COVID19 - 2020 թվականի կորոնավիրուսը

[Վիշապ]

Հիվանդասենյակներ ասեցիք, հիշեցի։ Հայաստանում առանց վիրուսի էլ վայթե հիվանդասենյակների լուրջ խնդիր կար, ողորմած մերս, որ ինսուլտ էր ստացել, շտապ օգնության սենյակներում հիվանդներին քիչ էր մնացել իրար գլխի ճխտեին, տեղ ու դադար չկար։
Մտածում եմ, եթե ես ծեր լինեմ ու ծանր հիվանդանամ, կգերադասեմ տանը վեր ընկնել, քան հիվանդանոցները։ Նենց չի, որ էս կորոնավիրուսից հետո բժիշկներն ու առողջապահությունը աչքիս լույսն են դառել, ամա՜ն, Իտալիայում տեսնես որ հսպիտալացնում են հիվանդներին, հեչ որևէ օգուտ տալիս ե՞ն։ իմ սաղ կյանքում թարսի պես ոչ մի դրական փորձ չունեմ ոչ մի բժշկի ու հիվանդանոցի հետ։ Իմ համեստ տպավորություններով, ով որ պիտի առողջանար, հիվանդանոցում էլ է առողջանում, տանն էլ, ով որ պիտի մեռներ, հիվանդանոցում էլ է մեռնում։ Բայց որ հիվանդանոցում առողջանա, կասեն, օ՜, կեցցեն բժիշկները, որ մեռնի, վայթե կասեն՝ անասուն են, չկարացին փրկեն մարդու կյանքը, կարծես հիվանդից ու մնացած հանգամանքներից հեչ ոչ մի բան կախված չէր ։Ճ Մի խոսքվ ասածս ինչ ա՝ էդ հիվանդանոցային մահճակալները գերագնահատված խեռնյա է նաև էս դեպքում։ Նենց չի, որ իտալացիք կոտորվում են, որովհետև մահճակալները չեն հերիքում, կոտորվում են, որովհետև կոտորվելու վախտն եկել է, ինչպես «հին ու բարի» ժանտախտի կամ բորոտության ժամանակներում, չնայած աչքիս շուխուրն ավելի շատ է, քան թե իրականությունը։ Էս առողջապահությունը գերագնահատված ու չափազանցեցրած խեռնյա է, իր սաղ դեղերով, վակցինացիայով ու այլ զահրումարով: Միակ ոլորտը, որ քչից շատից կարելի է էֆեկտիվ համարել, վիրաբուժությունն է: Իսկ համաճարակը դա բնական աղետ է, ոնց որ ասենք երկրաշարժը ու դա զսպելը նույնն է, թե երկրաշարժը զսպես, ու համաճարակի կանխատեսումները մոտավորապես նույնն են, ինչ երկրաշարժինը՝ իրենց համապատասխան ճշգրություններով: Ասենք Կալիֆորնիան ակտիվ սեյսմիկ գոտի է, ու ըստ կանխատեսումների ավերիչ երկրաշարժ է վաղուց սպասվում, տեսնես ինչի՞ մարդկանց նախապես չեն տեղահանում :Ճ

[Վիշապ]

Մի բան էլ ասեմ, ու նոր կարաք կոշիկներով տփեք :Ճ
Մարդը սոցիալական կենդանի է, ինչքան գիտեմ: Մենք չենք կարող իրարից երկար ժամանակով իզոլացվել, ինչ է թե իրարից չոռ ու ցավ չվարակվենք, մեր իմունիտետը վայթե բարձրանում է իրար հետ շփվելիս ու ցածրանում է իրարից իզոլացվելուց, էս մոմենտով էլ հաստատ մի տեղ մի չմո ուսումնասիրություն կլինի, հավես չկա ման գալու: Էս իզոլացվելը մոտավորապես նույնն է, էն որ չափից շատ անհանգստացող մայրը զավակին տնից դուրս չի թողնում, կամ լիքը տաք շորերով փաթաթում է, որ «խեղճ երեխեն հանկարծ չմրսի», ու խեղճ երեխեն պահի տակ մի հատ թեթև «սկվազնյակից» հանկարծ թոքաբորբ ա տանում, որովհետև սովոր չէր: Վայթե հասկանալի է, չէ՞: Ինչքան երկար տներում լռվենք, ապա հենց դուրս եկանք, կամ արևից քաղցքեղ ենք ստանալու, կան անձրևից ռևմատիզմ, կամ իրարից սովորական գրիպով վարակվելու ենք ու սատկենք սաղս:
Որ կուրսանտ էի, մի հատ գնդապետ Փահլավունի ունեինք, ասում էր՝ «բոլորս էլ զոհվելու ենք»․․․ բայց էդ ուրիշ պատմություն էր, լավ :Ճ

[Բարեկամ]

Դավադրությունների նոր տեսություն (եթե սրանից դեռ տեղյակ չեք)

Էսօր կոլեգաներիցս մեկը վաղվա համար մի օրով արձակուրդ վերցրեց, ես էլ դե հետաքրքրասեր եմ, հարցրի՝ ի՞նչ ունես որ անելու, միանգամից չպատասխանեց, խուսափում էր բան, բայց քանի որ ճշտախոս մարդ ա, ի վերջո խոստովանեց․ ճամփորդություն ունեմ անելու, մեքենայով, դեպ հարավ, շատ հեռու։ Ասեցի՝ սենց խառը օրով ճամփոդությու՞ն, գնում ես հանգստանալու՞, թե բա՝ չէ, ինչ հանգստանալ։ Վերջը երկար մզմզալուց հետո ուղիղ ասաց, որ գնում է հարավային նահանգները (որտեղ շատ կանաչ ու բնություն կա) հետազոտելու, թե ուր փախնի երբ որ իսկական պանիկան սկսվի։ Ի՞նչ իսկական պանիկա ։ Բա թե՝ էսօրվա լուրերը չե՞ս կարդացել․ երկրագնդի վրա աստերոիդ ա գալիս, ու սրա մասին, ասում ա, հո նոր չեն իմացել, այ դրա համար էլ էս վիրուսը բաց թողեցին ու նրա համար միայն, որ մարդկանց ստիպեն (օրենքի ուժով) տներում փակվելու, այլ կերպ ասած՝ մարդկանց բանտարկում են։ Ասում եմ՝ բայց դա ի՞նչ կապ ունի աստերոիդի հետ։ Շատ մեծ կապ, բացատրում ա, որպեսզի մարդիկ պանիկայի մեջ (աստերոիդի հետ կապված) չընկնեն փողոցները, իրար խփեն, մորթեն, քանի որ մարդկանց մի մասին փրկելու են, դրա համար դեռ շատ վաղուց հատուկ ստորգետնյա ապաստարաններ կան արքած, բայց դե քանի որ բոլորին չեն կարող փրկել ու կանխելու համար սպասվող անկարգություններն ու աժիոտաժը, բանտարկել են մարդկանց իրենց տներում։

Այ սենց նոր տեսություն՝ նառազմիշլենիե

[Ուլուանա]

Ժող, էդ որ խստիվ արգելում են տնից դուրս գալը, դա նաև վերաբերում ա սեփական տանդ բակ/այգի դուրս գալու՞ն, թե՞ ով առանձնատուն ունի, ուրեմն բախտը բերել ա` մաքուր օդին լինելու հնարավորություն ունի :

[Վիշապ]

Ժող, էդ որ խստիվ արգելում են տնից դուրս գալը, դա նաև վերաբերում ա սեփական տանդ բակ/այգի դուրս գալու՞ն, թե՞ ով առանձնատուն ունի, ուրեմն բախտը բերել ա` մաքուր օդին լինելու հնարավորություն ունի :

Խստիվ չեն արգելում լավ Կարելի է գնալ խանութ՝ խոսքի զուգարանի թուղթ առնել, կամ գնալ ատամնաբույժի, կամ դեղատուն, կամ մոտակա համբուրգերնոց՝ համբուրգերը տուն տանելու ու տանը ուտելու պայմանով։ Ով սեփական տուն չունի, կարելի է լուսամուտից դուրս կախվել, ու ասենք սպիտակ դրոշակ թափ տալով «օգնեցե՜ք, օգնեցե՜ք» բղավել, կամ ասենք Ավստրիայում, ասում են՝ երաժիշտները ամեն օր նույն ժամին լուսամուտները բացում ու նվագում են հարևանների համար…
Ես որ լրիվ շփացած եմ, տանս գարաժը ջիմ եմ սարքել, հեսա հելնեմ պարապեմ ցկցալով…

[Վիշապ]

Դավադրությունների նոր տեսություն (եթե սրանից դեռ տեղյակ չեք)

Էսօր կոլեգաներիցս մեկը վաղվա համար մի օրով արձակուրդ վերցրեց, ես էլ դե հետաքրքրասեր եմ, հարցրի՝ ի՞նչ ունես որ անելու, միանգամից չպատասխանեց, խուսափում էր բան, բայց քանի որ ճշտախոս մարդ ա, ի վերջո խոստովանեց․ ճամփորդություն ունեմ անելու, մեքենայով, դեպ հարավ, շատ հեռու։ Ասեցի՝ սենց խառը օրով ճամփոդությու՞ն, գնում ես հանգստանալու՞, թե բա՝ չէ, ինչ հանգստանալ։ Վերջը երկար մզմզալուց հետո ուղիղ ասաց, որ գնում է հարավային նահանգները (որտեղ շատ կանաչ ու բնություն կա) հետազոտելու, թե ուր փախնի երբ որ իսկական պանիկան սկսվի։ Ի՞նչ իսկական պանիկա ։ Բա թե՝ էսօրվա լուրերը չե՞ս կարդացել․ երկրագնդի վրա աստերոիդ ա գալիս, ու սրա մասին, ասում ա, հո նոր չեն իմացել, այ դրա համար էլ էս վիրուսը բաց թողեցին ու նրա համար միայն, որ մարդկանց ստիպեն (օրենքի ուժով) տներում փակվելու, այլ կերպ ասած՝ մարդկանց բանտարկում են։ Ասում եմ՝ բայց դա ի՞նչ կապ ունի աստերոիդի հետ։ Շատ մեծ կապ, բացատրում ա, որպեսզի մարդիկ պանիկայի մեջ (աստերոիդի հետ կապված) չընկնեն փողոցները, իրար խփեն, մորթեն, քանի որ մարդկանց մի մասին փրկելու են, դրա համար դեռ շատ վաղուց հատուկ ստորգետնյա ապաստարաններ կան արքած, բայց դե քանի որ բոլորին չեն կարող փրկել ու կանխելու համար սպասվող անկարգություններն ու աժիոտաժը, բանտարկել են մարդկանց իրենց տներում։

Այ սենց նոր տեսություն՝ նառազմիշլենիե

1.1 միլիոն մայլի վրա վզզալով անցնելու է իբր։ Բայց մարդ ես, կարող ա մտափոխվի ու ընկնի․․․ խեղճ Իտալիայի գլխին

[Բարեկամ]

Խստիվ չեն արգելում լավ Կարելի է գնալ խանութ՝ խոսքի զուգարանի թուղթ առնել, կամ գնալ ատամնաբույժի, կամ դեղատուն, կամ մոտակա համբուրգերնոց՝ համբուրգերը տուն տանելու ու տանը ուտելու պայմանով։ Ով սեփական տուն չունի, կարելի է լուսամուտից դուրս կախվել, ու ասենք սպիտակ դրոշակ թափ տալով «օգնեցե՜ք, օգնեցե՜ք» բղավել, կամ ասենք Ավստրիայում, ասում են՝ երաժիշտները ամեն օր նույն ժամին լուսամուտները բացում ու նվագում են հարևանների համար…
Ես որ լրիվ շփացած եմ, տանս գարաժը ջիմ եմ սարքել, հեսա հելնեմ պարապեմ ցկցալով…

Տենց եք անում էլի, որ չեք թողնում վիրուսը սթրվի մի տեղ Իզուր չէին Չինաստանում, առանց աղեկտուր ճիչերի ու լացուկոցների վրա ուշադրություն դարձնելու, գալիս ուղիղ մարդկանց տները/շենքերը ու դռները սվարկա անում։ Արդյունքը՝ խնդրեմ, նայեք ձեր սիրած կազմակերպությունների հրապարակած թվերին։

[Վիշապ]

Շըթ, մի ամսից ավելի մեծոտ աստերոիդ ա գյալիս…

Near-Earth Object Alert: NASA Warns of 144 Feet Asteroid Capable of Ending Human Civilization Fastly Approaching

[Վիշապ]

Բալթիմորի քաղաքապետը խնդրում է քաղաքացիներին դադարեցնել իրար վրա կրակելը, որ հիվանդանոցի մահճակալները կարողանան օգտագործել կորոնավիրուսով վարակված պացիենտների համար :Ճ

Baltimore Mayor Begs Residents To Stop Shooting Each Other So Hospital Beds Can Be Used For Coronavirus Patients

Աչքիս շուտով երանի ենք տալու, որ կորոնավիրուսը մեր միակ պրոբլեմը լիներ, ոնց որ մեռնելու տարբերակները մանրից շատանում են :Ճ

[Freeman]

Առաջ ինչքան նայում, փոշմանում էի, որ բիթքոյն չեմ առել ժամանակին, հիմա էդքան նայում, ուրախանում եմ ։Դ

[Freeman]

Հիվանդասենյակներ ասեցիք, հիշեցի։ Հայաստանում առանց վիրուսի էլ վայթե հիվանդասենյակների լուրջ խնդիր կար, ողորմած մերս, որ ինսուլտ էր ստացել, շտապ օգնության սենյակներում հիվանդներին քիչ էր մնացել իրար գլխի ճխտեին, տեղ ու դադար չկար։

Կա տենց բան, հիմա չգիտեմ ոնց ա, բայց երբ ես դեռ բժիշկ էի, սեզոնային գրիպի բռնկումների ժամանակ մեկ մեկ միջանցնքերում էլ էին հիվանդ պառկացնում։

[Գաղթական]

Դավադրությունների նոր տեսություն (եթե սրանից դեռ տեղյակ չեք)

Էսօր կոլեգաներիցս մեկը վաղվա համար մի օրով արձակուրդ վերցրեց, ես էլ դե հետաքրքրասեր եմ, հարցրի՝ ի՞նչ ունես որ անելու, միանգամից չպատասխանեց, խուսափում էր բան, բայց քանի որ ճշտախոս մարդ ա, ի վերջո խոստովանեց․ ճամփորդություն ունեմ անելու, մեքենայով, դեպ հարավ, շատ հեռու։ Ասեցի՝ սենց խառը օրով ճամփոդությու՞ն, գնում ես հանգստանալու՞, թե բա՝ չէ, ինչ հանգստանալ։ Վերջը երկար մզմզալուց հետո ուղիղ ասաց, որ գնում է հարավային նահանգները (որտեղ շատ կանաչ ու բնություն կա) հետազոտելու, թե ուր փախնի երբ որ իսկական պանիկան սկսվի։ Ի՞նչ իսկական պանիկա ։ Բա թե՝ էսօրվա լուրերը չե՞ս կարդացել․ երկրագնդի վրա աստերոիդ ա գալիս, ու սրա մասին, ասում ա, հո նոր չեն իմացել, այ դրա համար էլ էս վիրուսը բաց թողեցին ու նրա համար միայն, որ մարդկանց ստիպեն (օրենքի ուժով) տներում փակվելու, այլ կերպ ասած՝ մարդկանց բանտարկում են։ Ասում եմ՝ բայց դա ի՞նչ կապ ունի աստերոիդի հետ։ Շատ մեծ կապ, բացատրում ա, որպեսզի մարդիկ պանիկայի մեջ (աստերոիդի հետ կապված) չընկնեն փողոցները, իրար խփեն, մորթեն, քանի որ մարդկանց մի մասին փրկելու են, դրա համար դեռ շատ վաղուց հատուկ ստորգետնյա ապաստարաններ կան արքած, բայց դե քանի որ բոլորին չեն կարող փրկել ու կանխելու համար սպասվող անկարգություններն ու աժիոտաժը, բանտարկել են մարդկանց իրենց տներում։

Այ սենց նոր տեսություն՝ նառազմիշլենիե

Ասա տեղ հասնի՝ զանգի:
Սկսեցի անհանգստանալ իր համար )))

[ivy]

Էրեկ նախկին հարևանիս, որը ութսունին մոտ կին ա, առաջարկեցի իր համար գնումներ կատարել ու բերել իր դռան մոտ թողնել, որ տնից դուրս չգա:
Ասեց.
- Ես ընտիր կյանք եմ ապրել, էլ ի՞նչ ունեմ վախենալու, ինչ լինում ա թող լինի: Էն Սիլկեին վերցնում գնում ենք մեր առևտուրը անում, մի քիչ էլ մաքուր օդ շնչում, գալիս տուն: Սիլկեի լավն էն ա, որ մոտը դեմենցը խորացել ա, էս շուխուրից տեղյակ չի, ու տրամը միշտ տեղն ա, ուրախ ա իր հետ: Բայց շնորհակալություն առաջարկի համար, դուք լավ եղեք:

Ի դեպ էստեղ ջահելները կամ համեմատաբար ջահելները ամենուր հայտարություններ են կպցնում, որ պատրաստ են օգնել ծերերին՝ առևտուր անելով:

[Արշակ]

Եկեք Ակումբով doomsday party կազմակերպենք

[Տրիբուն]

Հոպար, ոնց որ տանը մնալուց ընկնում ես դավադրության տեսությունների գիրկը։

Ապեր, իմ ասածները ամենահեռուն են դավադրությունների տեսությունից։ Իմ ասածը ցինիկ ռացիոնալություն ա Իմ պրոբլեմը վիրուսի հետ չի։ Իմ պրոբլեմը առաջնորդների հետ ա, որոնք ընդունել են հապճեպ, ռիսկերի ու հետագա ազդեցության տեսանկյունից թերի գնահատված որոշումներ, որոնց հետևանքները հրավոր ա շատ ավելի ծանր են լինելու քանի վիրուսի ուղղակի հետևանքներն են։

Մի բան շատ պարզ ա․ վիրուսի հետ կապված դեռ անորոշություն կա ու վերլուծությունների մեծ մասը դեռ ենթադրությունների դաշում ա, քանի որ տվյալները դեռ լիարժեք չեն, ու նաև էս բերածդ հոդվածը դրա լավագույն ապացույցն ա։ Իսկ այ տնտեսության վրա ազդեցության մասով հետևանքներն արդեն պարզ են․ իրանց հապճեպ որոշումներով աշխարհին տանում են դեպի ամենալուրջ կրիզիսներից մեկը, ու տնտեսական խորը անկման հետևանքները հսկայական բացասական ազդեցություն են ունենալու մարդկանց վրա։ Մենակ սենց մի պարզ օրինակ․ տնտեսական անկման արդյունքում նվազում ա նաև առողջապահական համակարգի ֆինսավորումը ու վատանում ա որակը, արդյունքում նույնիսկ զարգացած երկրներում կյանքի միջին տևողությունը սկսում ա նվազել։ Այսինքն մարդիկ սկսում են ավելի շուտ ու շատ մեռնել։ Իսկ մարդիկ մեռնում են տարբեր բաներից, բացի կորոնավիրուսից։ Օրինակ, եթե ասենք Հայաստանում տարիքով դիաբետիկներին հատկացվող ձրի դեղերի քանակը նվազի, դրանից մահերի թիվը կարող ա կորոնային մի քանի անգամ գերազանցի։ Էս դեռ պարզագույն դատողություն եմ անում։

ՈՒրեմն ՄԹ–ի կառավարությունը, ոնց որ համագործակցում ա Լոնդոնի Imperial Collage–ի հետ, որոնք սիմուլյացիաներ են անում տարբեր պարամետրերով ու կոնկրետ թվեր են ասում, ի տարբերություն ինտերնետային դիվանային էպիդեմիոլոգների։

Ես վերլուծությունը լրիվ կարդացի։ շատ հետաքրքիր էր, ես էլ սիրում սենց վերլուծությունները, մոդելներով, հաշվարկենրով, բանով։ Ու վաբշե, գալող մի քանի տարվա ընթցքում հսկայական դաշտ ա բացվում սենց վերլուծությունների համար, ու թվերը հա փոխվելու են։ Չնայած ոնց որ բոլոր մոդելները կառուցված են մի` flatten the curve սկզբունքի վրա․

Բայց ես, էս համաճարակաբանությունից հազար կիլոմետր հեռու լինելով մի քանի պրոբլեմ ունեմ սենց մոդելների հետ։ Նախ․

We assumed an incubation period of 5.1 days. Infectiousness is assumed to occur from 12 hours prior to the onset of symptoms for those that are symptomatic and from 4.6 days after infection in those that are asymptomatic with an infectiousness profile over time that results in a 6.5-day mean generation time. Based on fits to the early growth-rate of the epidemic in Wuhan 10,11, we make a baseline assumption that R0=2.4 but examine values between 2.0 and 2.6. We assume that symptomatic individuals are 50% more infectious than asymptomatic individuals.

Էս ենթադրություններից որևէ մեկի մի քիչ փոփոխությունը կարա կորերը փիս տեղաշարժի՝ համ ժամանակային ինտերվալի առումով, համ էլ բարձրության։ Դրա համար էլ սենց վերլուծություններն ավելի լավն են, եթե կարում ես սիմուլյացիաներ անես։ Հեղինակները հաստատ կարում են, բայց իրանք դա ցույց չեն տա, քանի որ իրանց թեզը հիմնավորելու համար պետք ա, որ baseline R0=2.4: Ու սա հիմնված ա Վուհանի տվյալնեի վրա։ Բայց չգիտես ինչի, օրինակ critical care bed capacity-ն ողջ ժամանակահատվածի համար հաստատուն ա, չնայած նույն Վուհանում երկու շաբաթում հիվանդանոց կառուցեցին։ Իսկ UK-ում ու US-ում, մոդելի 9 ամսվա կտրվածքում ոչ մի մահճակալ չի ավելանում։ Բայց սրանք սաղ մոդելի սպեցիֆիկաներն են, ու համոզված եմ իրանց հիմնավորումներն ունեն։ Իմ համար վերլուծության որոշ եզրահանգումներն են ավելի հատաքրքիր, ու մեր մեջ ասած հատատում են իմ ենթադրությունները, որ որոշումներն ընդունվել են հապճեպ, ու որ խնդրին վրուսի ուղղակի ազդեցության տեսանկյունից, այսինք մենակ մահերի տեսանկյունից նայելը անընդունելի ա։

Սենց մի քանի մեջբերումներ հենց ես վերլուծությունից, որ պարզ լինի ինչ եմ ասում․

Last, while experience in China and now South Korea show that suppression is possible in the short term, it remains to be seen whether it is possible long-term, and whether the social and economic costs of the interventions adopted thus far can be reduced.

We do not consider the ethical or economic implications of either strategy here, except to note that there is no easy policy decision to be made.

Suppression, while successful to date in China and South Korea, carries with it enormous social and economic costs which may themselves have significant impact on health and well-being in the short and longer-term.

The choice of interventions ultimately depends on the relative feasibility of their implementation and their likely effectiveness in different social contexts.

However, there are very large uncertainties around the transmission of this virus, the likely effectiveness of different policies and the extent to which the population spontaneously adopts risk reducing behaviours. This means it is difficult to be definitive about the likely initial duration of measures which will be required, except that it will be several months. Future decisions on when and for how long to relax policies will need to be informed by ongoing surveillance.

The optimal timing of interventions differs between suppression and mitigation strategies, as well as depending on the definition of optimal. However, for mitigation, the majority of the effect of such a strategy can be achieved by targeting interventions in a three-month window around the peak of the epidemic.

Հ․Գ․ Հիմա տանը ընտանիքով հիվանդ պառկած ենք, չգիտենք կորոնավիրուս ա, թե չէ։ Տեստ չեն անում։ 14 օր տանը կառանծյա։

Առողջություն ախպերս։ Կարող ա և կոռոնա եք։ Հանգիստ տարեք, մի քանի օրից ոտի եք՝ արդեն իմունիտետով։ Որ ասածս շատ ցինիկ չհնչի, ասեմ որ ես ռիսկի խմբում եմ, ու վարակվելուց վախում եմ