Տղերք, խիստ տեսականացնելով, միջազգայնացնելով կամ ռուսներին ու մյուսներին ամենակարող հրեշ սարքելով մտել ենք չափազանցության գիրկը:
Տեսնում եմ որ եղած փաստարկները շատերին չեն բավարարում տեսնելու անկախ Ղարաբաղի սնանկությունը:
Եկեք փորձենք մնալ շահերի ու սթափ տրամաբանության սահմաններում, այսինքն այն դաշտում ուր որ միջազգային բոլոր սուբյեկտներն են գործում և հասկանանք թե մենք ինչի տեր ենք, ինչ կարող ենք տալ ու վերցնել:
1- Ես ելնում եմ այն նախապայմանից, որ Հայաստանի գոյությունը դեռ որ ձեռնտու է գերտերություններին և նրանք անում են հնարավորը հայաստանի կենսունակությունը ապահովելու համար: Հետևաբար Հայաստանի իրավունքները այդ առումով լիովին են պաշտպանված: Հայաստանի իշխանություն ասածն էլ ներսում էնքան Քաջ Նազար կտրած է, որ լրիվ ձեռ է տալիս դրսերին:
2- Դժվար է ասել, թե հիմա դրսում ինչպես է գնահատվում Հայաստանի կենսունակությունը տարածքային առումով, բայց ես տեսնում եմ, որ ժամանակին գոբլի ծրագիրը հենց ամերիկացիք դրին մի կողմ, Ռուսներն են դրան դեմ, Իրանը, Չինացիք / նրանք կրակն են ընկել ույգուրների ձեռք և զարմանալի չի լինի, եթե վաղը տեսնենք, որ Չինաստանը հանդես կգա որպես թուրքիա- ադրբեջան մերձեցման ակտիվ հակառակորդ/ : Էնպես որ եթե հայաստանն ինքը մի էշություն չարեց, հենց էնպես Ղարաբաղը մեզանից չեն վերցնի տան ադրբեջանին: Ոչ մեկը դեռ դրան պատրաստ չէ:
3- Ըստ վերը նշվածի, Հայաստանի հետագա նորմալ գոյությունը որոշակի տարածական երաշխիքներ է պահանջում: Հետևաբար հիմա ղարաբաղի հարցը ավելի լայն առումով քննարկվում է ոչ թե Ղարաբաղի ինքնորոշման այլ հենց Հայաստանի հետագա տարածական հարցերի հետ կապված: Ղարաբաղը այն չալաղաջն է, որից ինչ որ կտոր պոկելով Հայաստանը հետագայում ավելի մեծ կայունություն կունենա:
4-Եթե մենք Ղարաբաղը քննարկում ենք որպես ինքնուրույն սուբյեկտ անիրական տարբերակը, ապա Հայաստանի դիրքերին ենք խփում: Այդպիսի ղարաբաղը հավերժ է մնալու որպես մեր վզից կախված մի այլանդակ մանուկ, որը լափելու է Հայաստանը, էստեղ մշտապես գեներալների իշխանություն է մնալու ու անարգված ժողովուրդ:
5- Հարցը պետք է դիտարկվի քյասար Հայաստան-ադրբեջան բազարի շրջանակներում ըստ փոխադարձ փախստականների քանակի և նրանց հասնող հողային իրավունքների: Դա միջնորդների համար լրիվ ընկալելի լեզու է և հանգուցալուծման բոլորին ձեռ տվող մոտեցում:
6- Ժամանակին ԼՏՊ-ն բազմաթիվ արհեստական էլեմենտներ է մտցրել հայկական մտածելակերպ ու դրանցից շատերը այսօր ոնց որ գենետիկորեն մտած լինեն մեր գենոմի մեջ: Դրանցից առաջինը դա այն թեզն էր, թե Գորբաչը այլ ճանապարհ չունի, կամ ղարաբաղը պետք է տա, կամ տանկերը քշի մեզ վրա: Գորբաչը ոչ մեկն արեց, ոչ էլ մյուսը: Այդ սև սպիտակ, առանց գույների մտածելակերպը մնացել է մեր մտածողության մեջ ու ավիրում է մեզ:
Հաջորդը դա անկախ Ղարաբաղի իդեան էր, -պարզվեց մեծ բլեֆ է: «անկախ» ղարաբաղցիները եկան լցվեցին, գրավեցին հայաստանը ու մեզ կոխեցին ես ——-ը,
Հաջորդը դա միայն սահմանադրական ճանապարհով իշխանափոխության հասնելն էր: Տեսնում ենք թե ուր ենք հասել:
Պետք է ձերբազատվել ԼՏՊ-ական տեսական, արհեստական մոտեցումներից ու ռեալ նայել հարցերին: Հայաստանը շանս ուներ միայն ղարաբաղը կցելու իրեն: Բայց գյադեքը էնքան անտաղանդ դուրս եկան, որ հիմա Էդ հարցը համարյա թե փակել են: Եթե շարունակվի անկախ ղարաբաղի իդեան, ապա այդ տարբերակը առհասարակ կփակվի:
Հետագա մոտեցումը կարող է լինել Ղարաբաղը կիսելով, հարմարեցնելով, Հայաստանի ու ադրբեջանի մեջ բաժանելը, նոր միջպետական սահմաններ գծելը ներառյալ, լաչին, քելբաջարը ի հաշիվ ղարաբաղյան որոշ տարածքների: Դա հազար անգամ ավելի լավ տարբերակ է ստից անկախ կոչվածից, որովհետև Հայաստանին իրական ռեալ տարածք է տալու:
Ի վերջո հիշենք, որ պատմության մեջ միշտ էլ հետպատերազմյան պայմանագրերը կնքվում են տարածքային ձևափոխումներով: Եթե մենք նույնիսկ դա հասկանալու ընդունակ չենք ու համառորեն կանգնելու ենք անկախ ղարաբաղ անիրական տեսական տարբերակի վրա, ապա հարցերը լուծվելու են լրիվ ի վնաս մեզ:
Էջանիշներ