Հարցեր հոգեբանության և փիլիսոփայության բնագավառներից

[Manumel]

Չսիրած աշխատանքով երկար ժամանակ զբաղվելը կարո՞ղ է մարդուն դեպրեսիայի մեջ նետել: (Մենակ խնդրում եմ չասեք, է չի սիրում, թող չաշխատի, պարզ է, որ ուրեմն այլ ելք չունի)

Ինչ եք ուզում ասել դեպրեսիայի մեջ ընկնելով: Դեպրեսիվ վիճա՞կ, թե որպես բարդույթ:

[Մանոն]

Ինչ եք ուզում ասել դեպրեսիայի մեջ ընկնելով: Դեպրեսիվ վիճա՞կ, թե որպես բարդույթ:

Շնորհակալ եմ Manumel ջան, բոլոր հարցերին անդրադառնալու և պատասխանելու համար:
Եթե կարելի է, կգրե՞ք թե ինչ եք մասնագիտությամբ:

[Manumel]

Շնորհակալ եմ Manumel ջան, բոլոր հարցերին անդրադառնալու և պատասխանելու համար:
Եթե կարելի է, կգրե՞ք թե ինչ եք մասնագիտությամբ:

Մանրն ջան մասնագիտությամբ Սոցիալ-հոգեբան: Էությամբ ՝արվեստագետ, Հոբբիս ՝տարբեր լեզուներ: Աղքատ կենսագրական է ,չէ՞

[Apsara]

Ամեն մարդու կյանքում լինում են անցողիկ պահեր, լինի դա հիասթափություն, թե նոր կյանքի փուլ, թե սեր, թե բաժանություն: Շատ հաճախ մարդ այդ փուլերի միջով անցնելուց տանում է ուժեղ ստրեսսեր, հոգեկան ապրումներ, խախտվում է բնական բիորիթմը:

Անցնելով այդ ամենի միջով մարդ ետ է նայում և նրան թվում է որ այդ ամենը անցյալում է: Բայց ինչ եք կարծում այդ ծանր պահերի ազդեցությունը չի փոխում մարդուն այդ նստվածաքային ստրեսսերը չեն քայքայում նրան միջից՞:

Սիրելի Հուսիկ, կարծում եմ շատերին կհետաքրքրի այս հարցը, ասա խնդրեմ, անցումային շրջանից հետո այդ թվացյալ հանգստության ժամանակ մարդ հոգեբանի օգնությամբ կամ թեկուզ միայնակ չպիտի վերադառնա և վերլուծի այն ինչ կատարվեց, թե պիտի մոռանա ու քայլի առաջ՞:

[Մանոն]

Ամեն մարդու կյանքում լինում են անցողիկ պահեր, լինի դա հիասթափություն, թե նոր կյանքի փուլ, թե սեր, թե բաժանություն: Շատ հաճախ մարդ այդ փուլերի միջով անցնելուց տանում է ուժեղ ստրեսսեր, հոգեկան ապրումներ, խախտվում է բնական բիորիթմը:
Անցնելով այդ ամենի միջով մարդ ետ է նայում և նրան թվում է որ այդ ամենը անցյալում է: Բայց ինչ եք կարծում այդ ծանր պահերի ազդեցությունը չի փոխում մարդուն այդ նստվածաքային ստրեսսերը չեն քայքայում նրան միջից՞:
Սիրելի Հուսիկ, կարծում եմ շատերին կհետաքրքրի այս հարցը, ասա խնդրեմ, անցումային շրջանից հետո այդ թվացյալ հանգստության ժամանակ մարդ հոգեբանի օգնությամբ կամ թեկուզ միայնակ չպիտի վերադառնա և վերլուծի այն ինչ կատարվեց, թե պիտի մոռանա ու քայլի առաջ՞:

Ես իհարկե հոգեբան չեմ, բայց գրեմ իմ տեսակետը.
Իմ կարծիքով մարդը այդ փուլերի միջով անցնելուց հետո էլ լիարժեք չի բուժվում: Գուցե ժամանակն ու հոգեբանական միջամտությունները, վերլուծությունները բացատրում ու որոշ հարցերի պատասխաններ են տալիս՝ փոքր ինչ մեղմելով ու բթացնելով հոգու ցավը, բայց մոռանալ երբեք էլ չի հաջողվում: Պարզապես մարդը սովորում է ապրել դրանց հետ՝ այդ սթրեսների ու հոգեկան ապրումների: Հենց քո նշած թվացյալ հանգստությունն է երբեմն նպաստում դրան: Ամեն դեպքում որքան շուտ է մարդը հասնում այդ «ինտեգրմանը», այնքան թեթև է տանում վերոհիշյալ ծանր փուլերը:
Ես էլ կուզենայի լսել մյուսների տեսակետներն այս հարցի շուրջ:

[dvgray]

Առանց ստրեսների կյանքը՝ դա որոշ մարդկանց երազանքն է, ուրիշների համար հավասարազոհ դանդաղ մահվան: Երկուսն էլ բնական են, և կախված են մարդու գենետիկական խառնվածքից:
Ցանկացած դեպքում, պետք է հիշել որ, ինչքան որ ստրեսը կարող է ունիենալ կործանարար ու քանդիչ բնույթ, այնքան էլ հակառակը, կարող է ունենալ շինիչ ու կենարար բնույթ: Թէ որն է գերակշռում, կախված է անձի վերաբերմունքից ու պահվածքից ստրեսային իրավիճակներում: Եթե անձը պարտվող է /լուզեր/, և հաշվի չառնելով օբեկտիվ իրականությունը անվերջ ցանկանում է "դուրս պրծնել", ապա նրա մոտ տեղի են ունենում անվերականգնվելի քանդիչ պրոցեսներ: Իսկ եթե անձը հակառակը ՝ ընդունում է մարտահրավերը, ու մինչև մարտի ավարտը նաև "հաճույք" է ստանում մենամարտից, ապա նա միայն հավաքում է էներգիա, որը խթանում է իր հետագա կենարար պրոցեսների: Ավելի լավ հասկանալու համար ասածս, բերեմ մի համեմատություն: Վերցրեք օրինակ անտիկ աշխարհի ցանկացած հերոսին /ասենք տրոյական պատերազմից որևէ հերոսի/, և մանրամասն փորձեք ինքներտ նկարել նրա հոգեկանը աշխարհի անմիջապես մարտից առաջ և ամեն ինչ պարզ կդառնա:

Այնպես որ, ինչպես մեր մեծերն են ասում "մտել ես պարի մեջ, ուրեմն պետք է պարես", թէ չէ վատ կլինի:

Ձև կա իհարկե խուսափելու իրավիճակների մեջ ընկնելուց, որը իդեալական դեպքում, կարող է լինել մեր հսկողության տակ, սակայն եթե արդեն ընկել ես իրավիճակի մեջ, ապա ... "պարիր": "Պարիր" և... վիրավորվիր, "պարիր" և ...նույնիսկ պարտվիր: Սա այնքան էլ վտանգավոր չէ, և կարելի է շատ արագ, անգամ ինքնուրույն, հաղթահարել հետևանքները: Էս վիճակը վերականգնվող է, ինչպես ասենք ձեռքի վրայի թեթև կտրվածքը: Մեր օրգանիզմը ունի հնարավորություն դիմակայելու դրան, և հլա մի բան էլ ձեռքին էտ տեղամասում կհայտնվի նոր, առողջ մաշկ:
Հակառակ դեպքում, վերքը լինում է խորը և չվերականգնվող: Ոչ մի հոսպրտալում էլ դա չեն բուժի, ամենաշատը՝ կվիրահատեն և կհեռացնեն օրգանը: Վախկոտին, արժանապատվությունը կորցրածին ոչինչ , ոչ մի հոգեբան էլ չի փրկի, չի վերականգնի "արժանապատվություն" օրգանի նորմալ կենսագործնեությունը: Ամենաշատը, հոգեբանը կհեռացնի մարմնից խիզախություն, արժանապատվություն "օրգանները", և էտ մարդը կդառնա վերջնականապես "հաշվանդամ":

իզուր չէ, որ ժողովուրդը ասում է "Ավել լավ է շանը վախեցնես, քան խփես":
Վախեցած շունը արդեն շուն չէ, նա շան տնազն է: Իսկ ծեծ կերած, բայց վախկոտություն հանդես չբերած շունը, որը ամբողջ ժամանակ փառքով վարում էր մարտը, սակայն ավելի թույլ էր և պարտվեց, կազդուրվում է և շարունակում մնալ իր բարձունքին, ու հետագայում ման է գալիս պոչը ավելի վեր պահած:

[ihusik]

dvgray-ի պատասխանի առաջի մասի, որը վերաբերում էր սթրեսներին ու դրանց դիմակայելուն, լիովին համամիտ եմ ու շատ ճիշտ է ներկայացրել այն (ըստ իս), բայց այ երկրորդ մասի հետ համամիտ չեմ, որ հոգեբանը չի կարող օգնել ու նույնիսկ կհեռացնի անհրաժեշտ օրգանն այսպես ասած ու էլ ավելի կվատացնի, կբարդացնի նման վիճակում հայտնված մարդու հոգեկան հանգստությունը: Ու մասնակիորեն համամիտ չեմ նաև Manon-ի ասածի հետ այս հարցի կապակցությամբ, որ հոգեբանը կարող է մեղմի, բթացնի հոգեկան այդ ցավը... Այո, Manon-ը շատ ճիշտ է նշում՝ չկա մոռացում, բայց իր գործի հմուտ վարպետ ու բանիմաց հոգեբանը ոչ թե մեղմում ու բթացնում է որևէ բան մարդու հոգեկանում, այլ աշխատելով այդ վիճակում հայտված մարդու հետ նրա ենթագիտակցականում կարողանում է եթե կարելի է այսպես ասել մտցնել որոշակի ուղումմներ որպեսզի ենթագիտակցական այդ ոլորտից մարդու գիտակցություն չթափանցեն ու պատճառ չհանդիսանան այն հոգեվիճակները, որնք մարդու տառապանքի ու հոգեկան անհավասարակշռության պատճառ են հանդիսանում ու հոգեբանն օգնում է որ ոչ միայն դրանք չթափանցեն գիտակցական ոլորտ այլ հենց բուժում ու վերականգնում է այցելուի ենթագիտակցականում տեղի ունեցող այդ գործընթացների նորմալ գործունեությունը՝ վերականգնելով ու ապաքինելով հենց այդ ոլորտը հակառակ դեպքում կլինի Manon-ի ու dvgray-ի ասածների նման՝ հոգեկանի ենթագիտակցականում կմնան այն պատճառները, որոնք կրկին ու կրկին իրենց բացասական ազդեցությունը կունենան քանզի նրանք հենց հիմքից՝ ենթագիտակցական ոլորտից, չեն վերականգնվել: Հենց հոգեբանի դժվարին խնդիրն ու դերն էլ դա է՝ վերականգնել ենթագիտակցականում տեղի գտած վնասվածքն, որպեսզի նրանից գիտակցական ոլորտ թապանցող ցավը չկարողանա մարդու համար ծանր հոգեկան ապրումների պատճառ առաջանա՝ որին ոչ բոլոր հոգեբանի դիպլոմ ունեցողներն են ունակ հասնելու և դրա համար եմ միշտ շեշտում, որ պետք է լինի հմուտ ու բանիմաց մասնագետ հոգեբան, որպեսզի կարողանա իրական արդյունքի հասնի մարդկային հոգեկանի՝ այդ նուրբ ոլորտի հետ գործ ունենալով:

Սիրելի Հուսիկ, կարծում եմ շատերին կհետաքրքրի այս հարցը, ասա խնդրեմ, անցումային շրջանից հետո այդ թվացյալ հանգստության ժամանակ մարդ հոգեբանի օգնությամբ կամ թեկուզ միայնակ չպիտի վերադառնա և վերլուծի այն ինչ կատարվեց, թե պիտի մոռանա ու քայլի առաջ՞:

Արդեն ասեցի, որ մոռացում չկա և անշուշտ պետք է հիմնովի վերականգնվի ենթագիտակցականում տեղի ունեցածը՝ հակառակ դեպքում այն այնտեղից միշտ էլ ժամանակ առ ժամանակ կթափանցի գիտակցական ոլորտ ու կանհանգստացնի մարդուն և անշուշտ պետք է վերլուծել անցյալում տեղի ունեցածը, բայց ոչ միայն վերլուծելու ու այն գիտակցականում ու ենթագիտակցականում նույնուցյամբ ամրապնդելու ու հիշողություն առաջացնելով էլ ավելի վատացնելով հոգեկանի առանց այն էլ ծանր վիճակն, այլ վերադառնալ այն վերականգնելու ու նրա բացասական ազդեցությունից ազատվելու համար ու այստեղ, եթե մարդ որոշել է միայնակ իր հոգեկան խնդիրները լուծել, կարծում եմ մեծ դեր ունի սեփական մտքերի ու հույզերի կառավարման խնդիրը և ընդհանրապես կարծում եմ, որ ամեն հոգեկան խնդիր էլ մարդ կարող է լուծել ինքն իրեն բացահայտելու, ճանաչելու ու սեփական ահռելի ներուժի ճիշտ կառավարման շնորհիվ:

Ամեն մարդ պետք է կարողանա ինքը լինի իր տան տերը ու պահի ներքին հավասարակշռությունն իր սրտի ու գլխի միջև... չմարել սրտի կրակը, թողնել որ այն մեր ճանապարհն ու կյանքը լուսավորի, բայց լինել զգույշ, որ այն մեզ ու մեր տունը չայրի, ինչպես նաև լամպի միջի վառելիքն մաքուր լինի, որ չծխա այն այրվելիս ու լույսը խաբուսիկ ստվերներ չառաջացնի ու մեզ գրավելով տանջի...