Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը

[Norton]

Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը պետք է կազմի մեր արտաքին քաղաքականության մաս և մենք վերջապես պետք է Թուրքիայի կառավարությանը դատի տանք: Նույնն է թե հայտնենք մեր պահանջատիրության մասին:
Մեզ այժմ հարկավոր չէ, որ պետությունները ճանաչեն այդ փաստը, ինչքան որ ճանաչել են մեզ հերիք են, այժմ հարկավոր է ուժերը կենտրոնացնել այդ դատավարության իրականացմանը:

Որտեղ դատի տաս?

[REAL_ist]

ՄԱԿ-ի միջազգային դատարան: "Ցեղասպանության հանցագործության կանխելու և դրա համար պատժելու" մասին կոնվենցիայի 9-րդ հոդված:

[Marduk]

Լեռնցի

Ուժերի տոտալ մոբիլիզացում էլ առանձնապես պետք չի:
Պետք է սկսել փոքրից ու տեսնել ինչ ռեակցիաներ կան:
Օրինակ կարելի է սկսել տարրական բաններից: Ստամբուլում հայերը լիքը ունեցվածք են ունեցել, որի սեփականության վկայականները ունեն, ապացույցներն էլ կա:
Ընդ որում բռնագրավումներ արվել են ոչ միայն 1915-1923-ին այլ նաև 30-ականներին ու 50-ականների ջարդերի ժամանակ:

Հիմա շատ հանգիստ կարելի է եվրոդատարան տալ ու 95 տոկոսով վստահ եմ որ դատը կհաղթենք:

Բայց դա պետք է սկսել, անողներ են պետք ոչ թե հավայի խոսացողներ ու ես իմ եղբայրության մասին հեքիաթասածներ:
Շատ եք ուզում եղբայրանալ, ձեզ մարդավարի պահեք, ավելի ճիշտ տղամարդավարի ու Թուրքը ձեզ կհարգի, իսկ այսօրվա փալասային մտածողության հայ գործիչների մեծ մասը հարգանքի արժանի չեն էլ: սկսած սուտիմուտի պացիֆիստներից վերջացրած սուտիմուտի ազգայնականներով:

[Norton]

ՄԱԿ-ի միջազգային դատարան:

Եվ դատարանը ինչ որոշում էլ հայտնի պետք է համաձայնվել այնդպես է չէ՞
Բա, որ մեկ էլ տեսար, ասեենք դատարանը մի ֆանտաստիկ որոշման ա գալիս, որ դա ցեղսպանություն չէր ուղղակի տեղահանություն ուղեկցվող ջարդերով, ասենք և ինչ ընդունելու էս չէ ուզած չուզած:
Բա հետո՞

[Marduk]

Բա հետո՞

Այդպիսի բան լինել չի կարող:

[Norton]

Այդպիսի բան լինել չի կարող:

Համոզված էս? Մենք հո գիտենք, որ եղելա, բայց այ դատավորներին համոզելը այնքան էլ հեշտ բան չի, քանի դեռ կան շահերի բախում:

[REAL_ist]

Եթե չենք կարող ապացուցել Ցեղասպանության փաստը, ապա դրան էլ արժանի ենք: Նման դեպքում ինչի հիման վրա ենք պահանջում միջազգային ճանաչում և Թուրքիայի պատասխանատվություն?

[Արիացի]

Էդ դատարանը իրա գլխից հենց նենց եզրակացություն հո չի անելու: Պտի դիմեն էդ ասպարեզում առաջադեմ կազմակերպությունների ու մասնագետների: Իսկ զեղասպանության հարցերով զբաղվող բոլոր միջազգային լուրջ կազմակերպություններն էլ արդեն փաստել են, որ դա ցեղասպանություն է:

[Norton]

Եթե չենք կարող ապացուցել Ցեղասպանության փաստը, ապա դրան էլ արժանի ենք: Նման դեպքում ինչի հիման վրա ենք պահանջում միջազգային ճանաչում և Թուրքիայի պատասխանատվություն?

Եղբայր, փաստերի պակաս չունեն, բոլոր երկրներում Գերմանիա, Ֆրանսիա ԱՄՆ, դաստեքով փաստեր կան արխիվացարած, բայց փաստը այն է, որ ճանաել է նշածներիցս միայն Ֆրանսիան, այն էլ զուտ իր երկրի շահերից ելնելով:

Էդ դատարանը իրա գլխից հենց նենց եզրակացություն հո չի անելու: Պտի դիմեն էդ ասպարեզում առաջադեմ կազմակերպությունների ու մասնագետների: Իսկ զեղասպանության հարցերով զբաղվող բոլոր միջազգային լուրջ կազմակերպություններն էլ արդեն փաստել են, որ դա ցեղասպանություն է:

Այո, բոլոր միջազգային կազմակերպությունները հայտարարում են, որ Հայաստանում քաղբանտարկյալ կա, բայց դատարանում ու քաղաքական ոլորտում այն դառնումա քրեական հանցագործ:
Արիացի ջան, կարողա որակվի ջարդեր, բայց ցեղասպանույուն/գենոցիդ եզրը չօգտագործվի ու ասեմ քեզ, եթե այդքան հեշտ լիներ հիմա վաղուց արած կլինեին, մանավանդ ՌՔ-ի օրոք: Չգիտեմ Ձեզ որքան այդքան համոզվածություն, իմ համար շանսերը 50/50 է, իսկ դրա համար ռիսկի չէի գնա:

[REAL_ist]

Եղբայր, փաստերի պակաս չունեն, բոլոր երկրներում Գերմանիա, Ֆրանսիա ԱՄՆ, դաստեքով փաստեր կան արխիվացարած, բայց փաստը այն է, որ ճանաել է նշածներիցս միայն Ֆրանսիան, այն էլ զուտ իր երկրի շահերից ելնելով:

Մի մոռացի որ դատական մարմնի ենք դիմում ու միակ ակնհայտ բացասական որոշումը կարող է լինել կոնվենցիայի կիրառելիության անհնարինությունը վկայակոչելը մինչ դրա կնքումը տեղի ունեցած փաստերի նկատմամբ: Նման դեպքում դատարանը ուղղակի գործը ոչ ընդդատյա կարող է ճանաչել: Եթե դու ունես փաստեր ու հստակ ներկայացնում ես քո դիրքորոշումը ՄԱԿ-ի դատարանը երբեք նման փաստերին հակառակ չի գործի, այլ քաղաքական պատճառներով առաջին հերթին կխուսափի գնահատական տալուց:

Նշեմ, որ ԱՄՆ-ի պետդեպարտամենտի առաջադրանքով միջազգային իրավաբանների մի խումբ ժամանակին եզրակացություն է տվել Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ` հաստատելով, որ տեղի ունեցածը ցեղասպանություն էր, սակայն կոնվենցիան չի կարող հետադարձ ուժ ունենալ և այդ հանցագործությունը պետք է գնահատվի կատարման ժամանակաշրջանի միջազգային իրավունքով: Նույնիսկ եթե դատարանը կրկնի այս որոշումը, այն բխում է մեր շահերից:

[Արիացի]

Արիացի ջան, կարողա որակվի ջարդեր, բայց ցեղասպանույուն/գենոցիդ եզրը չօգտագործվի ու ասեմ քեզ, եթե այդքան հեշտ լիներ հիմա վաղուց արած կլինեին, մանավանդ ՌՔ-ի օրոք: Չգիտեմ Ձեզ որքան այդքան համոզվածություն, իմ համար շանսերը 50/50 է, իսկ դրա համար ռիսկի չէի գնա:

Նորտոն ջան, խոսքը հենց կոնկրետ ցեղասպանություններով զբաղվող կազմակերպությունների մասին է: Անուններով չեմ հիշում, բայց նման ամենահեղինակավոր կազմակերպությունները ընդունել են հենց ցեղասպանություն/գենոցիդ լինելու փաստը:
Դե պարզ ա, որ ամեն ինչ դեռևս այդքան էլ հեշտ չի, հետո էլ նույնիսկ մի տոկոս պարտվելու հավանականությունը մեզ հետ կկանգնեցնի այդ քայլից, քանի որ այս հարցը մեր համար շատ լուրջ է: Ուղղակի պետք ա, որ էս ուղղությամբ նույնպես աշխատանքներ տարվեն, լուրջ պատրաստվեն ու դիմեն կոնկրետ քայլերի:

[Norton]

Ռեալիստ ջան, դու ներկայացնում էս իրավաբանական հիմնավորումը, այո ճիշտ էս ցեղասպանությունա: Համոզված եմ, որ դատավորներն էլ են համոզված, որ ցեղասպանությունա, բայց ստոպ էդ դատավորները անկախ են, այնքան, որտեղ հատվումա տվյալ դեպքում ԱՄՆ շահը ու դու դա լավ գիտես:
Քեզ թվումա, ինչ էր խանգարում Բուշին կամ Օբամային արտասանեն: Դատարանը համոզված եմ, որ ճիշտ բնորոշում կտա, բայց եթե շահերը թույլ տան:

Նորտոն ջան, խոսքը հենց կոնկրետ ցեղասպանություններով զբաղվող կազմակերպությունների մասին է: Անուններով չեմ հիշում, բայց նման ամենահեղինակավոր կազմակերպությունները ընդունել են հենց ցեղասպանություն/գենոցիդ լինելու փաստը:
Դե պարզ ա, որ ամեն ինչ դեռևս այդքան էլ հեշտ չի, հետո էլ նույնիսկ մի տոկոս պարտվելու հավանականությունը մեզ հետ կկանգնեցնի այդ քայլից, քանի որ այս հարցը մեր համար շատ լուրջ է: Ուղղակի պետք ա, որ էս ուղղությամբ նույնպես աշխատանքներ տարվեն, լուրջ պատրաստվեն ու դիմեն կոնկրետ քայլերի:

Արիացի ջան, կարծում եմ հավանականությունը 1 տոկոսից հաստատ ավելա ու շատ անգամ, սա իմ ահավոր սուբյեկտիվ կարծիքով:

[REAL_ist]

Բնականա, որ ՄԱԿ-ի կառույցը չի կարա ապաքաղաքականացված լինի, դրա համար էլ ասում եմ, որ հավանականա, որ գործը ոչ ընդդատյա ճանաչի ու որոշում չընդունի: Բայց փաստերը ճիշտ ներկայացնելու և գրագետ դիրքորոշումը պաշտպանելու դեպքում, ինչի համար երկարատև գրագետ աշխատանքա պետք, բացառում եմ այլ բնորոշում տալը:

Պետքա սկսել լուրջ աշխատանքներ իրականացնել այս ուղղությամբ: Ես չեմ ասում միանգամից դիմենք դատարանին, բայց պետքա պատրաստ լիենենք օգտագործելու այս բացառիկ հնարավորությունը: Նախ քաղաքական շահերով կարելիա օգտագործել դատարան դիմելու հնարավորությունը, և բացի դրանից մի քանի տարի հետո, եթե հանկարծ ԱՄՆ-ն ճանաչի, ապա այդ դեպքում արդեն դատարանի` մեր դեմ քաղաքական որոշման հնարավորությունը կտրուկ կնվազի:

[Marduk]

Norton

ԱՄՆ-ը որպես պետություն չի ճանաչել Ցեղասպանությունը, բայց 42 նահանգ ճանաչել են որից մեկը Կալիֆորնիան որտեղ մարդիկ դատի տվին ու դատական հիմքերով հետ ստացան իրենց պապերի ապահովագրական գումարները։

Այսինքն դատարանները գործում են լրիվ ուրիշ սկզբունքով։ Եթե ապացույց կա որ սա քո հողատարածքն է եղել ու հիմա քոնը չի ինչ պտի ասի դատարանը, ես նկատի ունեմ ասենք հողատարածք Ստամբուլում ոչ թե ամբողջ մի երկիր, որը արդեն քաղաքական կատեգորիա է։

Ես չեմ ասում որ հիմա գնանք ասենք ՄԱԿ ասենք թե մեզ տվեք Արևմտյան Հայաստանը։ Դա չլինող բան է։ Բայց չէ որ խելքը մեզ տրված է նրա համար որ ռեալիստ լուծումներ փնտրենք։

Օրինակ եթե Թուրքիան ինքը ընդունում է որ արել է տեղահանումներ, դե թող այդ տեղահանվածների ժառանգներին փոխհատուցում տա։ Նույնիսկ ցեղասպանություն ճանաչելը պարտադիր չի տվյալ տեսանկյունից։ Օսմանյան քաղաքացի են եղել, տեղահանել ես դե հիմա թող վերադառնան ու պետական ֆինանսական աջակցություն որ իրենց տները սարքեն բան ման․․․

[Marduk]

Հազար ու մի լուծում կա պետք է փնտրել այդ լուծումները․․․ այլ ոչ թե ելնել ու ամպագորգոռ ասել թե հայդատականությունը իռռացիոնալիզմ է ․․․․

Էս տեմպերով որ բարոյալքեն ոմանք ժողովրդին վաղը մյուս օր մարտի մեկը ճանաչել տալը կդառնա իռռացիոնալիզմ