Ժամանակն է

[Varzor]

․․․ հա, պետք է մտածել հենց գաղափարախոսության մասին, բայց առայժմ ընտրել մի երեք ամենակարևոր կետերը և փորձել զարգացնել հենց դրանք:

Նժդեհի առաջարկած 3 կետերը էլ ակտուալ չե՞ն

[Վիշապ]

Հայ ժողովդրի արմատական խնդիրը ռացիոնալիզմի բացակայությունն ու իրականության զգացումը կորցրած լինելն է, որը ես արդեն համոզվում եմ` գենետիկ պրոբլեմ ա։ Ասենք հենց հիմա ավանտյուրիստները փողոցներում լցված աթոռակտիվ են տալիս, թուրքերը մանրից, կամ խոշորից Հայաստանի պետական սահմանն են նեղացնում, էստեղ մենք գյուղ ենք զարգացնում, իրա բերքահավաք–մթերումով, սուջուխ–թթու լավաշով ու տուրիզմով ու բրենդով (Սերժի կծու բիբարն ու այծի պանիրը հիշեցի)։
Նույնիսկ էդ պարագայում կոնկրետ մի գյուղ բռնել ու կողքից աջակցնելով կազմակերպել, զարգացնել ու որպես զարգացման մոդել էտալոն սարքելը մի պետության համար էֆեկտիվ չի, էդ գյուղը մի 10 տարի հետո կարող ա դառնա թույն խրախճանքի ու ժամանցի ու բիզնեսի տեղ (տենց գեղեր կան մոլորակի վրա տարբեր տեղերում), բայց երկրի զարգացման վրա դա երկարաժամկետ զգալի էֆեկտ չի թողնում, եթե չենթադրենք, որ էդ գյուղը պետության 30 տոկոսն ա։ Այսինքն կողքի գյուղերը ոնց կային, էդպես էլ մնալու են, եթե պետական մասշաբով նույն բառադիությունը պահպանվում է։ Այսինքն նորից պիտի գանք նրան, որ պետություն է պետք, պետություն ունենալու համար պետական գործերից գլուխ հանող, բարոյականության ու ռացիոնալիզիմի հետ կոնֆլիկտններ չունեցող կադրեր են պետք, վերջիններիս համար նորմալ կրթություն ապահովող ինստիտուտներ ու դաստիարակություններ են պետք, վերջինիս համար պետք են պետական գործերից գլուխ հանող, բարոյականության ու ռացիոնալիզիմի հետ կոնֆլիկտններ չունեցող կադրեր։ Էս փակ օղակը միանգամից ստեղծելը ուտոպիա է, սա տասնյակ տարիների մտքի ու գաղափարախոսությունների զարգացման ու պրակտիկայում կիառելու ու փորձ հավաքելու էվոլյուցիոն պրոցես է։ Կարող է կարճ ճանապարհ լինել ասենք դրսից լիքը կադրերի ներմուծելն ու փորձի փոխանակումը։ Բայց էս պահին համար մեկ խնդիրը անվտանգության պրոբլեմն ա, ու անհասկանալի է, թե ոնց պիտի իրար ուտող ու նեղ պահին աթոռակռիվ անող ազգը գյուղի զարգացման մոդելով պետություն ստեղծի ու ազատվի ներսի ու դրսի թշնամիներից։
Համ էլ կողքից գյուղ զարգացնել նշանակում է գյուղացուց ավելի գյուղացի լինել ու ֆերմերից ավելի ֆերմեր։ Էս էն «քաղաքացիական հասարակության կողմից պետական ինսիտիտուտները վերահսկելու» կոնցեպտին ա նման, որ քաղաքացիներն ավելի իրավաբան են, քան դատավորները, կամ ավելի տնտեսագետ են, քան էկոնոմիկայի նախարարությունը, ավելի մարտունակ են, քան սպեցնազը։ Եթե կիրթ ու զարգացած քաղաքացիական գիտակցություն ունեցող մարդկանց խումբ կա, ապա ամենաէֆեկտիվ ու կարճ ճանապարհը խելացի գաղափարներով կուսակցություն ստեղծելն ու երկրի իշխանությունը վերցնելն է։
Ու էս թեման քաղաքական թեմա է, պիտի վայթե քաղաքականության բաժնում լիներ։ Բոլոր մարդկային ընդհանուր խնդիրների լուծումները ի վերջո քաղաքական են, էդ բառից պետք չի վախենալ, «քաղաքականանցել» բառը փչացվել է հանրապետականներից կողմից, որոնք իրականում քաղաքականությունից ապիկար էին, այսինքն դրա իմաստը չէին էլ հասկանում։
Ընդհանրապես չէր խանգարի գաղափարներ առաջարկելուց առաջ մի հատ փիլիսոփայության պատմությանն ու կարևորագույն հասկացություններին ծանոթանալը, որ նորից հեծանիվներ չհորնիվեին։

Հենց էդ ա, որ համազգային զինվորական պատրաստվածությունն ու քաղաքացու կոդեքսը որ լիներ, մնացած հարցերը կլուծվեն հենց էդ քաղաքացիների կողմից, ամենամեծ խնդիրն էն ա, որ քաղաքացու կոդեքս, որը մի երեք հոգուց ավելիի համար իսկապես կընդունվի, հայերիս մեջ մի քիչ բարդ ա պատկերացնելը, որովհետև մենք մեկս մեկիցս խելացի ենք, չենք կարողանում ամենախելացի գաղափարների վրա համաձայնվել։
Դեբիլ ամերիկացիները երեք ճանապարհ են առաջարկում երկրին օգնելու համար.
1. Ազգային հարստությունները պահպանելը (ոչ թե էղած չեղածը ծախել, թալանել ու շուրջբոլոը աղբով ու քաքով լցնելը)
2. Ընտրություններ անելը (գաղափարներ ու ոչ թե աֆտարիտետներ ընտրելը, արդար ընտրություններ ու ոչ թե գ*նություն)
3. Բանակին օժանդակելն ու մասնակցելը (ոչ թե ամեն գնով բանակից ազատվելը, կամ բանակ թալանելը, բանակում իրար ուտել ու ստորացնելը, ծառայության օրեր հաշվելն ու յոլա տանելը)
Էս երեքի վրա եթե մենք ազգովի կարողանայինք համաձայնվել, մնացած հարցերը վայթե իրենց հունով կլուծեին։

Էլ ինչ ասեմ։

[Ներսես_AM]

@Յոհաննես

Առաջին գրառումներդ կարդացի ուզում էի գայի ասեի մոտավորապես էն ինչ Մարդ եղած վախտը ասեց։
Իմ կարծիքով ընդհանուր լավ բաներ ես ասում, բայց ներող եթե կոպիտ ա հնչում ավելի շատ բարի կենացների ա նման։ Ես կոնկրետություն սիրող մարդ եմ։ էս չեմ ասում որ թևաթափ անեմ։ Նայի ինչ եմ առաջարկում։

Նախ երեք կետ ես առաջարկում, որոնք ընդհանրապես իրար հետ կապ չունեն։ Մարդու ժամանակն ու ռեսուրսները անսահմանափակ չեն։ Պիտի մտածես թե ինչի վրա ես ուզում ծախսես էդ ռեսուրսներդ։ Բայց միևնույն ժամանակ իհարկե չպիտի լռվես «ամենակատարյալ» պլանը մշակես մինչև էդ էլ մատդ մատիդ չտաս։ Հիմա էդ երեք կետերիցդ ընտրի մեկը, որ պատրաստ ես վիզ դնել։ Հետո ամենակարևորը կարծեմ Սամը ասեց պիտի կոնկրետ խնդիրը հասկանաս ու ձևակերպես, դնես դեմդ, նոր սկսես լուծումներ փնտրել։
Օրինակ ես գյուղում չեմ ապրել, բայց սենց կողքից թեթև նայելով թե ոնց են մեր գյուղացիք դաշտ/այգի ջրում/մշակում ոնց որ 19 դար լինի։ Ով ջրին մոտ ա ջուրը կապում ա, ջրհեղեղ ա անում, որի մեծ մասը կորում ա, ով էլ ջրից հեռու ա իրան ջուր չի հասնում, բան չի մշակում։ Իսկ որ էն առաջինը կաթիլային անցկացներ համ ինքը ջուր կունենար, համ երկրորդը, Սևանի մակարդակն էլ ընդեղ կբարձրանա։ Հիմա էս օրինակի վրա պետք ա գնալ նստել էդ մարդու հետ, հասկանալ ինչի չի կաթիլայինի անցնում։ Չգիտի՞ դրա մասին, հավե՞ս չունի, չգիտի՞ ոնց անել, փո՞ղ չունի որ անի։ էս հարցի կոնկրետ պատասխանից քո գործողությունների ծրագիրը խիստ տարբերվում ա։
ՈՒ հետո պետք չի նստել մի ամբողջ գյուղի կամ երկրի պլան մշակել‎։ Եթե դնես կոնկրետ խնդիր, կոնկտրետ լուծման քայլեր մշակես, մարդկանց շատ ավելի տեսանելի ա լինում ինչ ես ուզում արած լինես։ ՈՒ անպայման պետք ա անես էն վերևի Minimum Viable Product գրաֆիկների ասածով։ Էլի իմ օրինակի վրա կլինի մոտավորապես սենց։

1. Վազգեն ձյայի այգու ջրին ամենամոտիկ ծառը սարքել կաթիլային ոռոգվող, որ ամբողջ օրը կաթ–կաթ ջուր գա
2. Նույն կերպ քաշել առաջին շարքի բոլոր ծառերը
3. Կրկնել հերթով մյուս շարքերը մինչև բոլոր ծառերը կդառնան էս համակարգով
4. Համակարգը փոխել այնպես, որ ջրվի գիշերային ժամերին ավելի շատ, իսկ ցերեկներն անջատվի, որովհետև ցերեկը գոլորշիացումը շատ ա կորուստը շատ ա
5. Ավտոմատացնել համակարգը, որ ջրվի այգու տարբեր տեղեր տեղադրված խոնավության տվիչների հիման վրա։

Սրան հակառակ մարդիկ սովորաբար անում են սենց

1. Առնել Վազգեն ձյայի սաղ այգու համար անհրաժեշտ սաղ մատերիալը
2. Սկսել ավտոմատացման համակարգից ու խոնավության տվիչներից
3. Սաղ միացնել, որ սաղ միանգամից աշխատի

Թվումա թե երկրորդ տարբերակը ավելի օպտիմալ ա չէ՞։ Բայց իրականում առաջին դեպքում համակարգը կամաց կամաց ա բարդանում։ Ցանկացած պահի կարող ես կանգնել, միտքդ փոխել, ներդրված ռեսուրսներիդ կորուստը էդ պահին մինիմալ կլինի։ ՈՒ համ էլ կարող ա հասնես չորրորդ կետին Վազգեն ձյան ասի, որ ոչ մի ավտոմատացում էլ պետք չի, ինքը ձեռքով վինտիլը երեկոյան կբացի, առավոտը կփակի։ ՈՒ դու կխուսափես անիմաստ ռեսուրս/ժամանակ ծախսելուց, կգնաս հաջորդ պրոեկտիդ վրա կաշխատես։ Եթե մարդ ես հետագայում էլի ուզենաս ավտոմատացնել ոչ մի բան քեզ չի խանգարում։

Էս պահին ոնց որ էսքանը

[Ներսես_AM]

ոնց որ կարդաց ու դուրը չեկավ

[Գաղթական]

ոնց որ կարդաց ու դուրը չեկավ

Կարող ա իրա դուրն եկավ, բայց Վազգեն ձձյան համաձայն չէր:

[Ներսես_AM]

Կարող ա իրա դուրն եկավ, բայց Վազգեն ձձյան համաձայն չէր:

Բա իմ ասածն էլ հենց էդ ա, որ եթե Վազգեն ձյան սաղիս պասլատ ա անելու վաաաբշե բան էլ կարանք չանենք։ Գնանք Գուրգեն ձյայի գոմի ջեռուցման հարցը լուծենք։

Sent from my Pixel 5 using Tapatalk

[Գաղթական]

Բա իմ ասածն էլ հենց էդ ա, որ եթե Վազգեն ձյան սաղիս պասլատ ա անելու վաաաբշե բան էլ կարանք չանենք։ Գնանք Գուրգեն ձյայի գոմի ջեռուցման հարցը լուծենք։

Sent from my Pixel 5 using Tapatalk

Ըստ իս առաջին հերթին ամենակարևորը հասկանալն ա, թե մենք ինչ հարց վաբշե կարանք լուծել:
Խոսքի x, y ու z:
Սրանից հետո միայն սկսենք էս 3 տեսակի պրոդուկտներն առաջարկել ու հարմարացնել Վազգեն ձձյայի, Գուրգեն ձձյայի ու Սոֆիկ տոտայի կարիքներին ու պահանջներին:

[Sambitbaba]

ոնց որ կարդաց ու դուրը չեկավ

Ինձ թվում է, Ներսես ջան, պետք չի էսպես ֆիքսվել հենց գյուղի վրա: Գյուղը ես հասկանում եմ ուղղակի որպես ինչ-որ մինի միջավայր, որը կարող է լաբորատորիայի կամ փորձադաշտի պես մի տեղ հանդիսանալ, որտեղ պետք է գլուխ-գլխի տալ ու տեսնել, թե ինչն ինչպես կարելի է ավելի ճիշտ անել, քո ասած սիրուն ձևերով: Ու հա, հենց տեղում էլ էդ ամենը կորոշվի, որ, օպտիմալ տարբերակը գտնելով, դա առաջարկվի այլ տեղամասերի էլ, իհարկե, հաշվի առնելով նրանց պայմանները:

Բայց մեկ է, ես կարծում եմ, որ առաջին հերթին մի այնպիսի իդեոլոգիա է պետք, որ գաս կոնկրետ տեղն ու հենց ամենասկզբից փոխես մարդկանց ուղեղները, որ ամեն մեկն սկսի ռեալ աշխատել ու դառնալ քեզ օգնական, այլ ոչ թե նստի-սպասի, թե երբ պտի դու ասածդ իրականացնես ու տաս իրա բուռը, ինչպես սովորաբար լինում է: Ու նա ինքը կտեսնի այդ ժամանակ, դեռ ընդունի՞, թե չընդունի քո չարչարանքի արդյունքը:

Չգիտեմ, ես այն կարծիքին եմ, որ ուղեղներից է պետք սկսել: Մեր ուղեղն է, որ կաթվածահար է եղած արդեն մի դարից ավել ամենաքիչը, իսկ երկու օր առաջ էլ կրկնակի կաթվածք ստացավ...
Մնացածի հարցը լուծելն ավելի հեշտ կլինի:

[Sambitbaba]

Նժդեհի առաջարկած 3 կետերը էլ ակտուալ չե՞ն

Ասա էդ կետերն, ինչ կլինի: Ես չգիտեմ, բայց կարող է, արդեն իսկ համաձայն եմ:

[Varzor]

Ասա էդ կետերն, ինչ կլինի: Ես չգիտեմ, բայց կարող է, արդեն իսկ համաձայն եմ:

Դե, ոնց որ ասում էր "Աստված, Ազգ, ընտանիք"։ Հերթականությունը միգուցե ճիշտ չեմ հիշում։

[Sambitbaba]

Դե, ոնց որ ասում էր "Աստված, Ազգ, ընտանիք"։ Հերթականությունը միգուցե ճիշտ չեմ հիշում։

Իսկ ինչու՞ ոչ: Բայց իմ խոոսքերով մոտավորապես.

Նոր Աստված;
Ինքնագնահատականը բարձրացրած ազգ;
Իր պատասխանատվցությունը զգացող մարդ: