Վիքիպեդիայի այդ բացը լրացված է: Տեղադրեցի հնարավորինս համառոտ տեղեկատվություն.
«Մյուռոն» բառի ծագումնաբանությունը
«Մյուռոն»-ը հունարեն բառ է, որ նշանակում է «հոտավետ յուղ» կամ «բույսից հոսող հյութ»: Այն ծագում է հնախոսական օծել արմատից: Իբրեւ այդպիսին, շատ հին ժամանակներից ի վեր, զանազան անուշահոտ համեմունքների հետ միասին, կիրառվել է ձիթենու յուղը: Այն լայնորեն գործածել են արեւելյան ազգերը, գլխավորապես հին հրեաները տոնական օրերին (ՍԱՂՄ. ԻԲ 5, ԱՄՈՎՍ Զ 6): Քրիստոսի ժամանակ տակավին կենսունակ էր իբրեւ հարգանքի նշան հյուրի գլուխը կամ ոտքերը օծելու սովորույթը (ՄԱՐԿ. ԺԴ 3, ՀՈՎՀ. ԺԲ 3): Ըստ Մովսես նախամարգարեի ստացած աստվածային պատգամի (ԵԼՔ Լ 23-30), Աստծո սպասավորները ձիթենու յուղը կիրարկում էին ծանրագին խնկեղենի, այլեւայլ համեմունքների եւ ծաղիկների միախառնումով: Սրանց մեջ ամենից ազնիվն ու պատվականը նարդոսի յուղն էր (ԵՐԳ ԵՐԳՈՑ Ա 12, ՄԱՐԿ. ԺԴ 3):
Ավագ Խորանի վրա
0րհնությունից քառասուն օր առաջ ձիթենու մաքուր յուղով լի կաթսան դրվում է Մայր Տաճարի բեմում եւ ծածկվում նրբահյուս շղարշով: Հնում այն ծածկվում էր յոթ շարք շղարշով: Քառասուն օր շարունակ, երեկոյան ժամերգությունից հետո, հոգեւոր պաշտոն է կատարվում` շարականներով, աղոթքներով եւ սուրբգրային ընթերցվածներով: Մյուռոնօրհնեքի նախատոնակին` գիշերը, հսկում է կատարվում, իսկ հաջորդ օրը լինում է օրհնության հանդիսավոր շնորհաբաշխությունը:
Բաղադրամասեր
Սրբալույս Մյուռոնի հիմնական բաղադրիչը ձիթենու անարատ ձեթն է, որին խառնվում է բալասան, ինչպես նաեւ քառասուն տեսակի տարբեր հոտավետ խունկերի, ծաղիկների, անուշահոտ բույսերի արմատների, ծաղկաջրերի, յուղային հյութերի եւ տերեւների միաշաղախված հեղուկը: «Մաշտոց»-ի Մյուռոնօրհնության կանոնում ասվում է, թե «գլխաւոր նիւթ սրբոյ Մեռոնին համարի ձէթ ի ձիթենեաց եւ իւղ պալասանի»:
Բալասանը փշատենու նման մի մշտադալար ծառի կեղեւից ծորող անուշահոտ հեղուկն է: Բալասանը նախ փափկեցվում է կտավատի յուղով, որպեսզի միախառնվի ձիթենու յուղին, որովհետեւ եթե չփափկի, ապա կնստի Մյուռոնի կաթսայի հատակին եւ ընդհանուր բաղադրությանը չի հաղորդի իր զորությունը եւ Մյուռոնում բալասանի պակասություն կլինի: Այնինչ կանոնում ասվում է.«ՙՈրքան շատ իցէ պալասանն, այնքան գովելի է»: Ահա այս պատճառով էլ առանձին կաթսաների մեջ եռացնում են բալասանը կտավատի ձեթով եւ մյուսում` ձիթենու յուղը, ապա եռացրած բալասանը լցնում են ձիթենու եռացած յուղի մեջ, որպեսզի լավ եփվի եւ միավորվի վերջինիս հետ, եւ այսպես առանձին պահում մինչեւ Մյուռոնի օրհնության օրը:
Մյուռոնօրհնության օր
Առավել հին շրջանում այն տեղի էր ունենում Ավագ Հինգշաբթի: Վերջին երկու-երեք դարերում այժմյան խմբագրությամբ կանոնակարգված «Մաշտոցները» հրահանգում են օրհնությունը կատարել Ավագ Հինգշաբթի, Հոգեգալստյան տոնին կամ էլ պատշաճավոր որեւէ մեկ այլ օր: Հաշվի առնելով, որ օրհնության ժամանակ տարբեր կողմերից մեծաթիվ ուխտավորներ են գալիս եւ նկատի ունենալով Արարատյան դաշտի եղանակային յուրահատկությունները եւ համանման մի շարք գործոններ` վերջին հարյուրամյակում Մյուռոնի օրհնությունը սովորաբար կատարվում է աշնանը:
Հետևյալ փաստերը եւ մանրամասները վերցված են
Հակոբ Քյոսեյանի եւ Վարդան Դեվրիկյանի
«Սրբալույս Մյուռոն» գրքից
Մեջբերել
Էջանիշներ