Ասենք ո՛չ ապազգային և ցածրաճաշակ երաժշտությանը

[Չամիչ]

Հիմա, որն ա Թաթայի այլընտրանքը, որը կարող է դահլիճներ լցնեն:

Այ հենց սա է տուպիկը: Սա ցավոտ խնդիր է, որի մասին կարելի է ժամերով գրել:
Բայց դա չի նշանակում, որ չպետք է տեղյակ լինենք, որ Թաթա Արմենչիները անարժան են, նրանք չեն վաստակել այն իրավունքը, որ բեմ բարձրանան, դահլիճներ լցնեն, որ ձայնասկավառակներ վաճառեն:
Սրանք չեն պահպանում էն սահմանը, որից այն կողմ հայկականը վերածվում է թուրքականի, սրանց վարած բիզնեսը ապազգային է: Եթե չի ստեղծվում արժանավորը, գոնե մեթոդներ պետք է ձեռնարկվեն աղբի դեմը առնելու:

[Տրիբուն]

Այ հենց սա է տուպիկը: Սա ցավոտ խնդիր է, որի մասին կարելի է ժամերով գրել:
Բայց դա չի նշանակում, որ չպետք է տեղյակ լինենք, որ Թաթա Արմենչիները անարժան են, նրանք չեն վաստակել այն իրավունքը, որ բեմ բարձրանան, դահլիճներ լցնեն, որ ձայնասկավառակներ վաճառեն:
Սրանք չեն պահպանում էն սահմանը, որից այն կողմ հայկականը վերածվում է թուրքականի, սրանց վարած բիզնեսը ապազգային է: Եթե չի ստեղծվում արժանավորը, գոնե մեթոդներ պետք է ձեռնարկվեն աղբի դեմը առնելու:

Ուրեմն Չամիչ ջան, քանի չկա այլընտգրանքը Վերնիսաժում երաժշտությունն արգելելը ուտոպիա է: Ու եթե չկա այլընտրանքը, հո չենք հորինելու այդ այլընտրանքը ու անունը դրանենք ազգային երաժշտություն; Երևի հենց էտ էլ մեր ազգային երաժշտությունն է: Էլի եմ ասում, ինչի պիտի մենք տարբերվենք պարսիկից, արաբից ու թուրքից, եթե արդեն Աստված գիտի որքան ապրում ենք այդ միջավայրում: Բա որ համ էլ իմանաս, որ մեր կենցաղով ժամանակակից թուրքերից ավելի կեղտոտ ենք, ինչքան աբիդնի կլինի: Ես ոչ մի անգամ Թուրքիայում էսքան աղբի մեջ թաղված շենքի մուտք չեմ տեսել: Ու մեր մեջ ասած, Սերժ նախագահ, Մուկ Աժ, Չոռնի քաղաքապետ երկրում Թաթան լավագույն երաժշտությունն է, որ կարող է հնչել: Չեմ քաղաքականացնում թեման, բայց սա մեր իրականությունն է: Ու մեկը ես առանձնապես ինձ չեմ կոտորում, որ երաժշտությամբ տարբերվեմ քրդերից: Ինչ բերել ինձ են հասցրել, այն էլ վայելում եմ ու պատմության ու մշակույթի զարգացման ընթացքը փոխել չեմ կարող:

Պատկերացնում ես որքան դժգույն կլինի մեր կյանքն, ընդհանրապես առանց երաժշտության, թեկուզ թաթայոտ: Բայց դե, ես չեմ էլ պատկերացնում, որ երևբևե երևանի փողոցներում կարող ա ցածր ձայնվո, Չուկի սիրած բարձրության վրա, Կոմիտաս լսվի: Կներեք, բայց իմ համար Կոմիտասի երաժշտությունն ասոցացվում ա ապրիլի 24-ին ցեղասպանության զոհերի հուշարձան համազգային երթի հետ:

[Չամիչ]

Այդ պատճառով էլ ապազգային ու ցածրաճաշակ գնահատականներից զերծ եմ մնում՝ հրաժարվելով պայքարի կոչերից:

Ֆոտոն ջան, պետք չէ հրաժարվել, որովհետև կա հստակ սահման, որից այս կամ այն կողմ հայկականը վերածվում է թուրքականի կամ արաբականի:
Երգարվեստով և առհասարակ արվեստով զբաղվող մարդը պետք է ունենա համապատասխան պատրաստվածություն, որից հետո միայն իրեն թույլ տա բեմ դուրս գալ ու հոգևոր սնունդ մատուցել:
Այս ամենը չի հսկվում, չգիտեմ թե սա ինչպես պետք է հսկվի, բայց ցանկացած ոլորտում կա վերահսկողություն բացի մշակութային ոլորտից:

[Ֆոտոն]

Վիշապ ջան, վերնիսաժում առավոտից իրիկուն ռաբիսա միացրած: Ամեն մեկը, որ իր հերթին մոտենա ու բացատրի, որ էտ կարգի երաժշտությունը և վերնիսաժում ներկայացվելիք հայկական մշակույթը անհամատեղելի են, վատ կլինի՞
Համարում եմ, որ պետական մակարդակով ինչ որ քայլեր պետք է ձեռնարկվեն, պետք է արգելվի, այդ կարգի երաժշտության հնչեցումը նմանատիպ վայրերում և ոչ միայն:

Չամիչ, կարծում եմ, մեր իրավունքը չի ինչ-որ մեկին մի բան բացատրելու: Կոնկրետ օրենք պիտի լինի, որ հասարակական վայրերում արգելի երաժշտությունը բարձր միացնել: Նույն կերպ մեր բակում:
Իսկ ներկայանալու մասին ասեմ, որ ինչպես էդտեղ հնչող երաժշտությամբ, այնպես էլ ներկայացվող արվեստով չի՛, որ հայկականը ներկայացվում է: Նույն նկարչության ասպարեզում լավ նկարիչներ չե՛ն ներկայացվում վերնիսաժում, ... առևտրի կետ է, էլի, որ առանց երաժշտական ձևավորման էլ հաճելի տեղ չի:

[Չամիչ]

Ուրեմն Չամիչ ջան, քանի չկա այլընտգրանքը Վերնիսաժում երաժշտությունն արգելելը ուտոպիա է: Ու եթե չկա այլընտրանքը, հո չենք հորինելու այդ այլընտրանքը ու անունը դրանենք ազգային երաժշտություն;

Տրիբուն ջան, դու էլ լրիվ ընկար ծայրահեղության գիրկը, եթե չկա ազգայինի մատչելի տարբերակը, դա դեռ չի նշանակում, որ ընդհանրապես ոչինչ չկա:
Կան բազմաթիվ ազգագրական համույթներ, հենց մեկը Կարին համույթը, ձայնագրությունները վաճառվում են, այսպիսի համույթները շատ են:
Փողոցում կանգնած անճաշակ առևտրականը ով եղավ, որ պետք է այս կարգի քայլեր իրեն թույլ տա:
Հեչ որ չլինի, վերնիսաժը հասարակական վայր է, ինչ որ չափով ազգի դեմքը ներկայացնող վայր է, եթե էտ երիտասարդ դիսկավաճառները այդքան ըմբռնում ու ազգային ինքնագիտակցություն չունեն, բա մեկը չլինի՞ որ ճիշտ ուղություն ցույց տա, մենակ մնում էր, որ այդ կարգի մասաները ղեկը իրենց ձեռքը վերցնեն:

[Չամիչ]

Կոնկրետ օրենք պիտի լինի, որ հասարակական վայրերում արգելի երաժշտությունը բարձր միացնել: Նույն կերպ մեր բակում:

Ես էլ եմ դա ասում, բոլոր ոլորտները քիչ թե շատ, լավ թե վատ վերահսկվում են, բացի մշակութային ոլորտից, ով ինչ ուզում, երբ ուզում, ոնց ուզում մատուցում է, ով ոնց հասցնում մշակույթը աղավաղում է:
Ֆոտոն ջան, այդքան պետք չէ սեփական իրավունքները սահմանափակել, չգրված օրենքներ էլ են պետք: Հատուկ օրե՞նք է պետք, որը արգելի երթուղայիններում բարձ երաժշտություն միացնելը:

Կան երևույթներ, որոնց վերահսկումը պետք է տեղի ունենա անկախ օրենքների գոյության:

Ի դեպ, շատ օրենքներ ստեղծվում են հենց պահանջարկից ելնելով:
Իսկ մենք էնքան ենք իներտացել, որ թույլ ենք տալիս գլխներիս բարձրանան ու լավ տեղավորվեն:

[Ֆոտոն]

Ֆոտոն ջան, պետք չէ հրաժարվել, որովհետև կա հստակ սահման, որից այս կամ այն կողմ հայկականը վերածվում է թուրքականի կամ արաբականի:

Ցույց տուր սահմանը, դեռ ոչ ոք ինձ չի ցույց տվել :

Երգարվեստով և առհասարակ արվեստով զբաղվող մարդը պետք է ունենա համապատասխան պատրաստվածություն, որից հետո միայն իրեն թույլ տա բեմ դուրս գալ ու հոգևոր սնունդ մատուցել:

Էդ էլ ցենզուրային է տանում, ո՞վ և ինչպե՞ս է էդ կարգավորելու: Պահանջարկն է դա ձևավորում:

[Rammstein]

Իսկ երաժշտության մասին կարող եմ ասել, որ արվեստը ազգային ու կրոնական սահմաններ չի ճանաչում: Տենց լինի Մոցարտին էլ չենք լսի, որպես այլազի երաժշտություն:

Չէ Էլմո ջան, դու խառնում ես ազգայինը դասականի հետ, դրանք տարբեր բաներ են : Այ դասականը (ոչ միայն երաժշտության մեջ) էն ա, որ իրոք ազգային ու կրոնոկան սահման չի ճանաչում, բայց ազգային երաժշտությունը տենց չի: Մոցարտը դասական է, իսկ Թաթան հստակորեն դասական չի, ուրեմն պիտի լինի ազգային եւ/կամ որեւէ այլ սահմանափակում:

[Chuk]

Ֆոտոն ջան, պետք չէ հրաժարվել, որովհետև կա հստակ սահման, որից այս կամ այն կողմ հայկականը վերածվում է թուրքականի կամ արաբականի:

Վայ, էստեղ հասանք, չէի նկատել
Ես համարում եմ, որ ամեն մարդ ինքը պիտի ընտրի, թե ինչ երաժշտություն է լսում, անկախ նրանից ես կամ դու դա ցածրաճաշակ կհամարե՞նք, թե՞ ոչ: Անկախ դրանից համարում եմ, որ մենք իրավունք ունենք կոնկրետ երաժշտական ոճերի կամ կատարումների նայել արհամարհանքով՝ համարելով այն ցածրաճաշակ:

Բայց դե թուրքական... արաբական... լավ էլի Է թո՛ղ թուրքական լինի: Է թո՛ղ արաբական լինի: Թուրքական նե՜նց լավ երգեր կան

Արվեստում երգի «հայրենիքը» չպետք ա լինի գնահատականի չափանիշը:

[Ֆոտոն]

Ես էլ եմ դա ասում, բոլոր ոլորտները քիչ թե շատ, լավ թե վատ վերահսկվում են, բացի մշակութային ոլորտից, ով ինչ ուզում, երբ ուզում, ոնց ուզում մատուցում է, ով ոնց հասցնում մշակույթը աղավաղում է:

Ախր մշակույթի ընկալումը խիստ սուբյեկտիվ է: Դու համոզված ես, որ քո ընտրությունը կամ քո գնահատականը ճիշտ է՞:
Դե արի անճաշակ հագնվողներին էլ փողոցով քայլել արգելենք, էդ էլ հայկական չի, չէ՞: Բա տուրիստը ի՞նչ կմտածի:
Ինձ որ մեկը մոտենա ու բացատրի, որ ես սխալ եմ քայլում, հաստատ չեմ ընդունի: ԿԱսեմ, որ իրավունք ունեմ: ԿԱմ ասի, որ նույն դասական երաժշտությունը (եվրոպական կամ ամերիկյան) հայկական չի, էլի ճիշտ կլինի ինքը: Ռաբիսն ավելի մոտիկ է մեր հասարակության որոշ խավի, քան դասականը: Ինչի՞ պիտի ինքը պարտադրվի:

Ֆոտոն ջան, այդքան պետք չէ սեփական իրավունքները սահմանափակել, չգրված օրենքներ էլ են պետք: Հատուկ օրե՞նք է պետք, որը արգելի երթուղայիններում բարձ երաժշտություն միացնելը:

Իբր օրենքներով կարողանում ենք պաշտպանվել, հիմա էլ չգրվածներով:

[Չամիչ]

Ցույց տուր սահմանը, դեռ ոչ ոք ինձ չի ցույց տվել

Արդեն իմ խոսքի մեջ նշել եմ, ցանկացած ազգ ունի իր երգարվեսին բնորոշ յուրահատուկ մելիզմատիկա: Հենց մելիզմատիկայի օգնությամբ ենք կողմնորոշվում երաժշտությունը իսպանակա՞ն է, հնդկական, արաբական թե՞ հունական:
Ազգային երգարվեստ ներկայացնողը պետք է նախ լավ տեղյակ լինի, թե ինչ ասել է ազգային մելիզմատիկա, որովհետև ցանկացած շեղում հայկականը վերածելու է թուրքականի, կամ արաբականի:
Ֆոտոն ջան, որինակ եթե Ջիվանի ձախորդ օրերը լսես Սպիտակցու կատարմամբ, հետո լսես Հայկուհի Բաբախանյանի կատարմամբ, պարզորոշ կզգաս այն սահմանը, որի խախտման դեպքում հայկականը վերածվում է թուրքականի:
Այս կարգի խախտումներն են որ մեզ կամաց կամաց հեռացնում են մեր արմատներից, այս կարգի խախտումներն են, որ ծառայում են օտար մշակույթին, այլ ոչ թե ազգայինին:

Էդ էլ ցենզուրային է տանում, ո՞վ և ինչպե՞ս է էդ կարգավորելու: Պահանջարկն է դա ձևավորում:

Ֆոտոն ջան, իսկ Հնդկաստանում, Արաբական երկրներում այս վերահսկումը ո՞նց է կատարվում, որ Հնդկական լսելուց հանգիստ տարբերակում ես որ սա Հնդկական է, Արաբական լսելիս հանգիստ տարբերակում ես որ Արաբական է, իսկ Արամ Ասատրյան, Արմենչիկ, Թաթա լսողը եթե հայերեն չիմանա, հազիվ թե գուշակի որ երգողը հայ է:

[Չամիչ]

Իբր օրենքներով կարողանում ենք պաշտպանվել, հիմա էլ չգրվածներով:

Ֆոտոն ջան, եթե ոչ ոք ձեն չի հանում, կնշանակի բոլորին ձեռ է տալիս:

[Չամիչ]

Ինձ որ մեկը մոտենա ու բացատրի, որ ես սխալ եմ քայլում, հաստատ չեմ ընդունի: ԿԱսեմ, որ իրավունք ունեմ

Ֆոտոն ջան, կարծում եմ նման պահանջով քեզ ոչ ոք չի մոտենա, խոսքը գնում է ազգային արժեքների պահպանման մասին, ոչ ոք չի պնդում, որ ազգային քայլվածք պետք է կրել:

[Ֆոտոն]

Չէ Էլմո ջան, դու խառնում ես ազգայինը դասականի հետ, դրանք տարբեր բաներ են : Այ դասականը (ոչ միայն երաժշտության մեջ) էն ա, որ իրոք ազգային ու կրոնոկան սահման չի ճանաչում, բայց ազգային երաժշտությունը տենց չի: Մոցարտը դասական է, իսկ Թաթան հստակորեն դասական չի, ուրեմն պիտի լինի ազգային եւ/կամ որեւէ այլ սահման:

Դասականը լավ էլ ազգային հիմքեր ունի, լավ էլ կրոնական ստեղծագործություններ կան. մեսսաներ, ռեքվիեմներ, Ավե Մարիա ...
Իսկ նեգրական հոգևորը համարում ե՞ս դասական:

[Chuk]

Ֆոտոն ջան, կարծում եմ նման պահանջով քեզ ոչ ոք չի մոտենա, խոսքը գնում է ազգային արժեքների պահպանման մասին, ոչ ոք չի պնդում, որ ազգային քայլվածք պետք է կրել:

Մի քիչ կեղտոտ ճանապարհով գնամ
Չամիչ ջան, այդ դեպքում արդյոք չպե՞տք ա հրաժարվենք ասենք Մայքլ Ջեքսոն լսելուց, որովհետև դա էլ ազգային չի: