Վազգեն Մանուկյան

[Սթրեյնջեր]

Նախ ասեմ, որ ընտրական իրավունք ունեմ 96 թվականից:

Հարգելի Սմերչ,
90 թվականին չէին թալանում ոչ Վազգենը, ոչ մյուս Վազգենը, ոչ Լևոնը: Թե ինչ եղավ հետո` բոլորս գիտենք: Այնպես որ քո պատասխանը ինձ չի բավարարում: Լավ մարդու ու քաղաքական գործչի տարբերությունը սպառիչ կերպով բացատրեց Վիշապը, չեմ անդրադառնում: Ինչ է, Սարգսյան Վազգենը վատ մարդ էր? Հոյակապ անձնավորություն էր, ինչը, սակայն, չխանգարեց նրան հիմք դնել որոշ նողկալի երևույթների:
Դուք պնդում եք, որ Մանուկյանը չի թալանի: Չեմ հավատում: Գտնում եմ, որ թալանը մեր ցանկացած իշխանության հետ եկող արատ է, այդ իսկ պատճառով ընտրություն եմ կատարում այլ կատեգորիաներով:
Դեպի խորհրդարանական երկիր անցման մեջ վտանգավոր եմ համարում այն, որ կուսակցությունները, իշխանության հոտն առնելով, կսկսեն իրար միս կրծել: Սկի հիմա չեն յոլա գնում իրար հետ:

Խնդրում եմ ձեզ չգերագնահատել Մանուկյանի դերը ղարաբաղյան պատերազմում: Ձեզնից ոմանք նույնիսկ այն կարծիքն ունեն, որ նա միայնակ է հաղթել այն: Չընդլայնվեմ, քանի որ ձեզ ոչինչ չեմ համոզի: Բայց եթե դուք համառորեն ցանկանում եք անձնավորել ղարաբաղյան հաղթանակը, ապա, հավատացեք ինձ, պատերազմը հաղթել է Սամվել Բաբայանը: Դա ասում եմ որպես ականատես, որպես մասնակից, թեկուզ այն ժամանակ 14-ամյա պատանի, բայց` ամեն ինչ մեջս տպավորված: Գնացեք Արցախ ու պարզեք, թե քանի հոգի է հիշում Մանուկյանին: Շատերը նույնիսկ չգիտեն էլ, որ նա ժամանակին նախարար է եղել: Կար Վազգեն Սարգսյան ու կար Իժո` նույն Բաբայանը: Ու քիչ ավելի աղոտ, քանի որ անմիջական մասնակից չէր, կար Լևոն: Ես չեմ թերագնահատում Մանուկյանին, նա հսկայական գործ էր անում, բայց մտածել, թե նա միայնակ է հաղթել… Առանց Մանուկյան էլ էինք հաղթելու, համոզված եղեք:

Հարգելիներս, ես ընդհանուր առմամբ դրական եմ վերաբերվում Մանուկյան-մարդուն, բայց ուժեղ քաղաքական ֆիգուր չեմ համարում նրան: Նա չի էլ փորձում թաքցնել իր վրեժխնդրության զգացումը. մարդկայնորեն հասկանում եմ: Բայց հիմա սխալ տակտիկա է ընտրել: Քաղաքականության մեջ որոշակի ուժ ունի նա, 1. ում հետևից ժողովուրդ է գնում, 2. ով կարողանում է առաջ տանել այդ ժողովրդին: Այս պահին ռեալ հզոր քարոզարշավ է անում միայն Լևոնը: Նրա հետևից ժողովուրդ է գնում` բառիս բուն և փոխաբերական իմաստներով: Ու ավելի շատ է գնալու: Թե դուք գտնում եք, որ 22-ի սքանչելի երթի մասնակիցները կերակրամանի մոտ վերադարձողներ ու ռևանշիստներ են, կամ, լավագույն դեպքում` զոմբիներ? Կընդունեմ սա որպես անձնական վիրավորանք: Կկարողանա արդյոք Լևոնն առաջ տանել ժողովրդին` չգիտեմ, տեսնենք: Բայց այս պահին նա ակնհայտորեն հաղթում է: Իսկ Մանուկյանի անվերջ փաստարկա-տեսակետային մամլո ասուլիսներն արդեն զահլա են տանում: Մամլո ասուլիսներով նախագահ չեն դառնում: Մամլո ասուլիսներով կամ թեկուզ առանց դրա նախագահ դառնալ վիճակված էր միայն Տեր-Պետրոսյանին` 91 թվականին: Անցել են այդ ժամանակները:
Այստեղ, եթե նկատել եք, ոչ ոք ոչ ոքի ոչինչ չի կարողանում համոզել: Սրտանց կոչ եմ անում ձեզ` գնացեք նրա շտաբ, օգնեք, նման բաներ կազմակերպեք, միտինգ արեք, երթ արեք, թող մարդիկ դուրս գան պատշգամբ ու ողջունեն ձեզ, ժողովրդին հասցրեք ձեր խոսքը, որն, անկասկած, մեծ չափով ճշմարիտ է: Այլապես վախենամ, որ փետրվարի 20-ին նայելու եք ձեր "ջախջախիչ մեծամասնության" հավաքած մի քանի տոկոսին, խորը հոգոց հանեք ու ասեք` Էս անգամ էլ չստացվեց, էլի էս Լևոնն էկավ ու ամեն ինչ հարամ արեց:

[Վիշապ]

Ես կարծում էի դու լավ գիտես մեր նորագույն պատմությունն ու հենց այդ պատճառով էլ Վազգեն Մանուկյանի քաղաքական անցյալին չէի անդրադառնում:
Պիտի ասեմ, որ մեր քաղաքական ներկապնակից դեռևս ոչ ոք քաղաքական պայքարի ու այդ պայքարը կազմակերպելու այնպիսի փորձ չունի ինչպիսին նա: Դեռևս Մոսկվայում ուսանելիս նա կազմակերպել էր հայ ուսանողներից բաղկացած քաղաքական մի խումբ, որը եղեռնի օրը Մոսկվայում թուրքական դեսպանատան առջև բողոքի ցույց կազմակերպեց: Դե դուք դա չեք կարող պատկերացնել այն երկրի պայմաններում, որում Եղեռնի մասին խոսելն արդեն ծանր հանցագործություն էր համարվում, իսկ գիտե՞ք ինչու, որովհետև հենց այդ երկրի հովանավորությամբ Թուրքիան և եղեռնի կազմակերպիչ պարագլուխները խուսափեցին պատասխանատվությունից, նրա օգնությամբ ու անմիջական միջամտությամբ վիժեցվեցին Սևրի դաշնագիրն ու այլ հայանպաստ բանաձևեր, մեր հայրենիքի տարածքները նվիրաբերվեցին 1-ին համաշխարհայինում գլխովին ջաղջախված Թուրքիային, իսկ բոլշիկները խեղաթյուրելով պատմական փաստերը այդ ամենի մեղքը գցում էին Դաշնակցության վրա: Դու չգիտես թե ինչու մեր նորանկախ երկրի առաջին նախագահն ինչպիսի պաթոլոգիական ատելություն ուներ մեր ամենաազգային 100ամյա կուսակցության` Դաշնակցության հանդեպ, այն աստիճանի, որ ի լուր ամբողջ աշխարհի նրան համարեց միջազգային ահաբեկչական կազմակերպություն /դեռ լավ է, որ այն ժամանակ Բին Լադենը դեռևս ԱՄՆ-ի ազդեցության ոլորտում էր, պատկերացնում է՞ք ինչ կլիներ, եթե դա հիմա լիներ/: Կներես շեղվեցի: Վերոհիշյալ ցույցից հետո Մանուկյանն ստիպված էր ուսումը Երևանում շարունակել: Մի դրվագ նրա ուսանողական կյանքից, որը պատմել են նրա ուսանողական ընկերները:
Համալսարանի Դիլիջանյան ուսանողական պանսիոնատում հանգստանալիս ընկերները երեկույթ են կազմակերպում ու հանկարծ նկատում ,որ Վազգենը չկա, գնում են սենյակ ու տեսնում, որ նա խորասուզվել է Անգլիայի տնտեսական զարգացմանը վերաբերվող մի գրքի մեջ: Ընկերները հորդորում են թողնել այդ գիրքն ու գնալ իրենց հետ զվարճանալու, նա պատասխանում է.- Տղերք, մեր երկրի ապագայի համար ես մի գիրքը հազար այդպիսի երեկույթ արժե,- ու չի գնում տղաների հետ...
Շարժման հենց սկզբից հանդիսանում էր Ղարաբաղ Կոմիտեի Կոորդինատորը, ասել կուզեմ, Կոմիտեի բոլոր ակցիաների սցենարների հիմնական կազմակերպիչն ու ուղղորդողը,իսկ դա նրանից էր, որ Կոմիտեում ոչ ոք բացի իրենից իր վրա այպիսի մեծ պատասխանատվություն չէր ցանկանում ու չէր կարող վերցնել:
Որ Լևոնն ու Վազգենը տարբեր մտածողություններ ու տեսակետներ ունեին ու հիմա էլ ունեն` ոչ մեկի համար գաղտնիք չէ, սակայն երկրի ճակատագրի հանդեպ այլ, ինձ համար մինչև օրս անհայտ պատկերացումներ ունեցող առաջին Նախագահի համար դեռևս Գերագույն Խորհրդի նախագահ եղած ժամանակ Վազգեն Մանուկյանը դարձավ անցանկալի անձ, եթե չասենք հակառակորդ: Անհրաժեշտ էր նրանից հնարավորինս շուտ ազատվել, քանի դեռ չի վեր ածվել մեր օրերի Գարիբալդիի: Սկսեցին խորամանկ ու հեռահար նշանակումները, սկզբում Վարչապետ, մտածելով` թե նա այստեղ կտապալվի, նամանավանդ անընդհատ նրա ոտքերը տրորելու պայմաններում, սակայն տեսան, որ ոչ միայն չի տապալվում` այլ կարող է այնպիսի բաներ անել, որ հետագայում դժվար կլինի նրանից ազատվելը` հեռացրին պաշտոնից: Անցավ կարճ ժամանակ ու երկրի ղեկավարությանը պարզ դարձավ, որ պատերազմը անդառնալիորեն տանուլ է տրված` և Մանուկյանի "ֆիասկոն կատարկալ սարքելու" նպատակով նրան Պաշտպանության Նախարար նշանակեցին: Փառք Աստծո, որ այստեղ էլ Մանուկյանին հաջողվեց խառնել նրանց թղթերը: Կազմակերպական բացառիկ ընդունակություններն այստեղ էլ պետք եկան: Կարճ ժամանակում իր շուրջն համախմբեց Ռազմական բնագավառի աչքի ընկնող Հայ ու այլազգի հրամանատարների ու ստեղծել աշխարհում ամենաբարձր որակավորում ունեցող սպայակույտը, որն էլ մեր քաջարի մարտիկներին առաջնորդում էր դեպի նորանոր հաղթանակներ: Կարճ ժամանակ անց մերոնք ազատագրեցին Լաչինը ,Քարվաճառը, Աղդամը, Ֆիզուլին: Քիչ թե շատ հայրենասեր ղեկավարությունը նրան Ազգային Հերոսի կոչում կշնորհեր, մինչդեռ մերոնք առիթը ձեռքներից բաց չթողեցին նրան այդ պաշտոնից էլ ազատելու համար:
Հիմա ասացեք քաղաքականությունից հեռու մարդը, ինչպե՞ս կարող էր այդպիսի մեծ և ազգանպաստ գործեր ղեկավարել ու կատարել:

Պետք չի ինձ մեղադրել նորագույն պատմությունը չիմանալու մեջ, այդ նորագույն պատմության մեջ ես եղել եմ և կամ որպես Հայաստանի քաղաքացի ու ակտիվորեն հետևել եմ քաղաքական գործընթացներին այնքանով՝ ինչքանով որ կարողացել եմ։ Ես չեմ վիճում որ ժամանակին Մանուկյանը լավ գործեր է արել, չեմ վիճում որ նա կարող է և հայրենասեր է, կարող եմ շատ շատ կասկածի տակ դնել այն, որ նրա տակը փորելու համար նրան վարչապետ կամ պաշտպանության նախարար նշանակեցին, որ նա երկրի հետ կործանվի, էդ դեպքում եկեք Լևոնին նախագահ ընտրենք, որ ձախողվի պետության հետ միասին, ու հետո ժողովրդով կծեծենք նրան։
Ես հավանաբար հստակ չեմ կարողանում բացատրել, որ բացի ձեր նշած լավ բաներից ու պատմության մեջ դրական կերպար լինելուց գոյություն ունի նաև ծրագիր, մարտավարություն, քաղաքական դիրքորոշում, հայացքներ… ես խոսում եմ վերջիններիս մասին ու ներկայի մասին, իսկ դուք անընդհատ թե նա ժամանակին լավ գործեր է արել, լավ մարդ է, և այլն…

Վահ աջքի առաջ մարդը մեծանում հասունանում է, արդեն սթափ ու հանգիստ քայլերով է համաձայն գնալ ու հրապարակում օրիգարխի կաշի քերթլու կոչ անողների շարքից գոնե հանեցինք...

«Տաք պահի» այսինքն Արտեմ Սարգսյանի թարգմանության համաձայն так держать ;o)

Սարկազմի իմաստը չհասկացա, ես հայտնել եմ իմ կարծիքը՝ թե ինչպես կուզեի որ լիներ, և նաև ինչպես կարող է լինել ներկա թեկնածուների ու նրանց հնարավորությունների շրջանակում։ Ես իրականում դիկտատուրայի կողմնակից եմ, այս հասարակության ու համակարգի մեջի կեղտերը դեմոկրատական լուծումներով մաքրելը շատ ջուր կքաշի, պարզապես դիկտատորական հայացքներով թեկնածու չկա, որ պարզապես մի քանի տարի օրենքները թելադրի, ոչ թե առաջարկի, որ հասարակության գիտակցության մեջ մտնի, որ օրենքով ապրելը շատ ավելի օգտակար է, քան սրան նրան լավություն անելով, բարեխոսելով, ծանոթ մեջ գցելով ապրելը։ 80–90 տարվա խրոնիկական հիվանդություններ կան, որոնք այդպես հեշտ չի բուժելը։ Իսկ կաշի քերթելու մասին… թերևս կան մարդիկ, պետական ապարատում, որոնց առնվազն ցմահ է պետք տալ։ Որոշ երևույթներ կան, որոնք պետական հանցագործությունից բացի այլ կերպ չի կարելի անվանել, ու այս երևույթները բացառելու համար կաշի քերթելը … սա քո միտքն էր, բայց գուցե էլի վատ չի

[Smergh]

...ասեք` Էս անգամ էլ չստացվեց, էլի էս Լևոնն էկավ ու ամեն ինչ հարամ արեց:

Այ հենց այս միտքը շատ դիպուկ ես ասում, բայց դա միայն մենք չենք ասելու, այլ բոլորը, ովքեր ցանկանում են ես երկիրը երկիր դարձնել, բացի իշխանություններից: Վերջինների շատ էլ սրտովն է այդպիսի հակառակորդ ունենալը, որի վրա հատորներով կոմպրոմատ ունեն ու ոնց որ 2003-ին Ստեփան Դեմիրճյանին բերեցին երկրորդ փուլ`նրա հանդիպումներին հանրապետականների միջոցով ոչխարամորթություններ կազմակերպելով` այնպես էլ հիմա կվարվեն Լևոնի հետ: Բայց սա իրենց համար պահեստային տարբերակ է, այն դեպքի համար, եթե ստիպված լինեն երկրորդ փուլ անցկացնելու, այսինքն եթե չհաջողվի Սերժին առջին փուլով իրենց նախանշած ծրագրով Նախագահ կարգելը:Ես լավ Հաշվարկել եմ իշխանությունների քայլերն ու եկել այնպիսի եզրահանգման, որ նրանց շնորհիվ այսօր Լևոնն ու նրան սատարող ուժերն անկախ իրենց կամքից աշխատում են Սերժ Սարգսյանի օգտին:
Ականջներիդ օղ արեք, ինչպես 1996 թվականին Վազգեն Սարգսյանն էր ասում թե` " 100 տոկոս էլ որ հավաքեիք մեկ ա չէինք թողնելու..." այդ բումերանգը ձեզ է խփելու ու թեկուզ ազգովին էլ Լևոնը հաղթի` 20տոկոսը կլինի նրան հատկացվելիք ամենաբարձր ցուցանիշը ու ցավալին այն է, որ այդ ժամանակ ընտրողների մեծ մասը չի ափսոսա, որ Լևոնի հետ այդպես են վարվել, այլ ասելու են իրեն տեղն ա, բա ինչո՞ւ էր ինքն ուրիշի հետ այդպես վարվում:

[ChildOfTheSky]

Լավ , մի հարց Մանուկյանի կողմնակիցներին , ասեք խնդրեմ , ձեր կարծիքով ինչ է անելու Վազգեն Մանուկյան , երբ ընտրությունները կեղծվեն , իսկ ընտրությունները անպայման կկեղծվեն :

[StrangeLittleGirl]

Լավ , մի հարց Մանուկյանի կողմնակիցներին , ասեք խնդրեմ , ձեր կարծիքով ինչ է անելու Վազգեն Մանուկյան , երբ ընտրությունները կեղծվեն , իսկ ընտրությունները անպայման կկեղծվեն :

Դա արդեն Վազգենի անելիքը չէ: Պետք է ժողովուրդն իր տված ձայներին տեր կանգնի:

Վաղը՝ ամսի 26-ին, «Անի» հյուրանոցի Անի սրահում տեղի կունենա Վազգեն Մանուկյանի հետ հանդիպում: Եկեք, ձեր հարցերը տվեք:

[ChildOfTheSky]

Դե ժողովուրդը վերջին բոլոր ընտրություններին այդպես էլ չկարողացավ տեր կանգնել իր ձայներին , եթե շարունակվի նույն քաղաքականությունը , թե ժողովուրդը պետք ա տեր կանգնի , ուրեմն մեր նոր նախագահը սաղ էլ գիտեն ով ա դառնալու , ուրեմն մեզ ոչ Վազգեն Մանուկյան ա պետք , ոչ Լևոն Տեր-Պետրոսյան , ոչ էլ որևէ ուրիշ մեկը : Ես ուզում եմ իմանալ Մանուկյանի կողմնակիցների կարծիքը այս հարցի շուրջ : Ինչ է պետք անել կեղծված ընտրություններից հետո :
Հ.Գ. Վաղվա ասուլիսը կարծում եմ չի կայանա , Մանուկյանի մերձավորներից մեկի առողջական վիճակի կտրուկ վատթարացման պատճառով :

[voter]

Դե ժողովուրդը վերջին բոլոր ընտրություններին այդպես էլ չկարողացավ տեր կանգնել իր ձայներին , եթե շարունակվի նույն քաղաքականությունը , թե ժողովուրդը պետք ա տեր կանգնի , ուրեմն մեր նոր նախագահը սաղ էլ գիտեն ով ա դառնալու , ուրեմն մեզ ոչ Վազգեն Մանուկյան ա պետք , ոչ Լևոն Տեր-Պետրոսյան , ոչ էլ որևէ ուրիշ մեկը : Ես ուզում եմ իմանալ Մանուկյանի կողմնակիցների կարծիքը այս հարցի շուրջ : Ինչ է պետք անել կեղծված ընտրություններից հետո :
Հ.Գ. Վաղվա ասուլիսը կարծում եմ չի կայանա , Մանուկյանի մերձավորներից մեկի առողջական վիճակի կտրուկ վատթարացման պատճառով :

96ին ով իշխանություններին այդքան լավ քարդ բլանշ տվեց ու գնաց ոստիկանների վրա ու պառլամենտ գրավելու դեռ պետք է պատասխանի պատմությունը։

Այդ քարդ բլանշի պատճառով ԼՏՊԻ հաղթանակի մասին ոչ մեկ բան չասեց ու կեղծիոքների համար չափսոսեցին, քանի որ քաղաքակիրթ մեթոդներով չէ, որ պայքարում էին։

Իսկ որնէ քաղաքակիրթ մեթոդը, արդեն նշել էմ http://www.akumb.am/showpost.php?p=549866&postcount=51, փորձարկված է սեձական կաշվի վրա – գործադուլ, դասադուլ, սիրուն սափրած կյանքը իշխանավորների անարխիայի ու կատվածի հասվնելով, թեկուզ և դա ՉՈՐՍ տարի տևեց, բայց մենէ մեր ուզածին հասանք ու 91ին առանց հրապարակներում տանգերի հետ կռիվ անելու, ինչպես պրագայում, գերմանիայում, մերձբալթիկայում, կամ վրաստանում էր, Հայաստանը անկախացավ ու նույնիսկ թուրքիան այդ անկախ հայաստանը ստիպված էր ճանաչել...

[Վիշապ]

Դա արդեն Վազգենի անելիքը չէ: Պետք է ժողովուրդն իր տված ձայներին տեր կանգնի:

Ամաչելով եմ ասում, բայց մեր ներկայիս ժողովուրդը գլոբալ առումով նման է թույլ ու սենտիմանետալ կնոջը, ով կարողանում, ֆռռացնում է ու… Հիմա էլ քաղաքական դաշտում մեծամասամբ քաղաքական դոնժուաններ են, ֆռռացնելու մեծ վարպետներ։ Մեր ժողովուրդը վերջին անգամ ե՞րբ եք հիշում, որ ոտքի կանգնի ու պահանջի իր իրավունքները հարգել։ Խաբված հուսալքված կինը արդեն համոզված է, որ իսկական տղամարդ գոյություն չունի Այպես որ ժողովուրդը իր ձայներին հազիվ թե տեր կանգնի։ Տանող, ոգեշնչող, ոգևորող ուժ է պետք, թե չե հիմա նրանք, որոնց հետ քիչ թե շատ հույս ենք կապում թե Վազգենը, թե Լևոնը էլի նույն կերպ մարդկանց ասում են թե «ես իմ խոսքն եմ ասում, մնացածը դուք պիտի անեք»։ Թուլության հոտ է գալիս, ու խաղի ամբողջ սխալն այն է, որ նրանք իրենց առանձնացնում են ժողովրդից։ Եթե մեկը հայտնվեր, ու նույն ծրագրերն ու քարոզները բարձրաձայներ ու ասեր մենք պիտի էս անենք, մենք պիտի պահանջնեք, այ դա կլիներ հոգեբանական մեծ ազդեցություն, նույնիսկ մարդիկ քնից կարթնանային ու հեղափոխություն էլ կանեին եթե հարկ լիներ։ Իսկ հիմա զուր հույսեր ենք կապում, ձեզ թվում է միլիարդների եկամուտներ ու արդեն հարստություն դիզած մարդիկ հենց այնպես կզիջեն իրենց տեղը որևէ մեկին, հարկ լինի 100%-ով էլ կկեղծեն արդյունքները, տո Դավիթ Կոպերֆիլդին էլ կբերեն որ ֆոկուս անի, ու ձայների տեղերը միանգամից փոխվեն իրենց ուզածով։
Ո՞վ է պատրաստ հեղափոխության, հը՞ Էհ, գորիսցիները ասում են ՝«տհա լիլ ա, տհա տի ըլի», Այդպես եղել է, և այդպես էլ կլինի
Հ.Գ. էսօր հույսս չեմ հիշում թե քնելուց առաջ ուր եմ դրել, կարող ա՞ կորցրել եմ

[ChildOfTheSky]

Չէ , սենց չի կարող շարունակվել , վերջը էկել ա , իսկ հեղափոխության ես պատրաստ եմ :

[Վիշապ]

Չէ , սենց չի կարող շարունակվել , վերջը էկել ա , իսկ հեղափոխության ես պատրաստ եմ :

Տաաաակ, էլ ով կա, ուրեմն մինչև ընտրությունները հեղափոխություն ենք անում, ու ոչ ոքի չենք թողում նախագահ դառնա, մինչև Ռաֆֆի Հովհաննիսյանի ներկայացրած բոլոր հարցերին անկեղծորեն չպատասխանեն, ջոկում ենք ամենահամոզիչ պատասխաները ներկայացրած թեկնածուին, ու փորձնական 6 ամիս ժամկետով նշանակում ենք նախագահ, եթե իրեն արդարացրեց, ապա աշխատավարձը բարձրացնում ենք ու 4 տարով կոնտրակտ կապում, չէ՝ յալլա

[Ancord]

Լավ , մի հարց Մանուկյանի կողմնակիցներին , ասեք խնդրեմ , ձեր կարծիքով ինչ է անելու Վազգեն Մանուկյան , երբ ընտրությունները կեղծվեն , իսկ ընտրությունները անպայման կկեղծվեն :

Կարծում եմ, որ հիմա ավելի նպաստավոր պայմաններ են իշխանությունը փոխելու համար, քան ասենք 96թ.-ին: Ոչ թե, որ իշխանությունները հիմա ավելի լավն են, այլ ժամանակներն են փոխվել, հիմա արևմուտքի կարծիքը ավելի են հաշվի առնում և դժվար թե տանկեր հանեն ժողովրդի դեմ և մասսայական ծեծ ու ջարդ ու ձերբակալումներ լինեն:

Խնդրում եմ ձեզ չգերագնահատել Մանուկյանի դերը ղարաբաղյան պատերազմում: Ձեզնից ոմանք նույնիսկ այն կարծիքն ունեն, որ նա միայնակ է հաղթել այն: Չընդլայնվեմ, քանի որ ձեզ ոչինչ չեմ համոզի: Բայց եթե դուք համառորեն ցանկանում եք անձնավորել ղարաբաղյան հաղթանակը, ապա, հավատացեք ինձ, պատերազմը հաղթել է Սամվել Բաբայանը: Դա ասում եմ որպես ականատես, որպես մասնակից, թեկուզ այն ժամանակ 14-ամյա պատանի, բայց` ամեն ինչ մեջս տպավորված: Գնացեք Արցախ ու պարզեք, թե քանի հոգի է հիշում Մանուկյանին: Շատերը նույնիսկ չգիտեն էլ, որ նա ժամանակին նախարար է եղել: Կար Վազգեն Սարգսյան ու կար Իժո` նույն Բաբայանը: Ու քիչ ավելի աղոտ, քանի որ անմիջական մասնակից չէր, կար Լևոն: Ես չեմ թերագնահատում Մանուկյանին, նա հսկայական գործ էր անում, բայց մտածել, թե նա միայնակ է հաղթել… Առանց Մանուկյան էլ էինք հաղթելու, համոզված եղեք:

Նորից եմ կրկնում, այստեղ ոչ ոք չի ասում, որ 88թ.-ի շարժումը, պատերազմի հաղթանակները ամբողջովին ՎՄ-ի շնորհիվ է, դրանք մեր ամբողջ ժողովրդի հաղթանակներն են , բայց պետք չէ նսեմացնել ՎՄ-ի դերը: Միգուցե դուք չեք հիշում շատ բաներ, միգուցե շատերը չեն հիշում, բաց կան փաստեր, որոնք անհերքելի են: ՎՄ-ի դերը Ղարաբաղյան շարժման մեջ հսկայական է եղել, ինչ վերաբերվում է պատերազմին, ես չեմ կիսում ձեր այն կարծիքը, որ միևնույն է մենք հաղթելու էինք այդ պատերազմում, եթե ՊՆ չլիներ ՎՄ-ը: Կան բազմաթիվ հրապարակումներ այդ ժամանակներ մասին: Եթե հետաքրքվում եք, կարող եք կարդալ http://www.vazgenmanukyan.am/DownloadFile/74arm-Girq_[Haykakan_erazanqy].DOC
Այստեղ այդ ժամանակվա թերթերի հրապարակումներ են, որոնցից մեկից մի փոքրիկ հատված մեջ բերեմ (ՎՄ-ի կողմնակիցների մեկնաբանությունները չեն)
“1992 թ. ի ամռանը Լեռնային Ղարաբաղը ողբերգություն էր ապրում, մեկ ամսում ադրբեջանական զորքերը գրավեցին Շահումյանն ու Մարդակերտը, հայերի կողմից վերահսկվող տարածքների մոտ 50տոկոսը: Թվում էր` ևս մեկ ճիգ, և ղարաբաղյան հարցը կլուծվի վերջնականապես:
Հենց այդ ժամանակ Վազգեն Մանուկյանը դարձավ Հայաստանի պաշտպանության նախարար, և պատերազմի ընթացքը սկսեց աստիճանաբար փոխվել:ԽՍՀՄ ցամաքային զորքերի շտաբի պետի տեղակալ Տեր-Գրիգորյանցի ակտիվ մասնակցությամբ կազմավորվեց փոքրաթիվ, բայց մարտունակ բանակ: 1992թ. աշնանից սկսած հաջողվեց կասեցնել ադրբեջանցիների առաջխաղացումը, 1993թ. գարնանը հայերը հակահարձակման անցան և արդեն օգոստոսին ջախջախեցին ադրբեջանական բանակի հիմնական հարվածային ուժերը:”
Պավել Ֆեյգենհաուեր
Սեգոդնյա
Հ.Գ. – Հարցազրույցը կայացել է նախքան նախագահ Լ.Տեր-Պետրոսյանի կողմից Վ. Մանուկյանին պաշտոնաթող անելու հրամանագրի ստորագրվելը:
§Երկիր¦, 1993, 27 օգոստոսի


Երկու բան էլ եմ ուզում ավելացնել, առաջինը` թալանի մասին, ՎՄ-ն եղել է Վարչապետ և այն ժամանակ հավատացեք շատ նպատավոր պայմաններ էին թալանի համար, բայց նա հրաժարական տվեց և դուրս եկավ, երկրորդը` լիդեռության և ուժեղ քաղաքական ֆիգուրի մասին, եթե նա լիդեր չլիներ, չէր կարող 88թ.-ի շարժումը ղեկավարել, պատերազմում հաղթանակներ տանել, 96թ. ղեկավարել և այլն: