COVID19 - 2020 թվականի կորոնավիրուսը

[Բարեկամ]

Արդեն սկսում եմ կասկածել, որ դա ադեկվատ վերաբերմունք է։ Երեկ նայում էի՝ Իտալիայում ինչեր են կատարվում, սարսափելի էր։ 24 ժամվա մեջ վարակվածներից մոտ 630 հոգի էր մահացել․ հիվանդանոցներում տեղ չկա, ու արդեն դիակների հետևից էլ չեն հասցնում։ Ինչ էլ չասենք, էս վիճակը «նորմայից» դուրս է։

John Hopkins University-ի տվյալներին են հետևում, որը նաև էստեղի օֆիցիալ տվյալների հետ է համընկնում․ Գերմանիայում էս պահին 19 848 հաստատված դեպք կա։

Մյուս շաբաթ պիտի երկու անգամ գնամ օֆիս, բայց մնացած ժամանակ տանն եմ մնալու։
Ու շատ վախեցած եմ էս ամբողջ իրավիճակից։

Իսկ ես չգիտեմ ինչ մտածեմ․ էս ամեն ինչը ոնց որ կինո լինի, մարդու հավատ չի գալիս։

Ամեն դեպքում, ինչ մեղքս թաքցնեմ, էսօր գնացի մի վագոն սնունդ-բան առա, որ մի քանի շաբաթ տնից դուրս չգամ։ Տուփերով տեսակավորել-շարել եմ laundry-ում, ոնց որ փոքր խանութի պահեստ լինի

[Տրիբուն]

Առանց կարդացած լինելու ստեղի վերջին գրառումները, եկա տեղեկացնեմ, որ չգիտեմ մյուս երկրներում ոնց ա (կամ ոնց ա եղել), կառավարությունից բացի, Ավստրալիայի բնակիչները ևս մեծ հաշվով թքած ունեն վիրուսի ու վտանգների վրա, ծովափները լիքն են, ռեստորաններն ու փաբերը ՝ նույնպես, դիմակներ չեն կրում (սուպերմարկետում էսօր առաջին անգամ դիմակով էի, էն էլ մենակ էի այդպիսին, պարզվեց, ու նայում էին ինձ ոնց որ աննորմալի), ու չնայած դրան խանութներում զուգարանի թուղթ-անձեռոցիկ ու մակարոնեղեն սրբում են մի ակնթարթում։

Նման վերաբերմունքը կամ ճիշտ ա (ադեկվատ) կամ էլ՝ կտեսնենք։ Հուսով եմ առաջինը։

Հ․Գ․ Այսօր վարակվածների թիվն էստեղ անցավ հազարը, թեև մահացածների թիվը ընդամենը յոթ է։

Բարեկամ ջան, ամոթ չլինի հարցնելու, դու ինչի՞ ես դիմակ կրում ու մի հատ էլ զարմանում ես ուրիշների չկրելուց։ Էս մի երկու ամիս ա սաղ աշխարհն ա ասում, որ առողջ մարդկանց դիմակ կրելը լրիվ անիմաստ ա։ Մի բան էլ հեչ լավ բան չի, քնաի որ դիմակների դեֆիցիտի պատճառ ա դառնում, ու նարնց ում դիմակը պետք ա (հիվանդներին, բժիշկներին ու հիվանդների հետ անիմաջական շփվողներին) չի հերիքում։

Էս էլ հատուկ քո խաթեր։

[Գաղթական]

Էսի մենակ ռուսերեն ա հնչում.

Мы прям в средневековье:
Америка закрыта для Европы, в Европе чума, на Руси распри между Московским и Киевским княжеством, растет роль опричнины, а бояре уговаривают Царя вернуться на трон...

[ivy]

Բարեկամ ջան, ամոթ չլինի հարցնելու, դու ինչի՞ ես դիմակ կրում ու մի հատ էլ զարմանում ես ուրիշների չկրելուց։ Էս մի երկու ամիս ա սաղ աշխարհն ա ասում, որ առողջ մարդկանց դիմակ կրելը լրիվ անիմաստ ա։ Մի բան էլ հեչ լավ բան չի, քնաի որ դիմակների դեֆիցիտի պատճառ ա դառնում, ու նարնց ում դիմակը պետք ա (հիվանդներին, բժիշկներին ու հիվանդների հետ անիմաջական շփվողներին) չի հերիքում։

Էս էլ հատուկ քո խաթեր։

Մեզ մոտ շատ դեղատների վրա էս նկարն է փակցված․



Դիմակի տակ գրվածը՝ «էն, ինչը շատերի կարծիքով օգնում է», ձեռքերը լվանալու տակ՝ «էն, ինչն իրականում օգնում է»։

[Գաղթական]

Մանրից սկսել եմ նորություններին քիչ հետևել: Որ տեսնում եմ ստեղ-ընդեղ մահացածների ու վարակվածների թվի մասին ա՝ թռնում եմ վրով:
Խուճապից ու հուսահատությունից բացի ուրիշ էմոցիա դժվարությամբ են դրանք տարածում:
Ես էլ շաբաթվա մեծ մասը ստիպված եմ հիվանդանոցում անցկացնել, որտեղ կողքի բաժնում լիքը կորոնա կա:

Էն օրը գնացի խանութ (առանց մասկա, միայն ձեռնոցներով), կասսիրշան ասում ա՝ յա, էս դու էլ ե՞ս համսթըր, ասում եմ՝ տո չէ, էս մեր մի շաբաթվա սովորական առևտուրն ա, պռօստը առաջ էդքան ուշադրություն չէիր դարձնում ))

[Բարեկամ]

Բարեկամ ջան, ամոթ չլինի հարցնելու, դու ինչի՞ ես դիմակ կրում ու մի հատ էլ զարմանում ես ուրիշների չկրելուց։ Էս մի երկու ամիս ա սաղ աշխարհն ա ասում, որ առողջ մարդկանց դիմակ կրելը լրիվ անիմաստ ա։ Մի բան էլ հեչ լավ բան չի, քնաի որ դիմակների դեֆիցիտի պատճառ ա դառնում, ու նարնց ում դիմակը պետք ա (հիվանդներին, բժիշկներին ու հիվանդների հետ անիմաջական շփվողներին) չի հերիքում։

Էս էլ հատուկ քո խաթեր։

Չգիտեմ։ Միևնույն ժամանակ լիքը ուրիշ տեղեր կարդացել/լսել եմ, որ անիմաստ են սովորական դիմակները, բայց N95 դիմակները, որոնք ֆիլտր ունեն ինչ-որ, պաշտպանում են։ Դե ես էլ մի հատ առել էի, ասեցի՝ մի օր էլ ես կրեմ․ նե պրոպադած ժը դաբռու Ու էդ մի հատիկով չեմ կարծում մեծ վնաս եմ պատճառել առողջապահական համակարգին։

Սա էլ քո խաթր։

[Տրիբուն]

John Hopkins University-ի տվյալներին են հետևում, որը նաև էստեղի օֆիցիալ տվյալների հետ է համընկնում․ Գերմանիայում էս պահին 19 848 հաստատված դեպք կա։

Նկատե՞լ եք, էս սաղ աֆտարիտետնի կայքերի տվյալների վիզուալիզացիան ինչ սարսափազույա։

Սենց նայում ես էս proportional circle map-ին, ու իրա default-ը սենց ա ցույց տալիս։


Նայում ես, ու ասում ես, վերջ, զոմբի ապոկալիպսիս։ Քանի՞ հոգու մտքով կանցնի zoom in անի, որ ամեն երկրինը առանձին proportion-ով նայի։ Իսկ սենց, 1,2 միլիարդանոց Չինաստանում 81 հազար վարակվածը (որից մոտ 60.000 արդեն բուժված) նենց ա ցույց տալիս, յանի Չինաստանը էլ չկա, վերջ, սաղ մեռել են։ Եվրոպան ու ԱՄՆ-ն էլ վրից։

[ivy]

[Տրիբուն]

Չգիտեմ։ Միևնույն ժամանակ լիքը ուրիշ տեղեր կարդացել/լսել եմ, որ անիմաստ են սովորական դիմակները, բայց N95 դիմակները, որոնք ֆիլտր ունեն ինչ-որ, պաշտպանում են։ Դե ես էլ մի հատ առել էի, ասեցի՝ մի օր էլ ես կրեմ․ նե պրոպադած ժը դաբռու Ու էդ մի հատիկով չեմ կարծում մեծ վնաս եմ պատճառել առողջապահական համակարգին։

Սա էլ քո խաթր։

Դե մի հատիկ դու, մարդա մի հատկ ամեն առանց մասկայի խանութում ման էկողը, որոնց վրա տենց բարկացել/զարմացել ես։

Էս էլ մեջբերում քո բերած հոդվածից։

While it still might be possible to snag an N95 respirator online, Schaffner advised against it. If too many people unnecessarily stockpile respirators, a shortage could put the health of medical workers and those who need them at risk, Schaffner said.

[Տրիբուն]

անտեսում ես իմ գրածի բովանդակությունը: Սրանք չեն փորձում դեպքերը ամբողջովին վերացնել, ասում են դեպքերը լինելու են ու լիքը, ու մեծամասնությունը լավ էլ բուժելի ա: Բայց իրանք խնդիրների առաջ են կանգնելու, եթե էտ դեպքերի մեծ մասը միանգամից լինեն: Մուֆթա ահագին մարդ ա մեռնելու, որոնց կկարողանային բուժել ու էտի հեչ օեքյ չի: Ու էտ ամեն ինչը հիմնված ա Ներսեսի դրած մոդելի վրա, դրանից մենակ ՄԹն չի օգտվում, գրեթե բոլորը: Գերմանիա էտ ուսուսմնասիրությունները անում է Ռոբերտ Կոխ Ինստիտուտը: Ու հա, էս իրանց վերլուծության արդյունքներին, նույնիսկ առանց շատ խորանալու, ավելի եմ վստահում, քան ստեղ ցանկացած մեկի կարծիքին: Դու չես վստահու՞մ, նույն ինտենետից էս օգտվում, ինչ ես, գտի, թվերը վերլուծի, ու հետը կռիվ արա: Թե չէ, ստեղ երկու թիվ իրար գումարելով փորձում եք գլոբալ որոշումներ կայացնել ու մի հանքի մարդու սխալ անել:

Սգո ջան, ոչ մեկը ստեղ չի էլ փորձել իրա պարզ թվաբանությամբ Ռոբերտ Կոխ Ինստիտուտի կամ Հոպկինսի Ինստիտուտի վերլուծությունների հետ համեմատվել։ Բայց էտ ինստիտուտների վերլուծությունննեի հիման վրա քաղաքական որոշում կայացնողները իմ ու քո պես մարդիկ են։ Ու որոշում կայացնելուց կշեռքի մի նժարին դրել են Կոխին, մյուսին՝ Բլումբերգին ու մեջտեղը՝ իրանց էգոն, ընտրվելու շանսերը, անձնական պատասխանատվությունից խուսափելու հնարավորությունը։ Ինչ ասես արժի Թրամփի երկու շաբաթ կայֆավատն ու մեկ էլ մի գիշերվա մեջ առանց ԵՄ-ին տեղյակ պահելու բռնել ու ԵՄ-ից մուտքը փակելն ու սաղին շոկի մեջ գցելը։ Էս արդեն էնքան անլուրջ ա, որ ոչ մի նորմալ մարդ իրանց կառանտինը լուրջ չի ընդունի։

Ու մենք կարանք նույնքան դատողություններ անենք էտ վերլուծությունների վրա, որքան իրանք են անում, գոհ լինենք, դժգոհ լինենք, պասլատ անենք ․․․ ու ոնց որ մարդկանց մեծամասնությունը հենց պասլատի կողմնակիցն ա։ Դրա համար էլ WHO-ն երեկվանից սկսեց ջահելներին էլ վախեցնել, ու էլի ապուշ հռետորաբանություն ա կիրառում․

Today I have a message for young people: You are not invincible, this virus could put you in hospital for weeks or even kill you

Բայց, չեմ զլանա տաս, քսան, հազար անգամ կրկնել։ Մի կազմակերպությունը, որը ալամ աշխարհի համար համաճարակի վիճակագրություն ա ամեն օր տպում, խորհուրդներ ա տալիս լուրջ դեմքով, բայց դաժե իրա շարքային աղյուսակներում ռեգիոնալ դասակարգումը ոչխարների մակարդակի ա, ապա էտ կազմակերպությունը ուզում ա հազար հատ թիվ գրի, միլիոն հատ էլ մոդել նկարի, խառը կորերով ու բարդ մաթ-մոդելավորմամբ, ես իրանց չեմ կարա լուրջ ընդունեմ ու չեմ ընդունելու։ Իսկ էս պահին, ոնց հասկանում ենք, իրանք էն իրավիճակի թելադրողը։

[Տրիբուն]

Իրավիճակ. էս միջոցները չեն կիրառում: Բժշակական հաստատությունները թեկուզ մեկ-երկու ամսով, ծանռաբերնվում են. էն կարգի, որ լուրջ դեպքերի մի մասն էն ընդունում: Ոչ ռիսկային խմբերի ծանր դեպք ունեցողներից շատերին չեն ընդունում, դե որովհետև կլավանան էլի, դրանց մի մասը տնային պայմաններում մահանում ա (իմիջայլոց տենց դեպքեր կան), մեծամասնության մի քանի հարյուր ծանոթների մեջ տենց մի դեպք լինելու ա 0,2% մահացության: Էտ «կամավորները» հասկանում են, որ եթե իրանց բան պատահի, պետությունը իրանց տիրությունը չի անելու, սաղ սկսում են իրանց կաշին փրկելու մասին մտածել: Մարդիկ հիմա զուգարանի թղթի համար են իրար տփում, դե պատկերացրա դրա առաջացրած քաոսը:
Հենց պետությունը հասկացրեց, որ մի ահանգին մարդու ինքնակամ «զոհաբերելու» են, սաղ համակարգը քանդվելու ա: Էտ կարելի ա միայն կատարյալ դիկտատուրայի պայմանաններում իրականացնել:

Իտալիայում, որտեղ դրությունն ամենածանրն ա, ու որտեղ շատ մահերի պատճառով պիտի արդեն դժգոհություններ լիեին, մարդիկ ոնց որ շատ ադեկվատ են ընդունում իրավիճակը։ Համաճարակ ա, ու համաճարակից մարդիկ մահանում են։ Դեռ որ ոչ մի դեպք չի եղել բժիշկներին մեղադրելու, վրաները հարձակվելու, բողոքելու, որ մեկը գնաց, մեկը մնաց։ Ընդհակառակը, մարդիկ ամեն ձև ուզում են օգնեն, ամեն օր ծափահարում են, ողջունում են։

Իսկ այ զուգարանի թղթի համար իրար տփում են։ Ու էս դեռ մենակ զուգարանի թղթի համար։

[Տրիբուն]

Ու շատ վախեցած եմ էս ամբողջ իրավիճակից։

Սաղս էլ վախեցած ենք։ Էնքան վիրուսից չէ, ինչքան ֆազերները քցած, անհույս, ապագայի նկատմամբ անորոշություն ունեցող, ագրեսիվացած մարդկանցից։

[Բարեկամ]

Դե մի հատիկ դու, մարդա մի հատկ ամեն առանց մասկայի խանութում ման էկողը, որոնց վրա տենց բարկացել/զարմացել ես։

Էս էլ մեջբերում քո բերած հոդվածից։

Ոչ զարմացել եմ, ոչ էլ բարկացել։ Գրածիս մեջ լուրն էն էր, որ էստեղ դիմակ չեն կրում (որոշ չինացիներից բացի), ի տարբերություն, շատ երկրների (ինչպես տեսնում եմ tv-ով), ու ոչ թե որովհետև էստեղ էդքան գիտակից են, որ դիմակը չի օգնում ու թող մնա բուժաշխատողներին ու հիվանդներին, այլ որովհետև անտարբեր են ու լուրջ չեն ընդունում հայտարարվող իրավիճակը, որի վկայությունն ա չենթարկվելը 500-մարդ ու social distancing կարգի հրահանգներին - մարդաշատ ծովափեր (էսօր զոռով քշել են ու փակել ծովափերից մեկը), ռեստորաններում, փաբերում լիքը մարդ՝ իրար գլխի, մարդաշատ զբոսանքներ փողոցներում։
Թեև Ավստրալիան դեռ տանը փակվելու օֆիցիալ հրահանգ չի տվել և դպրոցներն ու հիմնարկները գործում են (որոշ արտոնություններով), բայց բոլոր համալսարաններն արդեն անցել են օնլայն դասերի, իսկ ժողովուրդը դժգոհ ա կառավարությունից, որ պաշտոնապես չի արգելում աշխատանքը, չնայած որ շատ գործատեղեր արդեն թույլատրում են տնից աշխատել, ու ծովափ լցվածներն էլ աշխատանքային օրով (ըստ լրատվության) հենց "working from home" մարդիկ են, որ օգտվել են առիթից ու վազել ծով։


Ու մտքովս չէր անցնում, որ դիմակ կրելուս համար պիտի մեղադրվեի էստեղ։

[Arpine]

Իսկ ես չգիտեմ ինչ մտածեմ․ էս ամեն ինչը ոնց որ կինո լինի, մարդու հավատ չի գալիս։

Ամեն դեպքում, ինչ մեղքս թաքցնեմ, էսօր գնացի մի վագոն սնունդ-բան առա, որ մի քանի շաբաթ տնից դուրս չգամ։ Տուփերով տեսակավորել-շարել եմ laundry-ում, ոնց որ փոքր խանութի պահեստ լինի

Բարեկամ ջան էս վարքագիծը ախր էնքան էլ ճիշտ չի, պատկերացրու բոլորը նման կերպ վարվեն ու ցավոք էդպես էլ անում են, չնայած նրան, որ գոնե էստեղ, էդքան հայտարարվում է, որ մենք սննդի դեֆիցիտ չունենք։


Ես ուրեմն ֆլանդրիայում եմ ու հակառակ Գաղթականի ամեն օր իմ ռուտինի մեջ է մտնում նախաճաշիս հետ ժամը վեցին 15 րոպե նորությունները նայելը։ Հակառակ դեպքում վազվզոցիս հետ երբեք չեմ իմանա ինչ է կատարվում շուջս։
WHO-ն կարծեմ հունվարի վերջերն էր հայտարարեց որ իրավիճակը էդքան վատ չի, որ պանդեմիա հայտարարվի։ Արդյո՞ք մեռելների թվով է չափվում հայտարարվի պանդեմիա թե՞ ոչ։
Էս ամենին զուգահեռ, մի չորս ամիս առաջ նեթֆլիքսում պատահաբար Բիլ Գեյթսի մի դոկումենտալ ընկավ աչքովս, որտեղ մարդը գլոբալ խնդիրներից ու հնարավոր լուծումներից է խոսում։ Նաև պանդեմիաներից։ Գլխումս դժվար ա տեղավորվում եթե նման ինֆորմացիան մարդկությանը հայտնի է, ինչո՞ւ են հիմա օրը 600 հոգի միայն իտալիայում մահանում։
Մարդկությունը SARS-ի հետ արդեն պատմություն ուներ (ես վիրուսաբան չեմ ու Դատարկը ցավոք ինձ մոլեկուլային կենսաբանությունից ոչինչ չի սովորեցրել ) մի՞թե էդքան դժվար ու երկարատև գործընթաց է համամատելը, հետազոտելը տեսնելու համար թե որքան ագրեսիվ է տվյալ վիրուսը ու որքան է վարակելիության մակարդակը։ Սագիթարիուսն ասում է ջահել-ջահել եզրակացություններ ենք անում, երևի դե եսիմ, բայց էն փաստը, որ նույնիսկ նման կառույցներում են սկզբում գրպանին նայում հետո մնացածին, նույնիսկ նման իրադրության մեջ հեչ հուսադրիչ չի։
Հենա Տրիբուն ձյան լիքը սրտիցս խոսեց WHO-ի մասին։ Քանի որ ես ամեն օր գնացք եմ նստում գործի գնալու համար ինձ վիրուսի գոյատևման հարցն էր ամենաշատը հետաքրքրում(էս էլ երկու աստմատիկ տնակիցներիս համար), չնայած իրանց պատասխանը արդեն երկու ամիս կլինի նույնն է։

It is not certain how long the virus that causes COVID-19 survives on surfaces, but it seems to behave like other coronaviruses. Studies suggest that coronaviruses (including preliminary information on the COVID-19 virus) may persist on surfaces for a few hours or up to several days. This may vary under different conditions (e.g. type of surface, temperature or humidity of the environment).

Ինչ վերաբերում ա դիմակներին էստեղ էլ արդեն բազմիցս հայտարարվել որ դիմակ կրիր այն դեպքում եթե ինքդ հիվանդ ես։ Լսել եմ նաև որ վախենում են որ դիմակները ընթացքում նաև բժիշկներին չի հերիքի դրա համար վախենում են։

Քիչ առաջ գնացի սուպերմարկետ։ Ստեղ ի դեպ արդեն չորս օր է ինչ լոկդաուն վիճակ է տեսա լիքը մարդիկ դիմակներով։ Ինչ կարգի իռացիոնալ են մարդիկ։ Էն դեպքում երբ անցած երկու երեք շաբաթները բոլորը առանց դրա ամենուր գնում Էին, երբ լիքը վիռուսիկներ իրանց համար զվռնում էին։ Երևի մտածում էին թե չինացիք խիստ վարակվող ժողովուրդ են իսկ եվրոպացիք ընտրյալներ։


Մենք, ի դեպ, ապրում ենք քաղաքի կենտրոնում ու մեր դիմացը կառֆուռ էկսպռես կա․ սկսել ենք նկարել բոլորին, ով զուգարանի թուղթ ա առնում չնայած GDPR-ին մի բանով պիտի՞ զբաղվենք։

[Բարեկամ]

Alpine ջան, կարիք չեմ տեսնում ճիշտն ասած բացատրություններ տալու, մարդիկ կիսվում են էստեղ իրենց անձնակսն ու իրենց երկրների փորձառությամբ, ես էլ իմը գրեցի, կարծելով որևէ մեկին հետաքրքիր կլինի, մոռացել էի, որ ըստ հայկական սովորության, քննադատությունն իրեն սպասել չի տա։ Այնուամենայնիվ, որ շատ չանհանգստանաք, մեր սուպերմարկետներն ամենաշատ սպառվող ապրանքներից միայն երկու հատ են տալիս մարդա, իսկ ես գնել եմ չփչացող հատիկեղեն, մակարոնեղեն, բրնձեղեն, ընկույզ և այլն մի արաբի խանութից, որն անվերջ ունի դրանցից, անընդհատ համալրում է, ու ոչ մեկի բաժինը չեմ խլել։
Ու քանի որ սկսեցի բացատրություններ տալ, ասեմ նաև, թե ինչու եմ մեկ ամսվա գնել։ Ես էսպես եմ տրամաբանում, Իտալիայում օրինակ տնափակ վիճակ է, բայց օրեցօր աճում է թիվը վարակվածների, ո՞նց. Ես կարծում եմ, որովհետև խանութ դուրս են գալիս հաճախ ու ժամերով հերթ կանգնում (իտալիայում ապրող բարեկամներիցս եմ իմացել)։ Միանգամից մի քանի շաբաթվա սնունդ գնելով՝ ես ինձ աազատում եմ հաճախ դուրս գալու և վարակվելու հավանականությունից։ Չգիտեի, որ պիտի արդարանայի։ Հետաքրքիր մարդիկ եք։