Համապետական հանրահավաք սեպտեմբերի 18-ին

[Արիացի]

Տատ ջան Շվեյցարիայում հեշտա , քանի որ ըստ էության Շվեյցարիան բանակի անհրաժեշտություն չունի, կամ սահմանափակ թվով բանակը րեն լրիվ բավարարումա: Այլ երկրներում շատ ավելի խիստ է կարծում եմ:

Էդ որ հեշտա, էդ ավելի վատ Շվեյցարիայի համար: Փաստորեն մարդիկ շատ հեշտ, առանց նույնիսկ ծանոթ ու փող խառնելու օրենքը շրջանցում են: Բավական է դեպրեսիա ունենալ կամ ձևացնել թե ունես ու վերջ: Հայաստանում վիճակը ավելի լավ է: Միայն դեպրեսիա ունենալը շատ քիչ է:

[Տատ]

Հաղթանակի դեպքում ժողովուրդը պետք է իր բոլոր ջանքերը գործադրի, որ օգուտը քաղի ինքը, ոչ թե անձը: Իսկ եթե կողքից անձն էլ քաղի, է թող քաղի: Կարևորը որ ժողովուրդն իր օգուտը քաղի:

Չուկ, էդ հաղթանակի դեպքում: Թող քաղի, այո, հալալ է:

Բայց ես Մինիստրին լրացրեցի անհաջողության դեպքի տարբերակով: Հենց այդ դեպքում միայն ժաղովուրդն է «քաղում» բոլոր հետևանքները, ոչ՝ անձը, մանավանդ եթե նա բոլորին վաղուց համոզել է, որ անձնավորելը սխալ է: Նույնիսկ եթե չի համոզել, միևնույն է ժողովուրդը մենակ է կանգնելու դժվարությունների առաջ:
Ինքը ԼՏՊ երբեք չկրեց այն բաների պատիժը, ինչ եղավ իր քաղաքականության պատճառով:

[Տատ]

Չէ Վազգեն, էպոսը չեն գրում, մանավանդ ինչ-որ կոնկրետ նպատակով: Էպոսը գրվում ա ու ամբողջությամբ բնութագրում ա ազգի մենթալիտետը: Նույնիսկ կրոնական գաղափարախոսությունն են գրում, իսկ էպոսը` ոչ:

Եվ այն իրոք մեր մասին է գրված, այդ մտածելակերպը չես փոխի, ուզում ա Ռամայանան դառնա մեր պաշտոնական էպոսը

[Norton]

Էդ որ հեշտա, էդ ավելի վատ Շվեյցարիայի համար: Փաստորեն մարդիկ շատ հեշտ, առանց նույնիսկ ծանոթ ու փող խառնելու օրենքը շրջանցում են: Բավական է դեպրեսիա ունենալ կամ ձևացնել թե ունես ու վերջ: Հայաստանում վիճակը ավելի լավ է: Միայն դեպրեսիա ունենալը շատ քիչ է:

Դեպրեսսիա ձևացնելը դժվար չի կարծում եմ: Շվեյցարիան էլ մատերի արանքով է նայում, քանի որ բանակի կարիք չունի:
Իսկ կիսապատերազմական դրության մեջ գտնվող պետություններում ինչպես Հայաստանն է, այդպիսի բան լինել չի կարող, քանի որ զինվորների կարիք բանակը միշտ էլ ունի:
Շվեյցարիան համեմատելը կոռռեկտ չի, քանի որ նա չեզոք պետություն է, հետո բոլոր հարևանների հետ ունի բարիդրացիական հարաբերություններ, ինքը կարա ընդհանրապես բանակը ցրի ու էլի պրոբլեմ չի ունենա:

[Norton]

Ի դեպ, կարող եմ Ռուսաստանի օրինակը բերել, երբ քեռուս տղան կամավոր ցանկացել է բանակ գնա, բայց չեն վերցրել, քանի որ բանակում տեղ չկա:

[Արիացի]

Դեպրեսսիա ձևացնելը դժվար չի կարծում եմ: Շվեյցարիան էլ մատերի արանքով է նայում, քանի որ բանակի կարիք չունի:
Իսկ կիսապատերազմական դրության մեջ գտնվող պետություններում ինչպես Հայաստանն է, այդպիսի բան լինել չի կարող, քանի որ զինվորների կարիք բանակը միշտ էլ ունի:
Շվեյցարիան համեմատելը կոռռեկտ չի, քանի որ նա չեզոք պետություն է, հետո բոլոր հարևանների հետ ունի բարիդրացիական հարաբերություններ, ինքը կարա ընդհանրապես բանակը ցրի ու էլի պրոբլեմ չի ունենա:

Անդրանիկ, ստեղ հարցը համեմատության մեջ չի: Հարցը էն ա, որ ինչպես Հայաստանում, այնպես էլ աշխարհի ցանկացած երկրում, նույնիսկ Շվեյցարիայում, օրենքը կարելի է շրջանցել: Ու նաև ամեն տեղ էլ գտնվում են մարդիկ, որոնք էդ օրենքը շրջանցում են ու չեն պատժվում:

[Norton]

Անդրանիկ, ստեղ հարցը համեմատության մեջ չի: Հարցը էն ա, որ ինչպես Հայաստանում, այնպես էլ աշխարհի ցանկացած երկրում, նույնիսկ Շվեյցարիայում, օրենքը կարելի է շրջանցել: Ու նաև ամեն տեղ էլ գտնվում են մարդիկ, որոնք էդ օրենքը շրջանցում են ու չեն պատժվում:

Բանակի հարցը այնպիսի հարց է, որ ցանկացած երկրում կարելի է շրջանցել, մի տեղ դեպրրեսիայով, մի տեղ գիժ ձևանալով, մյուս տեղ երակ փռթելով:
Շվեյցարիան պարզ կարգ է սահմանել , ասյինքն մարդիկ դեպրեսսիա ձևացնելով կարող են ազատվել, մյուս երկրենրեը ավելի կեշտ օրենքներ են սահմանել:
Բայց մի բանում համոզված եմ, որ Շվեյցարիայում կամ Ֆրանսիայում , օրինակ գումարով անհնար կլինի ազատվել բանակից:
Վերջիվերջո մենք ի՞նչ ենք ուզում դրանով համոզել, մեզ հույս տա՞լ , որ մեր մոտ ամեն ինչ լավ է՞:

[Արիացի]

Բանակի հարցը այնպիսի հարց է, որ ցանկացած երկրում կարելի է շրջանցել, մի տեղ դեպրրեսիայով, մի տեղ գիժ ձևանալով, մյուս տեղ երակ փռթելով:
Շվեյցարիան պարզ կարգ է սահմանել , ասյինքն մարդիկ դեպրեսսիա ձևացնելով կարող են ազատվել, մյուս երկրենրեը ավելի կեշտ օրենքներ են սահմանել:
Բայց մի բանում համոզված եմ, որ Շվեյցարիայում կամ Ֆրանսիայում , օրինակ գումարով անհնար կլինի ազատվել բանակից:
Վերջիվերջո մենք ի՞նչ ենք ուզում դրանով համոզել, մեզ հույս տա՞լ , որ մեր մոտ ամեն ինչ լավ է՞:

Իսկ գումարով ազատվելը ինչ սխալ է? Ուղղակի պետք է դա էլ օրինականացնել, որ գումարը գնա բյուջե, ոչ թե մարդկանց գրպանը: Ու դա ունի հիմնավորում: Օրինակ, դու չես ուզում ծառայել, բարի եղիր վճարել, որ քո տեղը պետությունը վճարովի զինվորներ վարձի: Կարծում եմ այսպիսի ձևակերպումը նորմալ կլինի, չնայած չգիտեմ միջազգային պրակտիկա կա, թե ոչ?

[Norton]

Իսկ գումարով ազատվելը ինչ սխալ է? Ուղղակի պետք է դա էլ օրինականացնել, որ գումարը գնա բյուջե, ոչ թե մարդկանց գրպանը: Ու դա ունի հիմնավորում: Օրինակ, դու չես ուզում ծառայել, բարի եղիր վճարել, որ քո տեղը պետությունը վճարովի զինվորներ վարձի: Կարծում եմ այսպիսի ձևակերպումը նորմալ կլինի, չնայած չգիտեմ միջազգային պրակտիկա կա, թե ոչ?

Կոնկրետ Հայաստանի դեպքում սխալ է, նախ քանի որ Հայաստանի բյուջեն նույնպես ծառայում է, որպես մի քանի հոգու գրպանի գումար և հետո Հայաստանում կա բանակի թվաքանակ լուրջ խնդիր, որի հետևանքով էլ առաջանում են տարբեր խոսակցություններ բանակի ծառայության ժամկետը երկարաձգելու վերաբերյալ:
Ես համոզված չեմ, որ այդ նույն օրինական գումարը կգնա, հայոց բանակի զորացմանը և ոչ թե մի քանի չինովնիկների ու գեներալների գրպանը:

[Արիացի]

Կոնկրետ Հայաստանի դեպքում սխալ է, նախ քանի որ Հայաստանի բյուջեն նույնպես ծառայում է, որպես մի քանի հոգու գրպանի գումար և հետո Հայաստանում կա բանակի թվաքանակ լուրջ խնդիր, որի հետևանքով էլ առաջանում են տարբեր խոսակցություններ բանակի ծառայության ժամկետը երկարաձգելու վերաբերյալ:
Ես համոզված չեմ, որ այդ նույն օրինական գումարը կգնա, հայոց բանակի զորացմանը և ոչ թե մի քանի չինովնիկների ու գեներալների գրպանը:

Դա արդեն կոռուպցիայի դեմ պայքարելու անարդյունավետության խնդիրն է, այլ ոչ թե օրենքի սխալ կամ ճիշտ լինելու:

[Տատ]

Իսկ գումարով ազատվելը ինչ սխալ է? Ուղղակի պետք է դա էլ օրինականացնել, որ գումարը գնա բյուջե, ոչ թե մարդկանց գրպանը: Ու դա ունի հիմնավորում: Օրինակ, դու չես ուզում ծառայել, բարի եղիր վճարել, որ քո տեղը պետությունը վճարովի զինվորներ վարձի: Կարծում եմ այսպիսի ձևակերպումը նորմալ կլինի, չնայած չգիտեմ միջազգային պրակտիկա կա, թե ոչ?

Կա: Այստեղի բանակից ազատվողները այդքան հեշտ չեն պրծնում, առանց ծախսի: նրանք պարտադիր գումար են վճարում ամեն տարի՝ բանակային հարկ: Նույնիսկ իրական ծանր հաշմանդամները, որոնց բանակը չի էլ ուզում, պարտավոր են դա վճարել:
Համ էլ ալտերնատիվ ծառայություն անցնում՝ ամեն տարի երկու օրվա քաղացիական պաշտպանություն:

Շվեյցարիան համեմատելը կոռռեկտ չի, քանի որ նա չեզոք պետություն է, հետո բոլոր հարևանների հետ ունի բարիդրացիական հարաբերություններ, ինքը կարա ընդհանրապես բանակը ցրի ու էլի պրոբլեմ չի ունենա:

Սա առասպել է, ամբողջ աշխարհի աչքերին փչած թոզ: Կզանկանար Շվ. լինել իսկապես չեզոք, բայց չի կարողանում: Այս մասին առանձին թեմայում կպատմեմ, վաղուց հասունացել է:

[Norton]

Դա արդեն կոռուպցիայի դեմ պայքարելու անարդյունավետության խնդիրն է, այլ ոչ թե օրենքի սխալ կամ ճիշտ լինելու:

Հարգելիս, իսկ դու այստեղ կոռուպցիայի դեմ պայքար տեսնում ես՞, այ երբ այդ պայքարը կլինի այդ ժամանակ էլ օրենքից կխոսաս:

[Norton]

Սա առասպել է, ամբողջ աշխարհի աչքերին փչած թոզ: Կզանկանար Շվ. լինել իսկապես չեզոք, բայց չի կարողանում: Այս մասին առանձին թեմայում կպատմեմ, վաղուց հասունացել է:

Տատ ջան, հիմա կարելի է հազար ու մի փաստ բերել ասել, որ չեզոքություն այստեղ չի պահպանում, ընդյանուր առմամբ, պատերզմ տեսանլի ապագայում Շվեյցարիայի չի սպառնում օրինակ:

[Արիացի]

Հարգելիս, իսկ դու այստեղ կոռուպցիայի դեմ պայքար տեսնում ես՞, այ երբ այդ պայքարը կլինի այդ ժամանակ էլ օրենքից կխոսաս:

Անդրանիկ ջան, ասածիդ հետ համաձայն չեմ: Բացատրեմ, թե ինչու: Դու պնդում ես, որ եթե չկա կոռուպցիայի դեմ պայքար, ապա օրենքի մասին խոսելը անիմաստ է: Բայց ես կասեմ, որ օրենքի մասին պետք ա խոսել, որ հետո էլ հասկանալ, թե կոռուպցիան ինչ բան ա: Եթե չկա օրենք, չկա նաև կոռուպցիա: Որովհետև կոռուպցիան, դա փաստացի օրենքը խախտելու ձևերից մեկն է: Այսինքն օրենքի գոյության հետևանքով առաջացած մի բան, այլ կերպ ասած` ածանցյալ: Այսինքն օրենքի մասին կարելի է խոսել ու քննարկել միշտ, անկախ նրանից կոռուպցիա կա, թե ոչ: Իսկ այ կոռուպցիայի ու դրա դեմ պայքարելու մասին կարելի խոսել ու քննարկել միայն օրենքի առկայության դեպքում:

[Norton]

Անդրանիկ ջան, ասածիդ հետ համաձայն չեմ: Բացատրեմ, թե ինչու: Դու պնդում ես, որ եթե չկա կոռուպցիայի դեմ պայքար, ապա օրենքի մասին խոսելը անիմաստ է: Բայց ես կասեմ, որ օրենքի մասին պետք ա խոսել, որ հետո էլ հասկանալ, թե կոռուպցիան ինչ բան ա: Եթե չկա օրենք, չկա նաև կոռուպցիա: Որովհետև կոռուպցիան, դա փաստացի օրենքը խախտելու ձևերից մեկն է: Այսինքն օրենքի գոյության հետևանքով առաջացած մի բան, այլ կերպ ասած` ածանցյալ: Այսինքն օրենքի մասին կարելի է խոսել ու քննարկել միշտ, անկախ նրանից կոռուպցիա կա, թե ոչ: Իսկ այ կոռուպցիայի ու դրա դեմ պայքարելու մասին կարելի խոսել ու քննարկել միայն օրենքի առկայության դեպքում:

Այքան գրելու փոխարեմ մի օրիանկ բերեմ մենակ: ՀՀ օրենսդրություն համարվում է շատ լավ, սենց ասած "եվրոստանդարտ" օրենսդրություն, բայց նույնատիպ օրենսդրությունը Եվրոպայում գործում է, այստեղ ոչ: Կարող եք հազար հատ սիրուն, մեկը մյուսից գեղեցիկ գրված օրենքներ հանել, բայց դրանից իրավիճակը չի փոխվի:
Հիմա բավականլավ օրենքներ ունի Հայաստանը, դրանցից շատ-շատերը կարող էս քննարկել: Այստեղ փտած համակարգի հետ գործ ունեն մինչև դա չհասկանանք, սայլը տեղից չի շարժվի:
Այստեղ հիշեցի Օտտո ֆոն Բիսմարկի խոսքերից մեկը "Վատ օրենքներով, բայց լավ ղեկավարներով(չինովնիկներով), կարելի է կառավարել երկիրը: Բայց եթե ղեկավարները վատն են, նույնիսկ ամենալավ օրենքները չեն օգնի"
Դժվար է չհամաձայնել: