10 գիրք որ պետք է կարդա ամեն մի հայ

[Մարի-Լույս]

Դե եթե ինձ դուր չի գալիս, դեռ չի նշանակում վատն է կամ չարժե կարդալ... համել ասացի "ցանկալի" է

[StrangeLittleGirl]

Դե եթե ինձ դուր չի գալիս, դեռ չի նշանակում վատն է կամ չարժե կարդալ... համել ասացի "ցանկալի" է

Իհարկե չի նշանակում, բայց տխուր լուր ունեմ. Վերք Հայաստանին գրեթե ոչ մի հայի դուր չի գալիս: Ուրեմն ինչու՞ կարդալ: Ու բացի դրանից, դու մարդկանց խորհուրդ տալի՞ս ես կարդալ գրքեր, որոնք քեզ դուր չեն եկել:

[Valentina]

Աբովյանի Վերքը կիսատ եմ թողել, ձանձրալի էր... բայց կարծում եմ ցանկալի է, որ յուրաքանչյուր հայ կարդա այն:

Դե եթե ինձ դուր չի գալիս, դեռ չի նշանակում վատն է կամ չարժե կարդալ... համել ասացի "ցանկալի" է

Միգուցե հիմա թողնես կիսատ , մի քանի տարի հետո շարունակես, ընտրիր էնպիսի գրքեր, որոնք հետաքրքրությամբ կկարդաս: Չնայած լինում են դեպքեր, երբ գիրքը սկզբում լինում է ձանձրալի, բայց երբ ինքդ քեզ ստիպելով կարդում ես, սկսում ես ապրել հերոսների կյանքով, ու վերջում էտ գիրքը մտնում է քո ամենասիրելի գրքերի ցանկը, հասկանում ես, որ գրքի առաջին էջերից միայն չի կարելի տպավորություն կազմել, մինչև ամբողջը չընթերցես:
Եվ հիմնվել պետք չի էն ստատիսկիայի վրա, թե դա ոչ մեկին դուր չի եկել, եթե մտքովդ անցել է կարդալ, ապա կարդա: Սեփական կարծիքը պետք ա կազմել միայն այն ընթերցելուց հետո:

[Մարի-Լույս]

Միգուցե հիմա թողնես կիսատ , մի քանի տարի հետո շարունակես, ընտրիր էնպիսի գրքեր, որոնք հետաքրքրությամբ կկարդաս: Չնայած լինում են դեպքեր, երբ գիրքը սկզբում լինում է ձանձրալի, բայց երբ ինքդ քեզ ստիպելով կարդում ես, սկսում ես ապրել հերոսների կյանքով, ու վերջում էտ գիրքը մտնում է քո ամենասիրելի գրքերի ցանկը, հասկանում ես, որ գրքի առաջին էջերից միայն չի կարելի տպավորություն կազմել, մինչև ամբողջը չընթերցես:
Եվ հիմնվել պետք չի էն ստատիսկիայի վրա, թե դա ոչ մեկին դուր չի եկել, եթե մտքովդ անցել է կարդալ, ապա կարդա: Սեփական կարծիքը պետք ա կազմել միայն այն ընթերցելուց հետո:

՞
Դե հենց դա էլ նկատի ունեմ... Եթե ես չեմ հավանել, հնարավոր է մեկ ուրիշը հավանի, ինչու՞ հիասթափեցնեմ... Երբ հարցնում են "ի՞նչ խորհուրդ կտաս կարդալ" սիրով թվարկում եմ հավանածս գրքերը, որոնք արժեն կարդալ... Բայց եթե հարցնեն "ինչպիսինն է ենթադրենք Դիքենսի "Դոմբի և որդին" զզվանքով չեմ արտահայտվի, ինչքան էլ որ չսիրեմ... Ինձ հետ էլ են պատահել դեպքեր, երբ ինչ-որ գրքի մասին հարցնելով ստացել եմ բացասական կարծիք, բայց կարդացել եմ և շատ է դուր եկել:

[Շինարար]

Իհարկե չի նշանակում, բայց տխուր լուր ունեմ. Վերք Հայաստանին գրեթե ոչ մի հայի դուր չի գալիս: Ուրեմն ինչու՞ կարդալ: Ու բացի դրանից, դու մարդկանց խորհուրդ տալի՞ս ես կարդալ գրքեր, որոնք քեզ դուր չեն եկել:

Որովհետև Խաչատուր Աբովյանը շատ կարևոր, հետաքրքիր դեմք ա՝ որպես լուսավորիչ, նորարար, ես չպիտի որ քեզ պիտի ասեմ: Իր անունը, իրան հղումներ, իր մասին հիշատակում հաճախ կհանդիպես տարբեր երկրների լուսավորչական շարժամնը նվիրված մասնագիտական քննարկումներում՝ մարդկանցից, ովքեր ըստ էությամբ հայ գրականությամբ ու հայ ժողովրդով չեն էլ զբաղվում: Ու ցանկալի ա, որ մենք, ովքեր կարող ենք բնագրով կարդալ, կարդացած լինենք, ես չեմ ձգել՝ անկեղծ: Դուր գալ-չգալը էդքան էլ լուրջ հակափաստարկ չի, մենք հաճախ ենք կարդում ամենաբազմազան գրականություն, որոնք էս կամ էն պատճառով մեզ դուր չեն գալիս՝ շարադրման ոճ, րտահայտվծ գաղափարներ, բառապաշար և այլն, բայց կարդում ենք մեր ինքնակրթության համար, որովհետև գուցե քեզ դուր չի գալիս, բայց քո համայնքի, հասարակության ձևավորման գործում կարևոր դեր ա ունեցել, ու լավ կլինի, որ դու ծանոթ լինես քո զրգացման ու կայացման ուղին, բայց իհարկե պետք ա կարդալ քննադատաբար՝ չհամաձայնելով, բանավիճելով, նաև փորձելով հասկանալ, թե տվյալ համատեքստում՝ ժամանակ, տեղ և այլն, ինչու էր դա նորարարական, ինչով էր լուսավորչական և այլն: Բյուր, հետդ չեմ վիճում, ուղղակի ինքս ինձ եմ փորձում նաև համոզել, ու ոնց-որ ստացվեց համոզելը:


Իհարկե ռսի օրհնած ոտքը օրհնելու պահը տհաճ ա, դրա վրա ուսուցիչները դպրոցում պետք ա հատուկ ուշադրություն դարձնեն, որ էրեխեքը հասկանան, որ էն ժամանակ էդ մարդը տենց ա ասել, բայց դա պետք չի հալած յուղի տեղ ընդունել, մենք հիմա մի քիչ ավելին ենք տեսնում ու հասկանում, քան Աբովյանը՝ այդ թվում նաև նույն Աբովյանի շնորհիվ, ոչ թե անգիր անել էդ պահերը, իհարկե պետք չի սովորացնել դա, այլ պետք ա մտածացնել էդ ուղղությամբ:

[Աթեիստ]

Իմաստ չեմ տեսնում ինքնակամ կարդալ էն, ինչը դուրդ չի գալիս։

[Շինարար]

Իմաստ չեմ տեսնում ինքնակամ կարդալ էն, ինչը դուրդ չի գալիս։

Մի կարդա, Արտակ ջան, ես ավելին չունեմ ասելու, քնա վերը ասացի, վերջնական ընտրությունը քոնն ա:

Ես լիքը բաներ եմ անում, որ ինձ դուր չի գալիս անելը, բայց դուր ա գալիս արդյունքը:

Որոշ դուր չեկած բաների արդյունքում բարելավում եմ առողջությունս, արտաքինս, այլ բաների արդյունքում (օրինակ կարդալ)՝ գիտելիքներս, որոնք հնարավորություն են տալիս տարբեր երևույթների մեջ ավելի խորանալ, որոշ մի ուրիշայլ բաների արդյունքւոմ բարելավում եմ ֆինանսական վիճակս և այլն:

[Աթեիստ]

Մի կարդա, Արտակ ջան, ես ավելին չունեմ ասելու, քնա վերը ասացի, վերջնական ընտրությունը քոնն ա:

Ես լիքը բաներ եմ անում, որ ինձ դուր չի գալիս անելը, բայց դուր ա գալիս արդյունքը:

Որոշ դուր չեկած բաների արդյունքում բարելավում եմ առողջությունս, արտաքինս, այլ բաների արդյունքում (օրինակ կարդալ)՝ գիտելիքներս, որոնք հնարավորություն են տալիս տարբեր երևույթների մեջ ավելի խորանալ, որոշ մի ուրիշայլ բաների արդյունքւոմ բարելավում եմ ֆինանսական վիճակս և այլն:

Այ, հենց էդ ա, որ լիքը բան կա, որ ընթացքը դուրդ չի գալիս, բայց դու գոնե վստահ ես, որ արդյունքը դուրդ կգա։ Կամ թեկուզ հույս ունես, որ դուրդ կգա։
Բայց ասենք գեղարվեստական գիրք ես կարդում, որը հենց սկզբից դուրդ չի գալիս։ Ուզում եմ հասկանամ ի՞նչ արդյունքի ակնկալիքով ես դու շարունակում դա կարդալ։
Դասագրքերն ու գիտական գրքերը ինֆորմացիա են տալիս, սովորեցնում են։ Արդյունքը լինում ա նոր ինֆորմացիայի ձեռբերումը։ Բայց գեղարվեստականի դեպքում չեմ հասկանում։

[Շինարար]

Այ, հենց էդ ա, որ լիքը բան կա, որ ընթացքը դուրդ չի գալիս, բայց դու գոնե վստահ ես, որ արդյունքը դուրդ կգա։ Կամ թեկուզ հույս ունես, որ դուրդ կգա։
Բայց ասենք գեղարվեստական գիրք ես կարդում, որը հենց սկզբից դուրդ չի գալիս։ Ուզում եմ հասկանամ ի՞նչ արդյունքի ակնկալիքով ես դու շարունակում դա կարդալ։
Դասագրքերն ու գիտական գրքերը ինֆորմացիա են տալիս, սովորեցնում են։ Արդյունքը լինում ա նոր ինֆորմացիայի ձեռբերումը։ Բայց գեղարվեստականի դեպքում չեմ հասկանում։

Վերը բայց ասացի, Արտակ ջան, կոնկրետ Աբվյանի մասով: Գեղարվեստական գրականությունը մենակ հաճույքի համար չի, գեղարվեստական գրականությունը մարդկանց մասին ա, ու շատ լավ աղբյուր ա մարդկանց հասկանալու համար՝ սկսած հասարակական հարաբերություններից մինչև անգամ արտաքին, գանգի կառուցված, չեմ իմանում ինչ: Չես պատկերացնի՝ ինչքան մարդ կա, որ գլուխները պահում են գեղարվեստական գիրք կարդալու շնորհիվ, մեկը՝ ես, ու եթե արդյունքը պիտանի բան չլիներ, հաստատ չէին վճարվի: Հլա մտի քաղաքականություն բաժինը, տես ինչքան մեջբերումներ են անում ակումբի քաղաքական գործիչները, մեկը՝ դու սկսած ժողովրդական բանահյուսությունից, անեկդոտներ և այլն, ավարտած գեղարվեստական գրականությամբ, ինչ-որ դեպքեր, դրվագներ են հիշում վաղուց կարդացած, զուգահեռներ տանում՝ ասենք չեմ իմանում լեհական գրականությունից կամ հույն մի գրողից, որը օգնում ա հասկանալ Սերժ Սարգսյանի որևէ արարք կամ մոտեցնում ա հասկանալուն կամ հասկանալու նոր ուղի ա բացում: Իսկ Աբովյանի Վերքը իր ժամանակի հասարակության շատ լավ պատկերա տալիս օրինակ, որ ոչ մի պատմագիտական աշխատության մեջ չես գտնի, ես էլ մինչև վերջ չեմ կարդացել, բայց համոզված ասում եմ, որ ով կարդացել ա՝ մի բան ավելի հասկանալու հնարավորություն ունի ինչ ա մեզ հետ կատարվում էսօր, խի ու ինչ անենք, որ սենց չլինի և այլն, մի քիչ ավելի հետաքրքիր զրուցակից նաև կարող ա լինի և այլն, և ալն:

[Mephistopheles]

Իհարկե չի նշանակում, բայց տխուր լուր ունեմ. Վերք Հայաստանին գրեթե ոչ մի հայի դուր չի գալիս: Ուրեմն ինչու՞ կարդալ: Ու բացի դրանից, դու մարդկանց խորհուրդ տալի՞ս ես կարդալ գրքեր, որոնք քեզ դուր չեն եկել:

բա գիտես հայ ըլնելը տենց հեշտ ա՞... տաս հատ գիրք պտի կարդաս՝ քո չսիրած... եթե դիմացար ուրեմն իսկական հայ ես...