը հայաստանի Հանրապետությունում գնալով էլ ավելի անտանելի ա դառնում:

[Տրիբուն]

Խնդրում եմ ուշադրություն դարձնել, որ ազգային հերոս Նիկոլ Փաշինյանը համարում է, որ արձանագրությունները ջրելը Հայաստանի համար խիստ անբարենպաստ քայլ է, այսինքն կարելի է կարծել, թե մյուս երկուսը ավելի բարենպաստ են: Այսինքն եթե Հայաստանը ստորանար ու միակողմանի ստորագրեր, կամ եթե Սերժը նախապայմաններին ենթարկվելով հողեր նվիրեր Ադրբեջանին, դա ավելի բարենպաստ կլիներ: Ապեր, էս ֆոնի վրա Սերժն ա իմ նախագահը, հորս արև: Ու սա շատ, անչափ կարևոր պահ է, որը դու փորձում ես արժեզրկել, և ՀԱԿ-ն էլ կփորձի արժեզրկել, բայց դրանից միայն Սերժի ռեյթինգը կավելանա:

Ապեր, քիթս կտրեմ, ՀԱԿ-ը ողջունելու ա էս քայլը: Տեքստի տակը մի քիչ ֆուֆլո կլինի, յանիմ վաբշե էն գլխից սենց բան պիտի չաներ, բայց իտոգում ոնց ողջունեց արձանագրությունների ստորագրելը, տենց էլ ողջունելու ա էս քայլը:

Իտոգում, ամենաճիշտ տղեն դաշնակները դուրս եկան: 2012 ֆիլմը հիշեցի - самое грустное осознать, что эти шизофреники с картонными щитами, оказались правы

[Երվանդ]

Վիշ ջան, իսկ դու պատահմամբ նկատե՞լ ես, որ արձանագրությունները հետ չեն կաչվել, այլ առժամանակ սառեցվել են

Էտ շատ կարևոր փաստ ա: