Ասենք ո՛չ ապազգային և ցածրաճաշակ երաժշտությանը

[Չամիչ]

Չգիտեմ ինչքական վերամշակում ա, բայց ինձ դուր ա գալիս կոնկրետ էս երգը:
Գիտեք, 1000 -ից մեկ երգ լսող մարդ եմ:

Խոսքը հենց էս խայտառակ երգի մասին է, ես էլ եմ արաբական երաժշտություն լսում, բայց արաբական երաժշտություն լսելու համար ձեռք եմ բերում Ամր Դիաբի, Նենսի Այրամի, Շերինի,Սերի Հադաթի ձայնագրությունները, այլ ոչ թե Թաթայինը:

Այս երգի մեջ ամեն ինչ կա բացի հայկականից: Գործիքավորման ռիթմը արաբական, մեղեդին թուրքա-պարսկական, երգչի անունն էլ Թաթա-ր:

Բոլորը կոկորդով մեկ բղավելով պահանջում են ճանաչել ցեղասպանությունը, շատ լավ են անում:
Բայց ոչ ոք չի բղավում, որ պետք է ճանաչել և պահպանել ազգայինը:
Հակառակը, ազգային մշակույթին դեմ ուղղված բիզնես կուրս վերցրած երգչի երգերը դարձնում են ազգային հիթ:

[Շինարար]

Ինքս ռաբիսի հակառակորդ չեմ, չնայած չեմ սիրում ոչ Թաթա, ոչ Արմենչիկ, ոչ Արման Հովհաննիսյան, ոչ Սպիտակցի Հայկո…
Բայց, օրինակ, Արամ Ասատրյան շատ եմ սիրում, չգիտեմ, որքանով է ապազգային, բայց երբ Հայաստանից դուրս էի, լսում էի, Հայաստանի կարոտն էի առնում, հենց դրսում էլ սկսել եմ սիրել նրան… Մաքուր հայակական երաժշտության ջատագովներից ներողություն եմ խնդրում, բայց դա եմ սիրած հայերեն երաժշտությունը, չնայած էլի հայ երգողներ կան, որ նախընտրում եմ, ու իրանք ռաբիս չեն, ռաբիսից միայն այդ մեկը:

ազգային մշակույթին դեմ ուղղված բիզնես կուրս վերցրած երգչի երգերը դարձնում են ազգային հիթ:

Հիթեր դարձնում են ունկնդիրները, թող ազգային երաժշտությունը այնպես մատուցեն, որ ձեռք բերի ունկնդիրների հոծ բանակ: Նունե Եսայանը, օրինակ, դեռ այն տարիներին ինքնուրույն, առանց պետական ծրագրի, գտավ Սայաթ-Նովան հիթ դարձնելու ձևը, և փող աշխատեց և ջահելները Սայաթ-Նովա սիրեցին, բայց ի վերջո դա անհատ երգչի խնդիրը չի, պետության խնդիրն է:

[Elmo]

Այս երգի մեջ ամեն ինչ կա բացի հայկականից: Գործիքավորման ռիթմը արաբական, մեղեդին թուրքա-պարսկական, երգչի անունն էլ Թաթա-ր:

Սիրուն աղջիկ, արի ընդունի, որ ժողովրդականը այն է, ինչ ժողովրդի մոտ հասարակայինություն ու հեղինաություն է վայելում: Թաթա-ր չի, հենց Թաթա-է, առանց Ր-ի:
Թաթան ունի շատ ճաշակով, ռիթմիկ, առանց օտարալեզու բառերի ու ժարգոնի երգեր: Երգերն էլ շատ սիրուն, իմաստ արտահայտող ու հանգավորված երգեր են:
Իսկ երաժշտության մասին կարող եմ ասել, որ արվեստը ազգային ու կրոնական սահմաններ չի ճանաչում: Տենց լինի Մոցարտին էլ չենք լսի, որպես այլազի երաժշտություն:

[Շինարար]

Սիրուն աղջիկ, արի ընդունի, որ ժողովրդականը այն է, ինչ ժողովրդի մոտ հասարակայինություն ու հեղինաություն է վայելում: Թաթա-ր չի, հենց Թաթա-է, առանց Ր-ի:
Թաթան ունի շատ ճաշակով, ռիթմիկ, առանց օտարալեզու բառերի ու ժարգոնի երգեր: Երգերն էլ շատ սիրուն, իմաստ արտահայտող ու հանգավորված երգեր են:
Իսկ երաժշտության մասին կարող եմ ասել, որ արվեստը ազգային ու կրոնական սահմաններ չի ճանաչում: Տենց լինի Մոցարտին էլ չենք լսի, որպես այլազի երաժշտություն:

Արի էստրադային երգեցողության մասին զգույշ լինենք արվեստ բառը օգտագործելիս, լինի դա Թաթա, թե Շուշան Պետրոսյան:

[Ռուֆուս]

Սիրուն աղջիկ, արի ընդունի, որ ժողովրդականը այն է, ինչ ժողովրդի մոտ հասարակայինություն ու հեղինաություն է վայելում: Թաթա-ր չի, հենց Թաթա-է, առանց Ր-ի:
Թաթան ունի շատ ճաշակով, ռիթմիկ, առանց օտարալեզու բառերի ու ժարգոնի երգեր: Երգերն էլ շատ սիրուն, իմաստ արտահայտող ու հանգավորված երգեր են:
Իսկ երաժշտության մասին կարող եմ ասել, որ արվեստը ազգային ու կրոնական սահմաններ չի ճանաչում: Տենց լինի Մոցարտին էլ չենք լսի, որպես այլազի երաժշտություն:

Չէ, ժողովրդականը այն չէ, ինչ մասսայական է, ժողովրդականը քո ազգի հոգևոր ժառանգության մի մասնիկն է, որը դարերի հետ է եկել: Հիմա եթե Թաթան ժողովրդական է, նշանակում է, Կոմիտասի հետ նույն մակարդակի վրա պետք է դասենք, չէ որ Կոմիտասն էլ է ժողովրդական: Աբսուրդ է, չէ՞:

[Չամիչ]

Ապաազգային լինեմ, թե Թաթան ժողովրդականություն չի վայելում:

Ապազգային չես լինի, որովհետև իսկապես ժողովրդականություն է վայելում, հենց էտ վայելման դեմ էլ ըմբոստանում ենք:

Բռնած կիրթ մասսայից, մինչև մալաթիայի բազառի խռուստալների բաժնի կողքի զապիսնոցի՝ ճակատին 3 հորիզանական և 2 ուղղահայած գիծ ունեցող, խուճուճ մազերով աշխատողից:

Էլմո ջան, մի պարզ օրինակ բերեմ:
Ինչպես արդեն բազմիցս նշել եմ, մասնագիտությամբ երաժիշտ եմ: Իմ շրջապատում կան բազմաթիվ ծանոթ-բարեկամներ, որոնք այս կամ այն երգչի կատարողական որակների, ձայնային տվյալների, երգացանկի վերաբերյալ կարծիք կազմելու համար, շատ հաճախ ինձ են դիմում: Մեկ մեկ մոտենում հարցնում են էս ինչը լավ երգիչ է: Շատերը չեն տարբերում: Եվ դա բնական է, հո բոլորը պարտավոր չե՞ն երաժիշտ լինել:

Շատ շատերը Նանա են լսում, որովհետև տեսնում են կողքինը լսում է, ձայնագրման կետում նրա կատարումները հնչում է, տեսահոլովակը հեռուստատեսությամբ պտտվում է, սիրունիկ միրունիկ ժպտում է, ուրեմն լավ երգչուհի է:Ասելիքս այն է, որ մեծ մասը տրվում է ընդհանուր հոսանքին: Վերցնում է այն ինչ մատուցվում է: Վերցնում են այն ինչ դյուրամարս է, իսկ Թաթա մաթաներն էլ լավատեղյակ լինելով դյուրամարսության բոլոր գաղտնիքներին, երաժշտությունը, գործիքավորումը հնարավորինս պրիմիտիվացնում են, որ լայն մասսաներին հասանելի լինի, շուտ վաճառվի:

Կոպիտ ասած, ժողովուդն էլ կուտը հանգիստ ուտում է:

[Շինարար]

Չէ, ժողովրդականը այն չէ, ինչ մասսայական է, ժողովրդականը քո ազգի հոգևոր ժառանգության մի մասնիկն է, որը դարերի հետ է եկել: Հիմա եթե Թաթան ժողովրդական է, նշանակում է, Կոմիտասի հետ նույն մակարդակի վրա պետք է դասենք, չէ որ Կոմիտասն էլ է ժողովրդական: Աբսուրդ է, չէ՞:

Ի՞նչ նշանակություն ունեն պետական կոչումները, նախ Թաթան, կարծեմ թե, վաստակավոր է, հետո էլ, դրանով ոչ ոք նրան Կոմիտասի հետ չխառնեց: Թաթան գոյությն իրավունք ունի, պետությունն էլ նրան գնահատելւ իրավունք ունի: Ի՞նչ գիտենք՝ Կոմիտասը որ սաղ լիներ, ինչ էր լսելու, կարող ա ավտոյի մեջ Թաթա էր լսում:

[Chuk]

Կոմիտասը որ սաղ լիներ, ինչ էր լսելու, կարող ա ավտոյի մեջ Թաթա էր լսում

Չի՛ կարող

հ.գ. Թաթայի նկատմամբ վատ չեմ տրամադրված

[Elmo]

Վերցնում են այն ինչ դյուրամարս է, իսկ Թաթա մաթաներն էլ լավատեղյակ լինելով դյուրամարսության բոլոր գաղտնիքներին, երաժշտությունը, գործիքավորումը հնարավորինս պրիմիտիվացնում են, որ լայն մասսաներին հասանելի լինի, շուտ վաճառվի:

Տենց էլ չասեցիր Թաթան ի՞նչ վատ բան ա անում դրանով: Բա պետք ա նենց բան երգի, որ դյուրամարս լինի ու մասսակայանություն վայելի: Համ էլ լավ վաճառվի:
Բոլորը չեն Շուբերտ ու Վիվալդի լսում:
Գտեք Թաթայի գոնե մեկ երգ, որտեղ վատ բան ա երգում, քֆուր ա տալիս երգի մեջ, թուրքամետություն ա քարոզում, փողոցային բառեր ա օգտագործում: Նորմալ երգում ա մարդը, ստեղ ոչ մի վատ բան չկա: Իսկ թուրքականին մոտիկ ոճը ոչ միայն ես չեմ զգացել, այլ զգալու դեպքում էլ ոչ մի սարսափելի բան չեմ տեսնում: Երաժտությունը չի կարող մարդու ազգային արժեքները փոխել:
Դէ բերեք բունտ անենք, դուրս գանք հայաթի պապիներին տփենք, որ նարդի խաղալուց զառերը թուրքերեն են ասում՝ դու շեշ, դուրդ ջհար, դու բարա:

[Elmo]

Չի՛ կարող

հ.գ. Թաթայի նկատմամբ վատ չեմ տրամադրված

Ապեր ուզում ա լսեր, կամ չլսեր, դրանից Կոմիտասը հո դև չէ՞ր դառնալու:
Նայի ինչ սիրուն երգ ա երգում Թաթան:


Ու ոչ մի ապաազգային բան չկա:

[Chuk]

Ապեր ուզում ա լսեր, կամ չլսեր, դրանից Կոմիտասը հո դև չէ՞ր դառնալու:
Նայի ինչ սիրուն երգ ա երգում Թաթան:

Վազգ ջան, էլի եմ ասում, Թաթայի նկատմամբ վատ չեմ տրամադրված, էն մնացած ռաբիսի մեջ համարում եմ քիչ թե շատ ուտվող, քեֆերի ժամանակ իրա երգերի տակ կարելի ա պարել, բայց միաժամանակ համարում եմ, որ ինքն էնքան չկա (ավելի ճիշտ իրա երաժշտությունն էնքան չկա), որ ես դա դնեմ ու լսեմ: Չի ձգում իրա երգերի որակն էդքանին:

Միաժամանակ Կոմիտասի անունից ոչ մեկս խոսելու իրավունք չունենք, բայց էդ կարգի երաժշտական նուրբ ճաշակ ունեցող մարդիկ որպես կանոն Թաթայի երաժշտության նման երաժշտություն չեն լսում հասարակ պատճառով. հաճելի չի

[Elmo]

Հա Չուկ ջան, ես չեմ ասում, որ դու Թաթաի երգերը սիրում ես, կամ չես սիրում: Ես առհասարակ եմ ասում:
Սայաթ Նովան որ մաքուր թուրքերեն երգեր էլ ա գրել ի՞նչ վատ աշուղ ա՞ որ: Ես իրա գրածները որ հիմա էլ լսում եմ հաճույք եմ ստանում: Մեծատառով Աշուղ ա եղել մարդը: Սիրտ միրտ ա գերել, հալա թագվորի աղջկան էլ գերել ա, կամ էն բանից ա արել, չգիտեմ...:

[Chuk]

Հա Չուկ ջան, ես չեմ ասում, որ դու Թաթաի երգերը սիրում ես, կամ չես սիրում: Ես առհասարակ եմ ասում:
Սայաթ Նովան որ մաքուր թուրքերեն երգեր էլ ա գրել ի՞նչ վատ աշուղ ա՞ որ: Ես իրա գրածները որ հիմա էլ լսում եմ հաճույք եմ ստանում: Մեծատառով Աշուղ ա եղել մարդը: Սիրտ միրտ ա գերել, հալա թագվորի աղջկան էլ գերել ա, կամ էն բանից ա արել, չգիտեմ...:

Վազգ ջան, կարճ ասեմ. իմ հետ կռիվ մի արա, որտև ես Թաթային ապազգային չեմ համարում

Բայց իմ համար (կրկնում եմ՝ իմ համար) իրա երաժշտությունը հիմնականում ցածրարժեք ա, ոչ էնքան հաճելի, ուտվող մենակ քեֆերի ժամանակ պարելու համար: Էսքանը:

Ուղղակի Կոմիտասի անվան հոլովում տեսա, չդիմացա, գրեցի

[Chuk]

Հա, ի դեպ էսօր բախտի բերմամբ Թաթայի մի հատ երգ էի լսում, բացել էր, ասում էր «... աղջիկների հետ քեզ եմ անելու»... հետո մի քանի անգամ կրկնելու հետո հասկացա, որ ասում ա «քեֆ եմ անելու»

Թաթան չափից ավելի կենցաղային մակարդակի երգիչ ա: Է թող երգի կենցաղային, ինձ ոչ տաք, ոչ սառը: Բայց անկեղծ ասած ինձ էլ ա ներվայնացնում, երբ ինչ-որ մեկը «Ամենալավը դու ես»-ը մինչև վերջ քոքած նիվով կողքովս անցնում ա... միշտ ուզում եմ ասել. «Դու ի՞նչ գիտես, որ ամենալավը ես եմ »:

[Վիշապ]

Լավ, որ Կոմիտասին էլ խառնեցիք, առաջարկում եմ այնպես, թեթևակի համեմատել՝



Դուք համեմատում եք այնպիսի բաներ, որոք միայն մի ընդհանրություն ունեն՝ երկուսն էլ երաժշտություն են:

Հ.Գ. Կոմիտաս լսելիս անկախ իմ կամքից աչքերս թրջվում են, իսկ Թաթա լսելիս... եսի՞մ, ըտեղ ուրիշ դիսկ չունե՞ք