Էն, որ ասում ես. "Դա՛ ա իմ մեդիտացիան"...Adam-ի խոսքերից
Եթե դա ասում ես գիտակցաբար, ուրեմն ես լրիվ համաձայն եմ քեզ հետ: Բայց ախր դրանից առաջ ասում ես, որ չես ուզում կենտրոնանալ, և դրանից պետք է եզրակացնել, որ ներդիտարկումը քեզանից կենտրոնանալ է պահանջում:
Իսկ հետո էլ ասում ես. "Ես զբաղված վա՛խտ եմ աղոթում ու մտորում:" Սրանից էլ ստացվում է, որ մտորել ու ներդիտարկել՝ քեզ համար նույն բանն է...
Հա, դա ընդունված կարծիք է մեդիտացիայի մասին: Մարդիկ համարում են, որ մեդիտացիայի համար պետք է մի երկու մոմ վառեն, մի վեց հատ էլ խորհրդանիշ կախեն, ու կենտրոնանան, մտորեն, խորհեն...
Բայց գիտես, Ադամ ջան, հենց էնպես չէ, որ "մեդիտացիա" բառը ես փոխարինել եմ "ներդիտարկում" բառով: Ընդ որում, մի քանի տարի առաջ, երբ թարգմանությունների համար որոնեցի "մեդիտացիա" բառի հայերեն տարբերակն ու չգտա, ես ինքս սկսեցի կոչել այն "խորհրդածում", հենց քո ասած մտածել, մտորել/խորհել տարբերակից ելնելով, - և ահագին երկար ժամանակ հենց այդպես էլ գրում էի: Բայց ինչ-որ անբավարարվածություն էր մնում այդ խորհրդածում բառից, ինչ-որ բան այն չէր: Ասեմ, որ ինքս, արդեն չեմ էլ հիշում, թե որքան երկար տարիներ զբաղվել եմ կամ, ավելի ճիշտ, փորձել եմ զբաղվել մեդիտացիայով: Բայց միշտ, այն հազվադեպ պահերին, երբ ինքդ քեզ հետ մենակ ես ու փորձում ես ազնվորեն գնահատել քո զգացմունքները, միշտ էլ հանգել եմ նրան, որ էդպես էլ չհասկացա, թե ինչ ասել է մեդիտացիա... ավելի ճիշտ, ոչ թե չհասկացա, այլ չապրեցի...
Երբ թարգմանում էի Էկհարտ Թոլեյի "Ներկա Պահի ուժը", հասկացա, որ մեդիտացիան իրականացնելու համար պետք է ոչ թե կենտրոնանալ, այլ ընդհակառակը, լիցքաթափվել: Իսկ չէ՞ որ մտածել, մտորել/խորհել ուղղակի անհնար է առանց կենտրոնացման: Սա շատ ցավալի բացահայտում էր ինձ համար, ահագին հիասթափեցնող... Որովհետև պարզեցի ինձ համար, որ այն, ինչի վրա հսկայական քանակության ժամեր եմ ծախսել ու անվանել եմ մեդիտացիա, բոլորովին էլ մեդիտացիա չէր և ես այդպես էլ ոչնչի չեմ հասել: Ցավում եմ, բայց համոզված եմ, որ մեդիտացիայով զբաղվողներից շատ-շատերը, եթե փորձեն ազնվորեն նույն հարցը տալ իրենց, այդ նույն հիասթափությունը կապրեն...
Երբ համարյա արդեն ավարտում էի Օշոյի "Մանանեխի սերմի" թարգմանությունը, վերջապես տեսա "մեդիտացիա" բառը հայերեն ու հասկացա դրա իսկական նշանակությունն ինձ համար, ու հիմա կփորձեմ քեզ էլ այն ցույց տալ:
Դե, բոլորին էլ հայտնի է, չէ՞, որ մեդիտացիան՝ էզոթերիկ գործողություն է, այցինքն՝ ներքին, կամ ներքնաշխարհային, և դրանով զբաղվելու համար առաջինը, ինչ պետք է անել, - կտրել քեզ էկզոտիկ, արտաքին/նյութական աշխարհից:
Այսինքն, եթե, օրինակ, վերցնենք ու մեդիտացիա բառի առաջին երկու տառն անջատենք մնացածից, կարելի է ընդունել, որ այն հենց այդ յոթերորդ ուղղությունն էլ ցույց է տալիս՝ մեջ, կամ ներս: (Յոթ ուղղությունները. առաջ, հետ, աջ, ձախ, վերև, ներքև, ներս/մեջ: )
Իսկ բառի մնացած մասը, չնչին փոփոխությամբ ընդամենը, դառնում է լրիվ հայերեն բառ և ցույց է տալիս գործողություն: ..դիտացիա - դիտեցա, կամ դիտեցի:
Եվ եթե հիմա նորից իրար միացնենք երկու մասերը, ստացվում է, որ հայերեն տարբերակով այդ բառը թարգմանության կամ բացատրության կարիք արդեն չունի, քանզի հենց ինքն արդեն ցույց է տալիս իր իմաստը, ինչն է՝ նպատակաուղղված գործողություն: Մեր դեպքում. մեդիտացիա - մեջս դիտեցա/դիտեցի: Ու սկզբում հենց այդպես էլ ուզում էի անվանել՝ "մեջդիտեցում", բայց դա քիչ կոպիտ է հնչում այսօրվա հայերենի համար, և այդ պատճառով որոշեցի կիրառել "ներդիտարկում" տարբերակը, որը համ ավելի ժամանակակից է, համ էլ ունի բացարձակապես նույն նշանակությունը:
Ինձ թվում է, թե հիմա մենք հանգիստ կարող ենք հետ վերադառնալ քո "Դա՛ ա իմ մեդիտացիան" պնդմանը, ու քեզ հետ միասին ես էլ կպնդեմ, որ իմն է՛լ: Գնացքի էն տա-տակ-տատումը տվյալ դեպքում կարտարում է նույն դերը, ինչ հիպնոսիչի ձեռքի ճոճանիվը հիվանդի աչքերի առջև, այսինքն ստիպում է քեզ ապակենտրոնանալ, լիցքաթափվել այլ ոչ թե լարվել, դադարել մտածել, մտորել: Եվ միայն դիտարկել... ցանկացած ուղղությամբ: Իսկ այս վիճակի մեջ, երբ դու ի վիճակի ես ընտրել քո առավել հանգիստ գործողությունը, իհարկե, կգերադասես նայել այն ուղղությամբ, որը քեզանից առավել քիչ լարում է պահանջում, այսինքն ներս, քանզի դրա համար դու աչքերդ լարելու կարիք էլ չունես:
Եվ դու սկսում ես ներդիտարկել: Քո մեջ սկսում ես առանձնացնել նրան, ով մտածում է, և սկսում ես դիտել, թե ինչպես է նա մտածում, տեսնում ես նրան, ով զայրանում է և սկսում ես դիտել, թե ինչպես է նա զայրանում... Իսկ պատկերացրու, որ մի օր տեսնես նրան, ով արարում է, ու սկսես դիտել, թե ինչպես է նա արարում...
Երբ հասկանում ես, որ մեդիտացիան՝ ներդիտարկում է, շատ արագորեն կարող ես սովորել ներդիտարկել առանց որևէ ջանք գործադրելու: Այդպես կարելի է ներդիտարկել օրվա մեջ քսանչորս ժամ. երբ աշխատում ես, մեքենա ես վարում, աման ես լվանում, վիճում ես հարևանիդ հետ, սիրուհուդ հետ անկողնում ես, ընկերներիդ հետ սուրճ ես խմում, կամ նույնիսկ քնած ես... Այսինքն, ամեն պահ, երբ այդ մասին հիշում ես, այսինքն ամենադժվար բանը ներդիտարկումով զբաղվելու համար դառնում է ներդիտարկել հիշելը:
Մեջբերել
Էջանիշներ