Ստեղծագործական մրցույթ. Կարճ պատմվածք (Քվեարկություն և քննարկում)

[Mephistopheles]

Մեֆ, սենց կարճ գործերում սյուժեն շատ կարևոր ա: Ու մի ասա էլի շատ են աշխատել: Կախարդի վրայից զռռում ա, որ հինգ րոպեում գրած գործ ա: Հակառակ դեպքում հեղինակը գոնե բարեխիղճ կլիներ ու ուղղագրական սխալներն ուղղել կտար:

կարևոր չի… օրինակ Կախարդը կարար սենց լիներ…

-Բարև ձեզ, կարելի է՞- վախվխելով դուռը բացեց անծանոթը:
-Իհարկե, խնդրեմ, ներս եկեք,- ժպիտը դեմքին ներս հրավիրեց կախարդը:
-Ես եկել եմ...
-Սպասեք, սպասեք, հիմա կկռահեմ, դուք եկել եք իմանալու, թե որն է ձեր կյանքի իմաստը, և թե ինչ է լինելու այդքան գայթակղիչ և միևնույն ժամանակ այքան սարսափելի ապագայում, այդպես չէ՞:
-Այդպես է,- անհանգիստ շարժումներով հաստատեց հյուրը:
-Եվ գիտեք ի՞նչ. դո՛ւք՝ որ միշտ ձեզ թվացել է, թե ձեր ծնված օրվանից անհաջողակ եք եղել, որ ամբողջ կյանքում վանդակիցդ դուրս չես եկել... կարող էիք հենց այսօր ամեն ինչ փոխել, կամ գրեթե ամեն ինչ, օրինակ կարող էիք այստեղ գալու ճանապարհին ուշադիր լինել և միգուցե գտնել Հեղինեյին Տրոյացի, ով իր սերը կնվիրեր քեզ, ինչպես կասեր մեծն ծերուկը: Կարող էիք կյանքիդ մեջ գոնե մեկ անգամ դուրս գալ երևակայական վանդակից, կարող էիք բլա, բլա, բլա ... անկեղծ ասաց ոչինչ էլ չէիք կարող, և ընդհանրապես դուք ոչնչություն եք, իսկ ձեր գլուխը հոգնայի կարիք ունի, դո՛ւրս, դո՛ւրս կորեք:
Կախարդը ձեռքի եկածը շպրտեց անծանոթի վրա ու բղավեց.
-կանգնի՛ր…
հյուրը հարցական նայեց կախարդին կարծես հարցներ "իսկ ի՞նչ պիտի անեի"

[Chuk]

կարևոր չի… օրինակ Կախարդը կարար սենց լիներ…

Եվ ոչ մի ձայն չէր հավաքի

[Mephistopheles]

Եվ ոչ մի ձայն չէր հավաքի

դա ուրիշ խնդիր ա… Ենգիբարյանի գործն էլ չէր հավաքի…

[Chuk]

դա ուրիշ խնդիր ա… Ենգիբարյանի գործն էլ չէր հավաքի…

Իմ գրածում խնդիրը ոչ թե զուտ էս քվեարկությունն էր, այլ ընդհանրապես արժեքը: Ըստ իս քո տարբերակով էդ գործը պարզապես կկորցներ իր ողջ համուհոտը, կդառնար ոչինչ չասող տեքստ, ինչպիսիք մրցույթում էլի կան: Գործի վերջը հենց էն էր, ինչը էս գործին տարբերում ա մնացած բոլոր գործերից: Գուցե ասենք ես չեմ հավանել ու ներվայնացել եմ, բայց ընդունում եմ, որ դրա շնորհիվ ինքը էապես տարբերվում է մյուսներից:

[Mephistopheles]

Իմ գրածում խնդիրը ոչ թե զուտ էս քվեարկությունն էր, այլ ընդհանրապես արժեքը: Ըստ իս քո տարբերակով էդ գործը պարզապես կկորցներ իր ողջ համուհոտը, կդառնար ոչինչ չասող տեքստ, ինչպիսիք մրցույթում էլի կան: Գործի վերջը հենց էն էր, ինչը էս գործին տարբերում ա մնացած բոլոր գործերից: Գուցե ասենք ես չեմ հավանել ու ներվայնացել եմ, բայց ընդունում եմ, որ դրա շնորհիվ ինքը էապես տարբերվում է մյուսներից:

ճիշտն ասած ես շատ կասկածում եմ… նայած դու համ ու հոտ ինչ նկատի ունես… "քիս մի"-ին կարա դիտվի պոպուլիստական քայլ, նաև… իրականում շողուլից գցող… բայց երբ որ հյուրը սկսում ա չհասկանալ Կախարդի պահվածքը չի իմանում ինչ անի, ստեղ շատ հնարավոր ա որ կախարդի նախորդ ասածներն ավելի լավ տեղավորվեն տեքստի մեջ… հատկապես էս տողերը "անկեղծ ասաց ոչինչ էլ չէիք կարող, և ընդհանրապես դուք ոչնչություն եք, իսկ ձեր գլուխը հոգնայի կարիք ունի, դո՛ւրս, դո՛ւրս կորեք:"…

նայած ոնց կնայես…

[Mephistopheles]

Իմ գրածում խնդիրը ոչ թե զուտ էս քվեարկությունն էր, այլ ընդհանրապես արժեքը: Ըստ իս քո տարբերակով էդ գործը պարզապես կկորցներ իր ողջ համուհոտը, կդառնար ոչինչ չասող տեքստ, ինչպիսիք մրցույթում էլի կան: Գործի վերջը հենց էն էր, ինչը էս գործին տարբերում ա մնացած բոլոր գործերից: Գուցե ասենք ես չեմ հավանել ու ներվայնացել եմ, բայց ընդունում եմ, որ դրա շնորհիվ ինքը էապես տարբերվում է մյուսներից:

ևս մեկ վերջաբան…

…
-ու՞ր ես գնում- ասաց Կախարդը
Հյուրը գլուխը բարձրացրեց և առաջին անգամ, այս ամբողջ ընթացքում, նայեց Կախարդի աչքերի մեջ…

էն որ նա էդ տողերի շնորհիվ ձայներ ա հավաքում, կամ իրան մյուսներից առանձնացնում ա, դա դեռ շատ բան չի նշանակում……

[Chuk]

ևս մեկ վերջաբան…

էն որ նա էդ տողերի շնորհիվ ձայներ ա հավաքում, կամ իրան մյուսներից առանձնացնում ա, դա դեռ շատ բան չի նշանակում……

Մեֆ ջան, ավելի կոնկրետ ասեմ. քո առաջարկած վերջաբաններով գործը դրական բան չի շահում, ավելի լավը չի դառնում քան կա, ինչ-որ բան կորցնում ա:

[Mephistopheles]

Մեֆ ջան, ավելի կոնկրետ ասեմ. քո առաջարկած վերջաբաններով գործը դրական բան չի շահում, ավելի լավը չի դառնում քան կա, ինչ-որ բան կորցնում ա:

կարող ա… բայց լավ կլիներ ասեիր ինչ կա և ինչ ա կորցնում… չեմ պնդմում որ իմ գրած վերջաբանից շահում ա…

[Հայկօ]

Էհ էհ, էն որ գրեցի «սենց պիտի լինի, նենց պիտի չլինի», էդ ախր նախ պրիմիտիվագույն կարծիք էր (ավելորդ բառ թող չլինի, ֆլան-ֆստան, է հա սենց թե նենց էդ պարզ ա), ու հետո էնքան անորոշ ու անհասցե էր, որ մինչև կարծիք չէր էլ ձգում։ Ես գիտե՞ք ամենաշատը ինչի էի սպասում էս մրցույթում, ամենաշատը ինչ էի ուզում կարդալ։ Հեքիաթ։ Իսկական, փոքրիկ, սիրուն հեքիաթ։ Գրողը տանի, եթե գործը թեկուզ մենակ սկսվեր սենց՝ «Շատ դարեր առաջ, երբ աստղերը դեռ այնքան մոտ էին աշխարհին, որ խաղաղ գիշերով կարելի էր լսել նրանց երգը, Հնդկաստանի Բենարես քաղաքում ապրելիս է լինում մի…», ես արդեն դրան ձայն կտայի։ Հեքիաթ եմ ուզում։