Ասենք ո՛չ ապազգային և ցածրաճաշակ երաժշտությանը

[Պանդուխտ]

Պանդուխտ ջան, կարելի է իմանալ, ինչի հիման վրա ես էս գնահատակնները տվել?

,,,Որպէս ունկնդիր, լսող, անձնական ճաշակի հիմամբ եմ տուել գնահատական: Ճաշակս կոփել եմ տարիների ընթացքում, ունկնդրելով՝ զանազան ազգերին ու տարբեր ժանրերին պատկանող երգերն ու երաժշտութիւնները, ու վերագնահատելով դրանց անժամանցելիութիւնն ու որակը:
Վերագնահատումների փորձից հասկացել եմ, թէ այժմ շուկայում եղածներից ի՛նչը գնալու է, ի՛նչը՝ մնալու:

Ի հարկէ, 100 հազար հոգուն չեմ ասի՝ ի՛նչ պիտի սիրեն: Բայց էդ 100 հազար հոգուն էլ չեմ թոյլատրի, ինձ ասեն. ի՛նչ պիտի սիրեմ, կամ հաւանեմ:
Որովհետեւ, կարծում եմ, որ էդ 100 հազարներին, -անցնող տարիներին,- ճաշակ են պարտադրել show buisness-ում աշխատողները, որոշ շրջապատի մարդիկ, Հանրային հեռուստատեսութեան հետ փոխշահաւետ գործակցութեամբ:

[Չամիչ]

հարգելի Չամիչ կլինի 1 բան պարզաբանեմ...
ըստ ձեզ երևանի ժամանցային վայրերում պետք է հնչի ազգային երաժշտություն
պատկերացնում եմ` գիշերային ակումբ ու Առնո Բաբաջանյան կամ Կոմիտաս այ եդ բոմբ կլինի,մենք ել տարազներով...թույնա...նենց տպավորությունա,որ հետ ենք քնում դարերով...

Ծանոթ ունեի որը ամեն ամառ գնում է անթալիա հանգստանալու

Այդ մարդը պատմում էր որ թուրքիայի ակումբներում հնչում է բացառապես թուրքալեզու ակումբային երաժշտություն: Պատմում էր թե որքան են թուրքերը պաշտում «սեփական մշակույթը»:

ես շատ կուզեի որ Հայաստանի ակումբներում մեկումեջ հնչեր ինչպես հայ դիջեյների երաժշտությունը, արտասահմանյան դիջեյների երաժշտությունը, այնպես էլ մեր շախով շուխով պարերը թեկուզ ժամանակակից մշակմամբ:

Իսկ ազգային պարեր հնչելու ժամանակ ժողովուրդը կարողանար միահամուռ, մեկ մարդու պես, ոգեշնչված պարել մեր անկրկնելի պարերը:

Լուսաբերը շատ ճիշտ ասաց, հերիք է մարդը մեկ անգամ փորձ անի մուտք գործել հայկական պարարվեստի աշխարհ, որ հասկանա թե ինչ վարակիչ են մեր պարերը:

[Արտիստ]

ես շատ կուզեի որ Հայաստանի ակումբներում մեկումեջ հնչեր ինչպես հայ դիջեյների երաժշտությունը, արտասահմանյան դիջեյների երաժշտությունը, այնպես էլ մեր շախով շուխով պարերը թեկուզ ժամանակակից մշակմամբ:

Ինչքանով որ ապրել եմ ժամանակին ակումբային կյանքով ինչքանով ես եմ տեղյակ, հենց այդպես էլ կա, հիմա, ու սկսվելա վաղուց

[Չամիչ]

Լուսաբեր ջան, բայց ըստ ինձ պետք չէ նաև յուրաքանչյուրից պահանջել, որ նա ամենայն ճշտությամբ պարի մեր ազգային պարերը.. դա ուղղակի հնարավոր չի լինի.... մարդիկ պարում են ըստ իրենց կարողացածի.... մեկը ես, քոչարի պարել չգիտեմ, բայց դա չի նշանակում որ ես չգիտեմ որ դա հայկական պար է ու չեմ հպարտանում, որ ունենք նման պար...

Իսկ ես կարծում եմ որ հայկական դպրոցներում ֆիզկուլտուրայի անիմաստ դասերը, կարելի է փոխարինել հայկական ազգային պարեր ուսուցանելով: Ֆիզկուլտուրայի դասի ժամանակ մեզ ստիպում էին դուրս գալ եվ 45 րոպե շարունակ անիմաստ վազել: Անիմաստ վազքը կարելի փոխարինել ազգային պարերով: պարը ամեն ինչ է, պարը միանգամից մի քանի մշակութային ճյուղերի սինթեզ է,առնչվելով պարին միանգամից առնչվում ես ինչպես ֆիզիկական կուլտուրային, այնպես էլ պարարվեստին եվ երգարվեստին:

Երեխաները հնարավորություն կունենան արդեն մանուկ հասակիկից առնչվելու ազգային մշակույթին, պետք է մանուկ հասակից սերմանելը սերը առ ազգայինը, միայն այդ կերպ կարելի է խուսափել նման վեճերից թե որն է ազգայինը որը ոչ:

[Չամիչ]

Ինչքանով որ ապրել եմ ժամանակին ակումբային կյանքով ինչքանով ես եմ տեղյակ, հենց այդպես էլ կա, հիմա, ու սկսվելա վաղուց

Այո՞՞՞ դուք կարծում եք որ ակումբներում արտասահմանյան դիջեյների ստեղծագործություններին հավասար հնչում է նաեվ հայ դիջեյների գործերը՞՞՞ իսկ հայկական պարերի մասին էլ խոսք չկա, միայն ակումբային օրվա վերջում միացնում են Թաթա, որովհետեվ ցավոք այլ բան չկա ներկայացնելու, ցավալի է բայց մեր պարային մշակույթը ներկայացնում է կամ Թաթան կամ Սպիտակցին կամ Արտաշ Ասատրյանը, սա ողբերգություն է որը պետք է խիստ մտահոգի մեր մշակութային գործիչներին:

[Second Chance]

Ծանոթ ունեի որը ամեն ամառ գնում է անթալիա հանգստանալու

Այդ մարդը պատմում էր որ թուրքիայի ակումբներում հնչում է բացառապես թուրքալեզու ակումբային երաժշտություն: Պատմում էր թե որքան են թուրքերը պաշտում «սեփական մշակույթը»:

ես շատ կուզեի որ Հայաստանի ակումբներում մեկումեջ հնչեր ինչպես հայ դիջեյների երաժշտությունը, արտասահմանյան դիջեյների երաժշտությունը, այնպես էլ մեր շախով շուխով պարերը թեկուզ ժամանակակից մշակմամբ:

Իսկ ազգային պարեր հնչելու ժամանակ ժողովուրդը կարողանար միահամուռ, մեկ մարդու պես, ոգեշնչված պարել մեր անկրկնելի պարերը:

Լուսաբերը շատ ճիշտ ասաց, հերիք է մարդը մեկ անգամ փորձ անի մուտք գործել հայկական պարարվեստի աշխարհ, որ հասկանա թե ինչ վարակիչ են մեր պարերը:

Չամիչ ջան ես շատ լավ հասկանում եմ քո մտահոգությունները, բայց գնահատակններդ ճիշտ չեն: Ասելիքդ էլ խառը խուռը: Խոսքը միայն այս գրառմանդ մասին չէ այլ այս թեմայում մնացած բոլոր գրառումենրիդ: Գիտես ոնց հայրենասիրությունն ու ազգասիրությունը այլ մշակույթները ատելով փնովելով չեն ապացուցում: Ոչ էլ կոնկրետ ազգ ատելով: Եթե մերը պատշաճ կերպով կարողանանք ներկայացնել դա էլ բավական կլինի:
Բոլոր պարերը պարեցինք մնաց ակումբների հարցը , նույնիսկ հասաք գիշերային ակումբներին: Իսկ մտածում էք ընդհանրապես այդ գիշերային ակումբներն ու դիսկոտեկները հայավայել են, որ միահատ էլ նեղվում էք էնտեղի ոչ հայկական երաժշտությունից: Բաներ կան որ իսկզբանե հայկական ու մեր մշակույթին վայել չեն: Ու դրանց «հայաֆիկացումը» առավել ևս ծիծաղելի կլինի:
Թուրքերը ուզում են պաշտեն ուզում են իրանց կոտորեն իրանց թանկարժեք մշակույթի համար: Մեզ ի՞նչ : Եկեք մենք մերը անենք : Ավելի լավ անենք անկախ այդ բոլոր ազդեցություններից: Չատելով ու չարհամարելով:

Վերջ տվեք էլի էս ազգայնամոլական բաներին:
Թե չէ արդեն դուրսա գալիս բոլոր Անթալիա գնացողներին ազգի դավաճաններ պետքա համարենք:

[Second Chance]

Իսկ ես կարծում եմ որ հայկական դպրոցներում ֆիզկուլտուրայի անիմաստ դասերը, կարելի է փոխարինել հայկական ազգային պարեր ուսուցանելով: Ֆիզկուլտուրայի դասի ժամանակ մեզ ստիպում էին դուրս գալ եվ 45 րոպե շարունակ անիմաստ վազել: Անիմաստ վազքը կարելի փոխարինել ազգային պարերով: պարը ամեն ինչ է, պարը միանգամից մի քանի մշակութային ճյուղերի սինթեզ է,առնչվելով պարին միանգամից առնչվում ես ինչպես ֆիզիկական կուլտուրային, այնպես էլ պարարվեստին եվ երգարվեստին:

Երեխաները հնարավորություն կունենան արդեն մանուկ հասակիկից առնչվելու ազգային մշակույթին, պետք է մանուկ հասակից սերմանելը սերը առ ազգայինը, միայն այդ կերպ կարելի է խուսափել նման վեճերից թե որն է ազգայինը որը ոչ:

Նորից մեկը մյուսին փոխարինելու սկզբունքո՞վ: Չեմ հասկանում ու՞րիշ ճանապարհ չկա: Ֆիզկուլտուրան իրա տեղը ունի արտասահմանյան մշակույթն էլ՝ իր: Փոխարինելով չի լինի : Ամեն ինչ իր տեղն ունի: Ու մարդը միշտ պետք է ազատ լինի ընտրության մեջ:

[davidus]

Իսկ ես կարծում եմ որ հայկական դպրոցներում ֆիզկուլտուրայի անիմաստ դասերը, կարելի է փոխարինել հայկական ազգային պարեր ուսուցանելով: Ֆիզկուլտուրայի դասի ժամանակ մեզ ստիպում էին դուրս գալ եվ 45 րոպե շարունակ անիմաստ վազել: Անիմաստ վազքը կարելի փոխարինել ազգային պարերով: պարը ամեն ինչ է, պարը միանգամից մի քանի մշակութային ճյուղերի սինթեզ է,առնչվելով պարին միանգամից առնչվում ես ինչպես ֆիզիկական կուլտուրային, այնպես էլ պարարվեստին եվ երգարվեստին:

Երեխաները հնարավորություն կունենան արդեն մանուկ հասակիկից առնչվելու ազգային մշակույթին, պետք է մանուկ հասակից սերմանելը սերը առ ազգայինը, միայն այդ կերպ կարելի է խուսափել նման վեճերից թե որն է ազգայինը որը ոչ:

Շատ կներես, բայց համաձայն չեմ.... ֆիզկուլտուրայի կարևորությունը չպետք է թերագնահատել և ՓՈԽԱՐԻՆԵԼ մեկ այլ առարկայով.. այլ հարց է, որ մեր դպրոցներում ֆիզկուլտուրային հատկացված է վերջից առաջին տեղը... ոչ թե փոխարինել, այլ ավելացնել նոր առարկա..... այ այս մոտեցմանը 8 ձեռքով համաձայն եմ..... աջակցում եմ 102%!!!!!!!

[Չամիչ]

Շատ կներես, բայց համաձայն չեմ.... ֆիզկուլտուրայի կարևորությունը չպետք է թերագնահատել և ՓՈԽԱՐԻՆԵԼ մեկ այլ առարկայով.. այլ հարց է, որ մեր դպրոցներում ֆիզկուլտուրային հատկացված է վերջից առաջին տեղը... ոչ թե փոխարինել, այլ ավելացնել նոր առարկա..... այ այս մոտեցմանը 8 ձեռքով համաձայն եմ..... աջակցում եմ 102%!!!!!!!

Իհարկե ես էլ 18 ձեռքով եմ կողմ Միանգամից երկու առարկա որը կնպաստի առողջ ապրելակերպին:

[Չամիչ]

Չամիչ ջան ես շատ լավ հասկանում եմ քո մտահոգությունները, բայց գնահատակններդ ճիշտ չեն: Ասելիքդ էլ խառը խուռը: Խոսքը միայն այս գրառմանդ մասին չէ այլ այս թեմայում մնացած բոլոր գրառումենրիդ: Գիտես ոնց հայրենասիրությունն ու ազգասիրությունը այլ մշակույթները ատելով փնովելով չեն ապացուցում: Ոչ էլ կոնկրետ ազգ ատելով:

Հարգելի Amina իմ գրառումները սխալ ես հասկացել: Կարդա եվս մեկ անգամ եվ կզգաս: Դու ինձ մեղադրանք ես ներկայացնում այլ մշակույթներ ատելու համար: Ստիպում ես արդարանալ չասվածի համար: Կարծում եմ իմաստ չկա արդարանալ երբ մեղադրանքները անհիմն են:

Հաջորդ անգամ ինչ որ մեկին մեղադրանք ներկայացնելիս լավ կլինի մեջբերես ասվածից կոնկրետ տողեր, նոր դրանք հիմք ընդունելով ներկայացնես մեղադրանք:

Եթե մերը պատշաճ կերպով կարողանանք ներկայացնել դա էլ բավական կլինի:

Շատ ճիշտ ես պետք է լրջորեն մտածել մերը պատշաճ ներկայացնելու մասին:

Իսկ մտածում էք ընդհանրապես այդ գիշերային ակումբներն ու դիսկոտեկները հայավայել են, որ միահատ էլ նեղվում էք էնտեղի ոչ հայկական երաժշտությունից: Բաներ կան որ իսկզբանե հայկական ու մեր մշակույթին վայել չեն: Ու դրանց «հայաֆիկացումը» առավել ևս ծիծաղելի կլինի:

Հուսով եմ չես մտածում որ գիշերային ակում ասելով ինչ որ մեկը նկատի է ունեցել գիշերային ստիրպտիզ ակումբները:
Պետք չէ թեմայից շեղվել:

Դիսկո ակումբ մարդիկ հաճախում են պարելու համար, հուսով եմ չե՞ս համարում որ պարելը հայավայել չէ

Վերջ տվեք էլի էս ազգայնամոլական բաներին:
Թե չէ արդեն դուրսա գալիս բոլոր Անթալիա գնացողներին ազգի դավաճաններ պետքա համարենք:

Չգիտես ինչու ցանկացած ազգասիրական դրսեվորում բնորոշվում է որպես ազգայնամոլություն:

Ես չեմ պատրաստվում խոսել ազգի անունից, ես խոսում եմ իմ անունից, եվ փառք աստծո որ իմ նման մտածողները քիչ չեն,նման կերպ մտածողներ կան նաեվ այն մարդկանց մեջ ովքեր կարողանում են իրենց ձայնը բարձրացնել նաեվ հեռուստաալիքներով:

Վերջերս երկիր մեդիա հեռուստաալիքով հենց նույն երեվույթի հետ կապված խոսում էր հայտնի մշակութային գործիչ: Նա ասում էր որ ամբողջ կոկորդով մեկ բղավում ենք ցեղասպանության ճանաչման մասին, բայց միեվնույն ժամանակ Հայաստանի փողոցներում տեսնում ենք, Անթալիայյում հանգիստ գովազդող ցուցապաստառներ:

Ինչպե՞ս ես կարող եմ գնալ Անթալիա, եվ հանգստանալ իմ սպանդահարված պապերի ոսկորների վրա, համտեսել թուրքի ձեռքով պատրաստված կերակուր: Ես հանգստի մասին այլ պատկերացումներ ունեմ, թուրք եվ հանգիստ հասկացողությունները ինձ համար անհամատեղելի են:

[Նաիրուհի]

Ուղարկողներից մեկը ես եմ եղել... 2 sms Ադրբեջանին...
ու չեմ փոշմանել

Ներեցեք իհարկե, բայց նույնիսկ առանց ազգային ու քաղաքական նկատառումների էլ ես այդ երգի մեջ ոչ մի գրավիչ բան չեմ տեսել, բացի երգչուհու ոտքերից.... Պարզունակության ու մարդկանց էշի տեղ դնելու անզուգական գլուխործոց էր։ Դատարկ բաներ չեմ սիրում։

Իսկ արևմտյան հարևանի երգը համեմատաբար հաջող էր, միայն թե երգողը խայտառակ կերպով կատարեց...

[Վարպետ]

Ժողովուրդ, կներեք, մինչև վերջ չհաղթահարեցի, ու դրա արդյունքում էստեղ մենակ մի բան գրելու ցանկություն առաջացավ: Իմ` մարդկանց ուսումնասիրությունը ցույց է տալիս, որ եթե մարդը, անկախ աղջիկ թե տղա, հոգու խորքում ռաբիս է, ուզում է ռոք լսի, ուզում է` դասական, միևնույնն է, հոգու խորքում մնալու է նույն ռաբիսը:

Որովհետև ռաբիսը վաղուց դադարել է լինել երաժշտական ուղղություն` վերածվելով մտածելակերպի, հիմնականում ասոցացվելով` պրիմիտիվի, մակերեսայինի հետ: Ցավոք նույնիսկ հենց այս թեմայում նկատեցի "հակառաբիսների" կողմից արված լիքը ռաբիս ու տրաֆարետային գրառումներ:

Ժողովուրդ, "բարձրորակ երաժշտությունը" չի փրկում ռաբիս լինելուց Ոչ էլ ջինսը, նույնիսկ պատառոտած Ու ունեմ ես ընկերներ, որոնք արտաքինից ռաբիսի էտալոն են, բայց էնքան խորն են իրենց ունիվերսալությամբ ու հենց ազգային նկարագրով, որ հազար հատ "ոչ ռաբիսի" (ստեղ տիրող պատկերացումներով ոչ ռաբիսի) հետ չեմ փոխի:

Ունիվերսալ եղեք Ցանկացած սահմանափակում միևնույն է` սահմանափակում է: Սահմանափակ մի եղեք, մարդիկ ջան

[Չամիչ]

Ժողովուրդ, "բարձրորակ երաժշտությունը" չի փրկում ռաբիս լինելուց Ոչ էլ ջինսը, նույնիսկ պատառոտած Ու ունեմ ես ընկերներ, որոնք արտաքինից ռաբիսի էտալոն են, բայց էնքան խորն են իրենց ունիվերսալությամբ ու հենց ազգային նկարագրով, որ հազար հատ "ոչ ռաբիսի" (ստեղ տիրող պատկերացումներով ոչ ռաբիսի) հետ չեմ փոխի:

Ունիվերսալ եղեք Ցանկացած սահմանափակում միևնույն է` սահմանափակում է: Սահմանափակ մի եղեք, մարդիկ ջան

Վարպետ ջան, այստեղ չենք փորձում ինչ որ մեկին փրկել ռաբիս լինելուց: Մարդկանց ընդունում եմ էնպիսին ինչպիսին կան: Ես խոսում եմ մշակույթը փրկելու, այլ ոչ թե մարդկանց փրկելու մասին: Մարդը իրավունք ունի լինել էնպիսին ինչպիսին ուզում է, բայց արվեստագետը պարտավոր է ունենալ մինիմալ ինտելեկտուալ պաշար որպեսզի չհամարձակի ոտնձգել ազգային արժեքների վրա:

Այո արվեստագետը պետք է ունենա համապատասխան ինտելեկտուալ պաշար հասկանալու համար որ ազգային մշակույթը սրբություն է, եվ նաղքան որեվէ արժեքի մատով դիպչելը կարողանա իրեն հարց տալ, վաստակե՞լ է արդյոք նա այդ իրավունքը:

Արփի-ի եվ Դերհովայի՝ Սայաթ Նովայի « աշխարհումն իմն դուն իս» երգի հիման վրա նկարահանված տեսահոլովակը արժանի է պարսավանքի: Սայաթ Նովա կատարելը խաղ ու պար չէ, արվեստագետը պետք է ունենա ներքին մեծ կուլտուրա, եվ կարողանա սթափ գնահատել, Սայաթ-Նովա հաղթահարելու թափը հերիքու՞մ է թե ոչ:

Թե չէ ազգային մշակույթը սարքել են փորձատեղի, ով ոնց հասցնում աղավաղում է: Եվ այս առումով մարդը ինքը իր առաջ պետք է դնի սահմանափակումներ:

Ըստ իս Սիրուշոն նույնպես իրավունք չուներ Անդրադառնալու Շերամին:

[Dayana]

Մոդերատորական: Խնդրում եմ մնալ թեմայի շրջանակներում: Թեմայից դուրս գրառումները ջնջված են, առայժմ առանց տուգանային միավորների:

[Գալաթեա]

Չամիչ ջան, հիմա ասածդ ի՞նչ ա։
Էնքան բանի ես անդրադարձել, դեսուդեն ընկել, որ մի տեսակ ամփոփում կուզենայի տեսնել։
Եթե կարող ես՝ 2-3 նախադասության սահմաներում։